Κέρατο

Αρσενικό ιμπάλα, με ζεύγος κεράτων στο κεφάλι του.

To κέρατο είναι αιχμηρή προεξοχή στο κεφάλι διαφόρων ζώων. Αποτελείται από κερατίνη και άλλες πρωτεΐνες που περιβάλλουν έναν πυρήνα ζωντανού οστού. Τα κέρατα των ελαφίδων διαφέρουν από αυτά των υπόλοιπων ζώων επειδή αποτελούνται από νεκρό οστό το οποίο δεν είναι καλυμμένο με δέρμα ή πρωτεΐνες.

Περιγραφή

Τα κέρατα στα περισσότερα ζώα αποτελούνται από κερατίνη και άλλες πρωτεΐνες που περιβάλλουν έναν πυρήνα ζωντανού οστού. Τα κέρατα είναι συνήθως μόνιμα, αλλά στις ελαφίδες αντικαθίστανται κάθε χρόνο. Επίσης, τα κέρατα των ελαφίδων διαφέρουν από αυτά των υπόλοιπων ζώων επειδή αποτελούνται από νεκρό οστό το οποίο δεν είναι καλυμμένο με δέρμα ή πρωτεΐνες.

Στα θηλαστικά, τα αληθινά κέρατα εντοπίζονται κυρίως στα μηρυκαστικά αρτιοδάκτυλα, στις οικογένειες Αντιλοκαπρίδες (Αντιλοκάπρα) και Βοοειδή (αγελάδες, αίγες, αντιλόπες κλπ.). Συνήθως υπάρχει ένα ζευγάρι κέρατα. Ωστόσο, δύο ή περισσότερα ζεύγη εμφανίζονται σε μερικά άγρια ​​είδη και σε ορισμένες εξημερωμένες φυλές προβάτων. Οι πολυκέρατες φυλές προβάτων περιλαμβάνουν το πρόβατο Εβρίδων, το Ισλανδικό, το Τζάκομπ, το Μανξ Λόγκταν και το Ναβάχο-Τσούρρο.

Τα κέρατα έχουν συνήθως καμπύλο ή σπειροειδές σχήμα, συχνά με ραβδώσεις ή αύλακες. Σε πολλά είδη, μόνο τα αρσενικά έχουν κέρατα. Τα κέρατα αρχίζουν να αναπτύσσονται σύντομα μετά τη γέννησή και συνεχίζουν να αναπτύσσονται καθ 'όλη τη διάρκεια ζωής του ζώου, εκτός από τις αντιλοκάπρες, οι οποίες απωλέθουν ετησίως το εξωτερικό στρώμα, αλλά διατηρούν τον οστέινο πυρήνα, και τις ελαφίδες, που αντικαθιστούν τα κέρατά τους κάθε χρόνο.

Παρόμοιες αιχμηρές απολήξεις σε άλλα μέρη του σώματος δεν ονομάζονται συνήθως κέρατα, αλλά νύχια ή οπλές - ανάλογα με το μέρος του σώματος στο οποίο εμφανίζονται.

Χρήση από τα ζώα

Τόσο τα αρσενικά όσο και θηλυκά βουβάλια έχουν κέρατα.

Τα ζώα χρησιμοποιούν τα κέρατα για ποικίλους λόγους, συμπεριλαμβανομένης της υπεράσπισής τους από τα αρπακτικά ζώα και την καταπολέμηση άλλων ζώων του ίδιου είδους (μάχες με κέρατου) για επικράτεια, κυριαρχία ή προτεραιότητα ζευγαρώματος. Συνήθως μόνο τα αρσενικά έχουν κέρατα, αλλά σε ορισμένα είδη μπορεί και τα θηλυκά να έχουν κέρατα. Υπάρχει η θεωρεία ότι τα ψηλότερα είδη που ζουν σε ανοικτό περιβάλλον είναι ευκολότερα ορατά από μεγαλύτερες αποστάσεις και έτσι να επωφελούνται από τα κέρατα για να αμυνθούν εναντίον των αρπακτικών. Τα θηλυκά βοοειδείς, που δεν μπορούν να κρυφτούν από τα αρπακτικά ζώα λόγω του μεγάλου μεγέθους τους ή ενός ανοικτού οικοτόπου όπως η σαβάνα, είναι πιο πιθανό να φέρουν κέρατα από μικρά ή καμουφλαρισμένα είδη.

