Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ψήφισμα της Κομιντέρν για το Μακεδονικό Ζήτημα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η πρώτη σελίδα του ψηφίσματος. Το έγγραφο είναι ταξινομημένο και σφραγισμένο ως μυστικό.

Το ψήφισμα της Κομιντέρν της 11ης Ιανουαρίου 1934 ήταν ένα επίσημο πολιτικό έγγραφο στο οποίο, για πρώτη φορά, μια διεθνής οργάνωση με εξουσία αναγνώριζε την ύπαρξη χωριστού Μακεδονικού έθνους και Μακεδονικής γλώσσας.[1]

Ιστορικό

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκείνη την εποχή υπήρχαν λίγοι ιστορικοί, εθνογράφοι ή γλωσσολόγοι που υποστήριζαν ότι υπήρχε χωριστό μακεδονικό έθνος και γλώσσα.[2][3] Στις αρχές του 20ού αιώνα, μεταξύ της πλειονότητας των Σλάβων στην περιοχή της Μακεδονίας συνυπήρχαν φιλοβουλγαρικά εθνικά συναισθήματα και περιφερειακή μακεδονική ταυτότητα.[4][5] Η κατάτμηση της Οθωμανικής Μακεδονίας μεταξύ των βαλκανικών εθνικών κρατών μετά την ολοκλήρωση των Βαλκανικών Πολέμων (1912-1913) και του Α 'Παγκοσμίου Πολέμου (1914-1918) μοίρασε την περιοχή κυρίως μεταξύ Ελλάδας και Σερβίας (αργότερα Γιουγκοσλαβίας). Ως αποτέλεσμα, μέρος των Σλάβων κατοίκων της περιοχής μετανάστευσε στη Βουλγαρική Μακεδονία. Κάτω από τον έλεγχο της Σερβίας στη Μακεδονία του Βαρδάρη, οι ντόπιοι αντιμετώπισαν την πολιτική της αναγκαστικής σερβοποίησης.[6] Οι ελληνικές κυβερνήσεις άρχισαν επίσης μια πολιτική δίωξης για τη χρήση των σλαβικών διαλέκτων, τόσο σε δημόσιο όσο και σε ιδιωτικό επίπεδο, καθώς και εκφράσεις οποιουδήποτε εθνικού διακριτικού χαρακτήρα. Το 1919 και το 1927 υπογράφηκαν συμφωνίες ανταλλαγής πληθυσμών και το μεγαλύτερο μέρος του σλαβικού πληθυσμού της Ελλάδας έφυγε για τη Βουλγαρία. Με τον τρόπο αυτό, η βουλγαρική κοινότητα στο μεγαλύτερο μέρος της περιοχής άρχισε να μειώνεται, είτε με ανταλλαγές πληθυσμών είτε με αλλαγή της εθνοτικής της ταυτότητας.[7]

Ψήφισμα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Ιούνιο του 1931 ο γραμματέας της Comintern Otto Kuusinen στην έκθεσή του προς την εκτελεστική επιτροπή σχετικά με το εθνικό ζήτημα, πρότεινε ότι η κύρια αδυναμία της Κομιντέρν ήταν η ανεπαρκής εκτίμηση των εθνικών ζητημάτων.[8] Ο Kuusinen κάλεσε να συζητηθεί το εθνικό ζήτημα, προκειμένου να αναπτύξει ένα νέο εθνικό πρόγραμμα για κάθε ένα από τα κόμματα. Εν τω μεταξύ, στα βαλκανικά κομμουνιστικά κόμματα απεστάλη οδηγία για τη σταδιακή εγκατάλειψη του συνθήματος της Βαλκανικής Ομοσπονδίας, προβάλλοντας το «δικαίωμα των ξεχωριστών λαών για αυτοδιάθεση ως πλήρη διαχωρισμό». Ο λόγος αυτής της πολιτικής στροφής ήταν η άνοδος του ναζισμού στη Γερμανία. Έτσι, το 1932, μέλη της Κομιντέρν υποστήριξαν την "Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση" (Ενωμένη IMRO), και έθεσαν για πρώτη φορά το ζήτημα της αναγνώρισης ενός χωριστού μακεδονικού έθνους.[9] Το ζήτημα αυτό συζητήθηκε μεταξύ τους, ωστόσο, υπήρξε διάσπαση όταν ο Vasil Hadzhikimov και η ομάδα του αρνήθηκαν να συμφωνήσουν ότι οι Μακεδόνες είναι διαφορετικός λαός από τους Βουλγάρους. Ωστόσο, οι ανώτατοι θεσμοί της Κομιντέρν ενημερώθηκαν για το ζήτημα αυτό από τον Dino Kyosev ο οποίος έδωσε διάλεξη στη Μόσχα το 1933 σχετικά με την ιδιαίτερη μακεδονική εθνική συνείδηση.

