Νουβικές πυραμίδες

Νουβικού τύπου πυραμίδα στην Μερόη

Οι νουβικές πυραμίδες ή νούβιες, είναι κατασκευές της 2ης και 1ης χιλιετίας π.Χ. οι οποίες κτίστηκαν από τα αρχαία κουσιτικά βασίλεια, νοτίως της Αιγύπτου, στην Νουβία (σημερινό Σουδάν). Το πρώτο ήταν ο πολιτισμός Κέρμα (2600–1520 π.Χ.), το δεύτερο είχε ως επίκεντρο την πόλη της Ναπάτα (1000–300 π.Χ.) και το οποίο είχε αρχίσει να δέχεται αιγυπτιακές επιρροές, και το τελευταίο την πόλη της Μερόης (300 π.Χ.–300 μ.Χ.). Υπάρχουν περίπου 255 πυραμίδες οι οποίες ανήκουν στους πολιτισμούς της Ναπάτα και της Μερόης, και οι οποίες κτίστηκαν ως τάφοι για τους ηγεμόνες τους. Διαφέρουν από τις αιγυπτιακές καθώς είναι μικρότερες και με μεγαλύτερη κλίση. Οι πυραμίδες στις περιοχές της Μερόης και της Ναπάτα έχουν αναγνωριστεί ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ.

Περιγραφή

Ιστορία

Η πρώτη από αυτές κτίστηκε στην περιοχή Ελ Κουρρού, μαζί με τους τάφους των βασιλέων Κάστα και Πιανκί, και των βασιλέων που ακολούθησαν. Άλλες 14 πυραμίδες κατασκευάστηκαν για τις βασίλισσες τους, μερικές από τις οποίες ήταν πολεμίστριες.

Μεταγενέστερες πυραμίδες κτίστηκαν στην περιοχή Νουρί, στην δυτική όχθη του Νείλου στην άνω Νουβία. Η εκεί νεκρόπολη αποτέλεσε το ταφικό σημείο για 21 βασιλείς και 52 βασίλισσες, και τα σώματα τους τοποθετήθηκαν μέσα σε τεράστιες σαρκοφάγους από γρανίτη. Η σαρκοφάγος της βασίλισσας Ασπέλτα ζύγιζε 15,5 τόνους ενώ η πλάκα που σκέπαζε την σαρκοφάγο τέσσερεις τόνους. Η μεγαλύτερη πυραμίδα βρίσκεται στο Νουρί και είναι του Τιχάρκα, βασιλιά της Ναπάτα και φαραώ της εικοστής πέμπτης δυναστείας σε Αίγυπτο και Νουβία, ο οποίος ήταν γιος και διάδοχος του Πιανκί.

• 
  Άποψη των πυραμιδών της Μερόης
• 
  Πυραμίδες στο Νουρί
• 
  Πυραμίδες στο Τζεμπέλ Μπαρκάλ

Οι πυραμίδες στις περιοχές του Ελ Κούρου και Νουρί είναι οι παλαιότερες και μεγαλύτερες, όμως το συγκρότημα πυραμιδών της Μερόης είναι το μεγαλύτερο σε έκταση και βρίσκεται ανάμεσα στον 5ο και 6ο καταρράκτη του Νείλου, σε απόσταση περίπου 100 χλμ από το Χαρτούμ. Κατά την μεροϊτική περίοδο θάφτηκαν εκεί περίπου 40 βασιλείς και βασίλισσες. Άλλες πυραμίδες βρίσκονται στην περιοχή Τζεμπέλ Μπαρκάλ.

Φυσικά χαρακτηριστικά

Εσωτερική διακόσμηση σε πυραμίδα στο Νουρί

Οι φυσικές προδιαγραφές των πυραμίδων στην Νουβία είναι διαφορετικές από τις αντίστοιχες αιγυπτιακές πυραμίδες. Είναι κτισμένες κλιμακωτά με οριζόντια τοποθετημένες πέτρες και διαθέτουν ύψος από 6 έως 30 μέτρα. Η βάση τους σπανίως ξεπερνά τα 8 μέτρα σε πλάτος, και έτσι το αποτέλεσμα είναι οι πυραμίδες να εμφανίζονται ψηλόλιγνες σε σχέση με τις αιγυπτιακές έχοντας γωνία κλίσης περίπου 70° ενώ οι αιγυπτιακές κυμαίνονται στις 40° με 50°.

Οι περισσότερες από τις νουβικές διαθέτουν επίσης ναϊκά κτίσματα στην είσοδο τους τα οποία διαθέτουν Κουσιτικά χαρακτηριστικά και διακοσμήσεις. Σε κάποιες περιπτώσεις έχουν ανακαλυφθεί πέτρες από λιθόφωνα τα οποία παρήγαγαν μελωδικούς ήχους.

Καταστροφές

Πολλές από τις πυραμίδες καταστράφηκαν τον 19ο αιώνα κατά την αναζήτηση θησαυρών

Όλες οι πυραμίδες λεηλατήθηκαν ήδη από τους αρχαίους χρόνους. Τα ανάγλυφα εντός τους δείχνουν πως οι βασιλείς είχαν μουμιοποιηθεί και μαζί τους είχαν τοποθετηθεί χρυσαφικά και άλλοι θησαυροί στους νεκρικούς θαλάμους τους. Κατά τις αρχαιολογικές εξερευνήσεις του 19ου και 20ού αιώνα ανακαλύφθηκαν κάποια απομεινάρια από τόξα και βέλη, χαλινάρια αλόγων, ξύλινα κουτιά, αγγεία, και άλλα μικροαντικείμενα τα οποία δείχνουν πως υπήρχε ανεπτυγμένο εμπόριο μεταξύ των Νουβίων και των Αιγυπτίων, καθώς και της μετέπειτα ελληνιστικής Αιγύπτου.

Οι πυραμίδες υπέστησαν σοβαρές καταστροφές κατά την δεκαετία του 1830 όταν ο Ιταλός ερασιτέχνης αρχαιολόγος Τζουζέπε Φερλίνι ανατίναξε μεγάλα τμήματα σε 40 από αυτές ξεκινώντας από την κορυφή τους κατά την αναζήτηση του για χρυσό. Ανακάλυψε θησαυρό με χρυσαφικά και διάφορα πολύτιμα αντικείμενα σε κάποιες από αυτές, τα οποία αργότερα πούλησε στις γερμανικές αρχές και στεγάζονται πλέον στο Κρατικό Μουσείο Αιγυπτιακής Τέχνης του Μονάχου.