Μετάβαση στο περιεχόμενο

OSIRIS-REx

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
OSIRIS-REx
ΟργανισμόςΠανεπιστήμιο της Αριζόνα
Χαρακτηριστικά αποστολής
Πύραυλος φορέαςAtlas V 411
Ημερομηνία εκτόξευσης8  Σεπτεμβρίου 2016
Τόπος εκτόξευσηςΣυγκρότημα εκτοξεύσεων 41
COSPAR ID2016-055A
Μάζα2.110 κιλά και 880 κιλά

Το OSIRIS-REx (αρχικά των αγγλικών λέξεων Origins, Spectral Interpretation, Resource Identification, Security, Regolith Explorer = Εξερευνητής Προελεύσεως, Ερμηνείας Φάσματος, Προσδιορισμού Πόρων, Ασφάλειας και Ρηγόλιθου) είναι μη επανδρωμένο διαστημικό σκάφος και διαστημική αποστολή της NASA. Σκοπός της είναι η μελέτη και επιστροφή δειγμάτων από έναν γεωπλήσιο αστεροειδή[1], τον 101955 Μπεννού. Το σκάφος εκτοξεύθηκε από τη Γη στις 8 Σεπτεμβρίου 2016 και επέστρεψε δείγματα από την επιφάνεια του αστεροειδή στις 24 Σεπτεμβρίου 2023.[2] Η ανάλυση του δείγματος αναμένεται να αυξήσει τις γνώσεις της επιστήμης για τη δημιουργία και την εξέλιξη του Ηλιακού Συστήματος, για τα αρχικά στάδια του σχηματισμού των πλανητών, καθώς και για την προέλευση των οργανικών ενώσεων που οδήγησαν στη γένεση της ζωής πάνω στη Γη.[3] Η αποστολή είναι η πρώτη αμερικανική διαστημική αποστολή που επέστρεψε δείγματα από έναν αστεροειδή. Μετά από την επιστροφή των δειγμάτων ξεκίνησε η εκτεταμένη αποστολή, πλέον ως OSIRIS-APEX, με καινούργιο στόχο τον αστεροειδή 99942 Άποφις.

Το κόστος της αποστολής θα είναι περίπου 800 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ[4], συν το κόστος για τον πύραυλο εκτοξεύσεως, περίπου 183,5 εκατομμύρια. Επικεφαλής της αποστολής είναι ο Ντάντε Λωρέττα (Dante Lauretta) του Πανεπιστημίου της Αριζόνα.

Όσιρις, θεός των νεκρών στην αρχαία Αίγυπτο

Ο σχεδιασμός της αποστολής έγινε από το Σεληνιακό και Πλανητικό Εργαστήριο (LPL) του Πανεπιστημίου της Αριζόνα, από το Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Γκόνταρντ της NASA και από τη Lockheed Martin Space Systems. Η επιστημονική ομάδα περιλαμβάνει πολίτες των ΗΠΑ, του Καναδά, της Γαλλίας, της Γερμανίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιταλίας.[5]

Μετά από ταξίδι περίπου δύο ετών, το σκάφος συνάντησε τον αστεροειδή 101955 Μπεννού στις 3 Δεκεμβρίου 2018 και άρχισε τη χαρτογράφηση της επιφάνειάς του από απόσταση περίπου 1,75 χλμ.[6] Η χαρτογράφηση χρησιμοποιήθηκε για την επιλογή του σημείου συλλογής του δείγματος.[7] Στη συνέχεια επιχειρήθηκε μία κοντινή προσέγγιση στο έδαφος του αστεροειδούς (χωρίς προσεδάφιση) και λήψη του δείγματος εδάφους με έναν ρομποτικό βραχίονα[8].

Οι μικροί αστεροειδείς αποτελούνται από αδιαφοροποίητο υλικό από τη γένεση του Ηλιακού Συστήματος[9]. Ειδικότερα, ο 101955 Μπεννού επιλέχθηκε εξαιτίας της ανθρακούχου του συστάσεως, καθώς ο άνθρακας αποτελεί το βασικό στοιχείο όλων των οργανικών μορίων. Τέτοια μόρια, όπως τα αμινοξέα, έχουν ήδη ανακαλυφθεί σε δείγματα μετεωριτών και κομητών, αποδεικνύοντας ότι κάποια συστατικά που είναι απαραίτητα για τη ζωή μπορούν να συντεθούν από τη φύση μακριά από τη Γη.

