Γκέτο της Βενετίας
Το Βενετικό Γκέτο ήταν προάστειο της Βενετίας στο οποία αναγκάστηκαν να κατοικήσουν Εβραίοι ύστερα από πίεση που δέχθηκαν από την Δημοκρατία της Βενετίας, από την συνοικία αυτή προήλθε η Αγγλική λέξη Γκέτο. Το Γκέτο της Βενετίας ίδρυσαν ο Δόγης Λεονάρντο Λορεντάν και η Βενετική Γερουσία (29 Μαρτίου 1516) στο Καναρέτζιο, δεν ήταν η πρώτη φορά που αναγκάστηκαν οι Εβραίοι να ζήσουν σε εκείνη την περιοχή.[1] Σε απογραφή του 16ου αιώνα καταγράφονται 160.208 κάτοικοι και 923 Ιουδαίοι στην συντριπτική τους πλειοψηφία έμποροι (1555).[2] Ο Γαλλικός στρατός της Ιταλίας υπό τον 28χρονο Ναπολέων Α΄ κατέλαβε την Βενετία και διέλυσε την Δημοκρατία (12 Μάϊου 1797), η συνοικία του Γκέτο έπαψε να υπάρχει και ενώθηκε με την υπόλοιπη πόλη.
Η προέλευση του ονόματος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι πιθανότερες θεωρίες για την προέλευση της ονομασίας "Γκέτο" ήταν οι εξής :
- Η αντίστοιχη Ιταλική λέξη για το χυτήριο αφού υπήρχε στην περιοχή χυτήριο επεξεργασίας μετάλλων.[3][4]
- Η αντίστοιχη Ιταλική λέξη για το λιωμένο μέταλλο που εισέρχεται στο καλούπι αφού υπήρχε στην περιοχή χυτήριο.[5][6]
- Μια παλιότερη Ιταλική λέξη για τον δρόμο
- Η αντίστοιχη Ιταλική λέξη για την "μικρή πόλη" ή "συνοικία"
- Η αντίστοιχη Εβραϊκή λέξη για την "αίτηση διαζυγίου"
Ο Γλωσσολόγος Ανατόλι Λίμπερμαν από το Oxford University Press τονίζει ότι όλες οι παραπάνω θεωρίες είναι απλά εικασίες.[7] Ο Ντάνιελ Σβάρτς ο συγγραφέας του έργου "Γκέτο : Η ιστορία μιας πόλης" τονίζει ότι το όνομα Γκέτο υπήρχε στην περιοχή πριν την άφιξη των Εβραίων, αναφέρει ότι με την ίδρυση της Εβραικής συνοικίας ονομάστηκε "Νέο Γκέτο", συνεπώς η ονομασία του πριν ήταν "Παλαιό Γκέτο".[8]
Το Γκέτο της Βενετίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]_Panorama.jpg)
Στο Βένετο Εβραίοι είχαν ήδη εγκατασταθεί από τον 4-5ο μ.Χ. αιώνα. Ο πληθυσμός τους αυξήθηκε ιδιαίτερα μετά τους διωγμούς των Εβραίων στην Ισπανία το 1492 που οδήγησαν εκατοντάδες χιλιάδες από αυτούς να καταφύγουν σε άλλες χώρες μεταξύ των οποίων και στην Ιταλία. Στη Βενετία η εβραϊκή κοινότητα οργανώθηκε και αναπτύχθηκε επωφελούμενη από τη σχετική ανεκτικότητα που επέδειξαν τα πρώτα χρόνια οι αρχές της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας απέναντί της. Όμως στις 29 Μαρτίου του 1516 το Consiglio dei Pregadi (Senato) αποφάσισε ότι υποχρεωτικά όλοι οι Εβραίοι της πόλης έπρεπε να κατοικούν σε μια περιοχή στο Καναρέτζιο που, πιθανόν από τη βενετσιάνικη λέξη gèto (στα ιταλικά getto) που σημαίνει τη ρίψη λιωμένου μετάλλου (στην περιοχή όπου δημιουργήθηκε το γκέτο υπήρχε χυτήριο), πήρε το όνομα Νέο Γκέτο (Ghetto Novo).
