Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γάιος Σεμπρόνιος Τουδιτανός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γάιος Σεμπρόνιος Τουδιτανός
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
C.Sempronius C.f.C.n. Tuditanus (Λατινικά)
Γέννηση2ος αιώνας π.Χ. ή 172 π.Χ. (περίπου)[1]
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςλατινική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΑρχαίος Ρωμαίος ιστορικός
Ρωμαίος πολιτικός
Ρωμαίος στρατιωτικός
Οικογένεια
ΤέκναSempronia Tuditana[2][3]
Sempronius Tuditanus[2][4]
ΓονείςGaius Sempronius Tuditanus[2][5]
ΟικογένειαSempronii Tuditani
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΠραίτορας (132 π.Χ.)
Ρωμαίος συγκλητικός (άγνωστη τιμή)[6]
Ύπατος στην αρχαία Ρώμη (129 π.Χ.)[6]
Ταμίας (Quaestor) (145 π.Χ.)
curule aedile (135 π.Χ.)
ΒραβεύσειςΡωμαϊκός θρίαμβος (129 π.Χ.)

Ο Γάιος Σεμπρόνιος Τουδατανός ήταν πολιτικός και ιστορικός της Ρωμαϊκή Δημοκρατία. Ήταν ύπατος το 129 π.Χ.

Ο Γάιος Σεμπρόνιος Τουδιτανός ήταν μέλος του πληβείου γένους των Σεμπρονίων. Ο πατέρας του είχε το ίδιο όνομα και ήταν συγκλητικός, και το 146 π.Χ. μέλος μιας επιτροπής δέκα ανδρών που έπρεπε να αναδιοργανώσει τις πολιτικές συνθήκες στην Ελλάδα.[7] Ο Ρωμαίος ομιλητής και πολιτικός Κικέρων συγχέει αρκετές φορές τον νεότερο Τουδιτανό με τον πατέρα του, και ενημερώθηκε για το λάθος του από τον φίλο του Τίτο Πομπόνιο Αττικό τον Μάιο του 45 π.Χ.

Πιθανότατα ο νεότερος Τουδιτανός πιστοποιείται για πρώτη φορά το 146 π.Χ. ως αξιωματικός του Λεύκιου Μόμιου Αχαϊκού στον πόλεμό του στην Ελλάδα.[8] Το 145 π.Χ. ο Τουδιτανός ήταν ταμίας (quaestor).[9] Πιθανότατα επειδή ήταν υποστηρικτής των Σκιπιόνων μπορούσε να περάσει τη σειρά αξιωμάτων (curule) εντός των νομικά επιτρεπόμενων περιόδων χωρίς προβλήματα.[10] Το 132 π.Χ. ήταν πραίτωρ.[11]

Ο Τουδιτανός έφτασε στην κορυφή της σταδιοδρομίας του το 129 π.Χ. όταν έγινε ύπατος μαζί με τον Μάνιο Ακουίλιο.[12] Έπρεπε να κυβερνήσει την επαρχία της Ιταλίας και διατάχθηκε με ψήφισμα της Συγκλήτου να αποφασίσει για την νομιμότητα των κατηγοριών των Ρωμαίων συμμάχων, των οποίων τα κτήματα είχαν αφαιρεθεί από την Επιτροπή των Γράκχων και είχαν κατανεμηθεί. Ωστόσο, ο Τουδιτανός δεν ήθελε να εκπληρώσει το έργο του. Αντ' αυτού πήγε στην Ιλλιρία, υποτίθεται για να αποφύγει έναν επικείμενο πόλεμο. Με αυτόν τον τρόπο, απέτρεψε επίσης την κατανομή πρόσθετων κτημάτων.[13]

Σύμφωνα με τον Τ. Λίβιο, "ο ύπατος Γάιος Σεμπρόνιος αρχικά πολέμησε ανεπιτυχώς εναντίον των Ιαπόδων αλλά η ήττα αντισταθμίστηκε με μια νίκη που κέρδισε μέσω των ικανοτήτων του Δέκιμου Ιούνιου Βρούτου Καλλαϊκού (ο άνδρας που είχε υποτάξει τη Λουσιτανία)." [14] Ωστόσο, σύμφωνα με τον Άππιο, "Ο Σεμπρόνιος Τουδιτανός και ο Τιβέριος Πανδούσα διεξήγαγαν πόλεμο με τους Ιάποδες, που ζούσαν ανάμεσα στις Άλπεις, και φαίνεται να τους υπέταξαν". Ο Τουδιτανός τέλεσε θρίαμβο. Απαθανάτισε τις νίκες του επάνω στους Ιάποδες με μια αφιέρωση στον θεό του ποταμού Τιμάβου στην Ακυληία, η οποία είχε μια επιγραφή νίκης σε Σατούρνιο στίχο και από την οποία βρέθηκαν δύο θραύσματα το 1906.[15] Πιθανότατα ο Ρωμαίος ποιητής Όστιος εόρτασε τα έργα του στο ποίημα Πόλεμος της Ιστρίας (Bellum Histricum).

Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, στο γεωγραφικό του έργο, αναφέρει μια επιγραφή στο άγαλμα του Τουδιτανού (τον οποίο ονόμασε κατακτητή των Ιστρίων επειδή οι Ιάπυδες ζούσαν στην Ιστρία), η οποία καταγράφει τις ρωμαϊκές πόλεις στην Ιστρία, δίνει τον ποταμό Άρσα ως σύνορο με την Ιταλία και δηλώνει ότι η περιοχή ήταν 400 χιλιόμετρα πλατειά.[16]

Μπορεί να ήταν ο πατέρας της Σεμπρονίας, που παντρεύτηκε τον Δέκιμο Ιούνιο Βρούτο, ο οποίος ήταν γιος του Δέκιμου Ιούνιου Βρούτου Καλαϊκού.[17]

Ο Τουδιτανός ήταν επίσης συγγραφέας, αλλά μόνο μερικά κομμάτια των έργων του έχουν διατηρηθεί. Ο Κικέρων τόνιζε το κομψό του στυλ.[18] Στους εσωτερικούς ρωμαϊκές αγώνες για την εξουσία, ο Τουδιτανός ανήκε στους Αριστοκράτες (Οptimates) και έγραψε μια μεροληπτική διατριβή για το ρωμαϊκό συνταγματικό δίκαιο (libri magistratuum) σε τουλάχιστον δεκατρία βιβλία για την πολιτική υποστήριξη του κόμματός του.[19] Από την άλλη πλευρά ο Μάρκος Ιούνιος Κόνγος Γρακχανός ήταν ο συγγραφέας ενός παρόμοιου έργου, του De potestatibus, τουλάχιστον επτά βιβλία σε έκταση, που εξυπηρετούσε τους σκοπούς του κόμματος των Γράκχων. Και τα δύο έργα ήταν τα πρώτα τέτοια στη ρωμαϊκή λογοτεχνία. Το libri magistratuum ασχολούνταν με τις εμβόλιμες ημέρες του ημερολογίου, τον διορισμό των Πληβείων Τριβούνων, τις nundinae (ημέρες αγοράς και εορτής του παλαιού ρωμαϊκού ημερολογίου), κλπ.

Επειδή ορισμένες αναφορές (π.χ. για τους αρχικούς κατοίκους του Λάτιο που ονομάζονται Αβορίγινες, για την ανακάλυψη βιβλίων, που φέρονται να ανήκαν στον θρυλικό Ρωμαίο βασιλιά Nουμά Πομπίλιο, κλπ.) δεν φαίνεται να ταιριάζουν σε ένα έργο σχετικά με το ιδρυτικό δίκαιο, ορισμένοι μελετητές αποδίδουν στον Τουδιτανό ένα άλλο έργο, που ασχολείται με την ιστορία της Ρώμης από την ίδρυσή της μέχρι τον 2ο αι. π.Χ.[20]

Ήταν πιθανότατα ο Ρωμαίος παγκόσμιος μελετητής Μάρκος Τερέντιος Βάρρων που ανακάλυψε ότι ο Τυδιτανός χρησιμοποίησε τους χρονογράφους Κάτωνα τον Πρεσβύτερο και τον Λεύκιο Κάσιο Χεμίνα ως πηγές για τα έργα του, καθώς και το γεγονός ότι η αφήγησή του αντιστοιχούσε με εκείνη που δόθηκε από τον σύγχρονό του Λεύκιο Καλπούρνιο Πίσωνα Φρούγι, αλλά διαφέρει (λόγω των παραπάνω αναφερομένων) από εκείνη του Ιούνιου Γκρακανού. Και πάλι ο Βάρων ήταν αυτός που έδωσε τα πιο διατηρημένα αποσπάσματα του Τουδιτανού από μεταγενέστερους συγγραφείς (Διονύσιο τον Αλικαρνασσέα, Πλίνιο τον Πρεσβύτερο και Μακρόβιο Αμμβρόσιο Θεοδόσιο). Αλλά δύο αναφορές του Αύλου Γέλλιου (Αττικές Νύχτες 7.4.1 και 13.15.4) επιστρέφουν στον ιστορικό Κόιντο Αίλιο Τούβερο (ο ομώνυμος γιος του οποίου Κόιντος Αίλιος Τούβερο ήταν ύπατος το 11 π.Χ.) και στον οιωνοσκόπο Μεσάλα αντίστοιχα.[21]

  1. 1,0 1,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1548. Ανακτήθηκε στις 29  Ιουνίου 2021.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1548. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  3. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 3960. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  4. «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 3923. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  5. 5,0 5,1 «Digital Prosopography of the Roman Republic» (Αγγλικά) 1521. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2021.
  6. 6,0 6,1 Thomas Robert Shannon Broughton: «The Magistrates of the Roman Republic» (Αγγλικά) Αμερικανική Φιλολογική Εταιρεία. 1951. ISBN-10 0-89130-812-1.
  7. Base of a statue in Olympia, Greece: Inscriptions of Olympia, No. 323; Cicero, ad Atticum 13.4.1; 13.6.4; 13.30.2; 13.32.3
  8. Cicero, ad Atticum 13.33.3
  9. Cicero, ad Atticum 13.4.1
  10. Cicero, ad Atticum 13.32.3
  11. Cicero, ad Atticum 13.30.2; 13.32.3
  12. Cicero, ad Quintum fratrem 3.5.1; de re publica 1.14; de natura deorum 2.14; Velleius, Roman history 2.4.5
  13. Appian, Civil wars 1.80
  14. Livy, Periochae. 59.20
  15. Dessau 8885 = CIL I² 652
  16. Pliny the Elder, Natural History 3.19
  17. Syme, Ronald (2016). Santangelo, Federico, επιμ. Approaching the Roman Revolution: Papers on Republican History. Oxford University Press. ISBN 9780191091872. 
  18. Cicero, Brutus 95.
  19. Macrobius, Saturnalia 1.13.21; Aulus Gellius, Attic Nights 13.15.4
  20. Sempronius [I 22]. In: Der Neue Pauly, vol. 11, col. 396.
  21. Friedrich Münzer, Realencyclopädie, vol. IIA 2, col. 1442-1443