Μετά τη συλλογή του δείγματος υλικού, αυτό θα επιστράφηκε στη Γη μέσα σε μία κάψουλα 46 χιλιογράμμων, παρόμοια με αυτή που χρησιμοποιήθηκε για την επιστροφή δειγμάτων από τον κομήτη 81P/Wild (αποστολή Stardust). Το ταξίδι της επιστροφής στη Γη ήταν συντομότερο, και η κάψουλα προσγειώθηκε με ένα αλεξίπτωτο στο πεδίο δοκιμών της Γιούτα τον Σεπτέμβριο του 2023. Μετά την περισυλλογή της, η κάψουλα μεταφέρθηκε στο Διαστημικό Κέντρο Τζόνσον για επεξεργασία και ανάλυση του δείγματος σε ειδική για τον σκοπό αυτό ερευνητική εγκατάσταση.

Τα αρχικά OSIRIS επιλέχθηκαν ως μία αναφορά στον Όσιρι, θεό των νεκρών στην αρχαία Αίγυπτο, ενώ Rex σημαίνει «βασιλιάς» στα λατινικά. Η αιτία ήταν ότι ο αστεροειδής-στόχος φέρει επίσης όνομα από την αιγυπτιακή μυθολογία (Μπενού) και έχει μία πιθανότητα να συγκρουσθεί στο μέλλον με τη Γη, προκαλώντας πολλούς θανάτους.[10][11]

Η εκτόξευση του OSIRIS-REx πάνω σε πύραυλο Atlas V 411.

Η εκτόξευση του OSIRIS-REx έγινε στις 8 Σεπτεμβρίου 2016, στις 19:05 τοπική ώρα (2:05 της 9ης Σεπτεμβρίου σε θερινή ώρα Ελλάδας) πάνω σε πύραυλο-φορέα τύπου Atlas V 411, από το Συγκρότημα Εκτοξεύσεων 41 (LC-41) του Ακρωτηρίου Κανάβεραλ. Ο πύραυλος είχε δύο ορόφους[12] Το σκάφος της αποστολής αποχωρίστηκε από τον φορέα 55 λεπτά μετά την εκτόξευση[13], οπότε είχε αναπτύξει ταχύτητα 5,4 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο[14]. Η εκτόξευση χαρακτηρίσθηκε «τέλεια» από τον επικεφαλής της αποστολής.[15]

Το OSIRIS-REx εισήλθε στη φάση ταξιδιού λίγο μετά τον αποχωρισμό από τον πύραυλο-φορέα του, μετά από την επιτυχημένη εκδίπλωση των ηλιακών συλλεκτών του, την ενεργοποίηση του συστήματος προωθήσεως και την έναρξη τηλεπικοινωνιών με τη Γη[15]. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του, το σκάφος χρησιμοποίησε τους κινητήρες του και ένα κοντινό πέρασμα από τη Γη για να αυξήσει την ταχύτητά του κατά 520 μέτρα/δευτερόλεπτο επιπλέον. Η φάση ταξιδιού διήρκησε μέχρι τις 3 Δεκεμβρίου του 2018, όταν το σκάφος συνάντησε τον Μπεννού και άρχισε το επιστημονικό μέρος της αποστολής του.[2]

Λήψη του δείγματος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι ηλιακοί συλλέκτες υψωμένοι σε σχήμα «Y» πριν την επαφή του βραχίονα με το έδαφος του αστεροειδή

Μία θέση επιλέχθηκε για τη λήψη του δείγματος και στη συνέχεια έγιναν πρώτα δοκιμές της επιχειρήσεως λήψεως. Οι ηλιακοί συλλέκτες του σκάφους υψώθηκαν σε σχήμα «Y» ώστε να ελαχιστοποιηθεί η συσσώρευση σκόνης στην επιφάνειά τους κατά την επαφή με το έδαφος του αστεροειδή και να υπάρχει περιθώριο ασφαλείας αν γείρει το σκάφος κατά την επαφή.[5] Η κάθοδος ήταν πολύ αργή, ώστε να μη χρειασθεί παρά ελάχιστη χρήση των κινητήρων στο τέλος της και να μη μολυνθεί η επιφάνεια του αστεροειδή από το καύσιμό τους (υδραζίνη). Η επαφή με το έδαφος έγινε αντιληπτή με τη χρήση επιταχυνσιόμετρων και η δύναμή της διαχύθηκε από ένα ελατήριο που είναι ενσωματωμένο στον βραχίονα. Το σκάφος ακούμπησε τον Μπεννού στις 20 Οκτωβρίου του 2020.

