Ανάλεκτα του Κομφούκιου
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
 | |
| Συγγραφέας | Κομφούκιος |
|---|---|
| Τίτλος | 論語 |
| Γλώσσα | Κλασσικά κινέζικα |
| Ημερομηνία δημιουργίας | 4ος αιώνας π.Χ. |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Τα Ανάλεκτα (κινεζικά: 論語, πινγίν: Lún Yǔ) είναι μία συλλογή ρήσεων και διαλόγων του Κινέζου στοχαστή και φιλοσόφου Κομφούκιου με τους μαθητές του. Συνιστά ένα από τα πλέον αντιπροσωπευτικά γραπτά κείμενα για τη ζωή, τις ιδέες και τη διδασκαλία του, το οποίο άσκησε σημαντική επίδραση στην κινεζική σκέψη. Η καταγραφή του πραγματοποιήθηκε από τους μαθητές του Κομφούκιου, μετά το θάνατο του, και ολοκληρώθηκε πιθανώς κατά την Περίοδο των Μαχομένων Βασιλείων (5ος αιώνας π.Χ. - 221 π.Χ.) της Κίνας. Ο τίτλος του έργου συγκροτείται από τα δύο ιδεογράμματα lun (論) και yu (語), τα οποία σημαίνουν εξετάζω, κρίνω ή συζητώ και ομιλία, λέξη ή γλώσσα αντίστοιχα.
Ιστορική εξέλιξη του έργου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά το θάνατο του Κομφούκιου, οι μαθητές του άρχισαν να καταγράφουν στοιχεία από τις διδασκαλίες του δασκάλου τους, παράδοση που συνεχίστηκε επίσης από τις επόμενες γενιές μαθητών του. Περίπου δύο αιώνες μετά το θάνατό του υπήρχαν δεκάδες κείμενα, τα οποία τελικά συγκεντρώθηκαν και συγκρότησαν, με παραλλαγές, το έργο που είναι σήμερα γνωστό ως τα Ανάλεκτα. Σχετικά με την ιστορική εξέλιξη του περιεχομένου του, έχουν διατυπωθεί πολλές υποθέσεις.
Η παλαιότερη αναφορά στα Ανάλεκτα ως πηγή, χρονολογείται πριν τη δυναστεία Χαν, σε ένα από τα κεφάλαια του Li ji zhu shu, γεγονός που υποδεικνύει πως ένα ομώνυμο κείμενο ήταν ήδη γνωστό την εποχή εκείνη. Ο ιστορικός Σι Μα Τσιέν (Si-ma Quian), στη βιογραφία τού Κομφούκιου, παραθέτει χωρία από τα Ανάλεκτα, χωρίς όμως να μπορεί να επιβεβαιωθεί μέσα από αυτά η ύπαρξη του ίδιου τού έργου. Οι πρώτες πληροφορίες για το έργο, στη μορφή που είναι σήμερα γνωστό, περιέχονται στα Χρονικά της Δυναστείας Χαν (Han Shu) του Παν Κου (Ban Ghu, 32-92 μ.Χ.). Στη βιβλιογραφία του βιβλίου αναφέρονται τρία χειρόγραφα κείμενα, το Κείμενο του Λου (Lu Lun), το Κείμενο του Τσι (Qi Lun) και το Αρχαίο Κείμενο (Gu Lun), αποτελούμενα το καθένα από είκοσι, είκοσι δύο και είκοσι ένα βιβλία αντίστοιχα. Καθώς φαίνεται, οι λόγιοι της εποχής μελετούσαν και ειδικεύονταν σε ένα από τα τρία κείμενα, ωστόσο κατά την ύστερη περίοδο της δυναστείας των Δυτικών Χαν, ο Τσαγκ Γυ (張禹/张禹, Zhang Yu) μελέτησε ταυτόχρονα και συνδύασε τα κείμενα του Λου και του Τσι, επιλέγοντας ορισμένα από τα βιβλία που περιέχονταν σε αυτά. Η μελέτη που ολοκλήρωσε διαμόρφωσε τελικά ένα νέο κείμενο, γνωστό ως Κείμενο του Μαρκήσιου Τσαγκ (Chang He Lun). Τα τρία κείμενα επιμελήθηκε επίσης ο Τσεγκ Συάν (Zheng Xuan, 127-200 μ.X.), διαμορφώνοντας μία ακόμα εκδοχή του Lún Yǔ, βασισμένη κυρίως στο Κείμενο του Λου και επιλεγμένα τμήματα των υπόλοιπων κειμένων. Η τελική εκδοχή του έργου, όπως είναι γνωστό σήμερα, αποτέλεσε τελικά συνδυασμό των κειμένων των Τσεγκ Συάν και Τσαγκ Γυ.
