Δημοτική Αγορά Κυψέλης
Συντεταγμένες: 38°0′2.768″N 23°44′16.105″E / 38.00076889°N 23.73780694°E
| Δημοτική Αγορά Κυψέλης | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | κλειστή αγορά |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 38°0′3″N 23°44′16″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Αθηναίων |
| Τοποθεσία | Κυψέλη |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Έναρξη κατασκευής | 1935 |
| Ολοκλήρωση | 4 Αυγούστου 1937 |
| Ιδιοκτήτης | Δήμος Αθηναίων |
| Προστασία | διατηρητέο κτήριο στην Ελλάδα[1] |
| δεδομένα (π) | |
Η Δημοτική Αγορά Κυψέλης είναι κτίριο το οποίο βρίσκεται στην Κυψέλη, στην Αθήνα. Κτίστηκε το 1935, επί Δημαρχίας Κ. Κοτζιά, σε σχέδια Αλέξανδρου Μεταξά. Βρίσκεται στο οικοδομικό τετράγωνο που ορίζεται από τον πεζόδρομο της Φωκίωνος Νέγρη και τις οδούς Σποράδων, Σύρου και Ζακύνθου. Έχει χαρακτηριστεί μνημείο από το υπουργείο πολιτισμού.[2]
Ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τη δεκαετία του 1930 ο δήμαρχος Αθηνών Κώστας Κοτζιάς αποφάσισε την κατηγορία συνοικιακών αγορών με στόχο την αποσυμφόρηση της κεντρικής αγοράς της Αθήνας, καθώς ο πληθυσμός της Αθήνας αυξανόταν με γοργούς ρυθμούς.[3] Ο διαθέσιμος χώρος στην Κυψέλη, επί της Φωκιώνος Νέγρη, είχε απαλλοτριωθεί ώστε να γίνει κοινόχρηστος χώρος, αλλά με την απόφαση ανέγερσης της αγοράς η απαλλοτριωμένη έκταση επεκτάθηκε. Την σχεδίαση της αγοράς ολοκλήρωσε το 1935 ο Αλέξανδρος Μεταξάς (1900-1979), ο οποίος τότε ήταν ο προϊστάμενος του αρχιτεκτονικού τμήματος του Δήμου Αθηναίων. Το κτίριο σχεδιάστηκε με βάση τις αρχές του μοντερνισμού, όμως το 1937 το Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης ενέκρινε τροποποιήσεις στο σχέδιο ώστε να προστεθούν νεοκλασικά στοιχεία. Η κατασκευή της έγινε με εργολαβία που ανατέθηκε με βάση μειοδοτικό διαγωνισμό με επίβλεψη της τεχνικής υπηρεσίας του Δήμου και χρηματοδοτήθηκε από τον τακτικό προϋπολογισμό του δήμου.[4]
Η δημοτική αγορά Κυψέλης εγκαινιάστηκε στις 4 Αυγούστου 1937 από τον δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά, γιορτάζοντας ταυτόχρονα ένα χρόνο από την άνοδό του στην εξουσία.[5] Λειτούργησε αδιάλειπτα μέχρι το 2003, όμως η αγοραστική κίνηση μειώθηκε σημαντικά τη δεκαετία του 1990 εξαιτίας του ανταγωνισμού από τα πολυκαταστήματα.[4] Το 1973 προτάθηκε η κατεδάφισή της ώστε να κατασκευαστεί στη θέση της κέντρο νεότητας με εμπορικούς χώρους στο ισόγειο και το 2003 προτάθηκε να κατεδαφιστεί ώστε στη θέση της να κατασκευαστεί εμπορικό κέντρο.[4] Το 2005 η Δημοτική Αγορά Κυψέλης κηρύχθηκε μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού διότι αποτελεί εξαιρετικό δείγμα δημοσίου κτιρίου που κατασκευάστηκε την περίοδο του Μεσοπολέμου και αποτελεί σημείο αναφοράς για τους κατοίκους και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την καθημερινή ζωή.[2]
Στο κτίριο έγιναν εργασίες αποκατάστασης αρχίζοντας το 2012, η οποία χρηματοδοτήθηκε από το κοινοτικό ΕΣΠΑ 2007-2013. Το 2016 ο δήμος Αθηναίων αναζήτησε διαχειριστή για την ανακαινισμένη δημοτική αγορά Κυψέλης.[5] Κατατέθηκαν 17 προτάσεις από ομάδες και επιλέχθηκε η Impact Hub, των Δημήτρη Κοκκινάκη και Σόφης Λάμπρου, με επίκεντρο την κοινωνική οικονομία. Η πρώτη δράση της στην Αγορά πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2016 με μία ομαδική έκθεση φωτογραφίας.[6] Τα επίσημα εγκαίνια της ανακαινισμένης αγοράς πραγματοποιήθηκαν στις 4 Οκτωβρίου 2018.[7] Το κτίριο στεγάζει πέρα από καταστήματα και πολιτιστικές εκδηλώσεις.[8]
