Αλί Μιρζά Σαφαβί
| Αλί Μιρζά Σαφαβί | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | علیمیرزا صفوی (Περσικά) |
| Γέννηση | 1469 Sham Asbi |
| Θάνατος | 1494 Αρνταμπίλ |
| Αιτία θανάτου | αποκεφαλισμός |
| Συνθήκες θανάτου | θανατική ποινή |
| Τόπος ταφής | Αρνταμπίλ |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ασπροπροβατάδες |
| Θρησκεία | Ισλάμ |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | θεολόγος |
| Οικογένεια | |
| Γονείς | Σαΐχ Χαϊντάρ[1] και Halima Begum |
| Αδέλφια | Ισμαήλ Α΄ της Περσίας |
| Συγγενείς | Σαΐχ Τζουναΐντ (παππούς) |
| Οικογένεια | Σαφαβίδες |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Αλί Μιρζά Σαφαβί, γνωστός και ως Σολτάν-Αλί Σαφαβί [2] (απεβ. το 1494) μέλος της δυναστείας των Σαφαβιδών, ήταν ο προτελευταίος επικεφαλής τού τάγματος των Σαφαβιδών. Έχοντας ανησυχήσει για την πολιτική του δύναμη, ο Aλί Μιρζά συνελήφθη από τους Aκ Κογιουνλού και πέρασε αρκετά χρόνια αιχμάλωτος στο Φαρς, πριν απελευθερωθεί το 1493 από τον πρίγκιπα Ροστάμ. Στην επόμενη περίοδο, αυτός και οι άνδρες του βοήθησαν τον πρίγκιπα να νικήσει τον Μπαϊσονκόρ μπιν Γιακούμπ. Ένα χρόνο αργότερα όμως, το 1494, αντιλαμβανόμενος πλέον το τάγμα των Σαφαβιδών ως απειλή για τη δική του θέση, ο Ροστάμ διέταξε την εκτέλεση τού Αλί Μιρζά. Συνειδητοποιώντας την αναπόφευκτη μοίρα του, λίγο πριν αποβιώσει, ο Αλί Μιρζά διόρισε διάδοχό του τον αδελφό του Ισμαήλ. Ο Ισμαήλ, με τη σειρά του, έφτασε τελικά να ιδρύσει την αυτοκρατορία των Σαφαβιδών, με το βασιλικό όνομα Ισμαήλ Α΄ (βασ. 1501–1524). [3]
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Aλί Μιρζά ήταν ο μεγαλύτερος γιος τού Σεΐχ Χαϊντάρ από τη σύζυγό του Aλάμ-Σαχ Μπεγκούμ (Χαλιμά, Mάρθα), κόρη τού Ουζούν Χασάν από τη Δέσποινα Χατούν (Θεοδώρα Μεγάλη Κομνηνή). [3] Σύμφωνα με τον Κασέμ Μπεγκ Ταμπριζί, γεννήθηκε το 1469/1470 στο χωριό Σαμ Ασμπίi, στα περίχωρα τού Aρνταμπίλ. [4]
Διαδέχθηκε τον πατέρα του ως επικεφαλής τού τάγματος των Σαφαβιδών μετά το τέλος εκείνου στο Ταμπασαράν τού Νταγκεστάν το 1488. [3] [2] Ο Αλί Μιρζά ήταν ο πρώτος επικεφαλής τού τάγματος των Σαφαβιδών, που ανέλαβε τον τίτλο τού Παντεσά. [3] Σύμφωνα με τον Ρότζερ Σέιβορι (1985), αυτό ήταν «μία ξεκάθαρη ένδειξη ότι σε αυτό το στάδιο οι Σαφαβίδες φιλοδοξούσαν να αποκτήσουν εγκόσμια, καθώς και πνευματική εξουσία». [3] Η απόδοση τού τίτλου τού Σολτάν, που δόθηκε στον Aλί Μιρζά από μεταγενέστερους ιστορικούς, είναι αμφίβολη. Ο Aλί Μιρζά μάλλον δεν χρησιμοποίησε ο ίδιος τον τίτλο, σύμφωνα με τον Σέιβορι. [3]
Κάποια στιγμή, Σούφι τού τάγματος των Σαφαβιδών κινητοποιήθηκαν στο Αρνταμπίλ γύρω από τον Αλί Μιρζά και τον υποκίνησαν «να εκδικηθεί τον θάνατο τού πατέρα του», στον οποίο είχαν εμπλακεί οι Ακ Κογιουνλού. [3] Απογοητευμένος από τα νέα, ο ηγεμόνας των Ακ Κογιουνλού, Γιακούμπ μπιν Ουζούν Χασάν, διέταξε τη σύλληψη τού Aλί Μιρζά και ορισμένων συγγενών του, συμπεριλαμβανομένης της μητέρας του και των δύο αδελφών του. [3] Φυλακίστηκαν στο φρούριο Iστάχρ στο Φαρς. Αν δεν υπήρχε η παρέμβαση της μητέρας του, η οποία έτυχε να είναι η αδελφή τού Γιακούμπ μπιν Ουζούν Χασάν, ο Γιακούμπ μπιν Ουζούν Χασάν πιθανότατα θα είχε εκτελέσει τον Αλί Μιρζά. [3]
