Γεώργιος Σαμουήλ

Γεώργιος Σαμουήλ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Γεώργιος Σαμουήλ (Ελληνικά)
Γέννηση	1894 Ιεράπετρα
Θάνατος	3  Σεπτεμβρίου 1965
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	νέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	αξιωματικός Αστυνομικού Σώματος στρατιωτικός

Ο Γεώργιος Σαμουήλ (1 Ιανουαρίου 1894 - 3 Σεπτεμβρίου 1965) ήταν αντιστράτηγος της Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής, της οποίας διατέλεσε αρχηγός από τον Ιούνιο του 1950 έως τον Νοέμβριο του 1952. Το 1944, κατά τα Δεκεμβριανά, διακρίθηκε ως διοικητής του Συντάγματος Χωροφυλακής Αθηνών - Μακρυγιάννη στη μάχη κατά του ΕΛΑΣ.

Βιογραφία

Γεννήθηκε το 1894 στην Ιεράπετρα της Κρήτης. Κατατάχθηκε στο Σώμα της τότε Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής το 1913. Πολέμησε στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και στη Μικρασιατική εκστρατεία, ενώ στα χρόνια του μεσοπολέμου διακρίθηκε στην καταπολέμηση λήσταρχων στη Βόρεια Ελλάδα, αλλά και στην Κρήτη και τη Σάμο. Ως Διοικητής Μεταβατικών Αποσπασμάτων καταδίωξε και εξόντωσε αδίστακτες Βουλγαρικές συμμορίες στα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα.

Υπηρέτησε σε πάρα πολλά μέρη της Ελλάδας διακριθείς για τις εξαιρετικές του ικανότητες αλλά και το ήθος του, χαρακτηριζόμενος επανειλημμένως στις ετήσιες κρίσεις ως άριστος από πάσης απόψεως αξιωματικός και ανεπηρέαστος πολιτικών φρονημάτων.

Το 1935 ο Σαμουήλ συμμετείχε στο αποτυχημένο βενιζελικό κίνημα της 1ης Μαρτίου και για τον λόγο αυτόν φυλακίσθηκε και αποτάχθηκε από τη Χωροφυλακή. Αποφυλακίσθηκε τον Δεκέμβριο του ιδίου έτους, ενώ ανακλήθηκε στην ενεργό υπηρεσία τον Αύγουστο 1943.

Το 1944, κατά τα Δεκεμβριανά, βρίσκεται επικεφαλής του Συντάγματος Χωροφυλακής Μακρυγιάννη, το οποίο αναχαίτισε με επιτυχία τις επιθέσεις του ΕΛΑΣ και κράτησε τις θέσεις του, απωθώντας τους επιτιθέμενους και ενεργώντας εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην πρωτεύουσα, συμβάλλοντας στην τελική νίκη των κυβερνητικών δυνάμεων. Η σημασία της νίκης αυτής υπήρξε τεράστια αν λάβει κανείς υπόψη ότι, την εποχή εκείνη σχεδόν ολόκληρη η χώρα ήταν κάτω από τον έλεγχο του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ και η ελεύθερη Ελλάδα μετρούσε λίγα μόλις τετραγωνικά χιλιόμετρα γης στην Αθήνα, γύρω από την πλατεία Συντάγματος. Το Σύνταγμα Αθηνών - Μακρυγιάννη είχε γίνει πλέον σύμβολο Ελευθερίας και για τον λόγο αυτόν του απονεμήθηκαν η Πολεμική Σημαία των Συνταγμάτων Πεζικού (ΒΔ 24-3-1951), που για πρώτη φορά δόθηκε σε Σώμα Ασφαλείας, το Αργυρούν Μετάλλιον της πόλης των Αθηνών (ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου στις 13-9-1951), η Πολεμική Σημαία της Ελληνικής Χωροφυλακής (ΠΔ 1323/27-11-1981), ενώ η πολιτεία, με το υπ’ αριθ. 125 Βασιλικό Διάταγμα που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Α’ 30 / 2-3-1961, καθιέρωσε την 3η Δεκεμβρίου ως ημέρα επίσημης τελετής και επιμνημόσυνης δέησης στο χώρο του Συντάγματος Μακρυγιάννη.

