Αλέξανδρος Φιλαδελφεύς

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αλέξανδρος Φιλαδελφεύς
Τσιγκογραφία του Αλέξανδρου Φιλαδελφέως από το περιοδικό Ημερολόγιο Σκόκου του 1892.
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Αλέξανδρος Φιλαδελφεύς (Ελληνικά)
Γέννηση1866[1]
Αθήνα[2]
Θάνατος1955[1]
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
ΣπουδέςΑκαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταανθρωπολόγος
αρχαιολόγος[2]
ζωγράφος[2]
βιβλιοθηκονόμος[2]
έφορος[2]
καθηγητής πανεπιστημίου[2]
ΕργοδότηςΕθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Αλέξανδρος Φιλαδελφεύς (Αθήνα, 1867 - 1955), ήταν Έλληνας αρχαιολόγος του 19ου και του 20ού αιώνα. Διετέλεσε διευθυντής του Αρχαιολογικού Μουσείου Ολυμπίας, διευθυντής της Ακρόπολης των Αθηνών, διευθυντής του Επιγραφικού Μουσείου και διευθυντής του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου της Αθήνας.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Αλέξανδρος Φιλαδελφεύς γεννήθηκε το 1867 στην Αθήνα. Ο πατέρας του ήταν ο Θεμιστοκλής Φιλαδελφεύς, ιδρυτής ενός από τα πρώτα τυπογραφεία στην Ελλάδα. Σπούδασε ζωγραφική στο Μόναχο και στη συνέχεια φιλολογία στην Αθήνα.[3] Υπήρξε μαθητής του Νικολάου Γύζη, φίλος της οικογένειας Ντάνκαν και αναφέρεται ως εμπνευστής της ιδέας της αφής της ολυμπιακής φλόγας στην Ολυμπία από τον ήλιο.[4]

Διορίστηκε υφηγητής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και καθηγητής της ιστορίας της τέχνης στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Διετέλεσε έφορος αρχαιοτήτων στο Ναύπλιο, στην Πάτρα και στην Αθήνα. Ήταν διευθυντής του Μουσείου της Ολυμπίας, διευθυντής της Ακρόπολης, γενικός γραμματέας της Εταιρείας των Χριστιανικών Αρχαιοτήτων, διευθυντής του Επιγραφικού Μουσείου και διευθυντής του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Έκανε αρχαιολογικές ανασκαφές στη Σικυώνα, τη Νικόπολη (1913- 1926),[5] την Ερμιόνη, την Ηραία Αρκαδίας (1930),[6] την Αθήνα και αλλού. Διετέλεσε επίσης μέλος τού διοικητικού συμβουλίου και αργότερα πρόεδρος τής Αθηναϊκής Μανδολινάτας.[7][8]

Ως ζωγράφος φιλοτέχνησε αρκετά έργα τα οποία ήσαν εμπνευσμένα από την Επανάσταση του 1821, την Αγία Γραφή και την καθημερινή ελληνική πραγματικότητα. Τα κυριώτερα από αυτά τιτλοφορούνται "Άφετε τα παιδία ελθείν προς με" και "Συσίτιον".[3]