Ως αποτέλεσμα, το φθινόπωρο του 1933, ο Σλαβομακεδόνας Δημήτρης Βλάχοφ, ηγέτης του ΕΜΕΡΟ και πρώην Βούλγαρος διπλωμάτης, κλήθηκε στη Μόσχα και συμμετείχε σε διάφορες συναντήσεις.[10] Σε μία από αυτές η εκτελεστική επιτροπή διέταξε τα στελέχη της Βαλκανικής Γραμματείας, τον Πολωνό Valecki, και τον Τσέχο Šmeral, να εκπονήσουν ειδικό ψήφισμα για το θέμα. Επειδή δεν είχαν ιδέα αυτού του προβλήματος, χρησιμοποιώντας τη βοήθεια του Βλάχοφ, προετοίμασαν το ψήφισμα.[11] Ο Βλάχοφ ισχυρίζεται ότι πριν τη σύγκληση της διαβούλευσης η ηγεσία είχε ήδη τη θέση της ότι υπάρχει το Μακεδονικό έθνος.[12] Έτσι, στις 11 Ιανουαρίου 1934, η Πολιτική Γραμματεία της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κομιντέρν εξέδωσε την τελική της απόφαση για το Μακεδονικό Ζήτημα για την ύπαρξη ενός Μακεδονικού έθνους.[13] Η βάση αυτής της νέας έννοιας ήταν η κοινή άποψη ότι η περιοχή της Μακεδονίας είναι ένας από τους άξονες του μελλοντικού ιμπεριαλιστικού πολέμου και ως εκ τούτου η Κομιντέρν αναζητά την επιλογή να αμβλύνει τις αντιφάσεις μεταξύ των χωρών που την κατέχουν. Αυτή η απόφαση της Κομιντέρν ήταν η αναγνώριση ενός χωριστού Μακεδονικού έθνους.[14] Σύμφωνα με τον Βλάχοφ, αυτό ακριβώς συνέβη στη Μόσχα το 1934:

«Ανέφερα νωρίτερα ότι η ίδια η Κομιντέρν θέλησε να εξεταστεί το ερώτημα της Μακεδονίας σε μία από τις διαβουλεύσεις της εκτελεστικής της επιτροπής. Μια μέρα πληροφορήθηκα ότι θα πραγματοποιηθεί η διαβούλευση. Και έτσι ήταν. Πριν από τη σύγκληση της διαβούλευσης, η εσωτερική ηγεσία της επιτροπής είχε ήδη επιτύχει τη θέση της, συμπεριλαμβανομένου του ζητήματος του μακεδονικού έθνους, και ανέθεσε στη Βαλκανική Γραμματεία τη σύνταξη σχετικού ψηφίσματος. . . Στο ψήφισμα, το οποίο δημοσιεύσαμε στο Makedonsko Delo το 1934, συνήχθη το συμπέρασμα ότι υπάρχει το μακεδονικό έθνος»

Ανέφερε επίσης ότι το ψήφισμα είχε μια εχθρική υποδοχή τόσο από τα μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος της Βουλγαρίας όσο και από το IMRO (United) που έδρευε στη Μόσχα.[15] Ο ίδιος Βλάχοφ ήταν μέλος και των δύο οργανισμών και Σοβιετικός κατάσκοπος,[16] ο οποίος δήλωνε ο ίδιος Βούλγαρος μέχρι τότε.[17][18] Αποδέχθηκε την απόφαση χωρίς οποιαδήποτε προσωπική αντίδραση ή ουσιαστικό σχόλιο, που επιβεβαιώνει ότι λειτουργούσε στην πραγματικότητα ως κομμουνιστής πράκτορας.[19] Ωστόσο, το ψήφισμα δεν ανέφερε ποτέ τον αναποτελεσματικό Βλάχοφ ως ηγέτη του IMRO (United).[20] Το ψήφισμα δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο τεύχος Απριλίου του περιοδικού του IMRO (United) " Makedonsko Delo ".[21] Μετά την απόφαση της Κομιντέρν, η Ενωμένη IMRO υιοθέτησε ως σύνθημά της το «δικαίωμα του λαού της Μακεδονίας στην αυτοδιάθεση μέχρι την απόσχιση» και το σχηματισμό της «Μακεδονικής Δημοκρατίας των εργαζόμενων μαζών». Παρά το γεγονός ότι αυτό ήταν τυπικά ψήφισμα του IMRO, ήταν ένα έγγραφο που υιοθετήθηκε από την Κομιντέρν, το οποίο δημοσιεύθηκε αμέσως σε όλα τα μέσα αυτού του διεθνούς κομμουνιστικού κέντρου. Στη συνέχεια, η βουλγαρική κοινή γνώμη υποστήριξε ότι η Κομιντέρν είναι ο «εφευρέτης» της ιδέας για την ύπαρξη ενός χωριστού μακεδονικού έθνους.[22]

