Δεύτερη πολιορκία της Βιέννης

Δεύτερη πολιορκία της Βιέννης
Εικόνα της πολιορκημένης Βιέννης
Χρονολογία	14 Ιουλ. - 12 Σεπτ. 1683
Τόπος	Βιέννη
Έκβαση	ήττα και αποχώρηση των Μουσουλμάνων
Αντιμαχόμενοι
Οθωμανική αυτοκρατορία, Τρανσυλβανία, Βλαχία, Μολδαβία, Χανάτο της Κριμαίας Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, Πολωνολιθουανική Κοινοπολιτεία, Βατικανό, Βενετία
Ηγετικά πρόσωπα
Καρα Μουσταφα Πασά Ερνστ Ρούντιγκερ φον Στάνρνμπεργκ, βασιλιάς Γιάν Σομπιέσκι
Δυνάμεις
περ. 120.000 περ. 16.200
Απώλειες
30.000 15.000

Η δεύτερη πολιορκία της Βιέννης από τους Τούρκους ήταν σημαντικός σταθμός στην γεωπολιτική εξέλιξη της Ευρώπης. Η Βιέννη πολιορκήθηκε από τους Τούρκους και γλύτωσε κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή ως από θαύμα, ενώ η επίθεση των Ουσάρων του Γιάν Σομπιέσκι απέκρουσε τους Μωαμεθανούς και τους έτρεψε σε φυγή.

Το προοίμιο

Η Οθωμανική αυτοκρατορία είχε εξαπλωθεί στα Βαλκάνια μέχρι την Ουγγαρία. Το 1672 επιτέθηκαν και στην τότε Πολωνική Ουκρανία. Επόμενος στόχος τους ήταν η πολυπόθητη Βιέννη, το «κόκκινο Μήλο» όπως την ονόμαζαν. Στο μεταξύ η Ευρώπη υπέφερε από τον τριακονταετή πόλεμο και την πανώλη της Βιέννης του 1679. Οι Οθωμανοί είχαν για στόχο την Βιέννη, επειδή ήταν μια από τις πλουσιότερες και μεγαλύτερες πόλεις της κεντρικής Ευρώπης. Εδώ συναντιόνταν οι δύο σημαντικοί εμπορικοί δρόμοι, ο Δούναβης και ο δρόμος του κεχριμπαριού. Απο στρατιωτικής άποψης η πεδινή Ευρώπη πίσω από την Βιέννη ήταν ευάλωτη, γιαυτό και οι Τούρκοι ονόμαζαν την Βιέννη «Πύλη της Δυτικής Ευρώπης». Η Βιέννη διέθετε ισχυρό ναυτικό, πλούσια αποθέματα και ισχυρό πυροβολικό. Τα τείχη της πόλης είχαν διευρυνθεί και ενισχυθεί και ήταν σε πολύ καλή κατάσταση. Τον Αύγουστο του 1664 ο αυτοκράτορας Λεοπόλδος Α΄ υπέγραψε εικοσαετή συμφωνία ειρήνης με τον μεγάλο βεζύρη Αχμέτ Πασά. Το σύμφωνο αυτό δεν ανανεώθηκε το 1682, και γιαυτό ο Λεοπόλδος συμμάχησε με την Βαυαρία εναντίον της Γαλλίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Στις 31 Μαρτίου του 1682 ο Τουρκικός στρατός συγκεντρώθηκε στην Αδριανούπολη. Είχε δύναμη 168.000 στρατιώτες και 300 κανόνια. Ο Πάππας τότε αποτάνθηκε στον Πολωνό Γιαν Σομπιέσκι και τον Λεοπόλδο και συμμάχησε μαζί τους. Διέθεσε δε την οικονομική ενίσχυση ενάμισυ εκατομμυρίου γκούλντεν υπέρ του αγώνα. Τον Μάιο οι Τούρκοι έφτασαν στο Βελιγράδι.

Η Πολιορκία

Πόλεμος μέσα στα υπόγεια λαγούμια

Η πολιορκία ξεκίνησε στις 14 Ιουλίου με την άφιξη των Τούρκων και περιέσφυξαν την πόλη από Νότο, Δύση και Βορά. Έστησαν τα κανόνια και έστειλαν μαντάτο να αλλαξοπιστήσουν οι πολιορκημένοι. Οι κάτοικοι της Βιέννης αρνήθηκαν και απάντησαν ότι θα πολεμήσουν μέχρι τέλους. Οι Τούρκοι άρχισαν να λεηλατούν και να πυρπολούν τα περίχωρα σφίγκοντας τον κλοιό όλο και περισσότερο. Οι κανονιοβολισμοί άρχισαν από την πρώτη μέρα κιόλας. Στις 17 Ιουλίου έκαναν την πρώτη επιδρομή, η οποία αναχαιτίστηκε. Ένα μέρος της πόλης λεηλατήθηκε. Δύο μέρες αργότερα ακολούθησε και δεύτερη επίθεση. Η πολεμική τακτική των Τούρκων στις πολιορκίες ήταν να σκάβουν υπόγεια λαγούμια μέχρι κάτω από τα θεμέλια των τειχών και να τα ανατινάζουν. Είχαν μαζί τους 5.000 λαγουμιτζήδες. Έσκαβαν και χαρακώματα και είχαν φτάσει είκοσι μέτρα μπροστά από τα τείχη. Στις 23 Ιουλίου άρχισαν τις ανατινάξεις και τις επιθέσεις. Οι πολιορκημένοι απέκρουσαν συνολικά πενήντα εφόδους, στις οποίες οι Τούρκοι χύνονταν ποτάμι προξενώντας μεγάλες ζημιές και απώλειες στους αμυνομένους. Οι κάτοικοι της Βιέννης αφουγκράζονταν τις αξίνες των Τούρκων και όταν φτάναν σε αρκετή απόσταση από τα τείχη, έσκαβαν και αυτού από την μέσα μεριά, με αποτέλεσμα να συναντιώνται στα υπόγεια λαγούμια και να γίνεται και εκεί μάχη. Η σπουδαιότερη επιτυχία αυτής της αμυντικής τέχνης ήταν η ανακάλυψη ενός λαγουμιού και η απόσβεση του αναμένου φυτιλιού λίγα μόλις εκατοστά πριν η φλόγα φτάσει στο μπαρούτι. Τελικά οι Τούρκοι έλυσαν την πολιορκία στις 12 Σεπτεμβρίου και αποχώρησαν.

