Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μαρτ Σάντερ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μαρτ Σάντερ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση10  Αυγούστου 1967
Τάλιν
Χώρα πολιτογράφησηςΕσθονία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητατραγουδιστής
ηθοποιός
ζωγράφος
ηθοποιός θεάτρου
ηθοποιός τηλεόρασης
σκηνοθέτης κινηματογράφου
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Μαρτ Σάντερ (γεννημένος στις 10 Αυγούστου 1967) είναι Εσθονός τραγουδιστής, ηθοποιός, σκηνοθέτης, συγγραφέας, καλλιτέχνης και τηλεοπτικός παρουσιαστής.

Ζωή και καριέρα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στα νιάτα του, ο Μαρτ Σάντερ σπούδασε βιολί και διεύθυνση ορχήστρας. Άρχισε να τραγουδά στη χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής της Εσθονίας σε ηλικία δεκαοκτώ ετών.[1] Σε ηλικία δεκαεννέα ετών, ο Σάντερ και η swing ορχήστρα Modern Fox κέρδισαν έναν διαγωνισμό ταλέντων στη Μόσχα,[2] το συγκρότημα περιόδευσε τόσο στη Σοβιετική Ένωση όσο και στην Ευρώπη.[3] Πήρε το πτυχίο του στη μουσικολογία από το Πανεπιστήμιο του Ταλίν, το μεταπτυχιακό του στη σκηνοθεσία κινηματογράφου και τηλεόρασης στο BFM (Βαλτική Σχολή Κινηματογράφου και Μέσων) και αυτή τη στιγμή κάνει το διδακτορικό του στο BFM, δίνοντας επίσης διαλέξεις για τη σημειωτική της κινηματογραφικής μουσικής.[4] Έχει επίσης σπουδάσει σενάριο στην Ακαδημία Κινηματογράφου του Λονδίνου.[5] Μέλος της Εσθονικής Ένωσης Συγγραφέων [6] και της Εσθονικής Ένωσης Οπτικοακουστικών Συγγραφέων.[6]

Θέατρο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι αξιοσημείωτοι ρόλοι του Σάντερ περιλαμβάνουν: τη σκηνοθεσία της οπερέτας Σίλβα (Die Czardasfürstin) στην Εθνική Όπερα της Εσθονίας το 2010.[7] Στη βραδιά των εγκαινίων, καθώς ο κορυφαίος τραγουδιστής υπέστη τραυματισμό στη σκηνή, ο Σάντερ ανέλαβε τον ρόλο.[8][9] Το 2014, η παραγωγή του Μπάλα στη Σαβοΐα (Ball im Savoy) άνοιξε στην Εθνική Όπερα της Εσθονίας. Ο Σάντερ σκηνοθέτησε, αναθεώρησε το κείμενο, έκανε νέες ορχηστρικές ενορχηστρώσεις, σκηνοθέτησε και σχεδίασε τα κοστούμια, καθώς και τον ρόλο του Μουσταφά.[10]

Ο Σάντερ έχει γράψει θεατρικά έργα, όπου συχνά πρωταγωνιστεί ο ίδιος, όπως Τυχαίος παρονομαστής (στα εσθονικά, Juhuslik nimetaja) (στα αγγλικά: Behind the Random Denominator), που παρουσιάστηκε στο κοινό της Νέας Υόρκης το 2015 [11] και Φως εξάτμισης (στα εσθονικά, Äratõmbetuli) (στα αγγλικά: The Bughouse), που έκανε πρεμιέρα στην Ουάσιγκτον, DC το 2018.[12] Στις 17 Ιουνίου 2018, το The Bughouse (Το Τρελοκομείο) έκανε πρεμιέρα στο Εσθονικό Κρατικό Δραματικό Θέατρο.[13]

