Κάρελ Άπελ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κάρελ Άπελ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Karel Appel (Ολλανδικά)
Προφορά
Γέννηση25  Απριλίου 1921[1][2][3]
Άμστερνταμ
Θάνατος3  Μαΐου 2006[4][1][2]
Ζυρίχη
Τόπος ταφήςGrave of Karel Appel
ΨευδώνυμοApel, Karel και Appel, Christiaan Karel
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο των Κάτω Χωρών[5][6]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΟλλανδικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΟλλανδικά[7][8]
ΣπουδέςΒασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών
Ακαδημία τέχνης του Άμστερνταμ
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταζωγράφος[9][10]
γλύπτης[9]
χαράκτης[9]
τοιχογράφος[11]
εικονογράφος[12]
ποιητής
κεραμουργός[13]
σκιτσογράφος[14]
σκηνογράφος[15]
ΑντιπρόσωποςΊδρυμα Κάρελ Άπελ[16]
Γκαλερί Αλμίν Ρεχ[17]
Galerie Lelong
Αξιοσημείωτο έργοThe Discovery
Anti-Robot[18]
Περίοδος ακμής1943[19] - 2006[19]
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΤαξιάρχης του Τάγματος του Ολλανδικού Λέοντος
Zilveren Anjer (2006)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Κρίστιαν Κάρελ Άπελ (ολλανδικά: Christiaan Karel Appel‎‎, IPA: /ˈkrɪstijaːn ˈkaːrəl ˈɑpəl/, 25 Απριλίου 1921 – 3 Μαΐου 2006) ήταν Ολλανδός ζωγράφος, γλύπτης και ποιητής. Άρχισε να ζωγραφίζει σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών και σπούδασε στη Βασιλική Ακαδημία του Άμστερνταμ τη δεκαετία του 1940. Ήταν ένας από τους ιδρυτές του κινήματος της πρωτοπορίας CoBrA το 1948. Ήταν επίσης μανιώδης γλύπτης και έργα του έχουν παρουσιαστεί στο MoMA και σε άλλα μουσεία παγκοσμίως.

Παιδική ηλικία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κρίστιαν Κάρελ Άπελ γεννήθηκε στις 25 Απριλίου 1921[20] στο σπίτι των γονιών του στην οδό Dapperstraat 7 στο Άμστερνταμ των Κάτω Χωρών. Ως παιδί τον φώναζαν συχνά "Kik". Στο ισόγειο ο πατέρας του, Γιαν Άπελ, διατηρούσε κουρείο. Η μητέρα του, γεννημένη ως Γιοχάνα Σεβαλιέ, ήταν απόγονος Γάλλων Ουγενότων. Ο Κάρελ Άπελ είχε τρία αδέλφια.[20]

Στα δεκατέσσερα του, ο Άπελ δημιούργησε τον πρώτο του πραγματικό πίνακα σε καμβά, μια νεκρή φύση με ένα καλάθι φρούτων. Για τα δέκατα πέμπτα γενέθλιά του, ο πλούσιος θείος του Κάρελ Σεβαλιέ του χάρισε ένα σετ χρωμάτων και ένα καβαλέτο. Ενθουσιώδης ερασιτέχνης ζωγράφος και ο ίδιος, ο Σεβαλιέ έδωσε στον συνονόματό του μερικά μαθήματα ζωγραφικής.[20]

Σταδιοδρομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 1940 έως το 1943, κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, ο Άπελ σπούδασε στην Rijksakademie van Beeldende Kunsten στο Άμστερνταμ και εκεί γνώρισε τον νεαρό ζωγράφο Κορνέιγ και, μερικά χρόνια αργότερα, τον Κόνσταντ- έγιναν στενοί φίλοι για χρόνια. Οι γονείς του αντιτάχθηκαν στην επιλογή του να γίνει καλλιτέχνης, με αποτέλεσμα να φύγει από το σπίτι του- αυτό ήταν επίσης απαραίτητο επειδή έπρεπε να κρυφτεί από τη γερμανική αστυνομία για να μην τον συλλάβουν και τον στείλουν στη Γερμανία για να εργαστεί στη βιομηχανία όπλων. Ο Appel είχε την πρώτη του έκθεση στο Χρόνινγκεν το 1946. Το 1949 συμμετείχε μαζί με τους άλλους καλλιτέχνες της CoBrA στο Stedelijk Museum του Άμστερνταμ- αυτό προκάλεσε τεράστιο σκάνδαλο και πολλές αντιδράσεις στον Τύπο και το κοινό. Επηρεάστηκε από τον Πάμπλο Πικάσο, τον Ανρί Ματίς και τον Γάλλο καλλιτέχνη της ωμής τέχνης Ζαν Ντυμπυφέ. Το 1947 άρχισε να σμιλεύει με κάθε είδους χρησιμοποιημένα υλικά (με την τεχνική του assemblage) και να τα ζωγραφίζει με έντονα χρώματα: λευκό, κόκκινο, κίτρινο, μπλε και μαύρο. Έγινε μέλος της Experimentele Groep στην Ολλανδία μαζί με τους νέους Ολλανδούς ζωγράφους Άντον Ρόσκενς, Τέο Γούλβεκαμπ και Γιαν Νιούβενχαους. Αργότερα προστέθηκε στην ομάδα και ο Βέλγος συγγραφέας Ούγκο Κλάους.