Μετά την πολιορκία

Οι κάτοικοι της Βιέννης γιόρτασαν με μεγάλο ενθουσιασμό την επιτυχία τους. Βρέθηκαν πολλά λαγούμια γεμάτα πυρίτιδα, που οι Τούρκοι λόγω βροχής δεν μπόρεσαν να τα ανατινάξουν. Ο Καρα Μουσταφας ψάχνοντας για κάποιον υπαίτιο διέταξε την θανάτωση του Ιμπραήμ Πασά, λόγω λιποταξίας, ενώ ο ίδιος θανατώθηκε στις 25 Δεκεμβρίου με διάταγμα του Σουλτάνου.

Αποτίμηση της μάχης

Ο οίκος των Αψβούργων έγινε ισχυρή δύναμη στην Ευρώπη. Η αναχαίτιση της δεύτερης πολιορκίας της Βιέννης έσωσε την Δυτική Ευρώπη από την δουλεία και τον μαρασμό. Η Τουρκοκρατία δεν έφτασε σ' ολόκληρη την Ευρώπη.

Πηγές

• Balthasar Kleinschroth: Flucht und Zuflucht. Das Tagebuch des Priesters Balthasar Kleinschroth aus dem Türkenjahr 1683. In: * Hermann Watzl (Hrsg.): Forschungen zur Landeskunde von Niederösterreich. Band 8, Böhlau, Graz / Köln 1983, ISBN 3-205-07205-7.
• Kara Mustafa vor Wien. Das türkische Tagebuch der Belagerung Wiens 1683, verfasst vom Zeremonienmeister der Hohen Pforte. In: Osmanische Geschichtsschreiber. Erste Auflage. Band 1, Styria, Graz / Wien / Köln 1955 (übersetzt von Richard Franz Kreutel, sowie eingeleitet und erklärt) (als 2. Auflage bei dtv, München 1976, ISBN 3-423-00450-9).
• Karl Teply (Redaktion): Kara Mustafa vor Wien. 1683 aus der Sicht türkischer Quellen. Styria, Wien 1982 (übersetzt von Richard Franz Kreutel), ISBN 3-222-11435-8.
• Walter Sturminger (Hrsg.): Die Türken vor Wien in Augenzeugenberichten.
• Rauch, Düsseldorf 1968 (als Taschenbuch bei dtv, München 1983, in der Reihe dtv-Augenzeugenberichte, ISBN 3-423-02717-7).
• Isabella Ackerl: Von Türken belagert – von Christen entsetzt. Das belagerte Wien 1683. Österreichischer Bundesverlag, Wien 1983, ISBN 3-215-04445-5.
• Thomas M. Barker: Doppeladler und Halbmond. Entscheidungsjahr 1683. Styria, Wien 1982, ISBN 3-222-11407-2.
• Peter Broucek: Der Sieg bei Wien 1683. Österreichischer Bundesverlag, Wien 1983, ISBN 3-215-04573-7.

günter Düriegle: Wien 1683. Die zweite Türkenbelagerung.. Böhlau, Wien u.a. 1983, ISBN 3-205-07169-7.

• Gertrud Gerhartl: Belagerung und Entsatz von Wien 1683. In: Militärhistorische Schriftenreihe. Band 46, Österreichischer Bundesverlag, Wien 1983, ISBN 3-215-04967-8.
• Klaus-Peter Matschke: Das Kreuz und der Halbmond. Die Geschichte der Türkenkriege. Artemis & Winkler, Düsseldorf 2004, ISBN 3-538-07178-0.
• Johannes Sachslehner: Wien anno 1683. Pichler, Wien 2004, ISBN 3-85431-344-6.
• John Stoye: Die Türken vor Wien. Schicksalsjahr 1683. Ares Verlag, Graz 2010, ISBN 978-3-902475-87-9.
• Claudia Reichl-Ham: „die Festung zu halten oder mit ihr zu fallen.“ Die Burgbastei und ihre militärhistorische Bedeutung. In: Viribus Unitis, Jahresbericht 2010 des Heeresgeschichtlichen Museums. Wien 2011, ISBN 978-3-902551-19-1.
• Miltiades Varvounis: Jan Sobieski - The King Who Saved Europe, Xlibris, Indiana 2012, ISBN 978-1462880805

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ein paar Fakten über die Vorgänge in Niederösterreich im Jahre 1683. (Registrierung erforderlich)
• Die Befreier Wiens im Jahre 1683 Radierungen
• Türkengedächtnis - Österreichische Akademie der Wissenschaften