Ημέρα των Οδοφραγμάτων (1588)
| Ημέρα των οδοφραγμάτων (1588) | |||
|---|---|---|---|
| Θρησκευτικοί Πόλεμοι (Γαλλία) | |||
 Ο δούκας του Γκιζ την ημέρα των οδοφραγμάτων, του Paul Lehugeur | |||
| Χρονολογία | 12 Μαΐου 1588 | ||
| Τόπος | Παρίσι | ||
| Έκβαση | Νίκη του Ιερού Συνδέσμου | ||
| Αντιμαχόμενοι | |||
| |||
| Ηγετικά πρόσωπα | |||
Η ημέρα των οδοφραγμάτων αναφέρεται στη λαϊκή εξέγερση που ξέσπασε στο Παρίσι στις 12 Μαΐου 1588, κατά τη διάρκεια των Θρησκευτικών πολέμων (1562-1598) που δίχασαν τη Γαλλία κατά τον 16ο αιώνα. Η εξέγερση αυτή καθοδηγήθηκε από το «Συμβούλιο των Δεκαέξι»[1][2] καθώς και από τον δούκα του Γκιζ.
Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατά την διάρκεια της θρησκευτικής μεταρρύθμισης του 16ου αιώνα στην Ευρώπη, η αντιπαράθεση μεταξύ Ουγενότων και Καθολικών οδήγησε σε έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο. Οι πρώτες διώξεις εναντίον εκείνων που ασπάστηκαν τις νέες ιδέες ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1520, σημειώθηκαν πολλές εσωτερικές ταραχές και κλονίστηκε η δύναμη της βασιλείας καθώς Καθολικοί και Ουγενότοι διαμάχονταν για την μεγαλύτερη επιρροή στην κυβέρνηση. Η Γαλλία είχε χωριστεί σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα. Από το 1562 ως το 1598 έγιναν οκτώ πόλεμοι, μαζικές εκδιώξεις και σφαγές Ουγενότων, γεγονότα που διαίρεσαν τη Γαλλία και την έφθασαν στο χείλος της καταστροφής.
Η ημέρα των οδοφραγμάτων διαδραματίστηκε στο Παρίσι στις 12 Μαΐου 1588, κατά τον όγδοο θρησκευτικό πόλεμο (1585-1598).
Αιτίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η κύρια αιτία αυτής της εξέγερσης ήταν η εχθρότητα του λαού απέναντι στον βασιλιά Ερρίκο Γ ', που τον υποπτεύονταν ότι ήθελε να ορίσει ως διάδοχό του, καθώς ο ίδιος δεν είχε απογόνους, τον Ερρίκο της Ναβάρας (μελλοντικό Ερρίκο Δ΄), που ήταν Προτεστάντης. Ακόμη χειρότερα για τους Καθολικούς, μετά τη νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου το 1572 ο βασιλιάς είχε υιοθετήσει μια πολιτική κατευνασμού απέναντι στους Ουγενότους. Με την «Ειρήνη του αδελφού του Βασιλέα»(έδικτο του Μπωλιέ, το 1576) οι Ουγενότοι αποκτούσαν οχυρά ασφαλείας, θρησκευτική ελευθερία και δικαίωμα να προσλαμβάνονται σε δημόσιες θέσεις. Η Καθολική Ένωση, που εκπροσωπούσε τον φανατικό και αδιάλλακτο καθολικισμό και ο επικεφαλής της δούκα του Γκιζ, που διεκδικούσε την εξουσία, διαφωνούσαν με αυτή την πολιτική. Ο λαός του Παρισιού συντάχθηκε με τον δούκα του Γκιζ, και ήταν έτοιμος να εκδηλωθεί κατά του βασιλέα, προτιμώντας τον δούκα του Γκιζ στη θέση του.
