Ατομικός αριθμός

Ατομικός αριθμός ονομάζεται στην επιστήμη της χημείας ο αριθμός των πρωτονίων του πυρήνα ενός ατόμου. Είναι χαρακτηριστικό ενός πυρήνα ή ενός χημικού στοιχείου και συμβολίζεται διεθνώς με το γράμμα Ζ. Ο ατομικός αριθμός εκφράζει επίσης και τον αριθμό των ηλεκτρονίων ενός ουδέτερου ατόμου καθώς στα ουδέτερα άτομα ο αριθμός των πρωτονίων και των ηλεκτρονίων είναι ίσος. Κατά τον συμβολισμό ενός στοιχείου ή ενός πυρήνα ο ατομικός αριθμό γράφεται συνήθως ως δείκτης στην κάτω αριστερή γωνία του συμβόλου (π.χ. ₉₂U).

Τα παρακάτω αποτελούν συναρτήσεις του ατομικού αριθμού καθώς εξαρτώνται από αυτόν:

• Οι χημικές ιδιότητες του στοιχείου καθώς αυτές καθορίζονται από τον αριθμό των ηλεκτρονίων του ουδέτερου ατόμου.
• Το σύμβολο και το όνομα του στοιχείου ή του πυρήνα καθώς αυτό καθορίζεται από τον ατομικό αριθμό και τις χημικές του ιδιότητες. Για παράδειγμα ένας πυρήνας που έχει ατομικό αριθμό 6 συμβολίζεται με το γράμμα C και ονομάζεται άνθρακας ανεξάρτητα από τον αριθμό των νετρονίων που περιέχει. Για το λόγο αυτό τα ισότοπα ενός στοιχείου συμβολίζονται με το ίδιο σύμβολο.
• Η θέση του στοιχείου στον περιοδικό πίνακα.
• Το μέγεθος του ουδέτερου ατόμου (ατομική ακτίνα). Το μέγεθος του ατόμου ελαττώνεται σε μία περίοδο του περιοδικού πίνακα όσο μειώνεται ο ατομικός αριθμός. Το μέγεθος του ατόμου αυξάνεται σε μία ομάδα του περιοδικού πίνακα όσο αυξάνεται ο ατομικός αριθμός.
• Η ηλεκτραρνητικότητα του στοιχείου. Η ηλεκτραρνητικότητα ακολουθεί αντίθετη συμπεριφορά με το μέγεθος του ουδετέρου ατόμου.
• Ο αριθμός των νετρονίων των σταθερών πυρήνων. Στους ελαφρύτερους σταθερούς πυρήνες ο αριθμός των νετρονίων είναι περίπου ίσος με τον αριθμό των πρωτονίων ενώ στους βαρύτερους σταθερούς πυρήνες ο αριθμός των νετρονίων είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό των πρωτονίων.
• Το μέγεθος του πυρήνα καθώς αυτό εξαρτάται από τον αριθμό των νουκλεονίων (πρωτόνια και νετρόνια) του πυρήνα.

Δείτε Επίσης

• Μαζικός αριθμός
• Περιοδικός πίνακας των χημικών στοιχείων