Ερατώ της Αρμενίας

Ερατώ της Αρμενίας

Η Ερατώ της Αρμενίας ήταν βασίλισσα της Αρμενίας, σύζυγος δύο βασιλέων (10 – 2 π.Χ. και 6 – 12 μ.Χ.). Την πρώτη φορά παντρεύτηκε τον ετεροθαλή αδελφό της Τιγράνη Δ’ και την δεύτερη τον μακρινό της ξάδελφο απο τη δυναστεία των Ηρωδιανών Τιγράνη Ε’, εγγονό του Ηρώδη του Μέγα.

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Ρώμη τη δεκαετία που ο πατέρας της ήταν αιχμάλωτος των Ρωμαίων (30 – 20 π.Χ.) μετά από την εκτέλεση του παππού της Αρταβάσδη Β’ στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου ύστερα από διαταγή της Κλεοπάτρας. Το όνομά της το πήρε από την ομώνυμη αρχαία ελληνική μούσα.

Κόρη του βασιλιά της Αρμενίας Τιγράνη Γ’ από τη δυναστεία των Αρταξιδών, διαδέχθηκε τον πατέρα της με τον γάμο της με τον ετεροθαλή αδελφό της Τιγράνη Δ’ (10 π.Χ.) σύμφωνα με ελληνιστικό έθιμο της εποχής προκειμένου να διατηρηθεί η καθαρότητα της δυναστείας. Με τον ετεροθαλή αδελφό της Τιγράνη Δ’ απέκτησε μια κόρη η οποία παντρεύτηκε τον βασιλιά της Ιβηρίας Φαρασμάνη Α’ και απέκτησε 3 γιους, ανάμεσα τους τον Μιθριδάτη Α’ διάδοχο του πατέρα του στον θρόνο της Ιβηρίας. Η Ερατώ και ο Τιγράνης Δ’ ήταν φανατικοί αντιρωμαίοι μονάρχες δημιουργώντας έντονο κλίμα στους Αρμένιους υπηκόους τους εναντίον της Ρώμης, όπως μας πληροφορεί ο Ρωμαίος ιστορικός του 4ου αιώνα Σέξτος Ρούφος. Όταν ο σύζυγος της δήλωσε υποταγή στον Οκταβιανό Αύγουστο, δολοφονήθηκε και η Ερατώ αναγκάστηκε να παραιτηθεί από τον θρόνο. Ο Αύγουστος τοποθέτησε διάδοχό τους στον θρόνο της Αρμενίας τον Αριοβαρζάνη απόγονο του Μιθριδάτη της Παρθίας και της αδελφής του βασιλιά της Αρμενίας Αρταβάσδη Β’, παππού της Ερατώς. Τα χρόνια που η Ερατώ ήταν εξόριστη, στην Αρμενία κυβέρνησε ο Αριοβαρζάνης (2 π.Χ. – 4 μ.Χ.) και στην συνέχεια ο γιος και διάδοχός του Αρτάβασδος Γ’ (4 – 6 μ.Χ.).

Μετά τη δολοφονία του Αρταβάσδου Γ’ (6 μ.Χ.), ο Οκταβιανός Αύγουστος όρισε βασιλιά της Αρμενίας τον Τιγράνη Ε’ από τη δυναστεία των Ηρωδιανών, εγγονό του Ηρώδη του Μέγα, γιο του Αλεξάνδρου και της Γλαφύρας, κόρης του βασιλιά της Καππαδοκίας Αρχέλαου. Ο νέος βασιλιάς Τιγράνης Ε' είχε συγγενικές σχέσεις με την δυναστεία των Αρταξιδών, η μητέρα της Γλαφύρας ήταν κόρη του βασιλιά της Αρμενίας Αρταβάσδη Β' και θεία της Ερατούς. Η Ερατώ παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο τον νέο βασιλιά ανιψιό της, με αυτό τον τρόπο έγινε, για δεύτερη φορά, βασίλισσα της Αρμενίας. Το ζευγάρι ανατράπηκε το 12 μ.Χ. και από τότε δεν υπάρχουν άλλες πληροφορίες γι αυτήν.

Πηγές

• R. Naroll, V.L. Bullough & F. Naroll, Military Deterrence in History: A Pilot Cross-Historical Survey, SUNY Press, 1974
• H. Temporini & W. Haase, Aufstieg und Niedergang der römischen Welt: Geschichte und Kultur Roms im spiegel der neueren Forschung, Walter de Gruyter
• E. Yarshater, The Cambridge History of Iran, Cambridge University Press, 1983
• R. Syme & A.R. Birley, Anatolica: Studies in Strabo, Oxford University Press, 1995
• W.G. Sayles, Ancient Coin Collecting IV: Roman Provincial Coins (Google eBook), F+W Media, Inc, 1998
• P.M. Swan, The Augustan Succession: An Historical Commentary on Cassius Dio’s Roman History, Books 55-56 (9 B.C.-A.D. 14) (Google eBook), Oxford University Press, 2004
• R.G. Hovannisian, The Armenian People from Ancient to Modern Times, Volume 1: The Dynastic Periods: From Antiquity to the Fourteenth Century, Palgrave Macmillan, 2004
• V.M. Kurkjian, A History of Armenia, Indo-European Publishing, 2008
• M.A. Ehrlich, Encyclopedia of the Jewish Diaspora: Origins, Experiences, and Culture, Volume 1 (Google eBook), ABC-CLIO, 2009
• M. Bunsen, Encyclopedia of the Roman Empire, Infobase Printing, 2009
• A. Mayor, The Poison King: the life and legend of Mithradates, Rome’s deadliest enemy, Princeton University Press, 2009