Εργογραφία[3][9][Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ἀλέξανδρος Φιλαδελφεὺς, Ὁ Ἑρμῆς τοῡ Πραξιτέλους ὡς παιδαγωγὸς, Ἐν Ἀθήναις Τυπογραφεῖον «Ἀκροπόλεως» 1890
  • Ἀλέξανδρος Φιλαδελφεὺς, Σκαριφήματα ἐκ τοῡ ἀνὰ τὸν Αἶμον ταξειδίου μου, Ἐν Ἀθήναις Ἐκ τῆς Βασιλικῆς Τυπογραφίας Ν. Γ. Ἰγγλέση 1891
  • Δημητρίου Κόκκου, Οἱ μαργαρῖται ἤτοι Πάντα τὰ ἀνέκδοτα αὐτοῡ ποιήματα μετὰ τῶν ἀσμάτων τῆς Μαρούλας, τοῡ Μπαρμπα-Λινάρδου καὶ τῆς Λύρας τοῡ Γερω-Νικόλα Ἐπιμελείᾳ Ἀλεξ. Φιλαδελφέως Ἐν Ἀθήναις Ἐκ τοῡ Τυπογραφείου τῶν Καταστημάτων Ἀνέστη Κωνσταντινίδου 1891
  • Στρατιωτικαὶ ἀναμνήσεις Ὑπὸ Ἀλεξάνδρου Φιλαδελφέως, Ἐν Ἀθήναις Καταστήματα Β. Γαβριηλίδου 1891
  • Ἀλεξάνδρου Φιλαδελφέως, Αἰγυπτιακὰ σκαριφήματα, Ἐν Ἀθήναις Τύποις Ἀλεξάνδρου Παπαγεωργίου, 1892
  • Ἀλεξάνδρου Φιλαδελφέως Τὸ ἔνδυμα ἐν τῇ καλλιτεχνίᾳ Μελέτη ἀναγνωσθεῖσα ἐν τῷ ΠαρναΣῷ τῇ 9 Δεκεμβρίου 1891, Ἐν Ἀθήναις Ἐκ τοῡ Τυπογραφείου Ἀλεξ. Παπαγεωργίου, 1892
  • Μία ἄγνωστος Λύρας φθόγγοι ἀμητὸς εἰς μνήμην Ἄννης Φιλαδελφέως, Ἐν Ἀθήναις Ἐκ τοῡ Τυπογραφείου Ἀλεξάνδρου Παπαγεωργίου, 1893
  • Filadelf Gorilla, L'Homme singe dégénéré. Notes et impressions d'un singe à travers le monde ancien et moderne, Henri Jouve, Editeur, Paris, 1893
  • Critiques d'éminentes compétances sur "L'homme singe dégénéré", le récent ouvrage de Mr Filadelf Gorilla. Extraits des journaux français, Αθήνα, Éditions Papageorgiou, 1894, 16 σ.
  • Ἑλληνικαὶ Ἑστιάσεις Ἡ γαστρονομία παρὰ τοῖς ἀρχαίοις Ἕλλησιν. Ἀθήνησι 1894
  • 1895 Ἔτος Πρῶτον Λίγ` ἀπ` ὅλα Ἡμερολόγιον γελοιογραφικὸν μετὰ πλείστων γελοιογραφημάτων τῇ συνεργασίᾳ πολλῶν λογίων Ὑπὸ Ἀλεξάνδρου Θ. Φιλαδελφέως Δ. Φ. Ἐν Ἀθήναις Ἐκδότης Ἰωάννης Νοτάρης Ἐκ τοῡ Τυπογραφείου τῆς Ἑστίας 1895
  • Ἀλεξάνδρου Θ. Φιλαδελφέως Διδάκτορος τῆς Φιλοσοφίας Ἡ γραφικὴ παρὰ τοῖς Ἀρχαίοις Ἕλλησι Ἐν Ἀθήναις Ἐκ τοῡ Τυπογραφείου Παρασκευᾶ Λεώνη 1896
  • Τὰ αἴτια τῆς ἀκμῆς τῆς Ἀρχαίας Ἑλληνικῆς τέχνης Λόγος ἐναρκτήριος Ἀλεξάνδρου Φιλαδελφέως ὑφηγητοῡ τῆς Ἀρχαιολογίας, ἐκφωνηθεὶς ἐν τς Πανεπιστημίῳ Ἐν Ἀθήναις Ἐκ τοῡ Τυπογραφείου Νομικῆς 1896
  • Ἀλεξάνδρου Θ. Φιλαδελφέως Ὑφηγητοῡ τῆς Ἀρχαιολογίας ἐν τῷ Ἐθνικῷ Πανεπιστημίῳ Ἀκτῖνες ἐκ τῆς Θεσσαλίας Ἐντυπώσεις ταξειδιώτου Ἐν Ἀθήναις Ἐκ τῆς Τυπογραφίας τῆς Βασιλικῆς Αὐλῆς Νικολάου Γ. Ἰγγλέση 1897
  • Ποιήσεις Κ. Τριανταφύλλη Ἀθῆναι, Τύποις Ἀνέστη Κωνσταντινίδου, 1898.
  • Alessandro Filadelfeo, L' uomo scimmia degenerata; con prefazione di Giovanni Bovio, traduzione dal francese per Gaetano Buja, Napoli: Tipografia Melfi & Joele, 1898
  • Ὁ ἀνθρώπινος ζωολογικὸς κῆπος Ὑπὸ Ἀλεξάνδρου Θ. Φιλαδελφέως [Ἀνατύπωσις ἐκ τῆς «Ποικίλης Στοᾶς» τοῡ 1899]. Ἐν Ἀθήναις Ἐκ τοῡ Τυπογραφείου τῆς Ἑστίας Κ. Μάϊσνερ καὶ Ν. Καργαδούρη 1899
  • Alexandros Th. Philadelpheus, Der Pan in der antiken kunst; eine archaeologische und aesthetische studie, Sakellarios, Athen, 1899
  • Ἀλεξάνδρου Θ. Φιλαδελφέως Ὑφηγητοῡ τῆς Ἀρχαιολογίας κτλ., Ὁδηγὸς τῶν Ἀθηνῶν Ἱστορικὴ καὶ ἀρχαιολογικὴ περιγραφὴ τῶν ἀρχαίων μνημείων, Ἐκδότης Μιχαὴλ Ι. Σαλίβερος Ἐν Ἀθήναις Ἐκ τοῡ Τυπογραφείου τῶν Καταστημάτων Μιχαὴλ Ι. Σαλιβέρου 1900
  • Ἀλεξάνδρου Φιλαδελφέως Ὁ Ἑρμῆς τοῡ Πραξιτέλους ὡς παιδαγωγὸς Ἔκδοσις Δευτέρα Ἐν Ἀθήναις Ἐκ τοῡ Τυπογραφείου τῶν Καταστημάτων Μιχαὴλ Ι. Σαλιβέρου 1900
  • Πῶς μεταρρυθμιστέα ἡ σύγχρονος τῶν Ἑλληνίδων περιβολή; Τὸ ἀρχαῖον ἑλληνικὸν ἔνδυμα. Διάλεξις Ἀλεξάνδρου Θ. Φιλαδελφέως Ὑφηγητοῡ τῆς Ἀρχαιολογίας γενομένη ἐν τῇ αἰθούσῃ τῆς Ἀρχαιολ. Ἑταιρείας Τῇ 22 Μαΐου 1900 Ἐν Ἀθήναις Ἐκ τοῡ Τυπογραφείου «Νομικῆς» 1900
  • 25 Μαρτίου 1821 Οἱ ἥρωες τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως Εἰκόνες καὶ βιογραφίαι αὐτῶν Ὑπὸ Ἀλεξ. Φιλαδελφέως Ἐν Ἀθήναις Ἐκ τοῡ Τυπογραφείου τῶν Καταστημάτων Μιχαὴλ Ι. Σαλιβέρου 1900
  • Η Δήλος: Σύντομος ιστορία, ανασκαφαί και περιγραφή των επί ταύτης ερειπίων και μνημείων / Υπό Αλεξάνδρου Θ. Φιλαδελφέως, Ἐν Ἀθήναις, Τύποις "Κράτους" Θ. Τζαβέλλα, 1909
  • Αλεξάνδρου Φιλαδελφέως, Ανασκαφαί Νικοπόλεως : Ψηφιδωτόν χριστιαν. βασιλικής Δουμετίου, Πρακτικά της Αρχαιολογικής Εταιρείας 1915, Ἐν Ἀθήναις, Τύποις Π. Δ. Σακελλαρίου, 1917
  • Bases archaïques trouvées dans le mur de Thémistocle à Athènes / Alex. Philadelpheus, 1922
  • Philadelpheus Alex. (directeur du Musée épigraphique et du Santuaire d'Olympie), Les Monuments d'Athènes. Guide Archéologique, historique et artistique rélatif au monuments classiques, byzantins et modernes de la ville d'Athènes. IIème édition revisée et complétée et richement illustrée. Préface par M. le Professeur E. Driault, Athènes, Impr. P. D. Sakellarios, 1930
  • Alexandre Philadelpheus, Les fouilles de Nicopolis, 1913-1926, Athènes, 1933
  • Philadelpheus, Alexander, Museum of Athens. Archaeological, historical and artistic guide-book. Translated by Miss R. Rigidis and Printed under the core of Miss A. Cavounidis, Athens, 1935
  • Philadelpheus, Alexander, The Monuments of Athens, Athens, 1935
  • J'ai cherché un homme / Laura Melamed ; préface de M. Alexandre Philadelpheus, Paris : Éditions de la Jeune académie , 1936
  • Philadelpheus, Alexandre, Das Athener Nationalmuseum, Textbd 3., 1937
  • Philadelpheus, Alex. et al., En Grèce. Crète. Fascicule VIII: La peinture minoenne, Fascicule VIII: La peinture, Secr. Gén. au Tourisme, Athènes, 1948
  • Alexandre Philadelpeus, L'homme singe dégénéré notes et impressions d'un singe à travers le monde ancien et moderne, Αθήνα, ιδίοις αναλώμασι, 1949, γ´ αναθεωρημένη έκδοση, πρόλογος Mario Meunier, Άγγελος Τανάγρας, 361 σ., 13X19.
  • Philadelpheus, Alexander, Monuments of Athens, Athens, 1954

