Μετάβαση στο περιεχόμενο

Λαβάς

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Λαβάς σερβιρισμένο στο Ερεβάν, Αρμενία.

Το λαβάς (αρμενικά: լավաշ, αζερικά και τουρκικά: lavaş‎‎; κουρδικά: nanê loş; φαρσί: لواش) είναι μαλακό, λεπτό, επίπεδο ψωμί χωρίς διογκωτικά,[1] το οποίο παρασκευάζεται στον παραδοσιακό φούρνο, το ταντόρ. Το λαβάς καταναλώνεται σε όλη την Καυκασία, τη δυτική Ασία και στις περιοχές γύρω από την Κασπία Θάλασσα.[2][3][4] Το λαβάς είναι ο πιο διαδεδομένος τύπος ψωμιού στην Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν, την Τουρκία και το Ιράν.[5] Συχνά αναφέρεται ως αρμενικό λαβάς.[6][7][8][9][10][11][12]

Οι περισσότεροι ειδικοί στο φαγητό θεωρούν ότι το λαβάς προέρχεται από την Αρμενία,,[3][13][14] ενώ άλλοι αναφέρουν ότι πιθανότατα προέρχεται από τη Μέση Ανατολή.[15] Ο Πίτερ Ράινχαρτ αναφέρεται ότι το λαβάς συχνά αποκαλείται αρμενικό επίπεδο ψωμί, όμως έχει ιρανικές ρίζες και καταναλώνεται σε όλη τη Μέση Ανατολή και τον κόσμο.[16] Ο Ρατς Μαρτιροσιάν συνέδεσε διστακτικά το αρμενικό լավաշ lavaš, με τις προφορικές μορφές լափ lapʿ, լուփ lupʿ, լովազ lovaz, οι οποίες σημαίνουν επίπεδος ή πλατύς από χέρι. Άλλες ετυμολογίες περιλαμβάνουν τις լափուկ lapʿuk, լեփուկ lepʿuk, επίπεδη πέτρα, լավազ lavaz, πολύ λεπτός και υποθέτει ότι προέρχεται από τη πρωτοαρμενική λέξη λάου-, η οποία σημαίνει, επίπεδος, γεγονός που θεωρείται σημειολογικά πιθανό, καθώς το ψωμί είναι επίπεδο και λεπτό.[17]

Το λαβάς προετοιμάζεται από απλό ζυμάρι από αλεύρι σίτου και νερού, το οποίο πλάθεται σε σφαίρες, οι οποίες στη συνέχεια απλώνονται σε λεπτά στρώματα. Το ζυμάρι στη συνέχεια απλώνεται πάνω σε οβάλ επιφάνεια. Στη συνέχεια το ζυμάρι τοποθετείται στα τοιχώματα του ταντόρ, παραδοσιακού κωνικού πήλινου φούρνου. Μετά από μισό με ένα λεπτό, το ψωμί απομακρύνεται από το φούρνο. Μπορεί να αποθηκευτεί μέχρι έξι μήνες. Το λαβάς σερβίρεται με τυρί, λαχανικά ή κρέας. Επίσης, έχει τελετουργικό ρόλο στο γάμο, όταν τοποθετείται στους ώμους των νιόπαντρων για να φέρει γονιμότητα και ευημερία.[18]

Το 2014, το «Λαβάς, η προετοιμασία, η σημασία και η εμφάνιση του παραδοσιακού ψωμιού ως έκφραση του πολιτισμού της Αρμενίας» εντάχθηκε στον αντιπροσωπευτικό κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας.[18]

  1. Compare: Kipfer, Barbara Ann (2012). The Culinarian: A Kitchen Desk Reference. Houghton Mifflin Harcourt. σελ. 334. ISBN 9780544186033. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2015. LAVASH, LAVOSH, LAHVOSH, LAWAASH, or LAWASHA, also called ARMENIAN CRACKER BREAD, CRACKER BREAD, or PARAKI, is a round, thin Middle Eastern bread that is soft like a tortilla or hard like a cracker. 
  2. Alan Davidson (1999). The Oxford Companion to Food. Oxford University Press. σελ. 456. ISBN 978-0192806819. 
  3. 3,0 3,1 Chattman, Lauren (2011). Bread Making: A Home Course: Crafting the Perfect Loaf, From Crust to Crumb. Storey Publishing. σελ. 202. ISBN 978-1603427005. Lavash is a thin, yeast-raised flatbread that originated in Armenia and is now popular in a much wider area that includes Turkey, Georgia, and Iran. 
  4. Morgan, Diane (2010). Skinny Dips. Chronicle Books. σελ. 14. ISBN 978-1452100241. Lavash, lavosh, or lahvosh is a gigantic, paper-thin, blistery, tortilla-like flatbread common throughout Armenia, Turkey, and Iran. 
  5. The Bread Baker's Apprentice: Making Classic Breads with the Cutting-edge Techniques of a Bread Master
  6. Albala, Ken. Food Cultures of the World Encyclopedia, Volume 1. Santa Barbara, Calif.: Greenwood. σελ. 5. ISBN 9780313376269. 
  7. Khanam, R. (2005). Encycl. Ethnography Of Middle-East And Central Asia (3 Vols. Set) (1st έκδοση). New Delhi: Global Vision. σελ. 55. ISBN 9788182200623. 
  8. Goldstein, Darra (1999). A Taste of Russia: A Cookbook of Russian Hospitality (2nd έκδοση). Montpelier, VT: Russian Life Books. σελ. 185. ISBN 9781880100424. 
  9. Provided by wordnik.com website
  10. «Provided by Yahoo Education website». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2016. 
  11. Goldstein, Darra (1999). A Taste of Russia: A Cookbook of Russian Hospitality (2nd έκδοση). Montpelier, VT: Russian Life Books. σελ. 185. ISBN 9781880100424. Armenian Flat Bread Lavash: Lavash has been baked for centuries in Armenia. 
  12. Khanam, R. (2005). Encycl. Ethnography Of Middle-East And Central Asia (3 Vols. Set) (1st έκδοση). New Delhi: Global Vision. σελ. 55. ISBN 9788182200623. The t'onir is a round hole dug in the ground, which can be used for baking Armenian flat bread (lavash) and for heating the home in winter. 
  13. Sergio O. Serna-Saldivar (2012). Cereal Grains: Laboratory Reference and Procedures Manual. CRC Press. σελ. 217. ISBN 9781439855652. Lavash is another popular flat cracker bread with ancient roots in Armenia. 
  14. Albala, Ken (επιμ.). Food Cultures of the World Encyclopedia, Volume 1. Santa Barbara, Calif.: Greenwood. σελ. 5. ISBN 9780313376269. ...on lavash, a traditional flatbread of Armenia similar to tortilla... 
  15. Marks, Gil (2010). Encyclopedia of Jewish Food. Houghton Mifflin Harcourt. σελ. 355. ISBN 978-0470391303. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. 
  16. Reinhart, Peter (2011). The Bread Baker's Apprentice: Mastering the Art of Extraordinary Bread. Potter/TenSpeed/Harmony. σελ. 178. ISBN 978-1607741299. Lavash, though usually called Armenian flatbread, also has Iranian roots (...) 
  17. Martirosyan, Hrach (2010). Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon. Brill Academic Publishers. σελ. 305. ISBN 9789004173378. 
  18. 18,0 18,1 «Lavash, the preparation, meaning and appearance of traditional bread as an expression of culture in Armenia, Inscribed in 2014 (9.COM) on the Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity. Country(ies): Armenia». unesco.org. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2016.