Γιαχία Χαν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γιαχία Χαν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		آغا محمد یحیی خان (Ούρντου)
Γέννηση4  Φεβρουαρίου 1917[1][2][3]
Τσακουάλ
Θάνατος10  Αυγούστου 1980[1][2][3]
Ραβαλπίντι
Τόπος ταφήςΠεσαβάρ
Χώρα πολιτογράφησηςΠακιστάν
Βρετανικές Ινδίες
ΘρησκείαΙσλάμ
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΟυρντού
Ομιλούμενες γλώσσεςΟυρντού
ΣπουδέςΚολέγιο Διοίκησης και Γενικού Επιτελείου του Αμερικανικού Στρατού
Βασιλική Στρατιωτική Ακαδημία Sandhurst
Πανεπιστήμιο του Παντζάμπ
Indian Military Academy[4]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταδιπλωμάτης
πολιτικός
στρατιωτικός
Περίοδος ακμής1939
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςστρατηγός/British Indian Army
Πόλεμοι/μάχεςΒ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΠρόεδρος του Πακιστάν (1969–1971)
Υπουργός Εξωτερικών του Πακιστάν (1969–1971)
Υπουργός Άμυνας του Πακιστάν (1969–1971)
Commander in Chief (Pakistan Army) (1966–1971)
ΒραβεύσειςΤάγμα του Πακιστάν
Τάγμα του Παχλαβί
Μετάλλιο επέτειο με την ευκαιρία της 25ης επετείου από την ίδρυση της ιρανικής αυτοκρατορίας
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Αγκά Μουχαμάντ Γιαχία Χαν (ούρντου: آغا محمد یحییٰ خان‬‎, 4 Φεβρουαρίου 1917 – 10 Αυγούστου 1980), γνωστός ως Γιαχία Χαν, ήταν ο τρίτος Πρόεδρος του Πακιστάν, ο οποίος υπηρετούσε σε αυτή τη θέση από τις 25 Μαρτίου 1969 μέχρι την παράδοση της προεδρίας του τον Δεκέμβριο του 1971[5].

Αφού συμμετείχε στο Μεσογειακό θέατρο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου για λογαριασμό του Βρετανικού Ινδικού Στρατού της Μεγάλης Βρετανίας, επέλεξε πακιστανική ιθαγένεια και εντάχθηκε στο στρατό του μετά την διχοτόμηση της Ινδίας το 1947 από το Ηνωμένο Βασίλειο. Βοήθησε στην εκτέλεση της μυστικής διείσδυσης στο Ινδικό Κασμίρ πυροδοτώντας πόλεμο με την Ινδία το 1965.[6] Αφού διορίστηκε αμφιλεγόμενα για να αναλάβει την στρατιωτική διοίκηση, ο Γιαχία Χαν ανέλαβε την προεδρία και επέβαλε στρατιωτικό νόμο αναστέλλοντας το σύνταγμα το 1969. Διεξήγαγε τις πρώτες εθνικές εκλογές το 1970 και καθυστέρησε τη μετάβαση εξουσίας στον Σέιχ Μουτζιμπούρ Ραχμάν, προκαλώντας αναστάτωση στο Ανατολικό Πακιστάν. Επίσης, εξουσιοδότησε τις αρχές του Ανατολικού Πακιστάν να καταστείλλουν βίαια την εξέγερση στην οποία εκατοντάδες χιλιάδες έως περίπου 3.000.000 άτομα σκοτώθηκαν σε αυτό που σήμερα θεωρείται ευρέως ως γενοκτονία του Μπαγκλαντές.

Το Πακιστάν υπέστη αποφασιστική ήττα στον απελευθερωτικό πόλεμο του Μπαγκλαντές το 1971, με αποτέλεσμα τη διάλυση της Ανατολικής Διοίκησης και την απόσχιση του Ανατολικού Πακιστάν ως Μπαγκλαντές. Έτσι η κυβέρνηση του Γιαχία Χαν θεωρείται ευρέως ως η κύρια αιτία της διάλυσης της ενότητας του Πακιστάν[7][8]. Μετά από αυτά τα γεγονότα, παρέδωσε την ηγεσία της χώρας στον Ζουλφικάρ Αλί Μπούτο και παραιτήθηκε από τη διοίκηση του στρατού.[9] Αργότερα του αφαιρέθηκαν τα παράσημα και τέθηκε σε κατοίκον περιορισμό για το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του 1970.

