Πιριντβίζνικι

Ιλιά Ρέπιν: "Βαρκάρηδες του Βόλγα" (1870-1873, Ρωσικό Μουσείο, Αγία Πετρούπολη). Χαρακτηριστικό δείγμα της τέχνης των "Περιπλανώμενων".

Βασίλι Μαξίμοφ: "Όλα είναι παρελθόν" (1889, Πινακοθήκη Τρετιακόφ, Μόσχα).

Βίκτορ Βασνέτσοφ: "Ξεσπίτωμα" (1876, Πινακοθήκη Τρετιακόφ, Μόσχα).

Οι Πιριντβίζνικι (ρωσικά: Передви́жники) ή Περιπλανώμενοι ήταν μια ομάδα Ρώσων καλλιτεχνών, οι οποίοι, διαφωνούντες με τους ακαδημαϊκούς περιορισμούς της Αυτοκρατορικής Ακαδημίας Τεχνών της Αγίας Πετρούπολης, συγκρότησαν το 1870 έναν ανεξάρτητο σύνδεσμο, που οργάνωνε περιοδεύουσες εκθέσεις σε διάφορες περιοχές της Ρωσίας, εξ ου και η ονομασία τους «Οι Περιπλανώμενοι».

Ιστορία

Ο σύνδεσμος των «Περιπλανώμενων» σχηματίστηκε το 1870 στην Αγία Πετρούπολη, με πρωτοβουλία των Ρώσων ζωγράφων Ιβάν Κραμσκόι (Ivan Kramskoi), Γκριγκόρι Μιασογιέντοφ (Grigoriy Myasoyedov), Νικολάι Γκαι ή Γκάυ (Nikolai Ge ή Gay) και Βασίλι Περόφ (Vasily Perov), οι οποίοι, εμφορούμενοι από δημοκρατικά ιδεώδη, εμπνέονταν από την ιδέα να φέρουν την τέχνη κοντά στο λαό, οργανώνοντας κινητές εκθέσεις στη ρωσική ύπαιθρο.

Το ιδεολογικό μανιφέστο των «περιπλανώμενων» καλλιτεχνών ήταν επηρεασμένο από τις αισθητικές αντιλήψεις του θεωρητικού της τέχνης και της λογοτεχνίας Βισαριόν Μπελίνσκι (Vissarion Belinsky). Συμπαραστάτες στο έργο τους ήταν και οι φίλοι τους συγγραφείς Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, Ιβάν Τουργκένιεφ και Λέον Τολστόι. Εμπνεόμενοι από δημοκρατικά και ανθρωπιστικά ιδεώδη, καταδίκαζαν τη ρωσική αριστοκρατική κοινωνία και την αυταρχική διακυβέρνηση της χώρας, καυτηρίαζαν τις ανισότητες και αδικίες της κοινωνικής ζωής, εκθειάζοντας στα έργα τους την ομορφιά της ζωής των ανθρώπων της υπαίθρου, σκηνές από τη ζωή των χωρικών, τη δύναμη του χαρακτήρα τους, την αγωνία τους για ισότητα και δικαιοσύνη.

Κατά την περίοδο της ακμής της, από το 1871 ως το 1890, η Ομάδα των Περιπλανώμενων είχε οργανώσει 48 περιοδεύουσες εκθέσεις στην Αγία Πετρούπολη και τη Μόσχα, που τις ακολούθησαν και άλλες στο Κίεβο, το Χάρκοβο, το Καζάν, τη Ρίγα, την Οδησσό και άλλες πόλεις.

Γύρω στο 1898, το κίνημα των «περιπλανώμενων» άρχισε να χάνει την επιρροή του στην κοινωνία και υποκαταστάθηκε από τον «Κόσμο της Τέχνης» (Mir Iskusstva), μια νεοσύστατη εταιρεία καλλιτεχνών, που αντιδρούσαν στον «επαρχιώτικο εθνικισμό» των Περιπλανώμενων και προωθούσαν δυτικοευρωπαϊκές ιδέες και την υιοθέτηση του δόγματος «η τέχνη για την τέχνη». Στις αρχές του 20ού αιώνα, πολλά από τα μέλη τους προσχώρησαν στα νέα μηνύματα της σοβιετικής τέχνης, υιοθετώντας τις αρχές του σοσιαλιστικού ρεαλισμού.

Μέλη των «Περιπλανώμενων»

Είκοσι μέλη της Ομάδας των "Περιπλανώμενων" (Πιριντβίζνικι) σε φωτογραφία του 1885.

• Αμπράμ Αρχίποφ (Abram Arkhipov)
• Νικολάι Κουσνέτσοφ (Nikolai Kuznetsov)
• Νικολάι Γκαι ή Γκάυ (Nikolay Ge ή Gay)
• Νικολάι Καζάτκιν (Nikolay Kasatkin)
• Αρχίπ Κουίνζι (Arkhip Kuinzhi)
• Ιβάν Κραμσκόι (Ivan Kramskoi)
• Ισαάκ Λεβιτάν (Isaac Levitan)
• Αλεξάντρ Λιτοβτσένκο (Alexander Litovchenko)
• Ραφαϊλ Σεγκέγιεβιτς Λιβίτσκι (Rafail Sergeevich Livitsky)
• Βλαντιμίρ Μακόφσκι (Vladimir Makovsky)
• Βασίλι Μαξίμοφ (Vassily Maximov)
• Γκριγκόρι Μιασογιέντοφ (Grigoriy Myasoyedov)
• Λεονίντ Πάστερνακ (Leonid Pasternak)
• Βασίλι Πολένοφ (Vasily Polenov)
• Αντρέι Ρυαμπούσκιν (Andrei Ryabushkin)
• Ιλαριόν Πρυανισίνικοφ (Illarion Pryanishinikov)
• Ιλιά Ρέπιν (Ilya Repin)
• Αλεξέι Σαβράσοφ (Alexei Savrasov)
• Βασίλι Σούρικοφ (Vasily Surikov)
• Βασίλι Περόφ (Vasily Perov)
• Βαλεντίν Σερόφ (Valentin Serov)
• Κονσταντίν Σαβίτσκι (Konstantin Savitsky)
• Ιβάν Σίσκιν (Ivan Shishkin)
• Απολινάρι Βασνέτσοφ (Apollinary Vasnetsov)
• Βίκτορ Βασνέτσοφ (Victor Vasnetsov)
• Νικολάι Γιαροσένκο (Nikolai Yaroshenko)

Πηγές

• Χέρμπερτ Ρηντ: "Λεξικό Εικαστικών Τεχνών" (ελληνική έκδοση), λήμμα «Περιπλανώμενοι, Οι», σελ. 257, Εκδόσεις ΥΠΟΔΟΜΗ ΕΠΕ, Αθήνα, 1986.