Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ίλος του Τρώα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ίλος του Τρώα
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
ΣύζυγοςΕυρυδίκη
ΤέκναΛαομέδων
Θεμίστη
Τηλέκλεια
ΓονείςΤρως και Καλλιρρόη
ΟικογένειαΔαρδανίδες
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαβασιλιάς της Τροίας

Στην Αρχαία ελληνική μυθολογία ο Ίλος (ή Ίλιος) ήταν ο ιδρυτής της πόλης Ίλιον ή Βιλούσα σύμφωνα με τις πηγές των Χετταίων, που πήρε το όνομα του.[1] Όταν η πόλη έγινε πρωτεύουσα του Τρωικού βασιλείου, πήρε και το όνομα Τροία προς τιμή του πατέρα του, και έμεινε γνωστή με αυτό το όνομα στην Ιλιάδα. Σύμφωνα με πολλές πηγές ο Ίλος είχε μια χαίτη από τρίχες αλόγου.[2] Ο Ίλος ήταν ο μεγαλύτερος γιος και διάδοχος του Τρώ[α] βασιλιά της Δαρδανίας και της Καλλιρρόης, μιας από τις Ναϊάδες, κόρης του ποτάμιου θεού Σκάμανδρου ή της Ακαλλαρίδας, κόρης του Ευμήδη.[3][4][5] Τα αδέλφια του ήταν ο Ασσάρακος, ο Γανυμήδης, η Κλεοπάτρα και πιθανότατα η Κλεομήστρα.[6][7][8] Ο Ίλος έγινε γενάρχης κλάδου, του οίκου του Πριάμου βασιλιά της Τροίας, ενώ ο Ασσάρακος του κλάδου του Αινεία, του ιδρυτή της κοσμοκράτειρας Ρώμης, πόλεων ονομαστών. Ο Ίλος είναι ο πατέρας του Λαομέδοντα από τη σύζυγό του Ευρυδίκη κόρη του Αδράστου, ή από τη Λευκίππη, ή τη Βάτεια κόρης του Τεύκρου.[9][10][11] Οι κόρες του Ίλου ήταν η Θεμίστη ή Θέμις που παντρεύτηκε τον Κάπυ βασιλιά της Δαρδανίας, και η Τηλέκλεια που παντρεύτηκε τον Κισσέα.[12] Σύμφωνα με μερικές πηγές ο Ίλος ήταν ο πατέρας του Τιθωνού και του Γανυμήδη.[13][14]

Ο ίδιος ο Ίλ[ι]ος ίδρυσε την Τροία, πόλη που πήρε το όνομά του, όπως και αυτό του πατέρα του, αναφερόμενη πολλές φορές ως `Ιλιον. Ο σχετικός μύθος έχει ως εξής: Ο Ίλος πήγε κάποτε στη Φρυγία για να συμμετάσχει σε αγώνες, που είχε διοργανώσει ο βασιλιάς της χώρας αυτής. Νίκησε, και πήρε ως βραβείο εκατό δούλους: 50 άνδρες και 50 γυναίκες. Ο βασιλιάς της Φρυγίας, βασιζόμενος σε ένα χρησμό, προσέθεσε στο έπαθλο και μία αγελάδα με βούλες στο τρίχωμά της. Είπε στον Ίλο να την αφήσει ελεύθερη, να την ακολουθήσει και στο μέρος όπου το ζώο θα σταματούσε, ο Ίλος να ιδρύσει μία πόλη. Η αγελάδα περπάτησε προς τα βόρεια και στάθηκε σε έναν λόφο, που ήταν γνωστός ως «Λόφος του Άτυος», επειδή εκεί κατά την παράδοση είχε πέσει ο Άτυς, όταν ο Δίας τον είχε γκρεμίσει από τα ουράνια. Ο Ίλος λοιπόν έκτισε εκεί την πόλη Ίλιον, ή (προς τιμή του πατέρα του) Τροία. Το Ίλιον βρισκόταν περίπου 25 χιλιόμετρα νότια από τη Δάρδανο, πόλη που είχε ιδρύσει ο προπάππος του.[15] Λίγο καιρό μετά, ο Ίλος ζήτησε από τον Δία να του στείλει ένα σημάδι, που να μαρτυρούσε την εύνοια του θεού προς αυτόν και την εξουσία του, ώστε να μπορέσει να κυβερνήσει την πόλη. Μία μέρα βρήκε μπροστά στη σκηνή του ένα ξόανο, που φαινόταν να έχει έρθει από το πουθενά. Το άγαλμα αυτό ήταν το Διιπετές Παλλάδιον, δηλ. είχε πέσει από τον Δία και παρίστανε την Παλλάδα. Είχε τρεις πήχεις ύψος, τα πόδια του ήταν ενωμένα και στα αριστερά του έφερε ηλακάτη και αδράχτι, ενώ στα δεξιά του δόρυ.

