Μπελτέιν

Το Μπελτέιν (ιρλ. Bealtaine ή Beltene) είναι μια αρχαία κελτική γιορτή κατά την Πρωτομαγιά, η οποία εορταζόταν στην Ιρλανδία, τη Σκωτία και τη Νήσο Μαν, ενώ παρόμοιες γιορτές λάμβαναν χώρα στην Ουαλία, τη Βρετάνη και την Κορνουάλη. Η λέξη «Μπελτέιν» προέρχεται από την ιρλανδική λέξη «Bealtaine» (ιρλ. Beltene, «ζωηρή φωτιά»). Πιθανότατα υπάρχει σχέση με τον γαλατικό θεό Belenos («λαμπερός»).

Το Μπελτέιν βρίσκεται στο μέσον μεταξύ εαρινής ισημερίας και θερινού ηλιοστασίου. Από τη στιγμή που το κελτικό ημερολόγιο βασίζεται και στoν ηλιακό και στο σεληνιακό κύκλο, ίσως τοποθετείται στην πανσέληνο που είναι ανάμεσα στην εαρινή ισημερία και το θερινό ηλιοστάσιο. Συνήθως εορτάζεται λοιπόν την 1η Μαΐου. Η γιορτή σηματοδοτούσε το ξεκίνημα του καλοκαιριού για τους ποιμένες, που έβγαζαν τα κοπάδια τους στην ύπαιθρο για βοσκή. Κεντρική δραστηριότητα της γιορτής ήταν το άναμμα υπαίθριων φωτιών στις κορυφές των βουνών και των λόφων με τελετουργική ή πολιτική σημασία. Στην Ιρλανδία, το έθιμο αυτό επιζεί μόνο στην επαρχία του Λίμερικ. Ένα άλλο έθιμο που επέζησε μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα στην Ιρλανδία ήταν το κρέμασμα ενός κλαδιού στις πόρτες και τα παράθυρα των σπιτιών, το οποίο συνήθως ήταν κλαδί από φλαμουριά ή κράταιγο.

Ρίζες του Μπελτέιν

Στην ιρλανδική μυθολογία, για τους Τουάθα ντε Ντανάν και τους Μιλέσιους η αρχή του χρόνου ήταν η γιορτή του Bealtaine: μεγάλες υπαίθριες φωτιές ανήγγειλαν τον ερχομό του καλοκαιριού και την ελπίδα για καλές σοδειές, ευημερία και ευτυχία. Πηγές του 10ου αιώνα αναφέρουν ότι οι δρυΐδες άναβαν μικρές φωτιές στις κορυφές των λόφων και οδηγούσαν τα κοπάδια των ζώων του χωριού προς τα εκεί, προκειμένου να εξαγνιστούν από τη φωτιά, ενώ και άνθρωποι πηδούσαν πάνω από τις φωτιές. Το έθιμο αυτό υπάρχει σε πολλές περιοχές του κόσμου ακόμα και μετά την έλευση του Χριστιανισμού. Η μέρα γιορτάζεται ακόμα σε μερικές περιοχές, όπως στο Εδιμβούργο της Σκωτίας, για παράδειγμα.

Το Μπελτέιν είναι κυρίως Γαελική γιορτή, καθώς άλλοι κελτικοί λαοί, όπως οι Ουαλοί, οι κάτοικοι της Βρετάνης και της Κορνουάλης, δεν τη γιορτάζουν, αν κι έχουν παρόμοιες γιορτές.

Νεοπαγανισμός

Οι Νεοπαγανιστές χρησιμοποιούν την ονομασία Μπελτέιν για ένα από τα «Σάββατα», τις οκτώ ηλιακές γιορτές, στον Νεοπαγανιστικό τροχό του χρόνου. Αν και δανείζεται στοιχεία από το παραδοσιακό Μπελτέιν, όπως οι φωτιές, όσον αφορά τη σημασία και τις τελετές της έχει περισσότερο σχέση με τη γερμανικής προέλευσης γιορτή της Πρωτομαγιάς, καθώς αποτελεί γιορτή γονιμότητας κι ένα από τα έθιμα είναι το πρωτομαγιάτικο γαϊτανάκι. Οι Νεοπαγανιστές γιορτάζουν το Μπελτέιν την 1η Μαΐου στο Βόρειο Ημισφαίριο και την 1η Νοεμβρίου στο Νότιο.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Beltane Events Guide