Γιαν Άντον φαν ντερ Μπάρεν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γιαν Άντον φαν ντερ Μπάρεν
Γέννηση1615[1][2][3]
Βρυξέλλες
Θάνατος1687[3]
Βιέννη
Χώρα πολιτογράφησηςΝότιες Κάτω Χώρες
Ιδιότηταζωγράφος[4] και έφορος[4]
Είδος τέχνηςτοπιογραφία και Νεκρή φύση
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Θαλασσογραφία μέσα από γιρλάντα φρούτων

Ο Γιαν Άντον φαν ντερ Μπάρεν (φλαμανδικά: Jan Anton van der Baren (παραλλαγές του μικρού ονόματός του: 'Jan Anthonie', 'Jan Antonius', 'Jean-Antoine' και 'Johannes Antonius') (1615 – 1 Ιανουαρίου 1687) ήταν Φλαμανδός ζωγράφος, σχεδιαστής, ιερέας και έφορος μουσείου, που δραστηριοποιήθηκε στις Βρυξέλλες και στη Βιέννη. Ειδικευόταν στις νεκρές φύσεις με άνθη και λαχανικά, σε μερικές από τις οποίες περιλάμβανε αρχιτεκτονικό παρασκήνιο.[5][6]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γιαν Άντον φαν ντερ Μπάρεν πιθανότατα γεννήθηκε στις Βρυξέλλες. Έγινε Αυλικός εφημέριος του Αρχιδούκα Λέοπολντ Βίλχελμ, κυβερνήτη των Ισπανικών Κάτω Χωρών, ο οποίος έδρευε στις Βρυξέλλες. Συνόδευσε τον Αρχιδούκα στην επιστροφή του στη Βιέννη το 1656 και παρέμεινε εκεί μέχρι τον θάνατό του.

Νεκρή φύση με κολοκύθες

Στη Βιέννη έγινε διευθυντής της πινακοθήκης του Αρχιδούκα, η οποία διέθετε μια από τις μεγαλύτερες συλλογές έργων τέχνης στην Ευρώπη της εποχής. Ο φαν ντερ Μπάρεν συμπίλησε μια απογραφή της συλλογής το 1659, αν και πιθανότατα δεν συνέταξε ο ίδιος το αρχικό κείμενο στα γερμανικά, το οποίο όμως συνυπέγραψε μαζί με τα άλλα μέλη της διοίκησης της Αυλής του Αρχιδούκα.[6] Ο Ντάβιντ Τένιερς ο νεότερος, ο οποίος ήταν ο επικεφαλής της συλλογής του Αρχιδούκα, όσο αυτός διέμενε στις Βρυξέλλες, ζωγράφισε τον περίφημο πίνακά του Ο Αρχιδούκας Λέοπολντ Βίλλεμ στην πινακοθήκη του στις Βρυξέλλες. Στον πίνακα περιέλαβε και ένα πορτρέτο του φαν ντερ Μπάρεν (είναι η τρίτη μορφή από δεξιά).[7][8]

Μετά τον θάνατο του Αρχιδούκα το 1662, ο φαν ντερ Μπάρεν συνέχισε να κατέχει τα αξιώματα του εφημέριου της Αυλής και του διευθυντή της πινακοθήκης, υπό τον Λεοπόλδο Α΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.[9]

Έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γενικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γυάλινο βάζο με τριαντάφυλλα

Ο φαν ντερ Μπάρεν θεωρείται ερασιτέχνης ζωγράφος, καθώς δεν ζωγράφιζε για επαγγελματικούς λόγους, αλλά ήταν, κατά κύριο λόγο, ιερέας και αυλικός αξιωματούχος. Δεν είναι γνωστά πολλά έργα του. Ως αυθεντικά έχουν γίνει αποδεκτά 14 έργα, ορισμένα από αυτά υπογεγραμμένα και χρονολογημένα. Τα περισσότερα έργα του είναι νεκρές φύσεις.[9]

Η απογραφή του 1659 της συλλογής του Αρχιδούκα Λέοπολντ Βίλχελμ δείχνει ότι περιλάμβανε 12 έργα του φαν ντερ Μπάρεν.[6] Στα έργα αυτά περιλαμβάνονταν, εκτός από νεκρές φύσεις, και ορισμένοι πίνακες αρχιτεκτονημάτων και τοπίων από πάρκα. Ως σήμερα, δεν υπάρχουν έργα, πλην νεκρών φύσεων, που να αποδίδονται στον φαν ντερ Μπάρεν. Σε ορισμένες από τις νεκρές φύσεις έχει περιλάβει και αρχιτεκτονικό παρασκήνιο, όπως στη νεκρή φύση με κολοκύθες (σήμερα στο Kunsthistorisches Museum) ή τοπίο ως παρασκήνιο, όπως η θαλασσογραφία με γιρλάντα από φρούτα, που σήμερα βρίσκεται στο Powis Castle and Garden, Powys, Wales, National Trust.[5]