Σημασία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο αυτές οι απόψεις για το μακεδονικό ζήτημα δεν είχαν πρακτική σημασία. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, οι μακεδονικές ιδέες αναπτύχθηκαν περαιτέρω από τους Γιουγκοσλάβους Κομμουνιστές Παρτιζάνους, αν και μερικοί ερευνητές αμφιβάλλουν ότι ακόμα και τότε οι Μακεδόνες Σλάβοι αναγνωρίστηκαν ως εθνότητα ξεχωριστή από τους Βούλγαρους.[23] Μετά την είσοδο του Κόκκινου Στρατού στα Βαλκάνια στα τέλη του 1944, στη Βουλγαρία και στη Γιουγκοσλαβία ανέλαβαν νέα κομμουνιστικά καθεστώτα και η πολιτική τους για το Μακεδονικό Ζήτημα ήταν να υποστηρίξουν την ανάπτυξη μιας ξεχωριστής εθνοτικής μακεδονικής ταυτότητας.[24] Μια ξεχωριστή μακεδονική γλώσσα κωδικοποιήθηκε επίσης το 1945.

Υποσημειώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Duncan Perry, "Η Δημοκρατία της Μακεδονίας: εύρεση του δρόμου" στην Karen Dawisha και Bruce Parrot (eds.), Πολιτική, εξουσία και ο αγώνας για τη δημοκρατία στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, Cambridge University Press, 1997, σελ. 228-229.
  2. ↑ Ο Dennis P. Hupchick δηλώνει ότι «το προφανώς αντιγραμμένο ιστορικό επιχείρημα των Μακεδόνων εθνικιστών για μια ξεχωριστή μακεδονική εθνότητα θα μπορούσε να υποστηριχθεί μόνο από τη γλωσσική πραγματικότητα, και αυτό λειτούργησε εναντίον τους μέχρι τη δεκαετία του 1940. Μέχρι που δόθηκε η εντολή για μια σύγχρονη μακεδονική λογοτεχνική γλώσσα από τους κομμουνιστές αντάρτες το 1944, οι περισσότεροι εξωτερικοί παρατηρητές και γλωσσολόγοι συμφωνούσαν με τους Βούλγαρους να θεωρούν τη λαϊκή γλώσσα που μιλούσαν οι Σλαβομακεδόνες ως μια δυτική διάλεκτο της βουλγαρικής». Dennis P. Hupchick, Σύγκρουση και Χάος στην Ανατολική Ευρώπη, Palgrave Macmillan, 1995, σελ. 143.
  3. ↑ Loring M. Danforth, Η σύγκρουση των Μακεδόνων: Εθνικός εθνικισμός σε ένα διεθνικό κόσμο, Princeton University Press, 1997,
  4. ↑ During the 20th century, Slavo-Macedonian national feeling has shifted. At the beginning of the 20th century, Slavic patriots in Macedonia felt a strong attachment to Macedonia as a multi-ethnic homeland... Most of these Macedonian Slavs also saw themselves as Bulgarians. By the middle of the 20th century, however Macedonian patriots began to see Macedonian and Bulgarian loyalties as mutually exclusive. Regional Macedonian nationalism had become ethnic Macedonian nationalism... This transformation shows that the content of collective loyalties can shift. "Region, Regional Identity and Regionalism in Southeastern Europe", Ethnologia Balkanica Series, Klaus Roth, Ulf Brunnbauer, LIT Verlag Münster, 2010, (ISBN 3825813878), p. 127
  5. ↑ Gallagher, Thomas (2001). Outcast Europe: The Balkans, 1789-1989: From the Ottomans to Milosevic. Routledge. σελ. 47. ISBN 0415375592. 
  6. ↑ Dejan Djokić, Yugoslavism: histories of a failed idea, 1918–1992, University of Wisconsin Press, 2003 (ISBN 0299186105), p. 117.
  7. ↑ Ivo Banac, The National Question in Yugoslavia: Origins, History, Politics, Cornell University Press, 1988, (ISBN 0801494931), p. 33.
  8. ↑ Кууиннн, О. Σλάιμπεκιτς από την πλευρά της Κομιντέρν. - Комунистическо знаме, VIII. 1931, № 9, σ. 19.