Κινηματογράφος και τηλεόραση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Σάντερ έχει σκηνοθετήσει και παίξει σε ταινίες και τη μικρού μήκους τηλεταινία Βερολίνο 1945: Μουσική κάτω από τις βόμβες (2007). Έκανε το ντεμπούτο του στην ταινία μεγάλου μήκους ως Μάρτι στη φινλανδική μιούζικαλ-κωμωδία Iskelmäprinssi του 1991 σε σκηνοθεσία Γιούχα Ταπάνινεν. Το 1998, έπαιξε έναν ρόλο στην οικογενειακή κωμική ταινία Kallis härra Q (Αγαπητέ κ. Q.)(αγγλικός τίτλος κυκλοφορίας: Dear Mister Moon), σκηνοθετημένη από τον Ράο Χέιντμετς, βασισμένη στο ομώνυμο παιδικό βιβλίο του 1992 του Εσθονού συγγραφέα Άινο Πέρβικ.[14] Είχε ρόλους στην ουγγρική ταινία Γιατί δεν ήταν εκεί; και στην παραγωγή για καλωδιακή παραγωγή των ΗΠΑ, Κεριά στο Σκοτάδι, απέναντι από την Αλίσα Μιλάνο και σκηνοθεσία Μαξιμίλιαν Σελλ.[15]

Οι τηλεοπτικές εμφανίσεις του Σάντερ στην Εσθονία περιλαμβάνουν τη φιλοξενία του Eurolaul 1993 και την τηλεοπτική σειρά Tantsud tähtedega (Χορεύοντας με τα αστέρια). Φιλοξενούσε επίσης Tähed muusikas (Αστέρια στη Μουσική) από το 1997 έως το 2006 και ξανά από το 2008 έως το 2010, καθώς και το επιτυχημένο σόου Su nägu kõlab tuttavalt (Το πρόσωπό σας ακούγεται οικείο).[16]  Το 2012, ήταν κριτής στην πέμπτη σεζόν του διαγωνισμού σειράς ριάλιτι TV3 Eesti otsib superstaari (Pop Idol Estonia).[17] Το 2020, έγινε ο οικοδεσπότης της εσθονικής εκδοχής του παγκόσμιου τηλεοπτικού φαινομένου Maskis Laulja (Ο Μασκοφόρος τραγουδιστής).[18]

