Γελένα Ντιμιτρίεβιτς

Γελένα Ντιμιτρίεβιτς
Προτομή της Γελένα Ντιμιτρίεβιτς
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Јелена Димитријевић (Σερβικά)
Γέννηση	27 Μαρτίου 1862 (1862-03-27) Κρούσεβατς
Θάνατος	10 Απριλίου 1945 (83 ετών) Βελιγράδι
Αιτία θανάτου	νόσος
Εθνικότητα	Σερβία ! Σερβία
Χώρα πολιτογράφησης	Πριγκιπάτο της Σερβίας Βασίλειο της Σερβίας Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Σερβικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ποιήτρια συγγραφέας κοινωνικός λειτουργός οδοιπόρος

Η Γελένα Ντιμιτρίεβιτς (Σερβικά: Јелене Ј. Димитријевић) (27 Μαρτίου 1862 - 10 Απριλίου 1945) ήταν Σέρβα συγγραφέας διηγήματων, μυθιστοριογράφος, ποιήτρια, ταξιδιώτης, κοινωνική λειτουργός και φεμινίστρια. Θεωρείται ότι είναι η πρώτη γυναίκα στη σύγχρονη Σερβική ιστορία που δημοσίευσε έργα πεζογραφίας που σχετίζονται με τα ταξίδια το 1894.

Βιογραφία

Η Ντιμιτρίεβιτς γεννήθηκε στο Κρούσεβατς στις 27 Μαρτίου 1862, και εμφανίστηκε ως εξέχουσα Σέρβα συγγραφέας στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα. Μιλούσε Γαλλικά, Αγγλικά, Ρωσικά, Ιταλικά, Ελληνικά και Τουρκικά. Μεγάλωσε σε μια σεβαστή και πλούσια οικογένεια, στο πνεύμα της Σερβικής πολιτιστικής κληρονομιάς και της Ορθόδοξης θρησκείας.

Από μικρή ηλικία αφιερώθηκε στο γράψιμο - παρά τον παιδικό τραυματισμό που την ανάγκασε να εγκαταλείψει το σχολείο και κατά της ιατρικής συμβουλής που την απαγόρευε να διαβάσει. Είχε μεγάλη υποστήριξη από τον σύζυγό της Γιόβαν Ντιμιτρίεβιτς. Εκτός από την υποστήριξη του στην συγγραφή και των κοινωνικών της δραστηριοτήτων, ήταν συχνά ο συντροφός της και το άτομο στο οποίο μπορούσε να βασιστεί πλήρως. Η Ντιμιτρίεβιτς ταξίδεψε ευρέως, περιγράφοντας τις εμπειρίες της για την Ελλάδα, την Ινδία, την Αίγυπτο και την Αμερική σε μια σειρά βιβλίων. Όταν πέθανε ο συζυγός της, θρηνούσε για το υπόλοιπο της ζωής της.

Το 1881 μετακόμισαν στο Νις, το οποίο ήταν μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έως το 1878. Αφιέρωσε τις εργασίες της στη μελέτη των μουσουλμάνων γυναικών και το 1897 δημοσίευσε το Pisma iz Niša o haremima (Επιστολές από το Νις σχετικά με τα χαρέμια) που ήταν το πρώτο Σερβικό βιβλίο πεζογραφίας που γράφτηκε και εκδόθηκε από μια γυναίκα συγγραφέα. Μεταξύ των επιτευγμάτων της ήταν η κατανόηση της ζωής των Τουρκάλων γυναικών, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης στον ιδιωτικό κόσμο του χαρεμιού και ξεκινώντας ένα ταξίδι σε όλο τον κόσμο στη δεκαετία του '60. Τέτοια πορτρέτα αποτελούν πολύτιμα στοιχεία στις στενές αντιλήψεις του φεμινισμού του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα, που είχε βαθιές ρίζες στη βορειοδυτική Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Η Ντιμιτρίεβιτς ήταν περήφανη που συναντήθηκε με την Χόντα Σαράουι, την ιδρύτρια της Αιγυπτιακής φεμινιστικής ένωσης. Το πιο σημαντικό μυθιστόρημά της Nove (Νέες γυναίκες), ασχολείται με τα διλήμματα που αντιμετωπίζουν οι μορφωμένες μουσουλμάνες τον εικοστό αιώνα σε σχέση με τον παραδοσιακό τρόπο ζωής τους. Για το Nove η Ντιμιτρίεβιτς κέρδισε το βραβείο Matica Srpska για τη λογοτεχνία το 1912.