Ο Aλί Μιρζά πέρασε περισσότερα από τέσσερα χρόνια στη φυλακή. Τελικά απελευθερώθηκε το 1493 από έναν πρίγκιπα των Aκ Κογιουνλού, που ονομαζόταν Ροστάμ, ο οποίος έτυχε να είναι ένας από τους διεκδικητές τού θρόνου μετά το τέλος τού Γιακούμπ μπιν Ουζούν Χασάν το 1490. [3] Ο Ροστάμ ήθελε να χρησιμοποιήσει τον Αλί Μιρζά και τους οπαδούς του (δηλ. τα μέλη τού τάγματος των Σαφαβιδών) για να καταλάβει τον θρόνο. Με τη σειρά του, ο Ροστάμ φέρεται να υποσχέθηκε στον Αλί Μιρζά να τού δώσει «τον θρόνο τού Ιράν μετά το τέλος του». [3] Στην περίοδο που ακολούθησε, το 1493, ο Aλί Μιρζά και οι άνδρες του βοήθησαν τον Rοστάμ να νικήσει τον διεκδικητή Μπαϊσονκόρ μπιν Γιακούμπ. [3] Ωστόσο, αμέσως μετά, το 1494, ο Ροστάμ συνειδητοποίησε ότι ο Αλί Μιρζά και το τάγμα του αποτελούσαν πραγματική απειλή για τη δική του θέση, και έτσι διέταξε τη σύλληψη τού Αλί Μιρζά και των αδελφών του. [3] Ο Aλί Μιρζά και τα αδέλφια του, συνοδευόμενοι από μία μικρή ακολουθία, κατάφεραν να δραπετεύσουν από το στρατόπεδο τού Ροστάμ, και κινήθηκαν προς το Aρνταμπίλ. [3] Ωστόσο ο Ροστάμ γνώριζε ότι η επανένωση του Αλί Μιρζά και των ανδρών του θα μπορούσε να σημάνει πιθανό κίνδυνο για τη δική του θέση. Έτσι «έστειλε δύναμη για καταδίωξη» των φυγάδων. [3]
Συνειδητοποιώντας τη δική του αναπόφευκτη μοίρα, ο Αλί Μιρζά διόρισε τον αδελφό του Ισμαήλ ως διάδοχό του και τον διέταξε να προχωρήσει για να φτάσει στο Αρνταμπίλ. [3] Ο ίδιος ο Aλί Μιρζά πιάστηκε από τα στρατεύματα των Ακ Κογιουνλού στο Σαμασμπί κοντά στο Aρνταμπίλ και σκοτώθηκε. [3] Με εντολή της μητέρας του, Aλάμ-Σαχ Μπεγκούμ (Χαλιμά, Μάρθας), το σώμα του μεταφέρθηκε στο Aρνταμπίλ, όπου και τάφηκε. [3] Ο αδελφός του Ισμαήλ ίδρυσε τελικά την αυτοκρατορία των Σαφαβιδών μερικά χρόνια αργότερα, και έγινε γνωστός ως βασιλιάς Ισμαήλ Α΄ (βασ. 1501–1524). [3]
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Βιβλιογραφικές αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2016.
- ↑ 2,0 2,1 Ghereghlou 2016.
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 3,18 Savory 1985, σελ. 868.
- ↑ Ghereghlou, Kioumars (2017). «Chronicling a Dynasty on the Make: New Light on the Early Ṣafavids in Ḥayātī Tabrīzī's Tārīkh (961/1554)». Journal of the American Oriental Society 137 (4): 805–832. doi:. ISSN 0003-0279. https://www.jstor.org/stable/10.7817/jameroriesoci.137.4.0805.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ghereghlou, Kioumars (2016). "ḤAYDAR ṢAFAVI". Encyclopaedia Iranica.
- Savory, R. M. (1985). "ʿALĪ MĪRZĀ". Encyclopaedia Iranica, Vol. I, Fasc. 8. , σελ. 868.