Αλβανική γλώσσα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
μ r2.7.1) (Ρομπότ: Προσθήκη: roa-rup:Limba arbinsheascã |
μ r2.7.1) (Ρομπότ: Προσθήκη: dsb:Albanšćina |
||
| Γραμμή 76: | Γραμμή 76: | ||
[[da:Albansk (sprog)]] |
[[da:Albansk (sprog)]] |
||
[[de:Albanische Sprache]] |
[[de:Albanische Sprache]] |
||
[[dsb:Albanšćina]] |
|||
[[en:Albanian language]] |
[[en:Albanian language]] |
||
[[eo:Albana lingvo]] |
[[eo:Albana lingvo]] |
||
Έκδοση από την 03:49, 16 Φεβρουαρίου 2012
| Αλβανικά | |
|---|---|
| Gjuha shqipe | |
| Ταξινόμηση | Ινδο-Ευρωπαϊκές Γλώσσες |
| Σύστημα γραφής | λατινική γραφή και αλβανικό αλφάβητο |
| Κατάσταση | |
| Επίσημη γλώσσα |  Αλβανία  Μαυροβούνιο Βόρεια Μακεδονία Κόσοβο |
| ISO 639-1 | sq |
| ISO 639-2 | alb και sqi |
| ISO 639-3 | sqi |
| SIL | als, aln, aae, aat |
Τα Αλβανικά είναι γλώσσα που ομιλείται από περίπου 7,6[1] εκατομμύρια κατοίκους στα δυτικά της Βαλκανικής χερσονήσου, (Αλβανία, Μαυροβούνιο, την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, Ελλάδα) στη νοτιοανατολική Ευρώπη, καθώς και από ένα μικρό αριθμό κατοίκων της Καλαβρίας και της Σικελίας στη νότια Ιταλία.
Με εξαίρεση ένα, μέχρι τώρα αδημοσίευτο, χειρόγραφο κάποιου "Θεόδωρου της Σκόδρας" το οποίο χρονολογείται πιθανόν το 1210[2] καθώς και ορισμένες γραμμές στο χειρόγραφο Bellifortis οι οποίες έχουν προταθεί ως Αλβανικές,[3] η πρώτη επιβεβαιωμένη, γραπτή μαρτυρία της Αλβανικής προέρχεται από γράμμα του αρχιεπισκόπου του Δυρραχίου, Παύλου Αγγέλου (Paulus Angelus, στα αλβανικά Pal Engjëll) το οποίο χρονολογείται στα 1462.[2]
Το παλαιότερο γνωστό τυπογραφημένο βιβλίο στα Αλβανικά είναι το Μεσάρι (Meshari) ή σύνοψη θείας λειτουργίας, γραμμένο από τον Gjon Buzuku, καθολικό ιερέα, το 1555.[4] Το πρώτο Αλβανικό σχολείο θεωρείται πως άνοιξε από τους Φραγκισκανούς το 1638 στο Πδαν (Pdhane). Η Aλβανικη γλωσσα έχει δανειστεί ένα πολύ μεγάλο αριθμό λέξεων από γειτονικές γλώσσες,[5] κάτι που δυσκόλεψε την αρχική κατάταξη της ως ξεχωριστής, Ινδοευρωπαϊκής γλώσσας.
Τη δεκαετία του 1850 τα Αλβανικά αποδείχθηκε πως είναι Ινδο-Ευρωπαϊκή γλώσσα και αποτελούν ξεχωριστό κλάδο στην ινδοευρωπαϊκή γλωσσική οικογένεια. Η Αλβανική είναι απόγονος κάποιας αρχαίας Βαλκανικής γλώσσας, πιθανόν της Ιλλυρικής ή της Θρακικής. Τα Αλβανικά χωρίζονται σε δύο κύριες διαλέκτους: την Γκεγκική ομάδα, στη βόρεια Αλβανία, το Κόσοβο και τη δυτική ΠΓΔΜ και την Τοσκική ομάδα, στη νότια και κεντρική Αλβανία. Από την Τοσκική κατάγεται και η Αρβανιτική της Ελλάδας καθώς και η Αrbëreshë της νότιας Ιταλίας.
Η Τοσκική διάλεκτος των Αλβανικών είναι και η επίσημη γλώσσα της Αλβανίας. Τα Αλβανικά είναι επίσης μία από τις επίσημες γλώσσες στο Κόσοβο και την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (FYROM).
Πηγές
- ↑ 5,989,246. (Ethnologue, 2005) Gordon, Raymond G., Jr. (ed.), 2005. Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Dallas, Tex.: SIL International.
- ↑ 2,0 2,1 Elsie, Robert (2006). Albanian Literature: A Short History. London: I. B. Tauris. σελ. 5. ISBN 1-84511-031-5.
- ↑ Elsie, Robert The Bellifortis text and early Albanian in "Zeitschrift für Balkanologie", Berlin, 22 February 1986, p. 158-162
- ↑ Elsie, Robert (2006). Albanian Literature: A Short History. London: I. B. Tauris. σελ. 9. ISBN 1-84511-031-5.
- ↑ Lowman, G.S., The Phonetics of Albanian: In 1891 Gustav Meyer stated that of 5140 root-words, only 400 were of the original Albanian stock[...] Later scholars, however, have proved that a considerably larger proportion of words are truly Albanian.
Πρόσθετη βιβλιογραφία
- Orel, Vladimir E. (1998). Albanian Etymological Dictionary. Boston: Brill Academic Publishers. ISBN 90-04-11024-0.
- Orel, Vladimir E. (2000). A Concise Historical Grammar of the Albanian Language: Reconstruction of Proto-Albanian. Boston: Brill Academic Publishers. ISBN 90-04-11647-8.
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη γλωσσολογία χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |
Κατηγορία:Αλβανία