Ο Σάντερ συναντήθηκε με τη βασίλισσα Ελισάβετ Β' το 2006

Το 2015, ο Σάντερ παρουσίασε το δικό του μονοπρόσωπο δράμα τρόμου Behind the Random Denominator (το οποίο έγραψε, σκηνοθέτησε και πρωταγωνίστησε) στο φεστιβάλ σόλο θεάτρου United Solo στη Νέα Υόρκη, κερδίζοντας του το βραβείο Καλύτερου Σχεδιασμού Ήχου.[19] Η κινηματογραφική εκδοχή του έργου έγινε το σκηνοθετικό ντεμπούτο μεγάλου μήκους του Σάντερ.[20] Η ταινία έκανε πρεμιέρα στο φεστιβάλ ταινιών τρόμου και φαντασίας Χάαπσαλου HÕFF.[21][22] Αργότερα κέρδισε ο Σάντερ το πρώτο του βραβείο Καλύτερης Σκηνοθεσίας στο 9ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Νίκαιας [23] και βραβείο καλύτερου πρωταγωνιστικού ρόλου στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Μαδρίτης,[24] όπου κέρδισε ενάντια σε αστέρια όπως ο Λώρενς Φίσμπερν και ο Μπρούνο Γκαντς. Το 2018, η σύντομη ταινία του Actually έκανε πρεμιέρα στο HÕFF.[25] Αυτή η ταινία κέρδισε το Βραβείο Αριστείας στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους στο Λος Άντζελες των Η.Π.Α. τον Σεπτέμβριο του 2018 [26] και βραβεύτηκε με το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας μικρού μήκους στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου RAGFF της Βενετίας τον Δεκέμβριο του 2018.[27] Τον Ιανουάριο του 2019, η ταινία έλαβε δύο βραβεία από τα Βραβεία Cinema World Fest και τον Ιούνιο κέρδισε το φεστιβάλ Short Film Factory στη Ρουμανία.[28] Επίσης το 2018, έγραψε και σκηνοθέτησε μια φιλόδοξη ιστορική τηλεοπτική σειρά 10 μερών Οι Πόρνες, η οποία θεωρείται η πιο επιτυχημένη διεθνώς τηλεοπτική παραγωγή της Εσθονίας,[29] καθώς και μια τηλεοπτική ταινία The Bughouse (Το Τρελοκομείο) (στα εσθονικά, Äratõmbetuli), βασισμένη σε το δικό του θεατρικό έργο.[30] Στις 13 Δεκεμβρίου 2019, η ανθολογία του τρόμου-φαντασίας Απόκοσμα παραμύθια, βασισμένη στην ομώνυμη συλλογή διηγημάτων του ίδιου του Σάντερ, παρουσιάστηκε σε όλη την Εσθονία και σε περιορισμένους κινηματογράφους στις χώρες της Βαλτικής και τη Φινλανδία, συγκεντρώνοντας θετικές κριτικές.[31] Τον Ιανουάριο του 2020, η ταινία κέρδισε το βραβείο Καλύτερης Πρωτότυπης Μουσικής στα Καναδικά Βραβεία Κινηματογράφου [32] και το βραβείο καλύτερης ιστορίας στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λονδίνου.[33] Τον Απρίλιο, κέρδισε τα βραβεία καλύτερης ταινίας μεγάλου μήκους και πρωτότυπης μουσικής στα Βραβεία Κινηματογράφου Νέας Υόρκης.[34] Τον Μάιο, η ταινία βραβεύτηκε με το βραβείο Καλύτερης Ταινίας Είδους στο HÕFF (μεγάλο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Εσθονίας), βραβείο καλύτερου πρωτότυπου σεναρίου και καλύτερης μουσικής μουσικής στο Φεστιβάλ Τρόμου του Χόλιγουντ [35] και δύο βραβεία στα Βραβεία ταινιών καλτ Κριτικής, Μάιος έκδοση - Καλύτερης Ταινίας Είδους και Καλύτερης Ταινίας.[36] Τον Ιούνιο, η ταινία του Σάντερ κέρδισε τα βραβεία Καλύτερης Ταινίας και Καλύτερης Σκηνοθεσίας στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Νίκαιας 2020.[37] Τον Αύγουστο, η ταινία ήταν η εναρκτήρια ταινία του Διεθνούς Φεστιβάλ Εσωτερικών Ταινιών της Μόσχας και κέρδισε το βραβείο Καλύτερης Ταινίας.[38] Κέρδισε δύο βραβεία Καλύτερης Ταινίας Τρόμου - στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου χωρίς περιορισμούς προβολής (Ηνωμένο Βασίλειο), Νοέμβριος 2020 και στην Παγκόσμια Έκθεση Κινηματογράφου (ΗΠΑ), Δεκέμβριος 2020.[39] Και οι δύο ταινίες κυκλοφόρησαν διεθνώς στις 28 Σεπτεμβρίου 2021, από την BayView Entertainment.[40]