Στο σημείο της θαυματουργικής εμφανίσεώς του, ο Ίλος ανέγειρε ναό και το τοποθέτησε μέσα. Ο ναός αυτός ήταν ο περίφημος ναός της θεάς Αθηνάς της Τροίας. Σύμφωνα με μία παράδοση, κάποτε το έσωσε ο Ίλος από μία πυρκαγιά, αλλά αυτός τυφλώθηκε, διότι δεν επιτρεπόταν να δει κανείς αυτό το είδωλο. Η Αθηνά ωστόσο εισάκουσε τις ικεσίες του και του ξανάδωσε το φως του, καθώς το «αμάρτημά» του ήταν δικαιολογημένο. Ο Ίλος, σαν ένδειξη ευγνωμοσύνης προς τη θεά, οικοδόμησε ναό προς τιμή της και τοποθέτησε την εικόνα της. Η θέση του ναού ήταν ο αρχικός πυρήνας της πόλης, που αργότερα έγινε διάσημη σαν Τροία.[16] Σύμφωνα με τον Δίκτυ τον Κρητικό, η εικόνα έπεσε από τον ουρανό την ώρα που ο Ίλος οικοδομούσε τον ναό, όταν ακόμη η οροφή δεν είχε ολοκληρωθεί, και όπου έπεσε η εικόνα, εκεί έμεινε τοποθετημένη.[17] Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς αναφέρει την περίεργη άποψη ότι το Παλλάδιο κατασκευάστηκε από τα οστά του Πέλοπα. Μια παρόμοια άποψη αναφέρει ότι το άγαλμα του Δία στην Ολυμπία κατασκευάστηκε από "οστά Ινδικών θηρών", δηλαδή "ελεφαντοστό".[18] Ο Ίλος προτίμησε να γίνει βασιλιάς στη νέα πόλη που ιδρύθηκε, αντί για το κανονικό του βασίλειο της Δαρδανίας, το οποίο παρέδωσε στον μικρότερο αδελφό του Ασσάρακο. Έτσι το βασίλειο της Τρωάδας μοιράστηκε στα δύο· τον Ίλο διαδέχθηκε ο γιος του Λαοκόων. Σαν ευσεβέστατος άνδρας ενοχλήθηκε από την ασέβεια του Τάνταλου απέναντι στους θεούς, και τον εξόρισε από την Παφλαγονία.[19] Ο γιος του Τάνταλου, Πέλοπας ήρθε με στρατό χρόνια αργότερα, για να εκδικηθεί την εξορία τού πατέρα του: έγινε αιματηρή μάχη μεταξύ τους, αλλά ο Ίλος αναδείχθηκε νικητής και ο Πέλοπας επανήλθε στην εξορία.[20][21] Σύμφωνα με μερικούς μύθους ο Ίλος νίκησε των βασιλιά των Βεβρύκων Βύζο και έκανε την Τροία πανίσχυρη.[22] Με τον θάνατό του οι κάτοικοι της πόλης τον τίμησαν ιδιαίτερα, στήνοντας μεγαλοπρεπές μνημείο στις πύλες της Τροίας.[23]

  • Ο αστεροειδής 18282 Ίλος (18282 Ilos), που ανακαλύφθηκε το 1977 και ανήκει στην Τρωική Ομάδα, πήρε το όνομά του από τον Ίλο του Τρώα.
