Tabulae Iliacae
Οι Tabulae Iliacae ("Ιλιαδικοί πίνακες", "Ιλιακοί πίνακες", ενικός Tabula Iliaca ) είναι συλλογή από 22 λίθινες πλάκες ( πίνακες ), κυρίως από μάρμαρο, με ανάγλυφα που απεικονίζουν σκηνές από την ελληνική επική ποίηση, ιδιαίτερα της Ιλιάδας και του Τρωικού πολέμου[1]. Ανάγονται όλοι στην πρώιμη αυτοκρατορική εποχή και φαίνεται ότι προέρχονται από δύο ρωμαϊκά εργαστήρια, το ένα από τα οποία φαίνεται πως ικανοποιούσε πελατεία με πιο μετριοπαθείς φιλοδοξίες[2].
Περιγραφή των πινάκων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο όρος χρησιμοποιείται συμβατικά για είκοσι ένα [3] μαρμάρινους πίνακες σκαλισμένους σε πρόστυπο ανάγλυφο σε μικροσκοπικά ορθογώνια, με επιγραφές που συνήθως περιβάλλουν το μεγαλύτερο κεντρικό ανάγλυφο[4] και σύντομα εγχάρακτα κείμενα στον εμπροσθότυπο. Λίγα μπορούν να ειπωθούν για τα μεγέθη τους, αφού κανένα δε σώζεται πλήρες. Φαίνεται ότι ο μεγαλύτερος ορθογώνιος πίνακας είναι 25 x 42 εκ. Οι σκηνές του περιθωρίου στα άκρα, όπου μπορούν να εντοπιστούν, προέρχονται σε μεγάλο βαθμό από τον Επικό Κύκλο . Οι ένδεκα από τις μικρές μαρμάρινες πινακίδες είναι μικρές εικονογραφικές αναπαραστάσεις του Τρωικού Πολέμου, που απεικονίζουν επεισόδια από την Ιλιάδα, συμπεριλαμβανομένων δύο κυκλικών στην Ασπίδα του Αχιλλέα . Άλλοι έξι πίνακες απεικονίζουν την άλωση του Ιλίου (Ιλίου πέρσιν). Στην πίσω όψη του πίνακα του Βοργία (borgia tabula) υπάρχει ένας κατάλογος τίτλων και συγγραφέων επικών έργων, με στιχομετρία, κατάλογος δηλαδή με τον αριθμό των γραμμών σε κάθε έπος. Αν και οι πίνακες προκάλεσαν μεγάλο ενδιαφέρον, ο W. McLeod έδειξε ότι δεν αντιπροσωπεύει την παράδοση της ελληνιστικής λογιοσύνης. Σε κάθε περίπτωση που τα γεγονότα μπορούν να ελεγχθούν με τον αποδεκτό κανόνα, ο συντάκτης του πίνακα του Βοργία κατά την άποψή του σφάλλει, επικαλούμενος ένα κατά τα άλλα μη επιβεβαιωμένο ποίημα, το Δαναΐδες, αποδίδοντας νέο ποίημα στον Αρκτίνο . Ο McLeod προτείνει λογοτεχνική παραποίηση, σχεδιασμένη για να εντυπωσιάσει τους νεόπλουτους Ρωμαίους. Ο Nicholas Horsfall[5] θεωρεί ότι ο "συνδυασμός λάθους και πολυμάθειας" έχει σχεδιαστεί για να εντυπωσιάσει πρόθυμους νεομορφωμένους καταναλωτές πολιτισμού με επιδεικτικές, αλλά ψευδείς αποδείξεις της πολυμάθειάς τους. "Ο πίνακας του Βοργία είναι προσποίηση γραμματισμού για τους αγράμματους", συμπεραίνει ο McLeod[6]. Ο M. Squire, στο "The Iliad in a Nutshell: Visualizing Epic on the Tabulae Iliacae" (Oxford; and New York Oxford University Press, 2011), που αναθεωρήθηκε στο "BMCR"[7] βλέπει σε όλα αυτά ένα πιο ραφιναρισμένο προϊόν.
