Φυτικές ίνες

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ένας κύλινδρος από ίνες καρύδας πάνω σε ένα τραπέζι.
Φυτικές ίνες καρύδας για χρήση σε γλάστρες για την απορρόφηση του επιπλέον νερού.
Εικόνα μικροσκόπιου μίας ίνας λιναριού.

Με τον όρο φυτικές ίνες ή ακατέργαστες ίνες εννοούμε το σύνολο των οργανικών συστατικών των μεμβρανών των φυτικών κυττάρων και των σκελετικών συστατικών του φυτού, οι οποίες παραμένουν κατά την χημική ανάλυση των τροφίμων μετά την απομάκρυνση της πρωτεΐνης, του λίπους και των μη αζωτούχων εκχυλίσιμων υλών. Οι φυτικές ίνες είναι πολυσακχαρίτες (σύνθετοι υδατάνθρακες). Διαιτητικές ίνες είναι οι φυτικές ίνες οι οποίες μπορούν να καταναλωθούν από τον άνθρωπο.[1]

Στις φυτικές ίνες ανήκουν:

και άλλα συστατικά.

Βιολογικός Ρόλος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι φυτικές ίνες αποτελούν συστατικά των τροφών των οποίων η κατανάλωση προκαλεί διάφορες ευεργετικές ενέργειες στον οργανισμό μας.[2] Οι ουσίες αυτές, δεν πέπτονται από το γαστρεντερικό σύστημα και μεταφέρονται ανέπαφες στο παχύ έντερο και εκεί υφίστανται μικρότερου ή μεγαλύτερου βαθμού ζύμωση από τα βακτήρια που αποικούν φυσιολογικά το έντερο.

Επίσης, συγκρατούν νερό από το έντερο, καταπολεμώντας τη δυσκοιλιότητα και συμβάλλοντας στην πρόληψη του καρκίνου του εντέρου. Δίαιτες πλούσιες σε φυτικές ίνες έχουν αποδειχθεί ότι μειώνουν τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα από 3% μέχρι 8%, ελαττώνουν ελαφρώς την αρτηριακή πίεση, αυξάνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη και μεταβάλλουν τους παράγοντες πήξης.[3]

Κάποιες τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες είναι[4]:

  • Τα δημητριακά ολικής άλεσης
  • Τα ζυμαρικά ολικής άλεσης
  • Τα ποπ-κορν
  • Η αγκινάρα
  • Τα φασόλια
  • Οι φακές
  • Η βρώμη
  • Οι γλυκοπατάτες

Οι ζυμώσιμες ίνες καταναλώνονται από το μικροβιόκοσμο του παχέος εντέρου, αυξάνοντας ελαφρώς τον όγκο των κοπράνων και παράγοντας λιπαρά οξέα μικρής αλυσίδας ως παραπροϊόντα με ευρύ φάσμα φυσιολογικής δραστηριότητας.[5][6][7] Το ανθεκτικό άμυλο, η ινουλίνη, ο φρουκτοολιγοσακχαρίτης και ο γαλακτοολιγοσακχαρίτης είναι διαιτητικές ίνες που είναι πλήρως ζυμώσιμες. Περιλαμβάνουν τόσο αδιάλυτες όσο και διαλυτές ίνες. Αυτή η ζύμωση επηρεάζει την έκφραση πολλών γονιδίων στο παχύ έντερο,[8] τα οποία επηρεάζουν τη λειτουργία της πέψης και το μεταβολισμό των λιπιδίων και της γλυκόζης, καθώς και το ανοσοποιητικό σύστημα,[9] φλεγμονή και πολλά άλλα.[10]

Η ζύμωση των φυτικών ινών παράγει αέρια (κυρίως διοξείδιο του άνθρακα, υδρογόνο και μεθάνιο) και λιπαρά οξέα μικρής αλυσίδας. Οι εκχυλισμένες ή καθαρισμένες ζυμώσιμες φυτικές ίνες ζυμώνονται ταχύτερα στο πρόσθιο έντερο και μπορεί να οδηγήσουν σε ανεπιθύμητα γαστρεντερικά συμπτώματα (φούσκωμα της κοιλιάς, στομαχικές διαταραχές και μετεωρισμός).[11]

Ζύμωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ένωση Δημητριακών έχει ορίσει τις διαλυτές φυτικές ίνες ως εξής: "βρώσιμα φυτικά μέρη ή παρόμοιοι υδατάνθρακες που είναι ανθεκτικοί στην πέψη και την απορρόφηση στο ανθρώπινο λεπτό έντερο με πλήρη ή μερική ζύμωση στο παχύ έντερο".[12][13]

Σε αυτόν τον ορισμό, τα "βρώσιμα φυτικά μέρη" υποδηλώνουν ότι ορισμένα μέρη του φυτού που καταναλώνονται - φλούδες, πολτός, σπόροι, μίσχοι, φύλλα, ρίζες - περιέχουν φυτικές ίνες. Αυτά τα φυτικά μέρη περιέχουν τόσο αδιάλυτες όσο και διαλυτές πηγές.


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Dietary Fiber». medlineplus.gov. Ανακτήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 2021. 
  2. Αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία Πρόληψις, με δ.τ. Ινστιτούτο Προληπτικής, Περιβαλλοντολογικής και Εργασιακής Ιατρικής (2014). Εθνικός Διατροφικός Οδηγός για Ενήλικες. Ελλάδα: Υπουργείο Υγείας. σελ. 51. ISBN 978-960-503-559-4. 
  3. «Τα ρεβίδια στην διατροφή μας» (PDF). www.moa.gov.cy. Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών. Απρίλιος 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 7 Οκτωβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2021. 
  4. «Food Sources of Dietary Fiber | Dietary Guidelines for Americans». www.dietaryguidelines.gov. Ανακτήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 2021. 
  5. «"Dietary fibre": moving beyond the "soluble/insoluble" classification for monogastric nutrition, with an emphasis on humans and pigs». jasbsci.biomedcentral.com. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2023. 
  6. «Fiber-Mediated Nourishment of Gut Microbiota Protects against Diet-Induced Obesity by Restoring IL-22-Mediated Colonic Health». www.cell.com. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2023. 
  7. «The Microbiome». www.hsph.harvard.edu. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2023. 
  8. «Scientific Opinion on Dietary Reference Values for carbohydrates and dietary fibre». efsa.onlinelibrary.wiley.com. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2023. 
  9. «Gut Health, Stress & Sleep». www.omni-biotic.com. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2023. 
  10. «Applied Physiology, Nutrition, and Metabolism». archive.ph. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2023. CS1 maint: Unfit url (link)
  11. «Food structure». openlibrary.org. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2023. 
  12. «Dietary fiber sources and human benefits: The case study of cereal and pseudocereals». pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2023. 
  13. «Soluble Dietary Fiber» (PDF). edisciplinas.usp.br. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2023. 

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ηλιόπουλου, Γ. Χημεία Τροφίμων, ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1994, σελ.80