Ολυμπία

Μνημείο Παγκόσμιας
Κληρονομιάς της UNESCO

Αρχαιολογικός Τόπος Ολυμπίας
Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ.
Χώρα μέλος	Ελλάδα
Τύπος	Πολτισμικό
Κριτήρια	i, ii, iii, iv, vi
Ταυτότητα	517
Περιοχή	Ευρώπη και Βόρειος Αμερική
Ιστορικό εγγραφής
Εγγραφή	1989 (13η συνεδρίαση)

Η Ολυμπία, ήταν πόλη της αρχαίας Ελλάδας στην Ηλεία, γνωστή ως ο τόπος διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων στους κλασικούς χρόνους, συγκρίσιμη στη σημασία με τα Πύθια που διοργανώνονταν στους Δελφούς. Στην Ολυμπία βρισκόταν το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Διός, έργο του Φειδία, το οποίο ήταν γνωστό στην αρχαιότητα ως ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου. Η αφετηρία των Ολυμπιακών Αγώνων χρονολογέιται πίσω στο 776 π.Χ. και τελούνταν κάθε τέσσερα χρόνια. Το 394 μ.Χ. ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Θεοδόσιος Α' απαγόρευσε την τέλεσή τους ως γεγονός παγανισμού.

Ιστορία

Οι απαρχές της Ολυμπίας είναι ελάχιστα γνωστές. Οι παλαιότερες ενδείξεις ανθρώπινης παρουσίας στην περιοχή, ανάγονται στην 3η χιλιετία π.Χ. Τον 9ο αι. π.Χ. η Ολυμπία ήταν ήδη ένας ιερός τόπος που προσείλκυε πολλούς προσκυνητές. Αυτό το πυκνό ρεύμα των επισκεπτών μαρτυρείται από το μεγάλο πλήθος αναθημάτων που έφταναν στη Ολυμπία όχι μόνο από την γύρω περιοχή αλλά και από τόπους της Πελοποννήσου και Στερεάς Ελλάδας.

Τον 8ο αιώνα η φήμη της Ολυμπίας μεγάλωσε τόσο ώσπου έφτασε μέχρι την Ανατολή και Μεσοποταμία και μέχρι την Δύση και κάτω Ιταλία. Σημαντικότατη τομή στην ιστορία της Ολυμπίας αποτέλεσε το έτος 776 π.Χ. όπου τότε κατά την παράδοση, ο Σπαρτιάτης Λυκούργος, πρέπει να πραγματοποίησε συμφωνία με τον βασιλιά της Ήλιδος Ίφιτο για την τέλεση λατρευτικών εορτών στην Ολυμπία. Μέρος της συμφωνίας ήταν ότι κατά τις εορτές θα επικρατούσε εκεχειρία σε ολόκληρη την Ελλάδα.

Κατά τον 5ο αιώνα, η αίγλη της Ολυμπίας έφτασε σε τέτοιο σημείο, ώστε εκεί να συγκεντρώνονται πολιτικοί, φιλόσοφοι και καλλιτέχνες διότι εκεί έβρισκαν μεγάλο κοινό για την διάδοση των ιδεών τους. Κατά τον 4ο αιώνα, δόθηκε σημασία στην οικοδομική δραστηριότητα για την βελτίωση των εγκαταστάσεων και δημιουργίας χώρων στέγασης των επισκεπτών.

Το 393 μ.Χ. ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Θεοδόσιος Α' διέταξε το κλείσιμο όλων των ελληνικών ιερών χωρίς να υπάρχουν πληροφορίες ποιους συγκεκριμένους χώρους εννοούσε. Παρ' όλα αυτά, και τα επόμενα χρόνια ο χώρος παρέμεινε ιδιαίτερα δημοφιλής. Ο χώρος υπέστη αργότερα πολλές καταστροφές από φυσικά αίτια και κατά τον 9ο αιώνα ο χώρος εγκαταλείφθηκε και ερημώθηκε. Με την πάροδο του χρόνου καλύφθηκε πολλά μέτρα κάτω από την γη με την βοήθεια του χειμάρρου Κλαδέου και την διάβρωση του εδάφους του Κρόνιου Λόφου. Η ανακάλυψη του ιερού οφείλεται στον Άγγλο Ρίτσαρντ Τσάντλερ το 1766.

Αρχαιολογικές ανασκαφές

Plan des Heiligtums

Grundriss der Altis

Αν και η ανακάλυψη του χώρου έγινε το 1766 δεν υπήρξαν ανασκαφές μέχρι το 1829.

