Μπελούγκα
| Μπελούγκα | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Μπελούγκες σε ενυδρείο
 Σύγκριση μεγέθους με άνθρωπο
| ||||||||||||||
| Κατάσταση διατήρησης | ||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Διώνυμο | ||||||||||||||
| Delphinapterus leucas Παλάς, 1776 | ||||||||||||||
 Κατανομή
|
Η μπελούγκα (Delphinapterus leucas) είναι κητώδες των Αρκτικών και υποαρκτικών νερών. Είναι ένα από τα δύο υπάρχοντα είδη της οικογένειας των Μονοδοντίδων, με το άλλο να είναι το ναρβάλ (μονόκερος).[1] Επίσης είναι γνωστός ως λευκή φάλαινα, καθώς είναι το μόνο κητώδες με αυτό το χρώμα.
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η μπελούγκα είναι προσαρμοσμένη στη ζωή στην Αρκτική, οπότε έχει ανατομικά και φυσιολογικά χαρακτηριστικά που το διαφοροποιούν από άλλα κητοειδή. Μεταξύ αυτών είναι το ολόασπρο χρώμα του και η απουσία ραχιαίου πτερυγίου, το οποίο της επιτρέπει να κολυμπάει κάτω από πάγο με ευκολία.[2] Διαθέτει μια χαρακτηριστική προεξοχή στο μπροστινό μέρος του κεφαλιού της, η οποία στεγάζει ένα όργανο ηχοεντοπισμού που ονομάζεται πεπόνι, το οποίο σε αυτό το είδος είναι μεγάλο και παραμορφώσιμο.[3]
Το μέγεθος του σώματος της μπελούγκα κυμαίνεται μεταξύ ενός δελφινιού και μιας αληθινής φάλαινας, με τα αρσενικά να φτάνουν έως τα 5,5 m (18 ft) μήκος και να ζυγίζουν έως 1.600 kg, ενώ τα θηλυκά είναι 25% μικρότερα.[4][5] Η μπελούγκα έχει στιβαρό σώμα. Όπως και πολλά κητοειδή, ένα μεγάλο ποσοστό του βάρους του είναι υποδόριο λίπος. Η αίσθηση της ακοής είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη και ο ηχοεντοπισμός της επιτρέπει να κινείται και να βρίσκει αναπνευστικές τρύπες κάτω από τον πάγο.
Συμπεριφορά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι μπελούγκες είναι αγελαίες και σχηματίζουν ομάδες 10 ζώων κατά μέσο όρο,[6] αν και κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, μπορούν να συγκεντρωθούν εκατοντάδες ή ακόμα και σε χιλιάδες σε εκβολές ποταμών και ρηχές παράκτιες περιοχές. Είναι αργοί κολυμβητές,[7] αλλά μπορούν να βουτήξουν μέχρι και 900 μέτρα κάτω από την επιφάνεια.[8] Είναι ευκαιριακοί κυνηγοί και η διατροφή τους ποικίλλει ανάλογα με την τοποθεσία και την εποχή.[9] Η πλειονότητα των μπελούγκων ζει στον Αρκτικό Ωκεανό και στις θάλασσες και τις ακτές γύρω από τη Βόρεια Αμερική, τη Ρωσία και τη Γροιλανδία. Ο παγκόσμιος πληθυσμός τους εκτιμάται σε περίπου 150.000.
Είναι μεταναστευτικά ζώα και η πλειοψηφία των ομάδων περνούν το χειμώνα γύρω από την Αρκτική. Όταν ο θαλάσσιος πάγος λιώνει το καλοκαίρι, μετακινούνται σε θερμότερες εκβολές ποταμών και παράκτιες περιοχές. Ορισμένοι πληθυσμοί είναι καθιστικοί και δεν μεταναστεύουν σε μεγάλες αποστάσεις κατά τη διάρκεια του έτους. Υπολογίζεται ότι μπορεί να ζήσουν μέχρι 70 με 80 χρόνια.[10]
Σχέση με τους ανθρώπους
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι γηγενείς λαοί της Βόρειας Αμερικής και της Ρωσίας κυνηγούσαν μπελούγκες για πολλούς αιώνες. Κυνηγήθηκαν επίσης από μη ιθαγενείς κατά τον 19ο αιώνα και μέρος του 20ου αιώνα. Το κυνήγι τους δεν ελέγχεται από τη Διεθνή Επιτροπή Φαλαινοθηρίας και κάθε χώρα έχει αναπτύξει τους δικούς της κανονισμούς. Επί του παρόντος, ορισμένοι Ινούιτ στον Καναδά και τη Γροιλανδία, την Αλάσκα, γηγενείς ομάδες και Ρώσοι επιτρέπεται να κυνηγούν belugas για κατανάλωση και πώληση. Η αυτόνομη φαλαινοθηρία αποκλείεται από το μορατόριουμ της Διεθνούς Επιτροπής Φαλαινοθηρίας 1986 για το κυνήγι. Οι αριθμοί έχουν μειωθεί σημαντικά στη Ρωσία και τη Γροιλανδία, αλλά όχι στην Αλάσκα και τον Καναδά.