  • Emmy Patsi-Garin: «Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας», εκδ. οίκος Χάρη Πάτση, Αθήνα 1969
  • Apollodorus, The Library with an English Translation by Sir James George Frazer, F.B.A., F.R.S. in 2 Volumes, Cambridge, MA, Harvard University Press; London, William Heinemann Ltd. 1921.
  • Conon, Fifty Narrations, surviving as one-paragraph summaries in the Bibliotheca (Library) of Photius, Patriarch of Constantinople translated from the Greek by Brady Kiesling.
  • Dictys Cretensis, from The Trojan War. The Chronicles of Dictys of Crete and Dares the Phrygian translated by Richard McIlwaine Frazer, Jr. (1931-). Indiana University Press. 1966.
  • Diodorus Siculus, The Library of History translated by Charles Henry Oldfather. Twelve volumes. Loeb Classical Library. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press; London: William Heinemann, Ltd. 1989. Vol. 3. Books 4.59–8. Online version at Bill Thayer's Web Site
  • Diodorus Siculus, Bibliotheca Historica. Vol 1-2. Immanel Bekker. Ludwig Dindorf. Friedrich Vogel. in aedibus B. G. Teubneri. Leipzig. 1888-1890. Greek text available at the Perseus Digital Library.
  • Dionysus of Halicarnassus, Roman Antiquities. English translation by Earnest Cary in the Loeb Classical Library, 7 volumes. Harvard University Press, 1937-1950. Online version at Bill Thayer's Web Site
  • Dionysius of Halicarnassus, Antiquitatum Romanarum quae supersunt, Vol I-IV. Karl Jacoby. In Aedibus B.G. Teubneri. Leipzig. 1885. Greek text available at the Perseus Digital Library.
  • Gaius Julius Hyginus, Fabulae from The Myths of Hyginus translated and edited by Mary Grant. University of Kansas Publications in Humanistic Studies. Online version at the Topos Text Project.
  • Gaius Valerius Flaccus, Argonautica translated by Mozley, J H. Loeb Classical Library Volume 286. Cambridge, MA, Harvard University Press; London, William Heinemann Ltd. 1928.
  • Gaius Valerius Flaccus, Argonauticon. Otto Kramer. Leipzig. Teubner. 1913. Latin text available at the Perseus Digital Library.
  • Lucius Mestrius Plutarchus, Moralia Translated from the Greek by several hands. Corrected and revised by. William W. Goodwin, PH. D. Boston. Little, Brown, and Company. Cambridge. Press Of John Wilson and son. 1874. 5.
  • Pausanias, Description of Greece with an English Translation by W.H.S. Jones, Litt.D., and H.A. Ormerod, M.A., in 4 Volumes. Cambridge, MA, Harvard University Press; London, William *Heinemann Ltd. 1918.
  • Pausanias, Graeciae Descriptio. 3 vols. Leipzig, Teubner. 1903. Greek text available at the Perseus Digital Library.
  • Publius Ovidius Naso, Fasti translated by James G. Frazer. Online version at the Topos Text Project.
  • Publius Ovidius Naso, Fasti. Sir James George Frazer. London; Cambridge, MA. William Heinemann Ltd.; Harvard University Press. 1933. Latin text available at the Perseus Digital Library.
  • Publius Ovidius Naso, Metamorphoses translated by Brookes More (1859-1942). Boston, Cornhill Publishing Co. 1922. Online version at the Perseus Digital Library.
  • Publius Ovidius Naso, Metamorphoses. Hugo Magnus. Gotha (Germany). Friedr. Andr. Perthes. 1892. Latin text available at the Perseus Digital Library.
  • Publius Vergilius Maro, Aeneid. Theodore C. Williams. trans. Boston. Houghton Mifflin Co. 1910. Online version at the Perseus Digital Library.
  • Publius Vergilius Maro, Bucolics, Aeneid, and Georgics. J. B. Greenough. Boston. Ginn & Co. 1900. Latin text available at the Perseus Digital Library.
  • Quintus Smyrnaeus, The Fall of Troy translated by Way. A. S. Loeb Classical Library Volume 19. London: William Heinemann, 1913. Online version at theio.com
  • Quintus Smyrnaeus, The Fall of Troy. Arthur S. Way. London: William Heinemann; New York: G.P. Putnam's Sons. 1913. Greek text available at the Perseus Digital Library.