Τον Μάιο 1588 ο Ερρίκος Γ΄απαγόρευσε στον δούκα του Γκιζ να μπει στο Παρίσι. Αυτός, παρά τη βασιλική απαγόρευση, επέστρεψε στο Παρίσι και ο λαός τον υποδέχθηκε με ενθουσιασμό. Ως εκ τούτου, φοβούμενος για τη ζωή του, ο Ερρίκος Γ 'έφερε στην πρωτεύουσα τάγματα Ελβετών και Γάλλων Φρουρών. Καθώς, αφενός ο βασιλιάς παραβίασε ένα προνόμιο της πόλης του Παρισιού, σύμφωνα με το οποίο κανένα ξένο στράτευμα δεν είχε το δικαίωμα να παραμείνει στο Παρίσι και αφετέρου οι Παριζιάνοι φοβήθηκαν ότι θα συλληφθούν οι καθολικοί ηγέτες, ο λαός εξεγέρθηκε.
Η εξέγερση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις 9 Μαΐου 1588, παρά την απαγόρευση του βασιλιά, ο Ερρίκος Α΄ δούκας του Γκιζ έφθασε στο Παρίσι, πήγε στο Λούβρο και πέρασε μέσα από τους Γάλλους φρουρούς. Το αποτέλεσμα αυτής της συνάντησης του βασιλιά με το δούκα δεν ήταν ευνοϊκό για την ειρήνη, δεδομένου ότι το πρωί της 12ης Μαΐου, είδαν τον κυβερνήτη του Παρισιού Φραγκίσκο ντ’ O να βάζει από την πύλη του Σαιν-Ονορέ τη γαλλική φρουρά και επί πλέον 4.000 Ελβετούς φρουρούς.
Στον ήχο των τυμπάνων των φρουρών, οι Παριζιάνοι ανησύχησαν, έκλεισαν τα καταστήματά τους και έτρεξαν στα όπλα. Ο κόσμος συγκεντρώθηκε σε αναβρασμό στις συνοικίες Σαιντ-Αντουάν και Σαιν-Μισέλ. Η παρουσία των Ελβετών φρουρών διέγειρε πάνω από όλα το θυμό και έγινε το πρόσχημα για την εξέγερση.
Κατά τα μέσα της ημέρας, καθώς πληροφορήθηκε για προετοιμασίες που γίνονταν στο μέγαρο των Γκιζ στην οδό Σαιντ-Αντουάν και στην πλατεία Μωμπέρ, ο βασιλιάς διέταξε να καταληφθούν αυτά τα σημεία, αλλά ήταν πολύ αργά γιατί είχαν ήδη καταληφθεί από τους εξεγερμένους. Η πόλη γέμισε οδοφράγματα. Στους δρόμους είχαν τεντωθεί αλυσίδες και οι λεωφόροι έκλεισαν με μεγάλα δοκάρια και βαρέλια γεμάτα κοπριά και χώμα. Οι φοιτητές βάδιζαν κατά του Λούβρου. Οι γυναίκες πετροβολούσαν από τα παράθυρα το βασιλικό στρατό με ό,τι έβρισκαν πρόχειρο.[3]
Οι βασιλικές δυνάμεις απωθήθηκαν και οπισθοχώρησαν κατά μήκος της αριστερής όχθης του Σηκουάνα. Βρήκαν όμως το δρόμο κλειστό από τον Κάρολο, δούκα του Μπρισάκ, επικεφαλής των κατοίκων της συνοικίας Σαιν Ζερμαίν. Οι Φρουροί παρέμεναν ακινητοποιημένοι ανάμεσα στις γέφυρες χωρίς να είναι σε θέση να κινηθούν.