Αμέσως μετά την επαφή, μία εκτόξευση αερίου αζώτου ώθησε σωματίδια από την επιφάνεια (από σκόνη μέχρι χαλίκια διαμέτρου 2 εκατοστών) μέσα στην κεφαλή του δειγματολήπτη, που βρίσκεται στο άκρο του ρομποτικού βραχίονα. Χρονοδιακόπτης των 5 δευτερολέπτων περιόρισε τον χρόνο συλλογής προκειμένου να μειωθεί η πιθανότητα συγκρούσεως του σώματος του σκάφους με το έδαφος. Στη συνέχεια, ο ελιγμός αποχωρήσεως σήμανε την έναρξη μιας ασφαλούς αναχωρήσεως από τον αστεροειδή.[5] Με τη λήψη εικόνων και περιστροφικούς ελιγμούς, επαληθεύθηκε ότι έχει ληφθεί δείγμα και προσδιορίσθηκε η μάζα του, καθώς έχει τεθεί ένα ελάχιστο όριο 60 γραμμαρίων[5]. Υπήρχε αρκετό άζωτο για τρεις απόπειρες δειγματοληψίας.

Εκτός από τον κύριο μηχανισμό δειγματοληψίας, παλέτες επαφής στο άκρο της κεφαλής του δειγματολήπτη συλλέξαν κόκκους μικρότερους του 1 χιλιοστού κατά την επαφή με το έδαφος του αστεροειδή. Οι παλέτες αυτές είναι κατασκευασμένες από μικρές συστροφές σύρματος ανοξείδωτου χάλυβα.[16]

Μετά τη δειγματοληψία ο βραχίονας συμπτύχθηκε στη θέση που είχε κατά την εκτόξευση και το χείλος της κάψουλας (SRC) έκλεισε και ασφαλίσθηκε για την επιστροφή στη Γη.

Επιστοφή δείγματος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 10 Μαΐου του 2021, το διστημόπλοιο ξεκίνησε το διετές ταξίδι του για την επιστροφή στην Γη, το οποίο ολοκληρώθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2023.[2] Σε απόσταση περίπου 100.000 χιλιομέτρων από την επιφάνεια του πλανήτη διαχωρίστηκε η κάψουλα με τα δείγματα από το σκάφος, και ξεκίνησε την είσοδο της στην ατμόσφαιρα με ταχύτητα 44.500 χιλιομέτρων την ώρα.[17] Ένα μικρό αλεξίπτωτο ήταν προγραμματισμένο να ανοίξει περίπου 30 χιλιόμετρα πάνω από το έδαφος, όμως αυτό δεν συναίβει λόγω ενός λάθους στην καλωδιακή σύνδεση.[18] Ευτυχώς όμως το κύριο αλεξίπτωτο άνοιξε όπως ήταν προγραμματισμένο 2,7 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια και η κάψουλα προσγειώθηκε στο Test and Training Range στη Γιούτα, με ταχύτητα 18 χιλιομέτρων την ώρα. Παρά την υψηλή ταχύτητα πρόσκρουσης, η κάψουλα ήταν σε άριστη κατάσταση.[18]

Η NASA ανακοίνωσε πως συνολικά συλλέχθηκαν 121,6 γραμμάρια από την επιφάνεια του Μπεννού.[19] Στα δείγματα βρέθηκαν οργανικά σωματίδια και κάποια άγνωστα στοιχεία που χρειάζεται εκτεταμένη μελέτη για να αποκαλυφθεί η σύνθεσή τους.[20]

Επιστημονικοί στόχοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η εκτόξευση του OSIRIS-REx επάνω σε πύραυλο Atlas V, σε κλιπ διάρκειας 2:36.

Οι επιστημονικοί στόχοι της αποστολής έχουν διατυπωθεί[21] ως εξής:

  1. Μεταφορά στη Γη και ανάλυση δείγματος ρηγόλιθου από ανθρακούχο αστεροειδή, με μάζα επαρκή ώστε να μελετηθεί η φύση του, η ιστορία του και η κατανομή των ορυκτών που τον αποτελούν, καθώς και το οργανικό του υλικό.
  2. Χαρτογράφηση των συνολικών χαρακτηριστικών, της χημείας και της ορυκτολογίας ενός αρχέγονου ανθρακούχου αστεροειδή, με σκοπό τη διερεύνηση της γεωλογικής και της δυναμικής του ιστορίας, ώστε να υπάρχει ένα πλαίσιο μελέτης του δείγματος που θα αποκτηθεί.
  3. Πιστοποίηση της υφής, της μορφολογίας, της χημείας και των φασματικών ιδιοτήτων του ρηγόλιθου στο σημείο της δειγματοληψίας in situ σε κλίμακες μέχρι λίγων χιλιοστών.
  4. Υπολογισμός του φαινομένου Γιαρκόφσκι (μιας θερμικής προελεύσεως δύναμη που ασκείται στον αστεροειδή) ενός «δυνητικά επικίνδυνου αστεροειδή» με τον προσδιορισμό των παραμέτρων που συνεισφέρουν σε αυτό.
  5. Χαρακτηρισμός των γενικών ιδιοτήτων ενός αρχέγονου ανθρακούχου αστεροειδή, ώστε να επιτραπεί η απευθείας σύγκριση με δεδομένα από επίγειες τηλεσκοπικές παρατηρήσεις ολόκληρου του πληθυσμού των γνωστών αστεροειδών.