Μετά τις εκλογές του 1946, με νικητή το Λαϊκό κόμμα του Κω/νου Τσαλδάρη, τοποθετείται Ανώτερος Διοικητής Χωρ/κής Δυτικής Μακεδονίας, σε μία εξαιρετικά ευαίσθητη περιοχή που περιλαμβάνει τους νομούς Κοζάνης, Γρεβενών, Καστοριάς και Φλώρινας και συνορεύει με την Αλβανία και Γιουγκοσλαβία, από όπου υπήρχε «αθρόα εισροή αναρχοκομμουνιστῶν από το Μποῦλκες, όπου είχαν εκπαιδευτεί». Ηγήθηκε πολλών επιχειρήσεων, στο Γράμμο, το Βίτσι και στο Βέρμιο. Η αρμονική συνεργασία του και οι συντονισμένες ενέργειες με τους κατά τόπους διοικητές Χωρ/κής αλλά και με την XVη ορεινή Μεραρχία του στρατού, έφεραν γρήγορα ορατά αποτελέσματα.

Τον Σεπτέμβριο του 1947, με κυβέρνηση συνεργασίας του κόμματος των Φιλελευθέρων του Θεμιστοκλή Σοφούλη και του Λαϊκού κόμματος του Κων/νου Τσαλδάρη, ανέλαβε Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως.

Ο Γ.Σαμουήλ ορίστηκε Αρχηγός της Χωροφυλακής στις αρχές Ιουνίου του 1950, από την κυβέρνηση του στρατηγού Νικολάου Πλαστήρα, στην οποία αντιπρόεδρος και υπουργός Εσωτερικών ήταν ο Γεώργιος Παπανδρέου. Τον Σαμουήλ διόρισε ο υπουργός Δημοσίας Τάξεως Πέτρος Γαρουφαλιάς, ο οποίος ήταν (τότε) ο «υπαρχηγός» της ομάδας των βουλευτών του Παπανδρέου.

Η επιλογή του Σαμουήλ για την αρχηγία προκάλεσε την αντίδραση βουλευτών και ηγετών της Δεξιάς, παρά το γεγονός ότι αναγνωρίσθηκε πως είναι 'πρόσωπον ικανόν' (Γ.Ράλλης), 'άξιος' (Θ.Τουρκοβασίλης - αρχηγός των Εθνικοφρόνων) και είναι γνωστός για 'τον ηρωισμόν και τας πράξεις του' (Κωνσταντίνος Τσαλδάρης - αρχηγός του Λαικού Κόμματος), σύμφωνα με τα επίσημα πρακτικά της Βουλής. Ο πρώην μεταξικός υπουργός Κωνσταντίνος Μανιαδάκης δήλωσε ότι «η εγκατάστασις ως αρχηγού του Σώματος του κ. Σαμουήλ υπαρχόντων δύο εν ενεργεία αρχαιοτέρων του αποτελεί πραξικόπημα. Το νομοθέτημα ευνοεί την πολιτικήν επέμβασιν εις τα Σώματα Ασφαλείας». Ο Παπανδρέου απάντησε ότι «Η Κυβέρνησις δεν έκαμε κομματικήν αλλά εθνικήν εκλογήν, τοποθετήσασα τον ήρωα του Μακρυγιάννη εις την αρχηγίαν της Χωροφυλακής».

Ο Σαμουήλ παρέμεινε αρχηγός της Χωροφυλακής μέχρι τον Νοέμβριο του 1952, διάστημα στο οποίο το Σώμα της Χωρ/κής αναμορφώθηκε και εκσυγχρονίστηκε εκ βάθρων, οπότε παραιτήθηκε μετά την εκλογή της κυβέρνησης Παπάγου. Πέθανε στις 3 Σεπτεμβρίου 1965, σε ηλικία 71 ετών. Κατέλιπε μία κόρη και έναν γιο. Η σύζυγός του, Καλλιόπη, απεβίωσε τον Ιούλιο του 1996.

Τιμήθηκε με το Μεγαλόσταυρο του Βασιλικού Τάγματος του Φοίνικος. Υπήρξε στιχουργός του επίσημου Ύμνου της Χωροφυλακής και του Εμβατηρίου του Μακρυγιάννη.

