Γκουάς

Χρώματα γκουάς

Γκουάς (από το γαλλικό Gouache και το ιταλικό Guazzo), ή αδιαφανής υδατογραφία, είναι ένας τύπος χρώματος που αποτελείται από φυσική χρωστική, νερό, ένα συνδετικό μέσο (συνήθως αραβικό κόμμι ή δεξτρίνη) και μερικές φορές από κάποιο αδρανές υλικό (όπως το ανθρακικό ασβέστιο, CaCO₃). Τα χρώματα γκουάς είναι σχεδιασμένα να είναι αδιαφανή.

Επιπλέον, ο όρος γκουάς, πέρα από το υλικό (χρώμα), αναφέρεται και στην τεχνική όπου γίνεται χρήση του συγκεκριμένου είδους χρωμάτων.

Περιγραφή

Τα χρώματα γκουάς είναι παρόμοια με αυτά της υδατογραφίας, καθώς μπορούν να αναμιχθούν με νερό, όταν στεγνώσουν δίνουν ματ αποτέλεσμα και επιπλέον εμποτίζουν το χαρτί που εφαρμόζονται. Σε αντίθεση με τα διαφανή χρώματα της υδατογραφίας, τα γκουάς είναι πιο παχύρρευστα και αδιαφανή, με μεγαλύτερες αντανακλαστικές ιδιότητες. Στην τεχνική γκουάς οι ανοιχτοί τόνοι δημιουργούνται με ανάμιξη λευκού χρώματος, ενώ στην υδατογραφία αυτό επιτυγχάνεται αραιώνοντας το χρώμα με μεγαλύτερη ποσότητα νερού. Επιπλέον τα χρώματα γκουάς προσφέρουν καλυπτικότητα και τη δυνατότητα διορθώσεων κάτι που δεν είναι δυνατό στην υδατογραφία. Η τεχνική γκουάς μπορεί να εφαρμοστεί σε συνδυασμό με την υδατογραφία προκειμένου να ενισχυθούν η απαλοί τόνοι της. Ο Άλμπρεχτ Ντύρερ συχνά εφάρμοσε υδατογραφία και γκουάς στο ίδιο έργο, όπως για παράδειγμα στο «Λαγό» και τη «Νεκρή Φύση» («Χλόη»).

Γενικά τα χρώματα γκουάς αποκτούν διαφορετικό τόνο όταν στεγνώσουν συγκριτικά με την υγρή τους μορφή (οι πιο ανοιχτοί τόνοι γίνονται πιο σκούροι και οι πιο σκούροι τείνουν να γίνουν πιο ανοιχτοί).

Ιστορία

Ο ιταλικός όρος guazzo πρωτοεμφανίστηκε στις αρχές του 16ου αιώνα για να περιγράψει την εφαρμογή λαδομπογιάς σε μια βάση τέμπερας, η οποία μπορούσε να δώσει ένα ματ αποτέλεσμα. Τον 18ο αιώνα στη Γαλλία, ο όρος γκουάς εφαρμόστηκε σε αδιαφανή υδατοδιαλυτά χρώματα, αν και η τεχνοτροπία αυτή είναι αρκετά παλαιότερη και είχε ήδη εφαρμοστεί από τον 9ο αιώνα στην Περσία ενώ από τον 14ο αιώνα είχε διαδοθεί στην Ευρώπη.

Κατά τον 18ο αιώνα, λοιπόν, η τεχνική αυτή γνωρίζει μεγάλη αποδοχή στην Ευρώπη και κυρίως στη Γαλλία με τον Φρανσουά Μπουσέ. Την ίδια εποχή η γκουάς χρησιμοποιήθηκε συχνά σε μια μικτή τεχνική, για την προσθήκη λεπτομερειών σε παστέλ πίνακες ζωγραφικής. Σε πίνακες του 19ου αιώνα η γκουάς εφαρμόστηκε σε συνδυασμό με την υδατογραφία, καθώς και σε έργα με μελάνι ή μολύβι. Την περίοδο 1820-1840 ο Ουίλλιαμ Τέρνερ εφάρμοσε χρώματα γκουάς σε μπλε χαρτί, ενώ το έγχρωμο υπόστρωμα χρησιμοποιήθηκε αργότερα από τον Καμίλ Πισαρό, τον Ανρί ντε Τουλούζ-Λωτρέκ και τον Ανρί Ματίς (στις αρχές του 20ου αιώνα).

Σήμερα η τεχνική γκουάς χρησιμοποιείται κυρίως για τη δημιουργία αφισών, κόμικς και σε εικονογραφήσεις. Στα περισσότερα κινούμενα σχέδια του 20ου αιώνα χρησιμοποιείται η τεχνική γκουάς για την εφαρμογή αδιαφανούς χρώματος σε διαφανή φύλλα (cel) ενώ στο φόντο εφαρμόζεται η τεχνική της υδατογραφίας.

Ακρυλικό γκουάς

Μια σχετικά νέα παραλλαγή είναι η ακρυλική γκουάς. Η εξαιρετικά συμπυκνωμένη χρωστική ουσία είναι παρόμοια με την παραδοσιακή γκουάς, αλλά αναμειγνύεται με συνδετικό υλικό με βάση το ακρυλικό, σε αντίθεση με το παραδοσιακό γκουάς, το οποίο αναμιγνύεται με αραβικό κόμμι. Είναι υδατοδιαλυτό όταν είναι υγρό, ενώ όταν στεγνώσει δίνει ένα ματ και αδιαφανές αποτέλεσμα και ανθεκτικό στο νερό. Η ακρυλική γκουάς διαφέρει από το ακρυλικό χρώμα επειδή περιέχει πρόσθετα που εξασφαλίζουν το ματ φινίρισμα, ενώ και ο χρόνος επεξεργασίας είναι ελαφρώς μεγαλύτερος.

• 
  Ο λαγός, του Άλμπρεχτ Ντύρερ, 1502, υδατογραφία και γκουάς σε χαρτί, Αλμπερτίνα (Βιέννη, Αυστρία)
• 
  The Adoration of the Shepherds του Φρανσουά Μπουσέ, 1740-1770, γκουάς σε μαύρη κιμωλία, Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης (Νέα Υόρκη, ΗΠΑ)
• 
  Sea View, του Ουίλλιαμ Τέρνερ, μέσα 1820, υδατογραφία και γκουάς σε μπλε χαρτί, Εθνική Πινακοθήκη της Σκωτίας (Εδιμβούργο, Σκωτία)