Το 2020, ο Σάντερ έγραψε και σκηνοθέτησε μια ταινία μεγάλου μήκους με τίτλο Το περιστατικό Κένεντι, βασισμένη στο δικό του μυθιστόρημα.[41] Η ταινία περιγράφει τις ρομαντικές και πολιτικά φορτισμένες περιπέτειες του μελλοντικού προέδρου Τζον Φιτζέραλντ Κέννεντυ κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στο Ταλίν της Εσθονίας το καλοκαίρι του 1939. Αυτή η ταινία έκανε πρεμιέρα στις 17 Φεβρουαρίου 2021,[42] στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σάντα Φε, ως ταινία έναρξης,[43] και κέρδισε το βραβείο καλύτερης ταινίας.[44] Τον Μάρτιο, κέρδισε τα βραβεία καλύτερου θρίλερ μεγάλου μήκους και καλύτερης ηθοποιού (Lisette Pomerants) στο Φεστιβάλ Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου στη Βαρκελώνη [45] και τον Σεπτέμβριο το βραβείο καλύτερης ταινίας μεγάλου μήκους στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ανατόλια.[46] Τον Οκτώβριο, η ταινία κέρδισε τα βραβεία Καλύτερης Ταινίας και Καλύτερης Ταινίας Σκηνοθεσίας στα Βραβεία Κινηματογράφου της Σουηδίας [47] και ήταν υποψήφια για την καλύτερη ταινία στα Τηλεοπτικά Βραβεία Βενετίας, όπου τερμάτισε δεύτερη.[48]

Ο Σάντερ αυτή τη στιγμή γυρίζει ένα θρίλερ μυστηρίου Το Έκτο Μυστικό, βασισμένο στο δικό του πρωτότυπο σενάριο και έχει προγραμματιστεί να κυκλοφορήσει τον Ιούνιο.[49]

Διεύθυνση ορχήστρας και ηχογράφηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2000, ο Σάντερ βοήθησε στην ίδρυση, και άρχισε να διευθύνει, την Ορχήστρα συναυλιών Bel-Etage με έδρα το Ταλίν. Το 2004, ο Σάντερ και ο Bel-Etage κυκλοφόρησαν το πρώτο τους άλμπουμ στη Μεγάλη Βρετανία με τίτλο The Monckton Album, με επιλογές από τρία μιούζικαλ που συνέθεσε ο Λιονέλ Μόνκτον, στην εταιρεία Divine Art Records.[50] Αυτό το άλμπουμ κέρδισε το βραβείο 'Επιλογή των Κριτικών' από το Gramophone.[51] Ακολούθησε το The Finck Album, αφιερωμένο στη μουσική του Χέρμαν Φινκ.[52]

Το 2005, ο Σάντερ ίδρυσε τη χορευτική ορχήστρα Swing Swindlers. Το 2005, οι Swing Swindlers εξέδωσαν ένα άλμπουμ στο Ηνωμένο Βασίλειο με τίτλο Πέντε-Δεκαπέντε: Αφιέρωμα στην Ορχήστρα Χορού του BBC. [53]

Τον Φεβρουάριο του 2018, οι Swing Swindlers επισκέφτηκαν τις ΗΠΑ, στο πλαίσιο των εορτασμών για την εκατονταετηρίδα της Εσθονίας. Ο δήμαρχος της Ουάσιγκτον, DC κήρυξε την 24η Φεβρουαρίου επίσημη «Ημέρα Εσθονίας», αναφέροντας μια συναυλία του Μαρτ Σάντερ στη διακήρυξή της.[54] Στις 26 Φεβρουαρίου 2018, οι Swing Swindlers έδωσαν μια συναυλία στο Κέντρο Κέννεντυ, στην Ουάσιγκτον DC.[55]

Συγγραφή και ζωγραφική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αυτοπροσωπογραφία ως απογοητευμένος καλλιτέχνης, 2010