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 (Γερμανικά) Κατάλογος της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γερμανίας. 129349895. Ανακτήθηκε στις 30  Μαΐου 2020.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 (Γερμανικά) Κατάλογος της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γερμανίας. 129349895. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουνίου 2020.
  3. 3,0 3,1 3,2 Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 221, τομ. 34. 
  4. «ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ - Μνημεία Αθηνών». www.patakis.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2017. 
  5. «Νικόπολη: ένας αιώνας ανασκαφών». Αρχαιολογία Online. 2014-12-01. http://www.archaiologia.gr/blog/2014/12/01/%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7-%CE%AD%CE%BD%CE%B1%CF%82-%CE%B1%CE%B9%CF%8E%CE%BD%CE%B1%CF%82-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%B1%CF%86%CF%8E%CE%BD/. Ανακτήθηκε στις 2017-03-29. 
  6. «ANCIENT CITY». ancientcity.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2017. [νεκρός σύνδεσμος]
  7. «Ο ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΛΑΒΔΑΣ ΚΑΙ Η ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΜΑΝΔΟΛΙΝΑΤΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ». Athenian Mandolinata Nikolaos Lavdas (στα Αγγλικά). 31 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2023. 
  8. Μπαρμπάκη, Μαρία. «Οι πρώτοι μουσικοί σύλλογοι της Αθήνας και του Πειραιά και η συμβολή τους στη μουσική παιδεία (1871-1909)». Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. 
  9. Polylas, Iakōvos· Vlachos, Angelos (1 Ιανουαρίου 2005). Hē philologikē mas glōssa. Syllogos pros Diadosin Ōphelimōn Vivliōn.