Φριτς Κράισλερ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Φριτς Κράισλερ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Fritz Kreisler (Γερμανικά)
Γέννηση2  Φεβρουαρίου 1875[1][2][3]
Βιέννη[4][5][6]
Θάνατος29  Ιανουαρίου 1962[1][7][2]
NewYork–Presbyterian Hospital[8][5]
Τόπος ταφήςκοιμητήριο Γούντλον (40°53′35″ s. š., 73°52′38″ z. d.)
Χώρα πολιτογράφησηςΑυστρία
Αυστροουγγαρία
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[9][10]
Γερμανικά[9][10]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Μουσικής και Παραστατικών Τεχνών της Βιέννης
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυνθέτης
βιολιστής[11]
Αξιοσημείωτο έργοLiebesleid
Schön Rosmarin
Alt-Wiener Tanzweisen
Four Weeks In The Trenches; The War Story Of A Violinist
Περίοδος ακμής1903
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΔαχτυλίδι της Τιμής της πόλης της Βιέννης
χρυσό μετάλλιο της Βασιλικής Φιλαρμονικής Εταιρείας (1904)
αστέρι στη Λεωφόρο της Δόξας του Χόλιγουντ[12]
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Φρήντριχ (Φριτς) Κράισλερ (Friedrich Kreisler, 2 Φεβρουαρίου 1875 – 29 Ιανουαρίου 1962) ήταν Αυστριακός βιολιστής και συνθέτης[13], που έζησε αρκετά χρόνια της ζωής του στις ΗΠΑ και έγινε Αμερικανός πολίτης. Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους βιολιστές της εποχής του και όχι μόνο. Ήταν διάσημος για τον γλυκό του τόνο και την εκφραστικότητα των εκτελέσεών του, ενώ, όπως και άλλοι μεγάλοι βιολιστές της εποχής του, είχε έναν χαρακτηριστικό ήχο που αναγνωριζόταν αμέσως ως δικός του.

Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κράισλερ γεννήθηκε στη Βιέννη και ήταν γιος του γιατρού Σάμουελ Κράισλερ και της Άννα, το γένος Reaches.[14][15] Αν και εβραϊκής καταγωγής, οι γονείς του τον βάφτισαν σε ηλικία 12 ετών. Ο Φριτς σπούδασε στο Ωδείο της Βιέννης και του Παρισιού, ενώ δάσκαλοί του υπήρξαν οι Άντον Μπρούκνερ, Λεό Ντελίμπ, Γιάκομπ Ντοντ, Γιόζεφ Χέλμεσμπεργκερ και Ζυλ Μασνέ. Στο Παρίσι κέρδισε το χρυσό μετάλλιο του «Πρώτου Μεγάλου Βραβείου της Ρώμης» σε ηλικία 12 ετών, συναγωνιζόμενος με 40 άλλους βιολιστές, όλους ηλικίας τουλάχιστον 20 ετών.[16]

Οι Κράισλερ, Χάρολντ Μπάουερ, Πάμπλο Καζάλς και Βάλτερ Ντάμρος στο Κάρνετζι Χολ στις 13 Μαρτίου 1917

Σε ηλικία 13 ετών (10 Νοεμβρίου 1888) έπαιξε στο Steinway Hall της Νέας Υόρκης και μετά περιόδευσε στις ΗΠΑ με τον Μόριτς Ρόζενταλ. Επιστρέφοντας στην Αυστρία, υπέβαλε υποψηφιότητα για μια θέση στη Φιλαρμονική Ορχήστρα Βιέννης, αλλά απορρίφθηκε από τον καλλιτεχνικό διευθυντή Άρνολντ Ροζέ. Ως αποτέλεσμα εγκατέλειψε τη μουσική για να σπουδάσει ιατρική. Υπηρέτησε για λίγο και στον στρατό προτού επιστρέψει στο βιολί το 1899, δίνοντας μια συναυλία με τη Φιλαρμονική του Βερολίνου υπό τη διεύθυνση του Αρτούρ Νίκις. Αυτή η συναυλία και μία ακόμη σειρά περιοδειών στις ΗΠΑ από το 1901 to 1903 του απέφεραν διεθνή φήμη.

