Διεθνές Γραφείο Νάνσεν

Διαβατήριο Νάνσεν

Το Διεθνές Γραφείο Νάνσεν (ΔΓΝ), ή κατά πλήρες όνομα "Διεθνές Γραφείο Νάνσεν για τους Πρόσφυγες" ήταν ένας αυτόνομος διεθνής οργανισμός που τελούσε υπό την εποπτεία της Κοινωνίας των Εθνών.

Γενικά

Ο Οργανισμός αυτός ιδρύθηκε το 1930 στη Γενεύη (Ελβετία), προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες των προσφύγων εξαιτίας πολέμων, έργο το οποίο είχε ξεκινήσει μία δεκαετία πριν ο Σύνδεσμος του Φρίντγιοφ Νάνσεν, (προς τιμή του οποίου και έλαβε το όνομα), όπου και βραβεύθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης το 1938. Το 1933 καλύφθηκε με διεθνή ομώνυμη συνθήκη που είχαν εισχωρήσει 14 χώρες.

Κυριότερο μέλημα του διεθνούς αυτού φορέα ήταν η έκδοση ειδικού διαβατηρίου που έφερε την ονομασία "Διαβατήριο Νάνσεν" με το οποίο ο κάτοχός (πρόσφυγας) αυτού μπορούσε να μετακινείται σε άλλες χώρες. Βασικά το Γραφείο Νάνσεν παρείχε περισσότερο πολιτική και ηθική υποστήριξη στους πρόσφυγες και λιγότερο οικονομική αφού τα έσοδά του προέρχονταν κυρίως από διάφορες ιδιωτικές εισφορές.

Σημαντική προσφορά του ΔΓΝ ήταν προς τους πρόσφυγες που δημιούργησε αφενός ο ισπανικός εμφύλιος πόλεμος, όσο και το Γ' Ράιχ πριν ξεσπάσει ο Β' Π.Π. Ιδιαίτερα όμως σημαντική υπήρξε εκείνη για τους περίπου 40.000 Αρμένιους στη νέα τους εγκατάστασή στη Συρία και τον Λίβανο καθώς και άλλων 10.000 στην περιοχή Ερεβάν της Αρμενίας.

Τελικά ο οργανισμός αυτός διαλύθηκε το 1938, μετά την κατάργηση της σχετικής Αρμοστείας πλην όμως το έργο της συμπεριελήφθη σε νεότερες συνθήκες, όπως στη συμφωνία Λονδίνου (15 Οκτωβρίου 1949) και της Γενεύης (28 Ιουλίου 1951).

Πηγές

• "Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια" τομ. Γ΄ (συμπλήρωμα), σελ.781.

Βιβλιογραφία

• Adams, Walter, «Η έκταση και η φύση του προβλήματος των Προσφύγων στον Κόσμο», Η Επετηρίδα της Αμερικανικής Ακαδημίας Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών, 203 (Μάιος 1939) 26 - 36.
• Σύμβαση για το Καθεστώς των Προσφύγων. Παρίσι, Γραφείο Νάνσεν για τους Πρόσφυγες, το 1938.
• Hansson Μ, "Το προσφυγικό πρόβλημα". Λονδίνο, Κοινωνία των Εθνών Ένωσης, 1938.
• Hansson Μ, "Το πρόβλημα των προσφύγων και η Κοινωνία των Εθνών". Διάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Νορβηγικό Ινστιτούτο Νόμπελ, Όσλο, 7η Ιανουαρίου του 1938. Γενεύη, 1938.
• Macartney, Carlile Α., "Πρόσφυγες: Το έργο του Συνδέσμου". Λονδίνο, 1930.
• Νάνσεν, Fridtjof, «Αρμένιοι πρόσφυγες», Κοινωνία των Εθνών Έγγραφο Γ. 237. 1924.
• Νάνσεν, Fridtjof, «Ρώσοι πρόσφυγες: Γενική Έκθεση για το έργο που επιτέλεσε έως 15, Μαρτίου 1922», Κοινωνία των Εθνών Έγγραφο Γ. 124. Μ. 74. 1922.
• Διεθνές Γραφείο Nansen για τους Πρόσφυγες. Έκθεση από το Διοικητικό Συμβούλιο για τη δωδέκατη Συνέλευση της Κοινωνίας των Εθνών [Α.27. 1931.] Βλ. επίσης την έκθεση του Μ. Μιχαήλ * Hansson, "Πρώην Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Διεθνούς Γραφείου Νάνσεν για τους Πρόσφυγες", σχετικά με τις δραστηριότητες του Γραφείου από την 1 Ιούλιος-31 Δεκέμβρης 1938. [Α. 19. 1939. xii] (1939. xii. Β.2).
• Simpson, ο Sir John Hope, "Το πρόβλημα των προσφύγων: Έκθεση της έρευνας". Λονδίνο, 1939.
• "Καταστατικό του Διεθνούς Γραφείου Νάνσεν για τους Πρόσφυγες", όπως εγκρίθηκε από το Συμβούλιο στις 19 Ιανουαρίου του 1931», Κοινωνία των Εθνών, Επίσημη Εφημερίδα, Φεβρουάριος 1931, σελ. 309-311.