Επιπλέον, τα κέρατα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αποκαλυφθούν ρίζες μέσα στο χώμα ή για να κάψουν κομμάτια φλοιού από τα δέντρα. Κατά τη διάρκεια του ζευγαρώματος, πολλά ζώα επιδεικνύουν τα κέρατά τους. Για παράδειγμα, το αρσενικό γκνου κόβει κομμάτια και κλαδιά δέντρων για να εντυπωσιάσει το θηλυκό και να το παρασύρει στην επικράτειά του. Μερικά ζώα με αληθινά κέρατα τα χρησιμοποιούν για ψύξη. Τα αιμοφόρα αγγεία του οστικού πυρήνα επιτρέπουν στα κέρατα να λειτουργούν ως ψυκτικές συσκευές.

Μετά το θάνατο ενός κερασφόρου ζώου, η κερατίνη μπορεί να καταναλωθεί από τις προνύμφες του σκώρου του κέρατος.

Χρήση από τους ανθρώπους

Διακοσμημένο κέρατο για πόση, από τη βόρεια Γερμανία.

• Τα κέρατα των βοοειδών έχουν χρησιμοποιηθεί όπως κάποιους πολιτισμούς ως μουσικά όργανα, όπως το σοφάρ. Αυτά έχουν εξελιχθεί σε ορειχάλκινα όργανα στα οποία, αντίθετα με τη τρομπέτα, η διάμετρος του αυλού αυξάνεται σταδιακά κατά το μεγαλύτερο μέρος του μήκους - δηλαδή ο αυλός είναι κωνικός και όχι κυλινδρικός. Αυτά ονομάζονται κόρνα, αν και τώρα είναι κατασκευασμένα από μέταλλο.
• Επίσης τα κέρατα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως θήκες για ποτά (βλ. κέρας της Αμάλθειας). Σε αυτές τις περιπτώσεις, το εσωτερικό του κέρατου αφαιρείται. Επίσης θεωρείται ότι τα ρυτά έχουν πάρει το σχήμα τους ώστε να μοιάζουν με κέρατα. Επίσης παρόμοια κέρατα έχουν χρησιμοποιηθεί για τη μεταφορά πυρίτιδας.
• Τα κόκκαλα για τα παπούτσια αρχικά ήταν φτιαγμένα από κέρατα, λόγω της φυσικής καμπυλότητας και της λείας επιφάνειάς τους.
• Τα κέρατα χρησιμοποιούνται επίσης μαζί με ξύλο στην κατασκευή σύνθετων τόξων γιατί επιτρέπουν μεγαλύτερη αποθήκευση ενέργειας στα μικρά τόξα από ότι φτιαγμένα μόνο από ξύλο.
• Τα κέρατα επίσης χρησιμοποιούνται για την κατασκευή διακοσμητικών στοιχείων σε έπιπλα ή σε λαβές, όπου στο παρελθόν λόγω της αντοχής τους έχαιραν ιδιαίτερης εκτίμησης.
• Επειδή τα κέρατα έχουν θερμοπλαστικές ιδιότητες, στο παρελθόν χρησιμοποιούνταν εκεί που πλέον χρησιμοποιούνται τα πλαστικά, όπως για παράδειγμα για κουμπιά και χτένες.

Επίσης, τα κερασφόρα ζώα μερικές φορές θηρεύονται ώστε το κεφάλι τους ή τα κέρατά τους να εκτεθούν ως τρόπαια.