Το 1910 ο Κράισλερ ερμήνευσε την παγκόσμια πρεμιέρα του κοντσέρτου για βιολί του σερ Έντουαρντ Έλγκαρ, ενός έργου που είχε παραγγείλει ο ίδιος και είναι αφιερωμένο σε αυτόν. Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο υπηρέτησε για λίγο στον αυστριακό στρατό, προτού αποστρατευθεί ευδοκίμως μετά από έναν τραυματισμό του. Στις 24 Νοεμβρίου 1914 έφθασε στη Νέα Υόρκη[17] και πέρασε το υπόλοιπο του πολέμου στην Αμερική. Επέστρεψε στην Ευρώπη μόλις το 1924, ζώντας πρώτα στο Βερολίνο και μετά στη Γαλλία από το 1938. Με το ξέσπασμα του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου μετακόμισε και πάλι στις ΗΠΑ, παίρνοντας την αμερικανική υπηκοότητα το 1943. Δεν επέστρεψε πλέον στην Ευρώπη, δίνοντας την τελευταία του δημόσια συναυλία το 1947, ενώ για λίγα χρόνια ακόμα έπαιζε για το ραδιόφωνο.

Στις 26 Απριλίου 1941 ο Κράισλερ χτυπήθηκε από ένα φορτηγό αυτοκίνητο ενώ διέσχιζε μία οδό στη Νέα Υόρκη, με αποτέλεσμα να υποστεί κάταγμα στο κρανίο του και να μείνει σε κώμα για περισσότερο από μία εβδομάδα.[18]

Στα τελευταία έτη της ζωής του, υπέφερε από μερική απώλεια της ακοής του, αλλά και της οράσεώς του εξαιτίας καταρράκτη.[19]

Ο Φριτς Κράισλερ πέθανε από καρδιακά προβλήματα στη Νέα Υόρκη, σε ηλικία 87 ετών.[13] Η σορός του βρίσκεται σε ένα προσωπικό μαυσωλείο στο Κοιμητήριο Γούντλων, στο Μπρονξ.

Ο Κράισλερ είχε στην κατοχή του αρκετά παλαιά βιολιά, όπως Στραντιβάριους, Γκουαρνέρι και Μπεργκόντσι, τα περισσότερα από τα οποία φέρουν σήμερα το όνομά του. Είχε επίσης ένα βιολί του Ζαν-Μπατίστ Βυιγιώμ κατασκευής 1860, το οποίο συχνά χρησιμοποιούσε ως το δεύτερο βιολί του[20], ενώ δεν δίσταζε να το δανείζει συχνά στο παιδί-θαύμα Γιόζεφ Χασίντ. Το 1952 δώρισε το βιολί Τζουζέππε Γκουαρνέρι που κατείχε στη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, όπου παραμένει και παίζεται σε συναυλίες που δίνονται εκεί.[21]

Συνθέσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μαυσωλείο του Φ. Κράισλερ σε δωρικό ρυθμό στο Κοιμητήριο Γούντλων, στο Μπρονξ