Ο Ελέφαντας, τώρα βρίσκεται στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ

Το 1948 ο Άπελ έγινε μέλος της CoBrA (που επινοήθηκε από τον Βέλγο ποιητή Κριστιάν Ντοτρεμόν από τα αρχικά των πρωτευουσών των χωρών καταγωγής των μελών: Κοπεγχάγη, Βρυξέλλες, Άμστερνταμ) μαζί με τους Ολλανδούς καλλιτέχνες Κορνέιγ, Κόνσταντ και Γιαν Νιουβενχάους. Η νέα τέχνη της ομάδας CoBrA δεν ήταν δημοφιλής στις Κάτω Χώρες, αλλά βρήκε θερμή και ευρεία υποδοχή στη Δανία. Από το 1939, οι Δανοί καλλιτέχνες είχαν ήδη αρχίσει να κάνουν αυθόρμητη τέχνη και μία από τις πηγές έμπνευσής τους ήταν η δανική και σκανδιναβική μυθολογία. Ήταν επίσης στη Δανία που οι καλλιτέχνες της CoBrA άρχισαν να συνεργάζονται ζωγραφίζοντας συλλογικά το εσωτερικό των σπιτιών, γεγονός που ενθάρρυνε και ενίσχυσε την ανταλλαγή της τυπικής "παιδικής" και αυθόρμητης γλώσσας των εικόνων που χρησιμοποιούσε η ομάδα CoBrA.[21] Ο Άπελ το χρησιμοποίησε αυτό πολύ εντατικά- η τοιχογραφία του 1949 "Questioning Children" στο Δημαρχείο του Άμστερνταμ προκάλεσε αντιδράσεις και καλύφθηκε για δέκα χρόνια.

Ως αποτέλεσμα αυτής της διαμάχης και άλλων αρνητικών ολλανδικών αντιδράσεων για το CoBrA, ο Άπελ μετακόμισε στο Παρίσι το 1950 και ανέπτυξε τη διεθνή φήμη του ταξιδεύοντας στο Μεξικό, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Γιουγκοσλαβία και τη Βραζιλία. Έζησε επίσης στη Νέα Υόρκη και τη Φλωρεντία. Η πρώτη του έκθεση σε αμερικανική γκαλερί πραγματοποιήθηκε το 1954 στην γκαλερί Martha Jackson.[22] Στην Αμερική ζωγράφισε επίσης πορτραίτα επιφανών μουσικών της τζαζ, όπως ο Μάιλς Ντέιβις και ο Ντίζι Γκιλέσπι.[23] Την επόμενη χρονιά ο πίνακάς του Child and Beast II (1951) συμπεριλήφθηκε στην επιδραστική έκθεση The New Decade στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, η οποία παρουσίαζε το έργο είκοσι δύο Ευρωπαίων ζωγράφων και γλυπτών, μεταξύ των οποίων και πρωτοεμφανιζόμενοι όπως ο Φράνσις Μπέικον, ο Ζαν Ντυμπυφέ και ο Πιέρ Σουλάζ.[22] Είναι ιδιαίτερα γνωστός [από ποιον;] για το έργο του στις τοιχογραφίες. Μετά το 1990 έγινε πολύ πιο δημοφιλής στις Κάτω Χώρες- είχε αρκετές μεγάλες εκθέσεις στο Άμστερνταμ και στις Βρυξέλλες, που οργανώθηκαν από τον διευθυντή Ρούντι Φουξ. Επίσης, το μουσείο CoBrA στο Άμστελβεν διοργάνωσε αρκετές εκθέσεις με έργα του. Έγινε ο πιο διάσημος Ολλανδός καλλιτέχνης της CoBrA.

