Θεοσοφία (σύγγραμμα)
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Με τον τίτλο Θεοσοφία φέρεται αρχαίο ελληνικό βυζαντινό σύγγραμμα, εποχής αυτοκράτορα Ζήνωνα (474 – 591), που συνέγραψε ο Αριστόκριτος, του οποίου η αιρετική διδασκαλία καταδικάστηκε με ανάθεμα κατά τον 9ο αιώνα.
Από το σύγγραμμα αυτό σώζεται επιτομή με τίτλο Χρησμός των ελληνικών θεών. Το πλήρες έργο περιελάμβανε τέσσερα βιβλία, των οποίων όμως προτάσσονταν επτά Περί της ορθής πίστεως.
Σε απόδειξη του θέματός του, που θεωρούσε συνέχεια της φιλοσοφικής σκέψης των αρχαίων Ελλήνων, ο συγγραφέας δεν παρέθετε μόνο χρησμούς που τους είχε παραλάβει από τον Πορφύριο, αλλά και Ορφικούς και Σιβυλλείους στίχους, καθώς και ρήσεις αρχαίων ποιητών και φιλοσόφων, ιδιαίτερα δε του Μενάνδρου, του Πλάτωνα και του Ηρακλείτου. Με το έργο αυτό αποδεικνυόταν ότι το μεγαλύτερο μέρος της χριστιανικής θρησκείας εδραιώθηκε και αναπτύχθηκε επί της χρηστότητας της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας.
Εκλογές (τμήματα) της Θεοσοφίας σώθηκαν μέχρι τον μεσαίωνα σε ένα μόνο χειρόγραφο του Στρασβούργου, το οποίο θεωρείται ότι έχει και αυτό χαθεί, είχε όμως προλάβει να εκπονήσει αντίγραφο ο B. Hansius, το 1580. Αυτού του τελευταίου ανακαλύφθηκε αντίγραφο το οποίο και εξέδωσε ο Μπούρες (ή Βόρις) Κλάρος (Buresch Klaros), το 1889 (Λειψία), σε επίμετρη μορφή.