Tabula Iliaca Capitolina[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ένα από τα πληρέστερα παραδείγματα που σώζονται είναι η Tabula Iliaca Capitolina, η οποία ανακαλύφθηκε γύρω από τις Bovillae, κοντά στη Ρώμη. O Πίνακας χρονολογείται από την περίοδο του Αυγούστου, γύρω στο 15 [[ΠΚΕ]]. Τα γλυπτά απεικονίζουν πολλές σκηνές του Τρωικού Πολέμου, με λεζάντες, συμπεριλαμβανομένης της εικόνας του Αινεία να σκαρφαλώνει σε ένα πλοίο μετά τη λεηλασία της Τροίας. Η λεζάντα του σκαλίσματος αποδίδει την απεικόνισή του σε ένα ποίημα του Στησίχορου τον 6ο αιώνα ΠΚΕ, αν και υπήρξε πολύς επιστημονικός σκεπτικισμός από τα μέσα του 19ου αιώνα[8]. Ο Άτλας των Κλασικών Αρχαιοτήτων του Theodor Schreiber (1895) περιελάμβανε λεπτομερή περιγραφή του πίνακα ριγραπεφή με γραμμικά σχέδια[9]. Η Tabula Iliaca Capitolina βρίσκεται αυτή τη στιγμή στα Μουσεία Καπιτωλίου στη Ρώμη.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Theodor Bergk Commentatio de tabula Iliaca Parisiensi . Marburg, Typis Elwerti Academicis, 1845.
- Άννα Σαντούρσκα. Les tables iliaques . Warszawa, Państwowe Wydawn. Naukowe, 1964.
- Nicholas Horsfall " Tabulae Iliacae στη συλλογή Froehner, Παρίσι". The Journal of Hellenic Studies 103 (1983), σσ. 144–47.
- Michael Squire, The Iliad in a Nutshell: Visualizing Epic on the Tabulae Iliacae . Οξφόρδη; Νέα Υόρκη: Oxford University Press, 2011. (Κριτικές: Bryn Mawr Classical Review 2013.02.32 )
- David Petrain, Homer in Stone: The Tabulae Iliacae in their Roman Context . Cambridge: Cambridge University Press.
Σημειώσεις-παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ David Petrain, Homer in Stone: The Tabulae Iliacae in Their Roman Context (Cambridge University Press, 2014), "Introduction".
- ↑ Anna Sadurska Les tables iliaques (Warsaw, 1964), esp. p. 11.
- ↑ Sadurska 1964 carefully catalogued a corpus of nineteen tabulae; two more had been added to the list by 1985, according to W. McLeod, "The 'Epic Canon' of the Borgia Table: Hellenistic Lore or Roman Fraud?" Transactions of the American Philological Association 11 (1985), pp. 153-65.
- ↑ The Second Verona Table (Sadurska's 9D, was bordered with two rows of panels.
- ↑ Horsfall, "Stesichorus at Bovillae?", Journal of Hellenic Studies 99 (1997:26-48) especially pp 33-35; McLeod 1985: 163-65
- ↑ McLeod 1985:165.
- ↑ "BMCR" 2013.02.32: http://bmcr.brynmawr.edu/2013/2013-02-32.html
- ↑ "The Aeneas-Legend from Homer to Virgil." http://theol.eldoc.ub.rug.nl/FILES/root/BremmerJN/1987/117/aeneas.pdf[νεκρός σύνδεσμος]. Accessed 4 November 2007.
- ↑ Theodor Schreiber, Atlas of Classical Antiquities (London, 1895), pp. 176-179. http://www.mediterranees.net/art_antique/oeuvres/iliaca/schreiber_en.html. This page also links to a very large image of the tablet. Accessed 23 April 2013.