Πυραμίδα (αρχιτεκτονική)
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Η πυραμίδα είναι οικοδόμημα σχήματος γεωμετρικής πυραμίδας. Χρησιμοποιήθηκε από πολλούς αρχαίους λαούς κυρίως με θρησκευτικό και λατρευτικό χαρακτήρα. Οι τύποι των πυραμίδων είναι οι εξής: βαθμιδωτή πυραμίδα, ζιγκουράτ, λίθινη πυραμίδα, βαθμιδωτός ναός.
Γεωμετρικά χαρακτηριστικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Πυραμίδα είναι γεωμετρική κατασκευή της οποίας όλες οι εξωτερικές επιφάνειες (εκτός της βάσης) είναι τριγωνικού σχήματος και συγκλίνουν σε ένα κοινό σημείο. Η βάση της πυραμίδας μπορεί να είναι τριγωνικής, τετράπλευρης ή πολυγωνικής μορφής, που σημαίνει ότι μία πυραμίδα αποτελείται από τουλάχιστον τρεις τριγωνικές πλευρές. Μία συνηθισμένη μορφή της είναι η τετραγωνική πυραμίδα της οποίας η βάση είναι τετράγωνη και οι πλευρές είναι τριγωνικού σχήματος.
Ο σχεδιασμός της πυραμίδας, με το κέντρο βάρους της κοντά στο έδαφος και το σημείο σύγκλισης των πλευρών στην κορυφή, απαιτεί ελάχιστο μέρος του υλικού που χρησιμοποιείται για την κατασκευή της να μεταφερθεί σε μεγάλο ύψος. Αυτή η κατανομή της μάζας επέτρεψε πρώιμους, ιστορικά, πολιτισμούς να δημιουργήσουν ευσταθείς μνημιακές κατασκευές.
Ιστορική αναδρομή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Για χιλιάδες χρόνια οι μεγαλύτερες κατασκευές πάνω στη γη ήταν πυραμίδες. Η Κόκκινη Πυραμίδα που βρίσκεται στη νεκρόπολη στο Νταχσούρ, στη συνέχεια η Πυραμίδα του Χέοπα, η οποία είναι και το μοναδικό από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου που διασώζεται ως σήμερα, εκτός από το Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού, από το οποίο σώζονται ανάγλυφα.
Στην Αίγυπτο, οι πυραμίδες ξεκίνησαν να χρησιμοποιούνται μετά την 4η δυναστεία μέχρι την 18η (τα χρονικά όρια της περιόδου: 2650-1320π.Χ.). Επιπλέον, παραδείγματα χρήσης τους ως ιδιωτικούς τάφους υπήρξαν στις Θήβες (Λούξορ) και οι βασιλικοί τάφοι της Νουβίας, αλλά σε περιορισμένη και μικρότερη κλίμακα. Οι αιγυπτιακές πυραμίδες κατασκευάστηκαν στα χρόνια ακμής της αρχιτεκνονικής και ήταν μέρος αρχιτεκτονικού συμπλέγματος. Οι πιο σπουδαίες βρίσκονται στην Γκίζα (νοτιοδυτικά του Καΐρου). Η ανοικοδόμησή τους έγινε απο τους φαραώ που ανήκαν στην 4η δυναστεία Χεφρήν, Χεόπα και Μυκερίνο. Άλλες αξιόλογες πυραμίδες είναι οι τρεις χτισμένες στο Αμπού Σιρ. Κατασκευάστηκαν από βασιλιάδες της 5ης δυναστείας. Ανάμεσά τους, βρίσκεται η Νεφεριρκάρε που είναι η μεγαλύτερη. Από τις πυραμίδες του Μέσου Βασιλείου γίνονται εμφανής κάποιες οικονομικές καινοτομίες. Ο τρόπος κατασκευής τους απαιτούσε λιγότερη προσπάθεια και χρησιμοποιήθηκε κυρίως σ' αυτές της 12ης δυναστείας. Χαρακτηρηστικό τους είναι και η πολυπλοκότητα των σχεδιών για τις υποδομές τους. Κατά την 18η με 24η δυναστεία σταμάτησε το χτίσιμο πυραμιδών, εκτός του κενοταφίου στην Άβυδο για την βασίλισσα Τελισέρη.
Η πυραμίδα του Χέοπα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η πυραμίδα του Χέοπα, κατασκευασμένη εξολοκλήρου από ασβεστόλιθο, θεωρείται κορυφαίο επίτευγμα της αρχιτεκτονικής. Αποτελείται από περίπου 1.300.000 τμήματα βάρους 2,5 έως 15 τόνων και το μήκος κάθε πλευράς της τετράγωνης βάσης της είναι 230 μέτρα. Το ύψος της αρχικά ήταν 146,5 μέτρα, αλλά σήμερα έχει περιοριστεί στα 137 μέτρα. Η διαφορά οφείλεται στην κλοπή του υψηλής ποιότητας υλικού κατασκευής της που χρησιμοποιήθηκε για την οικιστική ανάπτυξη του Καΐρου. Για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκαν περίπου 2.300.000 ογκόλιθοι. Την κατασκευή της συγκεκριμένης πυραμίδας περιγράφει ο Ηρόδοτος. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, το υλικό για την συγκεκριμένη πυραμίδα μεταφερόταν από το ποτάμι στο οροπέδιο μέσω ενός δρόμου, του οποίου η κατασκευή πήρε περίπου δέκα χρόνια. Η ίδια η πυραμίδα χρειάστηκε είκοσι χρόνια και την εξοντωτική εργασία 100.000 ατόμων. Η συγκεκριμένη πυραμίδα, έχει μεγάλη ακρίβεια στην διάταξη και στην κοπή των πετρών. Η διαδικασία του χτισίματός της δεν έχει βρεθεί σε ικανοποιητικό βαθμό για να λύθει του εύλογο ερώτημα σχετικά με το θέμα αυτό. Το πιο πιθανό φαίνεται να είναι ότι χρησιμοποιήθηκε μια κατηφορικά επιχωμάτωση από χώμα και τούβλα, η οποία αυξανόταν σε ύψος και μήκος. Οι ογκόλιθοι σύρονταν πάνω στην πυραδίδα, καθώς εκείνη υψωνόταν. Αυτό γινόταν εφικτό με την βοήθεια ειδικών μοχλών.
