Μαριάνο Ασουέλα

Μαριάνο Ασουέλα
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1  Ιανουαρίου 1873 Λάγος δε Μορένο
Θάνατος	1  Μαρτίου 1952 Πόλη του Μεξικού
Τόπος ταφής	Panteón de Dolores
Χώρα πολιτογράφησης	Μεξικό
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ισπανικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ιατρός συγγραφέας πολιτικός
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	National Prize for Applied Sciences and Technologies - Chile (2067)

Ο Μαριάνο Ασουέλα Γκονσάλες (Mariano Azuela González, 1 Ιανουαρίου 1873 – 1 Μαρτίου 1952) ήταν Μεξικανός συγγραφέας και γιατρός, γνωστότερος για τα μυθιστορήματά του με θέματα σχετιζόμενα με τη Μεξικανική Επανάσταση του 1910. Εκτός αυτών, έγραψε για το θέατρο, καθώς και κριτική λογοτεχνίας. Θεωρείται ο πρώτος από τους «μυθιστοριογράφους της Επανάστασης» και επηρέασε άλλους Μεξικανούς μυθιστοριογράφους κοινωνικής διαμαρτυρίας.

Ανάμεσα στα έργα του, όπου περιγράφεται με ρεαλισμό η ζωή των Μεξικανών της εποχής του, ξεχωρίζουν το αριστούργημά του Los de abajo («Οι κάτω», 1915 και 1916) και τα Maria Luisa (το πρώτο του, γραμμένο το 1907), Los fracasados («Οι αποτυχημένοι», 1908), Regina Landa (1939) και άλλα.

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Ασουέλα γεννήθηκε στο Λάγος δε Μορένο της Χαλίσκο και ήταν γιος του κτηματία Εβαρίστο Ασουέλα και της συζύγου του Παουλίνα. Μεγάλωσε στο μικρό αγρόκτημα του πατέρα του, που αργότερα επηρέασε το «σκηνικό» πολλών έργων του. Σε ηλικία 14 ετών έγινε δεκτός σε ρωμαιοκαθολική ιερατική σχολή, αλλά σύντομα την εγκατέλειψε και σπούδασε ιατρική στη Γουαδαλαχάρα, παίρνοντας το πτυχίο του το 1899. Επέστρεψε στη γενέτειρα πόλη του και άσκησε την ιατρική εκεί, παίρνοντας ως σύζυγό του το 1900 την Κάρμεν Ριβέρα, ανεψιά του Αυγουστίνου Ριβέρα, ιερέα και ιστορικού. Μαζί απέκτησαν 5 γιους και 5 κόρες.

Ο Ασουέλα, όπως και οι περισσότεροι φοιτητές αντετίθετο στη δικτατορία του Πορφίριο Δίας (Díaz). Μέτα την ανατροπή της, ο Ασουέλα έγινε πολιτικός αξιωματούχος στο Λάγος δε Μορένο το 1911 από τον πρόεδρο Φρανσίσκο Μαδέρο (και κατόπιν πολιτειακός διευθυντής Παιδείας της Πολιτείας Χαλίσκο). Μετά τη δολοφονία του Μαδέρο, τάχθηκε με τους «Συνταγματικούς». Συνόδευσε ως στρατιωτικός ιατρός τις δυνάμεις του Χουλιάν Μεδίνα, ακόλουθου του Πάντσο Βίγια. Η συμμετοχή του στην επαναστατική σύγκρουση του έδωσε άφθονο υλικό για να συγγράψει το Los de abajo. Αργότερα υποχρεώθηκε να αυτοεξορισθεί για λίγο στο Ελ Πάσο (Τέξας), όταν οι αντεπαναστατικές δυνάμεις του Βικτοριάνο Ουέρτα επεκράτησαν προσωρινά. Εκεί το 1915 συνέγραψε το Los de abajo, το οποίο δημοσιεύθηκε αρχικώς σε συνέχειες στην εφημερίδα El Paso del Norte, από τον Οκτώβριο μέχρι τον Δεκέμβριο του 1915. Το μυθιστόρημα αυτό δεν έτυχε της γενικής αναγνωρίσεως μέχρι το 1924. Εκτός από περιγραφές μαχών «από πρώτο χέρι», απεικονίζει τη ματαιότητα της Επανάστασης, τους οπορτουνιστές στην εξουσία και τις μάζες των μη προνομιούχων της χώρα. Ο Ασουέλα πίστευε ότι η Επανάσταση διόρθωσε μερικές αδικίες, αλλά γέννησε άλλες, εξίσου κατακριτέες.