Άλλες απειλές περιλαμβάνουν φυσικούς θηρευτές (πολικές αρκούδες και όρκες),[11] θαλάσσια ρύπανση (όπως με τα πολυχλωριωμένα διφαινύλια (PCB) που βιοσυσσωρεύονται στην τροφική αλυσίδα) και μολυσματικές ασθένειες. Οι μπελούγκες αναφέρονται στη Κόκκινη Λίστα της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης το 2008 ως «σχεδόν απειλούμενο», ενώ στην έκδοση του 2017 χαρακτηρίστηκε ως Ελαχίστης Ανησυχίας.[12] Ο υποπληθυσμός γύρω από τον όρμο Κουκ στην Αλάσκα, ωστόσο, θεωρείται ότι κινδυνεύει σοβαρά και βρίσκεται υπό την προστασία του Νόμου για τα απειλούμενα είδη των Ηνωμένων Πολιτειών. Από τους επτά πληθυσμούς του Καναδά, αυτοί που κατοικούν στον ανατολικό κόλπο Χάντσον, στον κόλπο Ουνγκάβα και στον ποταμό Άγιο Λαυρέντιο αναφέρονται ως απειλούμενοι.
Οι μπελούγκες είναι ένα από τα πιο συχνά κητοειδή σε αιχμαλωσία και στεγάζεται σε ενυδρεία, δελφινάρια και πάρκα άγριας ζωής στη Βόρεια Αμερική, την Ευρώπη και την Ασία. Είναι δημοφιλείς στο κοινό λόγω του χρώματος και της έκφρασής τους.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ O'Corry-Crowe, G.. «Beluga Whale Delphinapterus leucas». Encyclopedia of Marine Mammals, σσ. 94–99. //books.google.com/books?id=2rkHQpToi9sC&pg=PA94.
- ↑ Bradford, Alina· July 19, Live Science Contributor |· ET, 2016 08:45pm. «Facts About Beluga Whales». Live Science. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2019.
- ↑ Haley, Delphine (1986). Marine Mammals of Eastern North Pacific and Arctic Waters (2 έκδοση). Seattle: Pacific Search Press. ISBN 978-0-931397-14-1.[Χρειάζεται σελίδα]
- ↑ Shirihai, H. & Jarrett, B. (2006). Whales, Dolphins and Other Marine Mammals of the World. Princeton: Princeton Univ. Press. σελίδες 97–100. ISBN 978-0-691-12757-6.
- ↑ Reeves, R.· Stewart, B.· Clapham, P. & Powell, J. (2003). Guide to Marine Mammals of the World. New York: A.A. Knopf. σελίδες 318–321. ISBN 978-0-375-41141-0.
- ↑ Katona, Steven K.· Valerie Rough & David T. Richardson (1993). Field Guide to Whales, Porpoises, and Seals from Cape Cod to Newfoundland (4 έκδοση). Smithsonian Institution Press. σελ. 336. ISBN 978-1-56098-333-0.
- ↑ Fish, FE (1998). «Comparative kinematics and hydrodynamics of odontocete cetaceans: Morphological and ecological correlates with swimming performance». The Journal of Experimental Biology 201 (Pt 20): 2867–2877. PMID 9739069.
- ↑ Heide-Jørgensen, M. P.; Richard, P. R.; Rosing-Asvid, A. (March 1998). «Dive Patterns of Belugas (Delphinapterus lencas) in Waters near Eastern Devon Island». Arctic 51 (1): 17–26. doi:. https://semanticscholar.org/paper/ce2d9cfb6a453cb28dd4466f971703f5cbe8bed8.
- ↑ Convention on Migratory Species – CMS. «Delphinapterus leucas (Pallas, 1776)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2010.
- ↑ Stewart, R.E.A.; Campana, S.E.; Jones, C.M.; Stewart, B.E. (2006). «Bomb radiocarbon dating calibrates beluga (Delphinapterus leucas) age estimates». Can. J. Zool. 84 (12): 1840–1852. doi:. http://rparticle.web-p.cisti.nrc.ca/rparticle/AbstractTemplateServlet?calyLang=eng&journal=cjz&volume=84&year=2006&issue=12&msno=z06-182.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Friedman W. R. (June 2006). «Environmental Adaptations of the Beluga Whale (Delphinapterus leucas)». Cognitive Science 143. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 October 2012. https://web.archive.org/web/20121030131945/http://www.cogsci.ucsd.edu/~johnson/text/Friedman_BelugaOverview.pdf.
- ↑ Reeves, Randall· Kristin Laidre (Polar Science Center, APL/University of Washington)· Fairbanks), Lloyd Lowry (Univeristy of Alaska (22 Ιουνίου 2017). «Beluga Whale». IUCN Red List of Threatened Species. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2020.