  9. ↑ Η ιστορία του Μακεδονικού Ζητήματος στη συνεδρίαση του Μακεδονικού Επιστημονικού Ινστιτούτου στη Σόφια το 1947
  10. ↑ Мемоари на Димитър Влахов. Скопје, 1970, σελ. 356.
  11. ↑ Βαλκανικές Μελέτες: Δημοσιεύσεις του Ινστιτούτου Βαλκανικών Μελετών, Hidryma Meletōn Χερσόνησος του Χάιμου (Θεσσαλονίκη, 1994), σ. 363.
  12. ↑ Δημήτρης Βλάχοφ, Απομνημονεύματα, Σκόπια, Νωβ Μακεδονία, 1970, σ. 357.
  13. ↑ Who are the Macedonians? Hugh Poulton, C. Hurst & Co. Publishers, 2000, (ISBN 1-85065-534-0), p. 98.
  14. ↑ Палешутски, Костадин. Югославската комунистическа партия и македонският въпрос, 1919-1945, Издателство на Българската академия на науките, София 1985, стр. 223.
  15. ↑ Balkan Currents: Studies in the History, Culture and Society of a Divided Land, Basil P. Caloyeras, Lawrence A. Tritle, Loyola Marymount Univ, 1998, (ISBN 0941690822), p. 108.
  16. ↑ Διαγωνισμός και συζήτηση σε ανθρώπους: Ρωσική γλώσσα, Ρωσία, 2002 Σελ. 97.
  17. ↑ Historical Dictionary of the Republic of Macedonia, Dimitar Bechev, Scarecrow Press, 2009, (ISBN 0810862956), p. 105.
  18. ↑ Σύμφωνα με τον Μακεδόνα ιστορικό ακαδημαϊκό Ιβάν Καταρντζίεφ, όλοι οι αριστεροί μακεδόνες επαναστάτες από την περίοδο μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1930 δήλωσαν ότι είναι «Βούλγαροι» και ισχυρίζεται ότι η πολιττική απόσχιση μιας μακεδονικής επανάστασης από την επίσημη βουλγαρική πολιτική ήταν μόνο πολιτικό φαινόμενο χωρίς εθνικό χαρακτήρα. Αυτό θα ωθήσει ακόμα και τον Δημήτρη Βλάχοφ στη συνεδρίαση του Πολιτικού Γραφείου του Μακεδονικού Κομμουνιστικού Κόμματος το 1948, να αμφισβητήσει ουσιαστικά την ύπαρξη μακεδονικού έθνους, λέγοντας ότι το 1932 (όταν η αριστερή πτέρυγα της IMRO διατύπωσε για πρώτη φορά την ιδέα του ξεχωριστού μακεδονικού έθνους) έγινε λάθος. Ο Καταρτζίεφ ισχυρίζεται ότι όλοι αυτοί οι βετεράνοι από το IMRO (Ηνωμένο) και το βουλγαρικό κομμουνιστικό κόμμα παρέμειναν μόνο στο επίπεδο της πολιτικής και όχι της εθνικής απόσχισης. Συνεπώς, ουσιαστικά συνέχισαν να αισθάνονται Βούλγαροι, δηλ. δεν ανέπτυξαν σαφή εθνική αυτονομιστική θέση ακόμη και στην Κομμουνιστική Γιουγκοσλαβία. Академик Катарџиев, Иван. «Φόρουμ», 22 Ιουλίου 2000, αύξ. 329.
  19. ↑ Region, Regional Identity and Regionalism in Southeastern Europe, Klaus Roth, Ulf Brunnbauer, LIT Verlag Münster, 2008, (ISBN 3825813878), p. 142.
  20. ↑ Yugoslav communism and the Macedonian question, Stephen E. Palmer, Robert R. King, Archon Books, 1971, (ISBN 0208008217), p. 48.
  21. ↑ Македонско дело, бр. 185, IV. 1934.
  22. ↑ Macedonia: Warlords and Rebels in the Balkans, John Phillips, I.B.Tauris, 2004, (ISBN 186064841X), p. 37.
  23. ↑ The Macedonian conflict: ethnic nationalism in a transnational world, Loring M. Danforth, Princeton University Press, 1997, (ISBN 0-691-04356-6), pp. 65-66.
  24. ↑ Politics, power, and the struggle for democracy in South-East Europe, Volume 2 of Authoritarianism and Democratization and authoritarianism in postcommunist societies, Karen Dawisha, Bruce Parrott, Cambridge University Press, 1997, ISBN 0521597331, pp. 229–230. Google Books. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2011. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ψήφισμα_της_Κομιντέρν_για_το_Μακεδονικό_Ζήτημα&oldid=10069573"