Η εξέγερση θριάμβευσε. Ο δούκας του Γκιζ, στη συνέχεια, κύριος της κατάστασης, βγήκε έφιππος από το μέγαρό του, με ένα απλό ραβδί στο χέρι, ηρέμησε ως δια μαγείας την εξέγερση και οδήγησε τους φρουρούς πίσω στο Λούβρο, αλλά σε διακεκομμένες σειρές, χωρίς κράνος και με τα όπλα τους ανεστραμένα. Αυτή ήταν η ημέρα της 12ης Μαΐου 1588, που ονομάζεται ημέρα των οδοφραγμάτων.[4]
Ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία της που η πόλη του Παρισιού έστησε οδοφράγματα (στα γαλλικά barricades) από όπου το όνομά τους, από τη λέξη «βαρέλι» ( « barrique ») κύριο αντικείμενο που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή τους. Ο Πρόεδρος του Κοινοβουλίου του Παρισιού, Aσίλ ντ' Αρλαί, μάταια εναντιώθηκε κατά του δούκα ντε Γκιζ.[5] Η μέρα τέλειωσε με το θάνατο εξήντα στρατιωτών και τη νίκη του δούκα ντε Γκιζ, που πήρε την κατοχή του Παρισιού.
Η φυγή του βασιλιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο βασιλιάς Ερρίκος Γ΄ βγήκε κρυφά από το Παρίσι την επόμενη μέρα, 13 Μαΐου, όπου δεν επέστρεψε ποτέ. Έφυγε από την πόλη από τη Νέα Πύλη, διέσχισε τον Σηκουάνα στο Σαιν-Κλου, διανυκτέρευσε στο Ραμπουιγιέ και συνέχισε την επόμενη μέρα για τη Σαρτρ, όπου τον συνάντησαν οι Γάλλοι φρουροί του. Ο Ερρίκος Γ΄, περιπλανήθηκε για κάποιο χρονικό διάστημα από πόλη σε πόλη στη Νορμανδία. Σε ισχυρή θέση πλέον ο Ανρί ντε Γκιζ εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία να ανακηρυχθεί ο ίδιος Αντιστράτηγος του βασιλείου[6] και να αναγκάσει τον βασιλιά να υπογράψει στη Ρουέν το «διάταγμα της Ένωσης», με το οποίο ο τελευταίος δεσμεύτηκε να μην συνάψει ποτέ «καμία ειρήνη ή εκεχειρία με αιρετικούς».
Τον Σεπτέμβριο, ο βασιλιάς πήγε στο κάστρο του Μπλουά, όπου συγκάλεσε τη Μεγάλη Συνέλευση των Τριών Τάξεων, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Ερρίκος του Γκιζ και ο αδελφός του Λουδοβίκος Β΄ καρδινάλιος του Γκιζ δολοφονήθηκαν από τους φρουρούς του βασιλιά.[7] Στη συνέχεια ο Ερρίκος Γ΄εγκαταστάθηκε στην Τουρ και καθώς τον είχαν εγκαταλείψει οι Καθολικοί, κάλεσε κοντά του τον εξάδελφό του Ερρίκο της Ναβάρας και άρχισαν την πολιορκία του Παρισιού.
Παραπομπές και σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Το Συμβούλιο των Δεκαέξι είναι το όνομα που έφερε ένα συμβούλιο που σχηματίστηκε από 16 εκπροσώπους των συνοικιών του Παρισιού. Αυτοί ανήκαν στον Καθολικό Ιερό Σύνδεσμο, όταν αυτός ήλεγχε την πρωτεύουσα και ασκούσε παντοδύναμη επιρροή μέχρι το 1591, κατά τη διάρκεια των Θρησκευτικών πολέμων.
- ↑ Ascoli, Peter M. (1984). "The Sixteen: Radical Politics in Paris during the League". History. 69 (227): 432–9
- ↑ Αντρέ Μωρουά Η ιστορία της Γαλλίας τομ. Α΄σελ.157
- ↑ Louis Susane, Histoire de l'ancienne infanterie française, t. 2, p. 26-29.
- ↑ . «Achille d' Harlay».
- ↑ Charles de Batz-Trenquelléon, Henri IV en Gascogne, 1553–1589, (Paris) 1885:vol. iv:265.
- ↑ . «Henri I de Lorraine, 3e duc de Guise, Britannica».