Αφού απελευθερώθηκε από τους περιορισμούς αυτούς το 1977, πέθανε στο Ραβαλπίντι το 1980.[10] Οι περισσότεροι Πακιστανοί ιστορικοί τον αντιλαμβάνονται με αρνητική άποψη και θεωρείται ως ένας από τους λιγότερο επιτυχημένους ηγέτες της χώρας.[11]

Σχετικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γιαχία Χαν γεννήθηκε στο Τσακουάλ, στο Παντζάμπ της Βρετανικής Ινδίας[12] στις 4 Φεβρουαρίου 1917 σύμφωνα με ρωσικές πηγές.[13][14] Αυτός και η οικογένειά του ήταν της παστουνικής καταγωγής.[15][16][17][18][19][20]

Λίγοι Πακιστανοί ήξεραν κάτι για τον Γιαχία Χαν όταν έγινε πρόεδρος δύο χρόνια πριν. Ο με στιβαρά, θαμνώδη φρύδια Παστούν ήταν αρχηγός του στρατού από το 1966...

— Time, 2 Αυγούστου 1971, πηγή[21]

Σύμφωνα με το βιβλίο του Ινδού συγγραφέα Ντεουάν Μπεριντρανάθ The Private Life of Yahya Khan (δημοσιεύτηκε το 1974), ο πατέρας του Γιαχία εργαζόταν στην Βρετανική Ινδική Αστυνομία στην επαρχία Παντζάμπ. Εργάστηκε ως επικεφαλής αστυνομικός και αποστρατήθηκε ως αναπληρωτής επικεφαλής, ενώ ο Γιαχία εργάστηκε πολύ σκληρά, αξιοπρεπώς και σοβαρά για τις σπουδές του, σπούδασε στην αριστοκρατική σχολή του Συνταγματάρχη Μπράουν Κέιμπριτζ στο Ντέχραντουν και αργότερα εγγράφτηκε στο Πανεπιστήμιο του Παντζάμπ. Τότε τα μαθήματα ήταν διετή.[22][23]

Στρατιωτική καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γιαχία Χαν, στα τέλη της δεκαετίας του 1930 (το 1939), έγινε αξιωματικός πεζικού στο 4ο/10ο σύνταγμα Μπαλούτς (ήταν το 4ο τάγμα του 10ου συντάγματος Μπαλούτς. Αργότερα έγινε συγχώνευση με τη σύγχρονη και τρέχουσα μορφή του Συντάγματος Μπαλότς, ενώ το Μπαλούτς γραφόταν ως «Μπαλούτς» στην εποχή του Γιαχία), Ο Γιαχία συμμετείχε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στο μέτωπο της Βόρειας Αφρικής, όπου συνελήφθη από τις Δυνάμεις του Άξονα τον Ιούνιο του 1942 και φυλακίστηκε σε στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου στην Ιταλία, από όπου δραπέτευσε στην τρίτη του προσπάθεια.[24]

Ο Γιαχία Χαν υπηρέτησε στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ως υπολοχαγός και αργότερα ως αρχηγός στο 4ο Τμήμα Πεζικού (Ινδία). Πολέμησε στο Ιράκ, την Ιταλία και τη Βόρεια Αφρική. Ήταν στρατιώτης στην Ιταλία πριν επιστρέψει στην Ινδία.

Οι τελευταίες μέρες του Ανατολικού Πακιστάν[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πτώση από την εξουσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όταν οι ειδήσεις της παράδοσης του Δυτικού Πακιστάν έφτασαν στην εθνική τηλεόραση, η αυθόρμητη και συντριπτική δημόσια οργή για την ήττα του Πακιστάν από τους αντάρτες του Μπαγκλαντές και τον Ινδικό Στρατό, ακολουθούμενη από τη διαίρεση του Πακιστάν σε δύο μέρη, εκφράστηκε με διαδηλώσεις σε όλο το Πακιστάν. Οι φήμες για επικείμενο κρατικό πραξικόπημα από κατώτερους στρατιωτικούς αξιωματούχους κατά του Προέδρου Γιαχία σάρωσαν τη χώρα. Ο Γιαχία έγινε το υψηλότερο ατύχημα του πολέμου: για να αποτρέψει περαιτέρω αναταραχές, στις 20 Δεκεμβρίου 1971 παρέδωσε την προεδρία και την κυβέρνηση στον Ζουλφικάρ Αλί Μπούτο - τον φιλόδοξο ηγέτη του ισχυρού και δημοφιλούς (τότε) Λαϊκού Κόμματος του Πακιστάν.

Λίγες ώρες μετά την αποχώρηση του Γιαχία, ο Πρόεδρος Μπούτο αντέστρεψε την ετυμηγορία για την φυλάκιση του Μουτζιμπούρ Ραχμάν και τον απελευθέρωσε για να τον δει στο Λονδίνο. Ο πρόεδρος Μπούτο υπέγραψε επίσης την κατοίκον εγκλεισμό του Γιαχία. Και οι δύο δράσεις διαδόθηκαν σε όλο τον κόσμο.

Θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γιαχία παρέμεινε υπό εντολή κατ 'οίκον περιορισμού μέχρι το 1979, όταν απελευθερώθηκε από την επιμέλεια του στρατιωτικού διοικητή Φαζλέ Χακ. Παρέμεινε έξω από τα φώτα τις δημοσιότητας και πέθανε στις 10 Αυγούστου 1980 στο Ραβαλπίντι, στο Παντζάμπ του Πακιστάν.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Agha-Mohammad-Yahya-Khan. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) SNAC. w66471bm. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 48002962. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Ανακτήθηκε στις 10  Ιουλίου 2019.
  5. ↑ «Yahya Khan». Story of Pakistan. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2012. 
  6. ↑ Shaikh Aziz (25 December 2011). «A chapter from history: Yahya Khan's quick action». Dawn. http://www.dawn.com/2011/12/25/a-chapter-from-history-yahya-khans-quick-action.html. Ανακτήθηκε στις 7 January 2012. 
  7. ↑ Shah, Mehtab Ali. The Foreign Policy of Pakistan: Ethnic Impacts on Diplomacy 1971–1994 (στα Αγγλικά). I.B.Tauris. ISBN 9781860641695. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2016. 
  8. ↑ Raghavan, Srinath. 1971: The Global History of Creation of the Bangladesh (στα Αγγλικά). Harvard University Press. ISBN 9780674731271. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2016. 
  9. ↑ Press Release. «Zulfikar Ali Bhutto becomes President [1971]». Zulfikar Ali Bhutto becomes President [1971]. 
  10. ↑ Ahmed, Munir (2001). «خان کی کہانی ان کے بیٹے علی یحٰیی کی زبانی». جنرل محمد یحٰیی خان: شخصیت و سیاسی کردار (στα Urdu). Lahore, Pakistan: آصف جاوید برائے نگارشات پبلشرز. σελ. 240. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  11. ↑ Yahya Khan considered major villain within the country – Story of Pakistan
  12. ↑ http://storyofpakistan.com/yahya-khan/
  13. ↑ editor, Alexander Mikaberidze, (2011). Conflict and Conquest in the Islamic World a Historical Encyclopedia. Santa Barbara: ABC-CLIOm 2011. ISBN 1598843370. 
  14. ↑ Democracy, security, and development in India. By Raju G. C. Thomas.
  15. ↑ Tinker, Hugh (1990). South Asia: A Short History. University of Hawaii Press. σελ. 248. ISBN 978-0824812874. Yahya Khan was a Pathan – Like Ayub and most of the generals. 
  16. ↑ Wolper, Stanley (2010). India and Pakistan: Continued Conflict or Cooperation?. University of California Press. σελ. 35. ISBN 978-0520948006. (...) handing it down to General Aga Mohammad Yahya Khan, a much smaller Pathan, and a heavier drinker. 
  17. ↑ Burki, Shahid Javed (2015). Historical Dictionary of Pakistan (4 έκδοση). Rowman & Littlefield. σελ. 596. ISBN 978-1442241480. Ayub Khan and Agha Yahya Khan were Pathans, and the Pathans had a strong presence in the armed forces. 
  18. ↑ Jaffrelot, Christophe (2015). The Pakistan Paradox: Instability and Resilience. Oxford: Oxford University Press. σελίδες 226–227. ISBN 978-0190235185. 
  19. ↑ Lyon, Peter (2008). Conflict Between India and Pakistan: An Encyclopedia. ABC-CLIO. σελ. 23. ISBN 978-1576077122. Ayub Khan Mohammad, a Pathan and Pakistani soldier (...) 
  20. ↑ Hiro, Dilip (2015). The Longest August: The Unflinching Rivalry Between India and Pakistan. Nation Books. σελ. 183. ISBN 978-1568585031. A burly, double chinned, bushy-browed slothful Yahya Khan was, like Ayub Khan, an ethnic Pashtun. 
  21. ↑ «Good Soldier Yahya Khan». Time: 32. 2 August 1971. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-08-24. https://web.archive.org/web/20130824113312/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,878409,00.html. Ανακτήθηκε στις 17 April 2014. 
  22. ↑ Berindranath, Dewan (2006). Private Life of Yahya Khan. New Delhi: Sterling Publishers. σελ. 14. 
  23. ↑ Berindranath, Dewan. Private Life of Yahya Khan. New Delhi: Sterling Pubsihers. σελ. 14. 
  24. ↑ Bhattacharya, IA, Brigadier (retd.) Samir (2013). Nothing But! Book Three: What Price Freedom. New Delhi India: Partridge Publishing. ISBN 1482816253. 

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γιαχία_Χαν&oldid=9884178"