Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος

Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν η πιο εκτενής και δαπανηρή ένοπλη σύγκρουση στην ιστορία της ανθρωπότητας, στον οποίο ενεπλάκη η πλειοψηφία των παγκόσμιων εθνών, που πάλευαν ταυτόχρονα σε διάφορα σημαντικά θέατρα πολέμου, και που κόστισε περίπου 55.5 εκατομμύρια ζωές. Άρχισε στις 7 Ιουλίου 1937 στην Ασία και στις 1 Σεπτεμβρίου 1939 στην Ευρώπη και τελείωσε στις 15 Αυγούστου 1945. "Καινοτομίες" αυτού του πολέμου: Η Ατομική Βόμβα και τα Στρατόπεδα Συγκέντρωσης. Με το τέλος του πολέμου άρχισε ο Ψυχρός Πόλεμος εξαιτίας της γιγάντωσης της Σοβιετικής Ένωσης, ενώ η Γαλλία και η Μεγάλη Βρετανία, παρ'ότι νικήτριες, έχασαν το μεγαλύτερο μέρος των αποικιών τους. Τέλος, αναδείχτηκε η υπερδύναμη των Η.Π.Α..

Φαίνεται,ωστόσο, πως τα Στρατόπεδα Συγκέντρωσης δεν αποτελούσαν καινοτομία του 2ου ΠΠ. Πρόκειται για κάτι που είχε καθιερωθεί πολλά χρόνια νωρίτερα από τις αποικιοκρατικές ανάγκες της Μ. Βρετανίας. Η λειτουργία και η χρήση τους δε διέφεραν πολύ από αυτά του Ναζισμού εφ' όσον εξυπηρετούσαν τους ίδιους σκοπούς, δηλαδή, συγκέντρωση του άχρηστου πληθυσμού σε μια ζώνη ελέγχου και τη σταδιακή του εξόντωση.

Αίτια – Μεσοπόλεμος

Μετά την λήξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου οι νικητές επέβαλαν με την Συνθήκη των Βερσαλλιών στην ηττημένη Γερμανία σκληρότατους όρους με σκοπό να την γονατίσουν οικονομικά. Οι πολεμικές επανορθώσεις που επιβλήθηκαν στην Γερμανία ήταν τόσο υπέρογκες που δημιούργησαν ένα κύμα αντιδράσεων στον Γερμανικό λαό που πάντα πίστευε ότι δεν έχασε πραγματικά τον πόλεμο αλλά «προδόθηκε». Παράλληλα ο κόσμος βρισκόταν σε μία οικονομική κρίση που ξεκίνησε με την κατάρρευση του χρηματιστήριου της Νέας Υόρκης η οποία ακολουθήθηκε από μια ταχεία κάμψη της παραγωγής, απασχόλησης και εξωτερικού εμπορίου των ΗΠΑ. Αλυσιδωτά οι επιπτώσεις ήταν σημαντικές. Το Ηνωμένο Βασίλειο θέσπισε στην διάσκεψη της Οττάβας το σύστημα της προτίμησης στο εμπόριο με κράτη της Κοινοπολιτείας της, ενώ η φασιστική Ιταλία εφάρμοσε αυστηρούς έλεγχους στην παραγωγή και προχώρησε στην στρατιωτικοποίηση της χώρας.

Η απελπισία από την οικονομική κρίση και το αίσθημα ότι οι Γερμανοί δεν είχαν όλα αυτά που δικαιούνταν, οδήγησαν σε μια έξαρση του εθνικισμού και διευκόλυναν την άνοδο στην εξουσία του Εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος με αρχηγό τον Αδόλφο Χίτλερ. Η πολιτική του Χίτλερ ήταν να αναδημιουργήσει την Γερμανία αποκτώντας τον αναγκαίο «ζωτικό χώρο» και να κάνει ένα «ξεκαθάρισμα λογαριασμών» με όλους εκείνους που θεωρούσε ότι είχαν φέρει την χώρα σε κακή κατάσταση. Το τελευταίο, πέρα από την Γαλλία, περιελάμβανε και τους Εβραίους και ήταν και βασικό όπλο του αντισημιτισμού του.

Στο ξεκίνημα της διακυβέρνησης του, ο Χίτλερ βεβαίωνε τις για ειρηνικές διαθέσεις του, αλλά στις 14 Οκτωβρίου 1933 ανακοίνωσε ότι δεν αναγνώριζε πλέον τους περιορισμούς σε πολεμικό εξοπλισμό που είχαν επιβληθεί στην Γερμανία και ότι ταυτόχρονα αποσυρόταν από την Κοινωνία των Εθνών. Την παραπάνω εξαγγελία συνόδευσε με προσφορά για περιορισμό των εξοπλισμών βάση διμερούς συμφωνίας με την Γαλλία, πράγμα που προκάλεσε αβεβαιότητα για τις πραγματικές του προθέσεις. Μετά την δολοφονία του αυστριακού καγκελάριου Ένγκελμπερτ Ντόλφους εξερράγη στην Αυστρία φιλοχιτλερικό κίνημα, και οι κινήσεις του γερμανικού στρατού δημιούργησαν υπόνοιες για ετοιμασίες επέμβασης στην Αυστρία, που ματαιώθηκε από μια Ιταλική κινητοποίηση.

Σε αντίδραση προς την Γερμανική επεκτατικότητα, η Γαλλία μέσω του υπουργού εξωτερικών της Λουί Μπαρτού, προσπάθησε να συνασπίσει όλα τα μέρη των οποίων τα συμφέροντα πλήγονταν από την αναβίωση της γερμανικής ισχύος. Μετά την δολοφονία του, ο διάδοχός του Πιέρ Λαβάλ προσανατολίστηκε σε μία τετραμερή συμφωνία μεταξύ Γαλλίας, Γερμανίας, Μεγάλης Βρετανίας και Ιταλίας. Αυτό όμως βόλευε τα ιταλικά σχέδια για επίθεση κατά της Αιθιοπίας. Ο ηγέτης της Ιταλίας, Μουσσολίνι, πέτυχε γαλλοϊταλική συμφωνία που του έδινε ελευθερία δράσης στην Αιθιοπία.

Η Ιαπωνία από τα τέλη του 19ου αιώνα είχε ξεκινήσει μια επέκταση βασισμένη στην εκβιομηχανοποίηση και τον εκσυγχρονισμό της. Το 1905 νίκησε την Ρωσία και το 1910 κατέλαβε την Κορέα και την έκανε αποικία της. Η πορεία εκδημοκρατισμού της χώρας ανακόπηκε την δεκαετία του 1930 από την οικονομική κρίση η οποία ανέδειξε πολλούς στρατιωτικούς ηγέτες που ανέλαβαν τον έλεγχο της χώρας στο όνομα του Αυτοκράτορα Χιροχίτο. Το 1931 η Ιαπωνία εισέβαλε στην Εσωτερική Μαντσουρία και το 1937 έκανε μια νέα εισβολή κατακτώντας και την υπόλοιπη περιοχή. Γι'αυτό τον λόγο πολλοί μελετητές θεωρούν έναρξη του Β' Παγκόσμιου Πόλεμου το 1936/37.