Στο έργο του φαν ντερ Μπάρεν φαίνεται η ακρίβεια των βοτανολογικών χαρακτηριστικών και η έμφαση στην υφή και στο φως. Ενώ τα λουλούδια και οι γιρλάντες του είναι σαφέστατα επηρεασμένα από το έργο του κορυφαίου ζωγράφου λουλουδιών στη Φλάνδρα, Ντάνιελ Σέγκερς, η παλέτα του είναι πιο θερμή σε σύγκριση με του Σέγκερς.[5][9]

Πίνακες με γιρλάντες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι περισσότερες από τις νεκρές φύσεις του εμπίπτουν στην κατηγορία των πινάκων με γιρλάντες, μιας ειδικού τύπου νεκρής φύσης, η οποία επινοήθηκε στην Αμβέρσα και αυτός που την εισήγαγε ήταν ο Γιαν Μπρίγκελ ο πρεσβύτερος. Στους πίνακες αυτούς τυπικά απεικονίζεται μια γιρλάντα από λουλούδια γύρω από μια αναθηματική εικόνα ή ένα πορτρέτο. Αυτού του τύπο οι πίνακες αποτελούσαν, συνήθως, προϊόν συνεργασίας μεταξύ ενός ζωγράφου νεκρών φύσεων κι ενός ζωγράφου μορφών.[10]

Γιρλάντες με λουλούδια περιβάλλουν ένα άγαλμα της Παρθένου και του Βρέφους

Ο φαν ντερ Μπάρεν συνεργάστηκε σε πίνακες με γιρλάντες με άλλους ζωγράφους, όπως οι Εράσμους Κουελλίνους ΙΙ και ο απόδημος Φλαμανδός Νικολάους φαν Χόυ. Οι συνεργάτες ζωγράφισαν την αναθηματική εικόνα, ενώ ο φαν ντερ Μπάρεν ζωγράφισε τις γιρλάντες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο πίνακας Γιρλάντα λουλουδιών που περιβάλλει την Αγία Οικογένεια (σήμερα στο Μουσείο Καλών Τεχνών Βουδαπέστης, που αποτελεί προϊόν συνεργασίας με τον φαν Χόυ.[11] Άλλο παράδειγμα αποτελεί ο πίνακας Ο μυστικός γάμος της Αγίας Αικατερίνης (σήμερα στα Βασιλικά Μουσεία Καλών Τεχνών του Βελγίου στις Βρυξέλλες.

Πίνακες με άνθη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο φαν Μπάρεν ζωγράφισε επίσης νεκρές φύσεις με άνθη σε βάζα, όπως το γυάλινο βάζο με τριαντάφυλλα (σήμερα στο Kunsthistorisches Museum της Βιέννης). Ζωγράφισε επίσης την Νεκρή φύση με άνθη σε πέτρινη κόγχη (δημοπρατήθηκε από τον οίκο Hampel Fine Art Auctions της Βιέννης στις 5 Δεκεμβρίου 2008, lot 263), που ακολουθεί το πρότυπο των αρχών του 17ου αιώνα για την απεικόνιση βάζου με άνθη σε κόγχη.[12]

Ζωγράφισε, επίσης, νεκρές φύσεις με λαχανικά και μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα νεκρή φύση με Τα δώρα των Μάγων με την άποψη μιας πόλης στο παρασκήνιο (και οι δύο πίνακες σήμερα βρίσκονται στο Kunsthistorisches Museum.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Johannes Antonius van der Baren». (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 500000157.
  2. (Ολλανδικά) RKDartists. 4412. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 «Baren, Jan Anthonie van der» 12  Δεκεμβρίου 2017.
  4. 4,0 4,1 (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 8  Αυγούστου 2021. 500000157. Ανακτήθηκε στις 9  Φεβρουαρίου 2024.
  5. 5,0 5,1 5,2 Jan Anton van der Baren στο Ολλανδικό Ίδρυμα Ιστορίας της Τέχνης (Ολλανδικά)
  6. 6,0 6,1 6,2 A. Hajdeski, Die Niederländer in Wien, Oud-Holland 25 (1907), σελ. 9-26; σελ. 14-19 (Γερμανικά)
  7. Karl Schütz, Die Sammlung Erzherzog Leopold Wilhelms, in: 1648: Krieg und Frieden in Europa, Münster, 1998, Volume 2, σελ. 181-190 (Γερμανικά)
  8. Archduke Leopold Willem in his Gallery at Brussels Αρχειοθετήθηκε 2014-08-26 στο Wayback Machine. at the Kunsthistorisches Museum (Γερμανικά)
  9. 9,0 9,1 9,2 Barbara Dossi. «Baren, Jan Anthonie van der.» Grove Art Online. Oxford Art Online. Oxford University Press. Web. 22 Αυγούστου 2014
  10. Ursula Härting, Review of Susan Merriam, Seventeenth-Century Flemish Garland Paintings. Still Life, Vision and the Devotional Image
  11. Garland of Flowers Surrounding the Holy Family at the Netherlands Institute for Art History
  12. Johannes Anthonius van der Baren, 1615 Brüssel - 1686 Wien, Blumenstilleben in einer Steinnische at Hampel Fine Art Auctions on 5 December 2008, Vienna, lot 263 (Γερμανικά)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]