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Δημοτική Αγορά Κυψέλης είναι κτισμένη ακολουθώντας τις σχεδιαστικές αρχές του μοντερνισμού. Είναι ένα παραλληλόγραμμο κτίριο με εμβαδόν 1.040 τετραγωνικά μέτρα και αυστηρή συμμετρία. Η οροφή διαθέτει υπερυψωμένο επίπεδο δώμα το οποίο διαθέτει πλευρικά παράθυρα που προσφέρουν φυσικό φωτισμό στο εσωτερικό. Ο εσωτερικός χώρος αναπτύσσεται σε άξονες συμμετρίας που διέρχονται από τις εισόδους του κτιρίου, μια βασική μορφή που είναι παρούσα και σε άλλες δημοτικές αγορές της Ελλάδας. Τα καταστήματα είναι διατεταγμένα εκατέρωθεν του κεντρικού άξονα και η πρόσβαση σε αυτά γίνεται κυρίως από το εσωτερικό του κτιρίου. Υπάρχουν μικρότερα καταστήματα στο εξωτερικό του κτιρίου. Τα μεγαλύτερα καταστήματα βρίσκονται στις γωνίες του κτιρίου. Διαθέτει και υπόγειους χώρους που λειτουργούν ως αποθήκες και χώροι υγιεινής.[4]
Παρά το λιτό μοντερνιστικό σχεδιασμό της, στην αγορά έχουν ενσωματωθεί και νεοκλασικά στοιχεία. Τα στοιχεία αυτά είναι η ορθομαρμάρωση στη βάση του κτηρίου, τα γείσα που διατρέχουν τις όψεις, οι παραστάδες με κιονόκρανα ανάμεσα στα ανοίγματα των γωνιακών καταστημάτων και του υπερυψωμένου τμήματος και οι αετωματικές απολήξεις στο υπερυψωμένο δώμα, οι οποίες όμως δεν διακρίνονται από το επίπεδο του εδάφους. Επίσης προστέθηκε μία στοά με κυκλικές κολώνες στην όψη της οδού Σποράδων.[4]
Η κατασκευή της τοιχοποιίας είναι σύμμικτη, αποτελούμενη από πλαίσια οπλισμένου σκυροδέματος, λιθοδομή στο υπόγειο και πλίνθους στο ισόγειο. Έχουν χρησιμοποιηθεί επίσης μεταλλικά κουφώματα με ρολά και μωσαϊκό δάπεδο.[4]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ listedmonuments
.culture .gr /monument .php?code=942985514&v17=. - ↑ 2,0 2,1 «ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΝΣΑΚ/81792/2115/24-10-2005 - ΦΕΚ 1580/Β/16-11-2005». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Νοεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2021.
- ↑ Βατόπουλος, Νίκος (8 Ιουνίου 2005). «Προς κατεδάφιση και η Αγορά της Κυψέλης;». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2021.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Δανιήλ, Μαρία (18 Ιανουαρίου 2017). «Οι δημοτικές αγορές της Αθήνας στην εποχή του Μεσοπολέμου». greekarchitects.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2021.
- ↑ 5,0 5,1 Τράτσα, Μάχη (6 Αυγούστου 2016). «Από τον Ι. Μεταξά στους Αλληλέγγυους». Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2021.
- ↑ «Νέα εποχή για τη Δημοτική Αγορά της Κυψέλης». www.lifo.gr. 10 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2021.
- ↑ Κωνσταντάτου, Ελένη (4 Οκτωβρίου 2018). «Επίσημα εγκαίνια για τη Δημοτική Αγορά Κυψέλης». Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2021.
- ↑ Αθανασίου, Mαρία (10 Δεκεμβρίου 2019). «Ενας χρόνος Δημοτική Αγορά Κυψέλης». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2021.