Ο Φριτς Κράισλερ συνέθεσε κομμάτια για βιολί, όπως τα σόλο «Liebesleid» και «Liebesfreud». Μερικές από τις συνθέσεις του μιμούνται το ύφος άλλων συνθετών και αποδόθηκαν πράγματι αρχικώς σε προγενέστερους, κλασικούς συνθέτες, όπως στους Γκαετάνο Πουνιάνι, Τζουζέπε Ταρτίνι και Αντόνιο Βιβάλντι. Στη συνέχεια, το 1935, ο Κράισλερ απεκάλυψε ότι εκείνος είχε γράψει τη μουσική. Στις διαμαρτυρίες των κριτικών, απάντησε ότι ήδη είχαν κρίνει τις συνθέσεις επάξιες: «Το όνομα αλλάζει, η αξία παραμένει», δήλωσε. Συνέθεσε επίσης οπερέτες, όπως την Άνθη μηλιάς[22] το 1919 και τη Σίσσυ το 1932, ένα έργο για κουαρτέτο εγχόρδων και καντέντσες, όπως για το Κοντσέρτο για βιολί του Μπραμς, το Κοντσέρτο για βιολί νο. 1 του Παγκανίνι και το Κοντσέρτο για βιολί του Μπετόβεν (οι τελευταίες παίζονται και συχνότερα σήμερα).

Επιπλέον, ο Κράισλερ συνέθεση τη μουσική για την κινηματογραφική ταινία The King Steps Out του 1936, σε σκηνοθεσία Γιόζεφ φον Στέρνμπεργκ, βασισμένη στη νεανική ηλικία της Ελισάβετ της Αυστρίας.

Ο Κράισλερ ερμήνευσε και ηχογράφησε τη δική του εκδοχή της πρώτης κινήσεως του Κοντσέρτου για βιολί νο. 1 του Παγκανίνι. Η εισαγωγή της ορχήστρας είναι τελείως γραμμένη εξαρχής σε μερικά μέτρα. Το συνολικό αποτέλεσμα είναι η εντύπωση ενός έργου του ύστερου 19ου αιώνα.


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13896157h. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Fritz-Kreisler. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ 5,0 5,1 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  6. ↑ www.worldatlas.com/webimage/countrys/europe/austriaviennaphotos.htm.
  7. ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 27  Σεπτεμβρίου 2015.
  8. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2014.
  9. ↑ 9,0 9,1 plus.si.cobiss.net/opac7/conor/19581795.
  10. ↑ 10,0 10,1 CONOR.SI. 19581795.
  11. ↑ Ιστορικό Αρχείο Ρικόρντι. 2211. Ανακτήθηκε στις 3  Δεκεμβρίου 2020.
  12. ↑ Ανακτήθηκε στις 6  Ιουνίου 2021.
  13. ↑ 13,0 13,1 «Fritz Kreisler Dies Here at 86; Violinist Composed 200 Works; Made His U.S. Concert Debut in 1888 at 13. Was Known for His Arrangements». New York Times. 30 Ιανουαρίου 1962. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2013. Fritz Kreisler, the world-famous violinist and composer, died yesterday. He would have been 87 years old on Friday. ... 
  14. ↑ Morgenstern, Hans (1 Ιανουαρίου 2009). «Jüdisches biographisches Lexikon: eine Sammlung von bedeutenden Persönlichkeiten jüdischer Herkunft ab 1800». Lit – μέσω Google Books. 
  15. ↑ Stepansky, Paul E. (1 Ιανουαρίου 1986). «Freud, Appraisals and Reappraisals: Contributions to Freud Studies». Analytic Press. ISBN 0-88163-038-1 – μέσω Google Books. 
  16. ↑ «Fritz Kreisler – Biography & History – AllMusic». AllMusic. 
  17. ↑ «The world of music». The Independent. 14 Δεκεμβρίου 1914. https://archive.org/stream/independen79v80newy#page/420/mode/1up. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2012. 
  18. ↑ Περιοδ. Life, 12 Μαΐου 1941, σσ. 32-33
  19. ↑ Amy Biancolli: Fritz Kreisler: Love's Sorrow, Love's Joy, Amadeus Press, 1998
  20. ↑ Second Fiddle by Philip Kass
  21. ↑ «Violin by Giuseppe Guarneri, Cremona, ca. 1730, "Kreisler"». loc.gov. 
  22. ↑ Catalog Record for the vocal score of Apple Blossoms

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Φριτς_Κράισλερ&oldid=10397124"