Το 1917 ο Ασουέλα εγκαταστάθηκε στην Πόλη του Μεξικού, όπου και έζησε την υπόλοιπη ζωή του, συνεχίζοντας να γράφει και να ασκεί την ιατρική, ιδίως προς όφελος των φτωχών συμπολιτών του.

Το 1942 τιμήθηκε με το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας του Μεξικού. Στις 8 Απριλίου 1943 έγινε ιδρυτικό μέλος του «Εθνικού Κολεγίου» του Μεξικού, που είναι ένα είδος Ακαδημίας. Εκεί έδινε διαλέξεις για Μεξικανούς, Γάλλους και Ισπανούς μυθιστοριογράφους, αλλά και για τις δικές του λογοτεχνικές εμπειρίες. Το 1949 βραβεύθηκε με το μεξικανικό Εθνικό Βραβείο Τεχνών και Επιστημών. Ο Ασουέλα πέθανε στην Πόλη του Μεξικού σε ηλικία 79 ετών. Η σορός του τοποθετήθηκε σε τάφο του Panteón Civil, μέσα στη «Ροτόντα των Διακεκριμένων Ανθρώπων» («Rotonda de los Hombres Ilustres») του Παντεόν δε Δολόρες.

Τον Μάιο του 2015, με αφορμή την εκατονταετία του κορυφαίου του μυθιστορήματος (Los de abajo), οργανώθηκε στο Λος Άντζελες «Συνέδριο για τον Μαριάνο Ασουέλα και το μυθιστόρημα της Μεξικανικής Επανάστασης» από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Λος Άντζελες (UCLA) και το Αυτόνομο Εθνικό Πανεπιστήμιο του Μεξικού (UNAM).

Μερική εργογραφία

Μυθιστορήματα

• María Luisa (1907)
• La rueda del aire (1908)
• Los fracasados («Οι αποτυχημένοι», 1908)
• Los triunfadores («Οι θριαμβευτές», 1909)
• Mala yerba («Τα ζιζάνια», 1909)
• Andrés Pérez, maderista («Α. Πέρες, υποστηρικτής του Μαδέρο», 1911)
• Sin Amor («Χωρίς αγάπη», 1912)
• Los de abajo («Οι κάτω», 1915 και 1916)
• Los caciques («Τα αφεντικά», 1917)
• Las moscas («Οι μύγες», 1918)
• Las tribulaciones de una familia decente («Οι περιπέτειες μιας τίμιας οικογένειας», 1918)
• El camarada Pantoja («Ο σύντροφος Παντόχα», 1937)
• San Gabriel De Valdivias (1938)
• Regina Landa (1939)
• Niño («Παιδί», 1939)
• Avanzada («Προχωρημένη», 1940)
• La nueva burguesía («Η νέα μπουρζουαζία», 1941)
• La mar chanta («Η αναξιόπιστη θάλασσα», 1944)
• Sendas perdidas («Χαμένοι δρόμοι», 1949)
• La maldición («Η κατάρα», δημοσιέθηκε μεταθανατίως το 1955)
• Esa sangre («Τούτο το αίμα», δημοσιέθηκε μεταθανατίως το 1956)

Μυθιστορηματικές βιογραφίες

• Πέδρο Μορένο (1935).
• Precursores («Οι πρόδρομοι», 1935)

Νουβέλες

• La malhora («Η κακιά ώρα», 1923)
• El desquite («Η εκδίκηση», 1925)
• La luciérnaga («Η τυφλόμυγα», 1932)

Συλλογή δοκιμίων

• Cien años de novela mexicana («100 χρόνια μεξικανικού μυθιστορήματος», 1947)

Το Los de abajo μεταφράστηκε στα Ελληνικά από τον Κ.Δόλκα με τον τίτλο Οι καταπιεσμένοι ("ΝΕΑ ΣΥΝΟΡΑ", 1983)

Πηγές

• Το λήμμα «Αζουέλα, Μαριάνος» στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη-Πάτση», τόμος 2, σελ. 307.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• «Επίσημη» βιογραφία στο Colegio Nacional του Μεξικού (στην ισπανική)
• The Underdogs («Οι κάτω») στο Project Gutenberg