Πωλ Βερλαίν

Πωλ Βερλαίν

O Πωλ Βερλαίν (Paul Verlaine, 30 Μαρτίου 1844, Μετζ - 8 Ιανουαρίου 1896, Παρίσι) ήταν Γάλλος ποιητής που συνδέθηκε με τη σχολή του παρνασσισμού και αργότερα αποτέλεσε ηγετική φυσιογνωμία του κινήματος του συμβολισμού και της Παρακμής. Ο Βερλαίν χαρακτηρίζεται ως ένας καθαρά λυρικός ποιητής που σημάδεψε μία μετάβαση από το ρομαντισμό στο κίνημα του συμβολισμού, και διακρίνεται για τo μουσικό αποτέλεσμα της γραφής του, μέσα από τη χρήση αρκετών μυστικών της γαλλικής προσωδίας, όπως τις παρηχήσεις, τις συνηχήσεις και τους ανισοσύλλαβους στίχους. Παρά το γεγονός πως το έργο του επέδρασε καταλυτικά στη διαμόρφωση του συμβολισμού, ο ίδιος αργότερα τον αποκήρυξε, καθώς το κίνημα απέκλινε ακόμα περισσότερο από τις παραδοσιακές ποιητικές φόρμες, ενώ ο Βερλαίν υποστήριζε την αναγκαιότητα ορισμένων, όπως για παράδειγμα της ομοιοκαταληξίας του στίχου.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στη Μετζ της Γαλλίας και ανατράφηκε στο άνετο οκογενειακό περιβάλλον που του εξασφάλισαν οι γονείς του, ο στρατιωτικός Νικολά-Ωγκύστ και η Ελίζα-Στεφανί Ντεέ. Την περίοδο 1851-61 ολοκλήρωσε τις σπουδές του, φοιτώντας αρχικά στο ίδρυμα Landry και κατόπιν στο λύκειο Bonaparte (σήμερα Condorcet) του Παρισιού. Το 1862 απέκτησε το baccalauréat, με διάκριση στη μετάφραση από τα λατινικά, και για ένα χρονικό διάστημα εργάστηκε ως υπάλληλος σε ασφαλιστική εταιρεία και στο δημαρχείο του Παρισιού. Η ενασχόλησή του με την ποίηση είχε ξεκινήσει νωρίτερα και έγινε πιο συστηματική λόγω της συναναστροφής του με τους λογοτεχνικούς κύκλους της πόλης. Ο Βερλαίν ήρθε σε επαφή με την ομάδα των παρνασιστών και άλλους σύγχρονους ποιητές, όπως τον Στεφάν Μαλαρμέ και τον Αντατόλ Φρανς, ενώ ποιήματά του άρχισαν να δημοσιεύονται στις περιοδικές εκδόσεις τους. Το ποίημα Mr Prudhomme υπήρξε το πρώτο που δημοσιεύτηκε, στην έκδοση La Revue du Progrès του Louis Xavier de Ricard, το 1863. Τρία χρόνια αργότερα δημοσιεύτηκε η πρώτη ποιητική συλλογή του, με τίτλο Poèmes saturniens, που θεωρείται πως διαπνέεται από τα συναισθήματα του Βερλαίν για την εξαδέλφη του Ελίζα, με την οποία ήταν ερωτευμένος.

Πωλ Βερλαίν, φωτογραφία του Dornac

Τον Αύγουστο του 1870 παντρεύτηκε την δεκαεξάχρονη Ματίλντ Μοτέ. Κατά την περίοδο της Παρισινής Κομμούνας, ανέλαβε διευθυντικά καθήκοντα στο γραφείο τύπου της Κομμούνας και πιθανώς ο φόβος των αντιποίνων της Τρίτης Δημοκρατίας αποτέλεσε έναν από τους λόγους της ύστερης μποέμ στάσης ζωής του. Το Σεπτέμβριο του 1871 χρονολογείται η γνωριμία του με τον Αρθούρο Ρεμπώ, γεγονός που επέδρασε καταλυτικά στη ζωή του. Περιπλανήθηκε μαζί του στη βόρεια Γαλλία και στο Βέλγιο, εγκαταλείποντας τον Ιούλιο του 1872 τη σύζυγό και το νεογέννητο γιο του, Ζορζ. Στο Λονδίνο, όπου εγκαταστάθηκαν δύο μήνες αργότερα, ο Βερλαίν ολοκλήρωσε τη συλλογή Romances sans paroles που διακρίνεται για τη μουσικότητά της αλλά και τους πειραματισμούς του συγγραφέα της. Η έντονη σχέση του Βερλέν με τον Ρεμπώ έληξε προσωρινά τον Ιούλιο του 1873, ενώ βρίσκονταν στις Βρυξέλλες, όταν ο πρώτος τραυμάτισε το σύντροφό του σε κατάσταση μέθης. Για την πράξη του, καταδικάστηκε σε διετή φυλάκιση, κατά τη διάρκεια της οποίας εκδόθηκαν τα Romances sans paroles (1874) από τον φίλο του, Edmond Lepelletier.