Τα ερμηνευτικά σχόλια τού Τσεγκ Συάν υπήρξαν σημαντικά όσον αφορά την ανάλυση του έργου και σε αυτά βασίζονταν, μέχρι τη δυναστεία των Ταγκ, όλες οι μεταγενέστερες μελέτες. Τόσο ο Συάν όσο και οι υπόλοιποι από τους πρώτους σχολιαστές του κειμένου περιορίζονταν κυρίως στην επεξήγηση αναφορών σε πρόσωπα, θεσμούς ή ιστορικά γεγονότα, χωρίς να διεισδύουν στη βαθύτερη κατανόηση των δυσκολιών του, με αποτέλεσμα οι πρώτοι ερμηνευτικοί σχολιασμοί να εμφανίζουν περιορισμένο ενδιαφέρον σχετικά με το φιλοσοφικό περιεχόμενο του κειμένου.
Μεταφράσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα Ανάλεκτα μεταφράστηκαν για πρώτη φορά σε δυτική γλώσσα, στα τέλη του 16ου αιώνα, όταν ο Ιταλός ιησουίτης Matteo Ricci, με τη βοήθεια πολυάριθμων συνεργατών, μετέφρασε το κείμενο στα λατινικά, εργασία που ωστόσο δεν δημοσιεύτηκε. Ακολούθησε η μετάφραση των Prosper Intercetta (1625-96) και Ignatius da Casta (1599-1666), η οποία εκδόθηκε το 1697 στο Παρίσι από τον μοναχό Philippus Couplet (1624-92) και έφερε τον τίτλο Confucius Sinarum Philosophus. Ο τίτλος Ανάλεκτα (Analects) χρησιμοποιήθηκε, για πρώτη φορά, από τον Σκώτο ιεραπόστολο James Legge (1815-97) στη μετάφραση που δημοσιεύτηκε το 1861 στα πλαίσια μίας δίγλωσσης έκδοσης, και αποτέλεσε το πρότυπο για τις μεταγενέστερες εκδόσεις. Αξιοσημείωτη είναι επίσης η μετάφραση του Arthur David Waley (1889-1996), η οποία χαρακτηρίζεται ως λιγότερο επηρεασμένη από τη νεοκομφουκιανική ερμηνεία του κειμένου.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Σωτήρης Χαλικιάς (εισαγωγή, μτφρ. και ερμηνευτικές σημειώσεις), Τα Ανάλεκτα του Κομφούκιου, εκδ. Ίνδικτος, Αθήνα 2001
- S. Leys, The Analects of Confucius, W.W. Norton. 1997
- A. Waley, The Analects of Confucius, G. Allen & Unwin Ltd. 1938 (επανεκ. Vintage, 1989)
- D.C. Lau, Confucius, The Analects, Penguin 1979
- R.T. Ames & H. Rosemont Jr., The Analects of Confucius (A Philosophical Translation), Ballantine Books, 1998
- E. Bruce Brooks & A. Taeko Brooks, The Original Analects, Columbia University Press, 1998
- A. Cheng, Entretiens de Confucius, Ed. du Seuil, 1981
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Τα Ανάλεκτα του Κομφούκιου στην Ελληνική γλώσσα - Μετάφραση της εταιρείας Confucius Publishing Co. Ltd.
- Τα Ανάλεκτα στην Αγγλική γλώσσα Αρχειοθετήθηκε 2011-06-29 στο Wayback Machine. - Τhe Internet Classics Archive (MIT)
- Τα Ανάλεκτα στην Αγγλική και Γαλλική γλώσσα - Μεταφράσεις των J. Legge, D.C. Lau (αγγλικά) και S. Couvreur (γαλλικά)
- Τα Ανάλεκτα στην Αγγλική γλώσσα - Μετάφραση του Charles Muller
- The Analects, η μετάφραση τού James Legge στην αγγλική Βικιθήκη
- Σοφές ρήσεις του Κομφούκιου Αρχειοθετήθηκε 2011-10-10 στο Wayback Machine.