Από το 2021, ο Σάντερ έχει γράψει επτά μυθιστορήματα στα εσθονικά και τα αγγλικά.[56] Το μυθιστόρημα του Σάντερ Litsid (Οι Πόρνες) ήταν το best-seller με τον έμπορο βιβλίων "Apollo" και στο νούμερο δύο με τον έμπορο Rahva Raamat για την 32η εβδομάδα του 2015.[57] Το μέρος II δημοσιεύθηκε το 2017. Στη λίστα των Βιβλιοθηκών της Εσθονίας με τα Βιβλία με τα περισσότερα Check Out το 2017, τα μέρη I και II κατέλαβαν την πρώτη και τη δεύτερη θέση.[58] Το Μέρος ΙΙΙ δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο του 2019. Ο Σάντερ δημιούργησε, έγραψε και σκηνοθέτησε μια ιστορική δραματική σειρά βασισμένη σε αυτήν την τριλογία. Η πρώτη σεζόν έκανε πρεμιέρα στο TV3 της Εσθονίας τον Φεβρουάριο του 2018.[59][60] Στα Εσθονικά Βραβεία Ψυχαγωγίας 2018, οι Πόρνες προτάθηκαν σε δύο κατηγορίες (Καλύτερη τηλεοπτική σειρά της χρονιάς και καλύτερη ηθοποιός της χρονιάς - η Μερλ Πάλμιστε κέρδισε για τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στη σειρά [61] ). Τον Απρίλιο του 2019, ανακοινώθηκε ότι η σειρά αγοράστηκε από διανομείς των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Ισπανίας.[62] Για τα Εσθονικά Βραβεία Κινηματογράφου και Τηλεόρασης (EFTA) 2019, οι Πόρνες προτάθηκαν σε τρεις κατηγορίες: Καλύτερης Τηλεοπτικής Σειράς, Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας (Μερλ Πάλμιστε) και Καλύτερου Σεναρίου (Μαρτ Σάντερ).[63] Κέρδισε το βραβείο Καλύτερης Τηλεοπτικής Σειρά του 2018.[64] Τον Σεπτέμβριο του 2019, η αμερικανική κινηματογραφική και τηλεοπτική τοποθεσία WeAreCult δημοσίευσε μια θετική κριτική για τη σειρά, προβλέποντας ότι «θα μπορούσε να κερδίσει τους ακόλουθους του Downton Abbey λόγω των παγίδων της περιόδου και της συναρπαστικής δραματικής σειράς» .[65] Η δεύτερη σεζόν Ο Πόλεμος των Γυναικών κυκλοφόρησε στο Go3 τον Νοέμβριο του 2020.[66]

Η συλλογή διηγημάτων του Σάντερ Τρομακτικά παραμύθια (με εικονογραφήσεις συγγραφέα) βγήκε στα βιβλιοπωλεία την 1η Μαΐου 2019 και τερμάτισε την πρώτη εβδομάδα ως το #5 της λίστας με τις καλύτερες πωλήσεις, παραμένοντας στη λίστα με τα δέκα βιβλία με τις περισσότερες πωλήσεις για πέντε εβδομάδες.[67] Σύντομα μετατράπηκε σε ταινία μεγάλου μήκους, η οποία έκανε πρεμιέρα στις 13 Δεκεμβρίου 2019.[68] Το τρίτο βιβλίο της σειράς Οι Πόρνες - κυκλοφόρησε στις 14 Δεκεμβρίου 2019.[69] Τα διεθνή δικαιώματα για την τριλογία του μυθιστορήματος έχουν αποκτηθεί από τον σκανδιναβικό κολοσσό των μέσων ενημέρωσης Bonnier Group. Η πρώτη που θα δημοσιεύσει τη μετάφραση θα είναι η παλαιότερη και μεγαλύτερη φινλανδική εκδοτική εταιρεία, η WSOY, στις αρχές του 2022.[70]

Το τεράστιο ιστορικό μυθιστόρημά του Η Θεά του Διαβόλου έχει προγραμματιστεί να κυκλοφορήσει σε διεθνές επίπεδο το 2022. Το βιβλίο ήταν ο φιναλίστ των CYGNUS Βραβείων Βιβλίων Επιστημονικής Φαντασίας το 2020.[71]