Ο Βερλαίν αφέθηκε ελεύθερος τον Ιανουάριο του 1875, έχοντας ασπαστεί το Ρωμαιοκαθολικισμό, ενώ λίγους μήνες νωρίτερα είχε επισημοποιηθεί ο χωρισμός του με τη σύζυγό του. Το επόμενο διάστημα, μετά από μία ανεπιτυχή προσπάθεια επανασύνδεσης με τον Ρεμπώ όταν τον επισκέφτηκε στη Στουτγκάρδη, εγκαταστάθηκε σε διάφορες πόλεις της Αγγλίας, όπου εργάστηκε ως δάσκαλος γαλλικών και σχεδίου, ενώ παράλληλα κέρδισε την αναγνώριση σπουδαίων Άγγλων λογοτεχνών, όπως του Άλφρεντ Τένισον και του Άλγκερνον Τσαρλς Σουίνμπερν. Επέστρεψε στη Γαλλία το 1877 και τον Οκτώβριο του 1880 εκδόθηκε η συλλογή Sagesse, με ποιήματα που κατά κύριο λόγο γράφτηκαν την περίοδο 1873-78 και συνέβαλαν στην καθιέρωσή του.

Ο θάνατος του αγαπημένου μαθητή του, Λουσιέν Λετινουά, τον Απρίλιο του 1883 καθώς και εκείνος της μητέρας του, τον Ιανουάριο του 1886, σε συνδυασμό με τις αποτυχημένες απόπειρές του να συμφιλιωθεί με την πρώην σύζυγό του, συνέβαλαν στην επιστροφή του στον έκλυτο βίο του παρελθόντος. Τα επόμενα χρόνια εκδόθηκαν οι ποιητικές συλλογές Jadis et naguère και Parallèlement, ενώ παράλληλα ολοκλήρωσε μία σειρά από βιογραφίες, όπως τους Καταραμένους ποιητές (Les Poètes maudits), που περιλαμβάνει υλικό για έξι ποιητές, μεταξύ των οποίων οι Μαλαρμέ και Ρεμπώ, καθώς και το Les Hommes d'aujourd'hui (π. 1886), με σύντομες βιογραφίες σύγχρονων λογοτεχνών. Αμιγώς αυτοβιογραφικά κείμενα υπήρξαν τα Hôpitaux και Mes Prisons, στα οποία ο Βερλέν κατέγραψε τις πολυάριθμες εμπειρίες του στα νοσοκομεία, όπου περιθάλπηκε κατά καιρούς, και στη φυλακή αντίστοιχα. O ίδιος ήταν υπεύθυνος για την έκδοση της συλλογής Εκλάμψεις του Ρεμπώ, συμβάλοντας με αυτό τον τρόπο στην καθιέρωσή του.

Εργογραφία

Ποίηση

• Poèmes saturniens (1866)
• Les Amies (1867)
• Fêtes galantes (1869)
• La Bonne Chanson (1870)
• Romances sans paroles (1874)
• Sagesse (1880)
• Jadis et naguère (1884)
• Amour (1888)
• Parallèlement (1889)
• Dédicaces (1890)
• Femmes (1890)
• Après trois ans (1865)
• Hombres (1891)
• Bonheur (1891)
• Chansons pour elle (1891)
• Liturgies intimes (1892)
• Élégies (1893)
• Odes en son honneur (1893)
• Dans les limbes (1894)
• Épigrammes (1894)
• Chair (1896)
• Invectives (1896)

Πεζογραφία

• Les Poètes maudits (1884)
• Louise Leclercq (1886)
• Les mémoires d'un veuf (1886)
• Mes hôpitaux (1891)
• Mes prisons (1893)
• Quinze jours en Hollande (1893)
• Confessions (1895)

Βιβλιογραφία

• Carl Morse, Antoine Adam, The Art of Paul Verlaine, New York University Press, 1963
• Joanna Richardson, Verlaine, New York: Viking, 1971

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Έργα του/της Paul Verlaine στο Project Gutenberg
• Ποιήματα του Βερλαίν στη γαλλική Βικιθήκη