Βάτραχος με ομπρέλα (2001) στο Σπούι στη Χάγη

Το έργο του Άπελ έχει εκτεθεί σε διάφορες γκαλερί, όπως η γκαλερί Anita Shapolsky στη Νέα Υόρκη, η Galerie Lelong στο Παρίσι, η Galerie Ulysses στη Βιέννη και η Gallery LL στο Άμστερνταμ. Η περιουσία του εκπροσωπείται από την Galerie Max Hetzler και την Almine Rech.[24][25]

Θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Άπελ πέθανε στις 3 Μαΐου 2006 στο σπίτι του στη Ζυρίχη της Ελβετίας. Υπέφερε από καρδιακή πάθηση.[26] Κηδεύτηκε στις 16 Μαΐου 2006 στο νεκροταφείο Περ Λασαίζ στο Παρίσι της Γαλλίας.[27]

Χρόνια πριν από το θάνατό του, ο Άπελ ίδρυσε το Ίδρυμα Κάρελ Άπελ, σκοπός του οποίου είναι "να διατηρήσει τα έργα τέχνης [του Άπελ], να προωθήσει την ευαισθητοποίηση του κοινού και τη γνώση του έργου του Κάρελ Άπελ και να επιβλέψει την έκδοση του καταλόγου του έργου του με τους πίνακες ζωγραφικής, τα έργα σε χαρτί και τα γλυπτά".[28]

Το 2002 ορισμένα έργα του Άπελ εξαφανίστηκαν καθ' οδόν προς το ίδρυμά του, γεγονός που δεν επρόκειτο να διαλευκανθεί πριν από το θάνατό του. Ωστόσο, το 2012 τα έργα βρέθηκαν σε μια εγκαταλελειμμένη βρετανική αποθήκη και επέστρεψαν στο ίδρυμα.[29]

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Appel, Karel: Psychopathological Notebook. Drawings and Gouaches 1948–1950. Bern – Berlin: Verlag Gachnang & Springer, 1999. (ISBN 978-3-906127-57-6)

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12586027f. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 «Karel Appel». (Ολλανδικά) RKDartists. 2208.
  4. ↑ www.timesonline.co.uk/newspaper/0,,170-2169990,00.html.
  5. ↑ (Αγγλικά) Museum of Modern Art online collection. 203. Ανακτήθηκε στις 4  Δεκεμβρίου 2019.
  6. ↑ (Ολλανδικά) RKDartists. 2208. Ανακτήθηκε στις 18  Νοεμβρίου 2021.
  7. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12586027f. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  8. ↑ CONOR.SI. 166924899.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 2  Μαρτίου 2019. 500030857. Ανακτήθηκε στις 14  Μαΐου 2019.
  10. ↑ «Horse and fluteplayer». Ανακτήθηκε στις 5  Ιουλίου 2021.
  11. ↑ (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 9  Αυγούστου 2021. 500030857. Ανακτήθηκε στις 9  Μαΐου 2022.
  12. ↑ 14944. Ανακτήθηκε στις 4  Δεκεμβρίου 2019.
  13. ↑ www.capriolus.nl/nl/content/appel-karel. Ανακτήθηκε στις 29  Δεκεμβρίου 2021.
  14. ↑ «Compositie». Ανακτήθηκε στις 7  Σεπτεμβρίου 2021.
  15. ↑ «TheaterEncyclopedie». (Ολλανδικά) TheaterEncyclopedie. Theater Instituut Nederland, Allard Pierson Museum. Ανακτήθηκε στις 6  Μαρτίου 2024.
  16. ↑ uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI%3ANL%3ARBUTR%3A2009%3ABH7617.
  17. ↑ www.alminerech.com/artists/. Ανακτήθηκε στις 28  Απριλίου 2021.
  18. ↑ publicartmuseum.net/wiki/Anti-Robot_(Karel_Appel).
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 (Ολλανδικά) RKDartists. rkd.nl/explore/artists/2208. Ανακτήθηκε στις 11  Σεπτεμβρίου 2022.
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 Houts, Cathérine van (2003). Karel Appel : de biografie (στα Ολλανδικά). Amsterdam: Olympus. σελ. 13. ISBN 978-90-254-1913-4. 
  21. ↑ «VIP Lounge: Karel Appel». Radio Netherlands Archives (στα Αγγλικά). 5 Οκτωβρίου 1987. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2023. 
  22. ↑ 22,0 22,1 The Frances Lehman Loeb Art Center, The History and the Collection "Karel Appel (Dutch 1921) Child and Beast II," 126.
  23. ↑ «Karel Appel». britannica.com. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2023. 
  24. ↑ «Karel Appel». Anita Shapolsky Gallery NYC. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2023. 
  25. ↑ «Karel Appel 1921-2006, NL». ArtFacts.net. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2023. 
  26. ↑ Fox, Margalit (9 Μαΐου 2006). «Karel Appel, Dutch Expressionist Painter, Dies at 85». The New York Times. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2023. 
  27. ↑ «Karel Appel begraven op Père-Lachaise». Trouw (στα Ολλανδικά). 17 Μαΐου 2006. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2023. 
  28. ↑ «The foundation – Karel Appel Foundation». karelappelfoundation.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Σεπτεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2023. 
  29. ↑ Alberge, Dalya (14 Φεβρουαρίου 2012). «Dutch artist's works found in British warehouse». The Guardian. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2023. 

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κάρελ_Άπελ&oldid=10247514"