Η πρώτη ατομική έκθεση του Σάντερ πραγματοποιήθηκε στο Ταλίν τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2008 [72] και ακολούθησαν παρόμοιες εκθέσεις το 2009 και το 2010.  Άνοιξε τη δική του γκαλερί τέχνης το 2007 στο κέντρο του Ταλίν.[73] Το 2012, η γκαλερί τέχνης του Σάντερ ενεπλάκη σε μια υπόθεση που αφορούσε πλαστογραφίες. Απαγγέλθηκαν κατηγορίες εναντίον ενός από τους βοηθούς, που εργάζονταν στη γκαλερί.[74][75] Στις 21 Δεκεμβρίου 2012, η έκθεσή του Appocalypse Formula άνοιξε στο Ταλίν.[76] Είχε επίσης ατομικές εκθέσεις στη Μόσχα [77] και στην Αγία Πετρούπολη.[78] Ο πίνακας του Αστικός Κυνηγός έφτασε στους τελικούς του 10ου Ετήσιου ARC Salon (2013-2014),[79] του μεγαλύτερου και πιο διάσημου διαγωνισμού στον δυτικό κόσμο για ρεαλιστές καλλιτέχνες.[80] Το έργο ζωγραφικής Αξιωματικός των Ναπολεόντειων Πολέμων ήταν ο φιναλίστ του 14ου Salon (2019).[81]