Τιμητικές διακρίσεις

Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του σταδιοδρομίας τιμήθηκε με πολλά παράσημα και πολεμικά μετάλλια, όπως το Αριστείον Ανδρείας, τον Πολεμικό Σταυρό, τον Ταξιάρχη και τον Χρυσό Σταυρό του Βασιλικού Τάγματος του Γεωργίου Α’ κ.ά.

Υψίστη διάκριση ήταν η απονομή του Μεγαλόσταυρου του Βασιλικού Τάγματος του Φοίνικος, που για πρώτη φορά απονεμήθηκε σε Αρχηγό της Χωρ/κής.

Η ιδιαιτέρα του πατρίδα, η Ιεράπετρα, τον τίμησε ονομάζοντας τον κεντρικό παραλιακό δρόμο της πόλης, οδό Στρατηγού Γεωργίου Σαμουήλ (αρ. απόφασης 156/16-7-1950 του Δημοτικού Συμβουλίου Ιεράπετρας). Με την υπ’αριθ. 1707/12-12-1972 απόφαση του Δημοτικού της Συμβουλίου της Αθήνας, η πλατεία μεταξύ των οδών Πολυδούρη και Σάουμπερτ, στη συνοικία Κυπριάδου όπου διέμενε, ονομάσθηκε Πλατεία Στρατηγού Γεωργίου Σαμουήλ'.

Τέλος, στις 2 Δεκεμβρίου 2018, στα πλαίσια της ετήσιας τελετής για την 74η επέτειο της μάχης του Μακρυγιάννη το 1944, έγιναν τα αποκαλυπτήρια προτομής του Γ. Σαμουήλ, στην εξωτερική νότια πλευρά του Ι.Ν Αγίου Γεωργίου Μακρυγιάννη, όπου βρίσκεται και η αναθηματική στήλη με τα ονόματα των πεσόντων στη μάχη.

Συγγραφικό έργο

Άριστος γνώστης των νόμων και κανονισμών, εξέδωσε το 1929 το πρώτο του βιβλίο "ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ", με σκοπό να βοηθήσει τους διοικητές αξιωματικούς των πόλεων και της υπαίθρου στο έργο τους.

Συνέγραψε σε έμμετρο λόγο (δεκαπεντασύλλαβο) το πατριωτικό θεατρικό έργο ‘Η ΔΟΞΑ ΚΑΙ ΤΟ ΔΡΑΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ’, που αναφέρεται στα μεγάλα ιστορικά γεγονότα του Έθνους από το 1912 μέχρι το 1949. Το έργο παρουσιάσθηκε σε σειρά παραστάσεων το 1949, τόσο στην Αθήνα στο κινηματοθέατρο ΠΑΛΛΑΣ όσο και στη Θεσσαλονίκη. στο Βασιλικό Θέατρο της πόλης. Ο συγγραφέας Γ. Σαμουήλ διέθεσε εξ ολοκλήρου τα έσοδα των παραστάσεων τόσο για την ανέγερση Σανατορίου Χωροφυλακής όσο και για τον επαναπατρισμό των συμμοριοπλήκτων πολιτών Βορείου Ελλάδας. Το θεατρικό αυτό έργο εκδόθηκε σε βιβλίο το 1952.

Τον Μάιο του 1950 ο Γ. Σαμουήλ εξέδωσε το βιβλίο του ‘Η ΕΠΟΠΟΙΪΑ ΤΟΥ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ’, μία αυθεντική και πιστή περιγραφή της μάχης των Αθηνών (Συντάγματος Χωρ/κής Μακρυγιάννη) τον Δεκέμβριο του 1944. Επανεκδόθηκε το 2002 και το 2018, ενώ υπήρξε ένθετο εφημερίδων της Αθήνας.

Την περίοδο μεταξύ 1947 και 1950 έγραψε πατριωτικά ποιήματα που δημοσιεύθηκαν σε εφημερίδες και περιοδικά. Μεταξύ αυτών είναι ο 'ΥΜΝΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΗΝ', που αποτέλεσε τον επίσημο ύμνο της Χωροφυλακής, και το 'ΕΜΒΑΤΗΡΙΟΝ ΤΟΥ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ', που μελοποιήθηκαν και κυκλοφόρησαν σε δίσκους γραμμοφώνου των 78 στροφών.