Έγραψε επίσης λυρική ποίηση, καθώς και μυθιστορήματα, αλλά είναι πιθανώς ως πιο διάσημη για το Pisma iz Niša o haremima, μια ημι-φανταστική, ημι-ιστορική, ανθρωπολογική αφήγηση που περιέχει πορτρέτα ζωής στα τουρκικά χαρέμια 50 χρόνια πριν από τη γέννησή της, όταν η Σερβική πόλη Νις ήταν ακόμα μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και το Pisma iz Soluna / Γράμματα από τη Θεσσαλονίκη, ένα γνήσιο οδοιπορικό από την Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά τη διάρκεια της Επανάστασης των Νέων Τούρκων το 1908, της οποίας η Θεσσαλονίκη ήταν το επίκεντρο. Τα γράμματα δημοσιεύθηκαν πρώτα στο Srpski književni glasnik (Σερβική λογοτεχνική κριτική) το 1908-09, και στη συνέχεια ως ξεχωριστό βιβλίο το 1918 στο Σεράγεβο.

Έγραψε επίσης το Pisma iz Indije/Γράμματα από την Ινδία το 1928 και το Pisma iz Misira/Γράμματα από την Αίγυπτο το 1929. Μαζί με την Ισαντόρα Σέκουλιτς η Ντιμιτρίεβιτς είναι μια από τους πρώτες φεμινίστριες συγγραφείς στη Σερβία. Στις αρχές του 20ού αιώνα ζούσε και ο σύζυγός της στο Βελιγράδι και ήταν μέλος της Σερβικής Εταιρείας Συγγραφέων.

Πέθανε στο Βελιγράδι στις 10 Απριλίου 1945, σε ηλικία 83 ετών.

Εργογραφία

• Jelenine pesme (Pesme Jelene Jov. Dimitrijevića), 1894.
• Pisma iz Niša o haremima, 1897.
• Đul-Marikina prikažnja, short stories, 1901.
• Fati-Sultan, Safi-Hanum,Mejrem-Hanum, short stories, 1907.
• Nove, 1912.
• Amerikanka, 1918.
• Pisma iz Soluna, 1918.
• Pisma iz Indije, 1928.
• Pisma iz Misira, 1929.
• Novi svet ili u Americi godinu dana, 1934.
• Une vision, 1936.
• Sedam mora i tri okeana. Putem oko sveta, 1940.

Βιβλιογραφικές πηγές

• Jelena Dimitrijević (1986). «Pisma iz Niša o haremima». National Library of Serbia. Ανακτήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 2016. 
• Slobodanka Peković (2008) (στα sr). Putopisi Jelene Dimitrijević kao mogućnost viđenja Drugog (117-35). Belgrade, Serbia: Institute for Literature and Arts. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-04-19. https://web.archive.org/web/20210419002047/http://www.ikum.org.rs/lat/pages.php?page=knjizevna_istorija_134. Ανακτήθηκε στις 2 December 2016. 
• Hawkesworth, Celia, Voices in the Shadows: Women and Verbal Art in Serbia and Bosnia, published by Central European University Press (Budapest, New York, 2000).
• Skerlić, Jovan, Istorija Nove Srpske Književnosti/A History of New Serbian Literature (Second Edition, 1921), p. 476.