Προσωπική ζωή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ως έφηβος ο Σάντερ ενδιαφέρθηκε για την καθολική πίστη και βαφτίστηκε. Το βαπτιστικό του όνομα είναι Μάρτιν Λοράν.[82]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Mart Sander». Estonian National Opera. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2018. 
  2. ↑ Eestlased Eestis (29 Σεπτεμβρίου 2014). «Ülo Mälgand - Modern FOX kolmkümmend aastat algusest FBest». Estonian World View (στα Εσθονικά). Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2018. 
  3. ↑ Betty ESTER (7 Σεπτεμβρίου 1999). «Modern Fox tähistab viieteistkümnendat esindusaastat». Õhtuleht (στα Εσθονικά). AS SL Õhtuleht. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2018. 
  4. ↑ https://www.ohtuleht.ee/887168/mart-sander-laheb-doktorantuuri-soe-on-sees-ja-mis-siin-ikka-oodata
  5. ↑ https://digileht.kroonika.delfi.ee/teema/mart-sander-naaseb-ekraanile?id=88847767[νεκρός σύνδεσμος]
  6. ↑ 6,0 6,1 http://www.ekl.ee/eesti-kirjanike-liit/liikmed/
  7. ↑ Kuter, Toomas (24 Σεπτεμβρίου 2010). «Mart Sander tegi "Silvaga" õnnestunud lavastajadebüüdi». elu24.ee (στα Εσθονικά). Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2018. 
  8. ↑ Alla, Hendrik (17 Σεπτεμβρίου 2010). «Mart Sander astus vigastatud laulja asemel Estonia lavale». elu24.ee (στα Εσθονικά). Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2018. 
  9. ↑ Alla, Hendrik (17 Σεπτεμβρίου 2010). «Vilja Savisaar-Toomast: Mart Sander päästis esietenduse». elu24.ee (στα Εσθονικά). Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2018. 
  10. ↑ «Savoy ball». Rahvusooper Estonia (στα Εσθονικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2018. 
  11. ↑ «Behind the Random Denominator». United Solo. United Solo. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2018. 
  12. ↑ «Etendus "Äratõmbetuli"». Wherevent. 13 pass multimedia. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2018. 
  13. ↑ «Äratõmbetuli | Eesti Draamateater». www.draamateater.ee. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουνίου 2018. 
  14. ↑ Eesti Teatri- ja Muusikamuuseum Αρχειοθετήθηκε 2022-04-07 στο Wayback Machine. Kallis härra Q. Retrieved 4 September 2018.
  15. ↑ «Mart Sander». IMDb. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2019. 
  16. ↑ et:Su nägu kõlab tuttavalt
  17. ↑ Elu24/Postimees Mart Sanderist saab superstaarisaate kolmas kohtunik (in Estonian). 7 June 2012. Retrieved 4 September 2018.
  18. ↑ https://tv3.ee/saade/maskis-laulja/
  19. ↑ Theatre, American (24 Νοεμβρίου 2015). «United Solo Festival Announces 2015 Winners». American Theatre. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2017. 
  20. ↑ «Behind the Random Denominator». Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2019. 
  21. ↑ «Behind the Random Denominator : Your number's up». Cineuropa. 15 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2017. 
  22. ↑ «GALERII ja MULJED: Mart Sanderi filmidebüüdi esilinastus ja raamatuesitlus õudusfilmide festivalil». Kinoveeb. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2019. 
  23. ↑ https://www.filmfestinternational.com/nice-iff-2020-winners-online-edition/
  24. ↑ https://www.filmfestinternational.com/madrid-iff-2020-winners/
  25. ↑ «HÕFF ÜLLATAB MART SANDERI UUE ÕUDUSFILMIGA». HOFF (στα Εσθονικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2018. 
  26. ↑ «Actually - IMDb». Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2019. 
  27. ↑ «Retro Avant Garde Film Festival». Retro Avant Garde. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2019. 
  28. ↑ «Cinema WorldFest Awards». www.facebook.com. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2019. 
  29. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2022. 
  30. ↑ «Äratõmbetuli». IMDb. 
  31. ↑ «'Eerie Fairy Tales: A Film by Mart Sander' (2019) » We Are Cult». 14 Δεκεμβρίου 2019. 
  32. ↑ «VÄGEV! Mart Sanderi film "Kõhedad muinaslood" noppis Londoni filmifestivalil parima loo auhinna». 
  33. ↑ https://www.filmfestinternational.com/tag/london-iff-2020-nominations/
  34. ↑ «March 2020 | New York Movie Awards». newyorkmovieawards.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Απριλίου 2020. 
  35. ↑ «Eerie Fairy Tales - IMDb». IMDb. 
  36. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2022. 
  37. ↑ https://www.filmfestinternational.com/?s=Eerie%20Fairy%20Tale
  38. ↑ «Winners». 
  39. ↑ «Screening Program 2020». 8 Δεκεμβρίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Οκτωβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2022. 
  40. ↑ «Eerie Fairy Tales (2019) Available September 28». 10 Αυγούστου 2021. 
  41. ↑ «Glamuuri kogu ööks». [νεκρός σύνδεσμος]
  42. ↑ «The Kennedy Incident». IMDb. 
  43. ↑ «Santa Fe Film Festival Announces its Official Program Selections for the 2021 Festival #SFFF #GetTickets #WatchOnline #FocusOnNewMexico». 8 Φεβρουαρίου 2021. 
