Ετιέν Ζοντέλ
| Ετιέν Ζοντέλ | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Étienne Jodelle (Γαλλικά)[1] |
| Γέννηση | 1532[1] Παρίσι |
| Θάνατος | Ιουλίου 1573[1] Παρίσι |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βασίλειο της Γαλλίας[1] |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Μητρική γλώσσα | Γαλλικά |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Γαλλικά Μέσα Γαλλικά[2] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ποιητής[1] θεατρικός συγγραφέας[1] συγγραφέας[3] ηθοποιός |
| Αξιοσημείωτο έργο | Cléopâtre captive |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Ετιέν Ζοντέλ (γαλλικά: Étienne Jodelle) ήταν Γάλλος ποιητής και θεατρικός συγγραφέας, γεννήθηκε το 1532 και πέθανε τον Ιούλιο του 1573 στο Παρίσι. Υπήρξε μέλος του λογοτεχνικού κύκλου της Πλειάδας και προχώρησε στην εφαρμογή των αισθητικών αρχών της ομάδας στη δραματική σύνθεση. Ήταν ο πρώτος που εισήγαγε τον αλεξανδρινό στίχο στην τραγωδία στην εποχή του και δημιούργησε την πρώτη σύγχρονη τραγωδία και κωμωδία με τα έργα: Η αιχμάλωτη Κλεοπάτρα, έμμετρη τραγωδία, και Ο Ευγένιος, κωμωδία.
Τα έργα του σήμερα δεν παίζονται αλλά ο Ζοντέλ θεωρείται πρόδρομος του αναγεννησιακού θεάτρου στη Γαλλία καθώς θεμελίωσε τις αρχές και προετοίμασε το έδαφος για τους μεγάλους νεοκλασσικούς δραματουργούς του επόμενου αιώνα, τον Πιέρ Κορνέιγ και τον Ρακίνα.[4]
Βιογραφικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Ετιέν Ζοντέλ γεννήθηκε στο Παρίσι γόνος αρχοντικής οικογένειας. Συνδέθηκε με τον ποιητικό κύκλο της Πλειάδας και, στα πλαίσια της γενικότερης λογοτεχνικής ανανέωσης κατά τη Γαλλική Αναγέννηση, προσπάθησε να αναβιώσει τις αρχές του αρχαίου θεάτρου. Ο Ζοντέλ στόχευε στη δημιουργία ενός κλασικού δράματος που θα έπρεπε να είναι εντελώς διαφορετικό από τις Ηθικολογίες, τα Θαύματα και τα Μυστήρια που κατέκλυζαν τη γαλλική σκηνή. Το πρώτο του έργο, Η αιχμάλωτη Κλεοπάτρα, παίχθηκε στη βασιλική αυλή του Ερρίκου Β' το 1552. Ο ίδιος ο Ζοντέλ έπαιξε την Κλεοπάτρα, και οι φίλοι του ποιητές Ρεμί Μπελώ και Ζαν Μπαστιέ ντε Λα Περούζ τους άλλους ρόλους. Το έργο είχε μεγάλη επιτυχία και οι φίλοι οργάνωσαν γιορτή στο Αρκέιγ, που κατακρίθηκε από τους εχθρούς του κύκλου του Ρονσάρ ως αναβίωση των ειδωλολατρικών τελετών της λατρείας του Βάκχου. [5]
Το 1553 έγραψε την κωμωδία Ο Ευγένιος, όπου σατίριζε τον ανώτερο κλήρο και που είχε μικρότερη επιτυχία. Στον πρόλογο του Ευγένιου ο Ζοντέλ εξηγούσε τη θεωρία του. [6] Πίστευε ότι η κωμωδία έπρεπε να ασχολείται με τις κατώτερες ή τις μέσες κοινωνικές τάξεις γιατί μόνο σ'αυτό το περιβάλλον μπορούσε να βρεθεί η ωμότητα και η άγνοια που αποτελούν το υλικό της κωμωδίας. Αντίθετα, η τραγωδία έπρεπε να έχει για χαρακτήρες βασιλιάδες ή άλλους ευγενείς, όπως το κοινό για το οποίο προορίζονταν, γιατί ο λαός δεν θα μπορούσε να καταλάβει τις αναφορές της τραγωδίας καθώς δεν ήταν εξοικειωμένος με τους μυθολογικούς ήρωες και τα ιστορικά πρόσωπα της αρχαιότητας.[7]
Το τρίτο έργο του είναι Η Διδώ θυσιαζόμενη, μια έμμετρη τραγωδία του 1555 περίπου βασισμένη στην αφήγηση του Βιργίλιου για τη Διδώ η οποία δεν φαίνεται να παίχθηκε.
Το 1558, του ανετέθη η διοργάνωση εκδηλώσεων μπροστά στο Δημαρχείο του Παρισιού προς τιμήν του βασιλιά Ερρίκου Β' που μόλις είχε κατακτήσει τον Καλαί. (τελευταίος Ιταλικός Πόλεμος (1551–1559). Έγιναν αρκετές καταστροφές, η γιορτή κατέληξε σε αποτυχία και ο Ζοντέλ έπεσε σε δυσμένεια. Εκείνη την εποχή θεωρείται ότι καταδικάστηκε σε θάνατο, το βέβαιο είναι ότι απομακρύνθηκε από τη βασιλική αυλή.
Ο Ζοντέλ εργάζονταν γρήγορα, αλλά τεμπέλιαζε και ήταν λάτρης της διασκέδασης. Ο φίλος του Πιέρ ντε Ρονσάρ ανέφερε ότι τα δημοσιευμένα ποιήματά του δεν έδιναν επαρκή ιδέα για τις δυνατότητές του.[5]
Ο Ετιέν Ζοντέλ πέθανε φτωχός σε ηλικία 41 ετών τον Ιούλιο του 1573 στο Παρίσι.
Έργα και Υστεροφημία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα έργα του συγκεντρώθηκαν ένα χρόνο μετά το θάνατό του από τον Σαρλ ντε λα Μοτ. Περιλαμβάνουν επίσης ποίηση που χρονολογείται κυρίως από τα νεανικά χρόνια του Ζοντέλ. Η εγγενής αξία των τραγωδιών του είναι μικρή αλλά έθεσαν τις βάσεις της γαλλικής κλασικής τραγωδίας.
- Ο Ευγένιος (1552)[6]
- Η αιχμάλωτη Κλεοπάτρα (1553)[8]
- Η Διδώ θυσιαζόμενη (περίπου το 1555)
- Πολιτικά ποιήματα (1572)
- Οι Έρωτες και άλλα ποιήματα [9]
Ο αστεροειδής (317917) Ζοντέλ ονομάστηκε προς τιμήν του.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 11908874j. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2023.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 11908874j. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα, Ετιέν Ζοντέλ, τομ. 26, σελ. 95
- ↑ 5,0 5,1 . «en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclopdia_Britannica/Jodelle,Εtienne».
- ↑ 6,0 6,1 . «fr.wikisource.org/wiki/L'Eugène».
- ↑ . «britannica.com/biography/Etienne-Jodelle».
- ↑ . «fr.wikisource.org/wiki/Cléopâtre captive».
- ↑ . «poemes.co/amours-etienne-jodelle».