Μικροσκόπιο

Το μικροσκόπιο είναι όργανο που επιτρέπει την παρατήρηση αντικειμένων με πολύ μικρό μέγεθος.

Ιστορία

Η εφεύρεση του πρώτου σύνθετου μικροσκοπίου έχει αποδοθεί στους Ολλανδούς Χανς Γιάνσεν, Ζακαρίας Γιάνσεν και Χανς Λιπερσέι το 1590^[1]^[2]. Τον 17ο αιώνα χρησιμοποιήθηκε συστηματικά από τον φυσικό φιλόσοφο Ρόμπερτ Χουκ, ο οποίος δημοσίευσε το έργο Micrographia (1665), με εικόνες γνωστών αντικειμένων και εντόμων σε μικροσκοπική κλίμακα. Τα μικροσκόπια επέδρασαν σημαντικά στην ιστορία της βιολογίας, τουλάχιστον την εποχή που άρχισαν να χρησιμοποιούνται και συντέλεσαν στην ανακάλυψη των μικροβίων, καθυστερώντας έτσι την κατάρριψη της θεωρίας της αβιογένεσης.

Είδη

Τα πρώτα μικροσκόπια ήταν οπτικά, δηλαδή συνδύαζαν διαφόρων ειδών φακούς για μεγέθυνση, αποτελώντας ουσιαστικά άμεση εξέλιξη των μεγεθυντικών φακών. Τον 20ό αιώνα εμφανίστηκαν και τα ηλεκτρονικά μικροσκόπια και αργότερα τα μικροσκόπια ηλεκτρονικής σάρωσης, που μπορούν να υπολογίσουν και να οπτικοποιήσουν το βάθος.

Τα μικροσκόπια κατηγοριοποιούνται κυρίως ανάλογα με την ακτινοβολία που χρησιμοποιούν. Οι πιο γνωστές κατηγορίες είναι τα οπτικά και τα ηλεκτρονικά. Τα οπτικά μικροσκόπια χρησιμοποιούνται σε εργαστήρια για μεγέθυνση και παρατήρηση διαφόρων αντικειμένων ενώ τα ηλεκτρονικά χρησιμοποιούνται για την εξέταση αντικειμένων σε λεπτομερή κλίμακα.

Οπτικό μικροσκόπιο

Τα οπτικά μικροσκόπια έχουν μέγιστη μεγέθυνση μέχρι 2000Χ. Την μέγιστη μεγέθυνση την επιτυγχάνουν με την χρήση ειδικού ελαίου με κατάλληλο δείκτη διάθλασης, το κεδρέλαιο, που παρεμβάλλεται ανάμεσα στον φακό και την πλάκα του αντικειμένου. Ένα μικροσκόπιο μπορεί να είναι τριοφθάλμιο, διοφθάλμιο ή μονοφθάλμιο.

Ηλεκτρονικό μικροσκόπιο

Στις αρχές του 20ού αιώνα αναπτύχθηκε μια εναλλακτική του οπτικού μικροσκόπιου, ένα όργανο που χρησιμοποιεί μια δέσμη ηλεκτρονίων αντί για φως για τη παραγωγή μιας εικόνας. Το ηλεκτρονικό μικροσκόπιο λειτουργεί με παρόμοιες αρχές με το οπτικό, αλλά όμως χρησιμοποιεί ηλεκτρόνια αντί για φως και ηλεκτρομαγνήτες στη θέση των γυάλινων φακών. Η χρήση ηλεκτρονίων επιτρέπει πολύ υψηλότερη ανάλυση.

Μικροσκόπιο σάρωσης

Από το 1981 έως το 1983 ο Γκερτ Μπίνιχ και ο Χάινριχ Ρόρερ εργάστηκαν στην εταιρεία IBM στη Ζυρίχη της Ελβετίας για να μελετήσουν το φαινόμενο σήραγγας. Δημιούργησαν ένα σχετικό πρακτικό όργανο, ένα μικροσκόπιο σάρωσης. Το 1986 μοιράστηκαν το Νόμπελ Φυσικής για το σχεδιασμό του μικροσκοπίου σάρωσης.