1875 - 1881

Η πρώτη μεγάλη ανασκαφή στην Ολυμπία ξεκίνησε το 1875 χρηματοδοτούμενη από το Γερμανικό Κράτος. Επικεφαλής ήταν ο γερμανός αρχαιολόγος Ernst Curtius. Υπεύθυνοι για τη ανασκαφή ήταν επίσης οι Gustav Hirschfeld, George Treu και Adolf Furtwängler οι οποίοι δούλεψαν μαζί με τους αρχιτέλτονες A. Boetticher, Wilhelm Dörpfeld και Richard Borrmann. Ανέσκαψαν το κεντρικό μέρος του ιερού, συμπεριλαμβανομένου του Ναού του Δία, του Ηραίου, του Μετρώου, του Βουλευτηρίου, της Στοάς της Ηχούς, των Θησαυρών, του Πρυτανείου και της Παλαίστρας. Βρέθηκαν σημαντικά ευρήμαματα μεταξύ αυτών η Νίκη του Παιωνίου και ο Ερμής του Πραξιτέλους. Συνολικά 14.000 αντικείμενα καταγράφηκαν τα οποία στεγάστηκαν στο μουσείο.

1900 - 1950

Πιο περιορισμένες ανασκαφές συνέχισαν από τον Dörpfeld κατά τα έτη 1908 με 1929 αλλά οι εργασίες επισπεύθηκαν το 1936 με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου.

1950 έως σήμερα

Κατά τα έτη 1952 με 1966 οι Emil Kunze και Hans Schleif συνέχισαν τις ανασκαφές του 1936, μαζί με τον αρχιτέκτονα Alfred Mallwitz. Ανέσκαψαν το εργαστήριο του Φειδία, το Λεωνιδαίο και το βόρειο τείχος του σταδίου όπως επίσης και την νοτιοανατολική περιοχή του ιερού. Επίσης τα έτη 1972 με 1984 ο Alfred Mallwitz βρήκε στοιχεία και ημερομηνίες από το στάδιο, τάφους και από το Πρυτανείο. Από το 1984 μέχρι το 1996, ο Helmut Kyrieleis συνέχισε τις ανασκαφές στο Πρυτανείο και Πελόπιον, βρίσκοντας πληροφορίες για την ιστορία του ιερού. Παράλληλα, έγιναν έρευνες για την ιστορία του ιερού στην εποχή της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, με διεύθυνση του Ulrich Sinn.

Αξιοσημείωτα κτήρια

Ο ναός του Διός

Χτίστηκε το 456 π.Χ. και αποτελεί πρότυπο δείγμα δωρικού ρυθμού. Στις στενές πλευρές είχε 6 κίονες ενώ στις επιμήκεις 13, σύνολο 34 κίονες. Στο ανατολικό αέτωμα υπήρχε η παράσταση του αγώνα μεταξύ Οινομάου και Πέλοπος ενώ στο δυτικό η θρυλική μάχη μεταξύ Κενταύρων και Λαπιθών. Στο εσωτερικό του ναού φυλάσσονταν πολλά αναθήματα, μεταξύ αυτών το σημαντικότερο ήταν το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Διός ύψους 13 μέτρων που φιλοτεχνήθηκε στην Ολυμπία την δεκαετία του 430 π.Χ. από τον γλύπτη Φειδία.

Σύγχρονη Ολυμπία

Η Αρχαία Ολυμπία (όνομα του σύγχρονου οικισμού) αποτελεί χωριό και δήμο της Ηλείας. Είναι χτισμένο στους πρόποδες βουνού, μέσα στην κοιλάδα όπου ρέει ο Αλφειός ποταμός. Στην ίδια θέση βρισκόταν η ιερή άλτη της Αρχαίας Ολυμπίας. Ολόγυρα υπάρχουν χαμηλοί λόφοι, σε έναν από τους οποίους έχτισε ο Ανδρ. Συγγρος το μουσείο της Ολυμπίας.

Στο χωριό, που βρίσκεται πολύ κοντά στον αρχαιολογικό χώρο, σε υψόμετρο 63 μέτρων, βρίσκεται σε απόσταση 23 χλμ. από τον πύργο. Στο χωριό, υπάρχει πλήθος ξενοδοχείων και εστιατορίων προκειμενου να εξυπηρετούνται οι τουρίστες που φτάνουν εκεί από διάφορα μέρη του κόσμου για να θαυμάσουν τις αρχαιότητες. Το μουσείο της είναι από τα πλουσιότερα της Ελλάδας. Περιλαμβάνει τον Ερμή του Πραξιτέλη καθώς και άλλα θαυμάσια αγάλματα. Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται με τη γεωργία και κυρίως με τον τουρισμό καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Σήμερα, ανήκει διοικητικά στο δήμο Αρχαίας Ολυμπίας του νομού Ηλείας.

Πληθυσμός

Έτος	Πληθυσμός οικισμού	Πληθυσμός δήμου
1981	1,125	-
1991	1,742	11,229
2001	1,475	11,069

Δείτε επίσης

Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας

Εξωτερικές συνδέσεις

• Επίσημος Ιστοτόπος Δήμου Ολυμπίας
• Φωτογραφίες της Ολυμπίας

• Ολυμπία (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)