Το Γκέτο της Βενετίας επικοινωνούσε με την υπόλοιπη πόλη από δύο εισόδους που έκλειναν κάθε βράδυ και οι Εβραίοι κάτοικοι του έπρεπε να περιμένουν το επόμενο πρωί για να μπορέσουν να βγουν και να κινηθούν στις άλλες περιοχές της πόλης.[9] Επίσης υπήρχε νόμος που απαγόρευε στους Εβραίους του Γκέτο να χτίσουν νέα σπίτια στην περιοχή και έτσι, και καθώς ο πληθυσμός αυξανόταν, οι κάτοικοι του Γκέτο για να καλύψουν τις στεγαστικές τους ανάγκες πρόσθεταν νέους ορόφους στα ήδη υπάρχοντα κτίρια. Αποτέλεσμα ήταν στο Γκέτο να υπάρχουν μέχρι και εξαώροφα κτίρια γεγονός μοναδικό στη Βενετία. Οι επιπλέον όροφοι όμως μετά από μερικά χρόνια δεν επαρκούσαν και έτσι ορίστηκαν επιπλέον και άλλες δύο γειτονικές περιοχές για την υποχρεωτική διαμονή των Εβραίων της Βενετίας: το Ghetto Vecchio και το Ghetto Novissimo (το επίθετο νέο στο Νέο Γκέτο- Ghetto Novo αφορούσε το χυτήριο που ήταν στην περιοχή και όχι το χρόνο δημιουργίας του). Η ζωή των Ιουδαίων στο Γκέτο ήταν περιορισμένη, είχαν έντονη επιθυμία να ταξιδέψουν έξω από την πόλη αλλά οι Βενετοί τους το απαγόρευαν. Ο Ροντρίγκο ένας Ιουδαίος Ισπανικής καταγωγής μεσολάβησε στον Δόγη με αίτημα να τους επιτρέψουν το εμπόριο με το εξωτερικό, σε αντάλλαγμα υποσχέθηκαν ότι θα αυξηθούν σημαντικά τα οικονομικά κέρδη της Δημοκρατίας.[10]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ https://www.jewishvirtuallibrary.org/venice-italy-jewish-history-tour
- ↑ Ravid, Benjamin (1976). "The First Charter of the Jewish Merchants of Venice, 1589". AJS Review. 1: 187–222 – via JSTOR
- ↑ https://nationalpost.com/opinion/the-first-jewish-geto
- ↑ Wylen, Stephen (14 May 2014). Settings of Silver: An Introduction to Judaism
- ↑ https://www.treccani.it/vocabolario/getto/
- ↑ Tassini, Giuseppe (2009) [1863]. Curiosità Veneziane (in Italian). Vol. I. integration and revision by Marina Crivellari Bizio, Franco Filippi, Andrea Perego. Venice: Filippi Editore. σσ. 293–295
- ↑ https://blog.oup.com/2009/03/ghetto/
- ↑ Schwartz, Daniel B. (2019). "The Early History of the Ghetto". Ghetto: The History of a Word. Harvard University Press. σ. 24
- ↑ Schwartz, Daniel B. (2019). "The Early History of the Ghetto". Ghetto: The History of a Word. Harvard University Press. σ. 29
- ↑ Ravid, Benjamin (1976). "The First Charter of the Jewish Merchants of Venice, 1589". AJS Review. 1: 187–222
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Weiner, Rebecca. "The Virtual Jewish World: Venice, Italy". The Virtual Jewish History Tour. Jewish Virtual Library
- Ravid, Benjamin (1976). "The First Charter of the Jewish Merchants of Venice, 1589". AJS Review. 1: 187–222
- Wylen, Stephen (14 May 2014). Settings of Silver: An Introduction to Judaism
- Tassini, Giuseppe (2009) [1863]. Curiosità Veneziane (in Italian). Vol. I. integration and revision by Marina Crivellari Bizio, Franco Filippi, Andrea Perego. Venice: Filippi Editore.
- Schwartz, Daniel B. (2019). "The Early History of the Ghetto". Ghetto: The History of a Word. Harvard University Press.