  44. ↑ «Home | the Santa Fe Film Festival». 11 Νοεμβρίου 2014. 
  45. ↑ «Europa Film Festival». 
  46. ↑ «Winners 5th». 
  47. ↑ «The Kennedy…». 
  48. ↑ «Winners and Nominees 2021». 
  49. ↑ «The Sixth Secret». IMDb. 
  50. ↑ «The Monckton Album - Divine Art Recordings». divineartrecords.com. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2019. 
  51. ↑ «Gramophone – Andrew Lamb – 24110 - Review - Divine Art Recordings». divineartrecords.com. 9 Φεβρουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2019. 
  52. ↑ «The Finck Album - Divine Art Recordings». divineartrecords.com. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2019. 
  53. ↑ «Swing Swindlers - Artist - Divine Art Recordings». divineartrecords.com. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2019. 
  54. ↑ «Washington DC mayor declares Feb. 24 Estonia Day». ERR.ee (στα Εσθονικά). Eesti Rahvusringhääling. 25 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2018. 
  55. ↑ «Mart Sander». www.kennedy-center.org. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2019. 
  56. ↑ «TÄPSEM OTSING». erb (στα Εσθονικά). Eesti Rahvusraamatukogu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2018. 
  57. ↑ «Mart Sanderi uus raamat "Litsid" troonib raamatumüügi edetabelite tipus - Kultuur». Kultuur.postimees.ee. 5 Αυγούστου 2015. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2017. 
  58. ↑ «Raamatukogulaenutuste edetabelis troonib taas romaan "Litsid"». 
  59. ↑ «"Litsid" läksid käima kirgede ja kannatustega». Kultuur. 12 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2019. 
  60. ↑ tv3.ee Ajalooline draamasari! Litsid (in Estonian). 16 January 2018. Retrieved 5 April 2018.
  61. ↑ «BLOGI JA GALERII - Kroonika meelelahutusauhinnad 2018: vaata, kes võitsid kuldmunad! - Õhtuleht». www.ohtuleht.ee. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2019. 
  62. ↑ Eesti „Litsid“ vallutavad maailma! Näitamisõiguse ostavad ka Hispaania ja USA levitajad | televeeb.ohtuleht.ee/952805/eesti-litsid-vallutavad-maailma-naitamisoiguse-ostavad-ka-hispaania-ja-usa-levitajad Αρχειοθετήθηκε 2019-04-04 στο Wayback Machine. at Õhtuleht website
  63. ↑ «Shortlist – EFTA 2019: teleauhindade konkurss – Defolio». defol.io. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2019. 
  64. ↑ «BLOGI JA GALERII - Eesti filmi- ja teleauhindadel pärjati parimaks filmiks "Seltsimees laps", parim teleseriaal on "Litsid" - Õhtuleht». televeeb.ohtuleht.ee. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2019. 
  65. ↑ «'The Whores' (Litsid) reviewed » We Are Cult». 28 Σεπτεμβρίου 2019. 
  66. ↑ «Go3». 
  67. ↑ «Ilukirjanduse nädala TOP 10 - Raamatud TOP 10 - Apollo». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2022. 
  68. ↑ https://www.forumcinemas.ee/event/302359/title/k%C3%B5hedad_muinaslood/
  69. ↑ «GALERII JA ARVUSTUS | Mart Sander esitles raamatu "Litsid" kolmandat osa». 
  70. ↑ «Juba täna! "Naiste sõja" küüditamisepisoodis debüteerib Ott Lepland, kes võtteplatsil armus». 
  71. ↑ «The Semi-Finalists for the CYGNUS Book Awards for SCI-FI – a division of the 2019 CIBAs | Chanticleer Book Reviews». 12 Οκτωβρίου 2019. 
  72. ↑ «Mart Sander – Personaalnäitus 2008». Sander's paintings at Galerii24. 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Σεπτεμβρίου 2012. 
  73. ↑ «{AVALEHT} - Mart Sanderi Maaligalerii - Mart Sander, maalid, galerii, maaligalerii, pildid, e-pood, osta». Mart Sanderi Maaligalerii. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2019. 
  74. ↑ «"Võltsija teada? Sander kommenteerib: tal oli juurdepääs, tingimused ning aeg", Delfi, 6 October 2012 (in Estonian)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2022. 
  75. ↑ "Mart Sanderi galerii võltsis oksjoni jaoks maale", Eesti Päevaleht, 25 September 2012 (in Estonian)
  76. ↑ «Mart Sanderi "Viimsepäevavalem" osutus "Viimsepäevavaleks"». Kroonika. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2019. 
  77. ↑ «Moskvas avati Mart Sanderi maalinäitus». Kroonika. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2019. 
  78. ↑ ERR (14 Φεβρουαρίου 2015). «Mart Sander viib heliloojate maalid Peterburi». ERR. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2019. 
  79. ↑ «Search». Art Renewal Center. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2019. 
  80. ↑ «Home». Art Renewal Center. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2019. 
  81. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Δεκεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2022. 
  82. ↑ Tennosaar, Kadri. «Sünnipäevalapse Mart Sanderi ema: "Ainult hellitades sai teda kasvatatud."». Eesti Naine. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2018. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μαρτ_Σάντερ&oldid=10649955"