Οι τηλεσκοπικές παρατηρήσεις έχουν βοηθήσει στον προσδιορισμό της τροχιάς του 101955 Μπεννού, ενός γεωπλήσιου αστεροειδή με μέση διάμετρο 480 ως 511 μέτρα.[22] Ο Μπενού περιφέρεται περί τον Ήλιο μία φορά κάθε 436,60 γήινες ημέρες (1,2 έτος). Αυτή η τροχιά τον φέρνει κοντά στη Γη μία φορά ανά εξαετία. Παρά το ότι η τροχιά του είναι αρκετά καλά γνωστή, οι επιστήμονες συνεχίζουν να την προσδιορίζουν με μεγαλύτερη ακρίβεια. Είναι κρίσιμη η γνώση της, αφού από πρόσφατους υπολογισμούς προκύπτει μία συνολική πιθανότητα 1 στις 1410 (ή 0,071%) συγκρούσεως με τη Γη στο χρονικό διάστημα από το 2169 μέχρι το 2199.[23] Μέρος του σκοπού της αποστολής OSIRIS-REx είναι η καλύτερη κατανόηση μη βαρυτικών επιδράσεων (όπως το φαινόμενο Γιαρκόφσκι) πάνω σε αυτή την τροχιά και οι επιπτώσεις αυτών των επιδράσεων στην πιθανότητα συγκρούσεως του Μπενού με τη Γη. Η γνώση των φυσικών παραμέτρων του Μπεννού θα είναι απαραίτητη για τυχόν μελλοντικούς επιστήμονες που θα σχεδιάσουν μία αποστολή αποφυγής συγκρούσεως με τον αστεροειδή.[14]

Τηλεσκοπικές παρατηρήσεις έχουν ήδη αποκαλύψει κάποια βασικά χαρακτηριστικά του Μπεννού: Είναι πολύ σκουρόχρωμος και ταξινομείται στον φασματικό τύπο B, μία υποκατηγορία των ανθρακούχων αστεροειδών. Αυτοί οι αστεροειδείς θεωρούνται «πρωτόγονοι», με την έννοια τού ότι έχουν μεταβληθεί ελάχιστα γεωλογικώς από την εποχή του σχηματισμού τους.

Μετά τον διαχωρισμό με την κάψουλα, το κύριο σκάφος ξεκίνησε την εκτεταμένη αποστολή του ως OSIRIS-APEX ('APophis EXplorer').[24] Ο καινούργιος στόχος του είναι ο γεωπλήσιος αστεροειδής 99942 Άποφις. Το σκάφος θα συναντίσει τον Άποφις στις 21 Απριλίου του 2029 και θα μπει σε τροχιά γύρω από τον αστεροειδή.18 μήνες αργότερα θα πλησιάσει την επιφάνεια ώστε οι κινητήρες του να ανακατέψουν το έδαφος και υλικό που βρισκόταν υπόγεια να εμφανιστεί με σκοπό να μελετηθεί με τα φασματόμετρα του σκάφους.[25]

Χαρακτηριστικά του σκάφους

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το σκάφος στο Διαστημικό Κέντρο Κένεντυ στη Φλόριντα, στις 21 Μαΐου 2016.
  • Σχήμα: Προσεγγιστικά κύβου
  • Μέγεθος: περ. 3 m
  • Μήκος: 6,2 m, με τους ηλιακούς συλλέκτες ανεπτυγμένους.[13]
  • Μάζα εκτοξεύσεως: 1529 kgr
  • Ξηρή μάζα: 880 kgr
  • Ηλιακοί συλλέκτες: 8,5 τετραγωνικά μέτρα
  • Ηλεκτρική ισχύς: Δύο ηλιακοί συλλέκτες παράγουν από 1226 έως 3000 W, ανάλογα με την απόσταση από τον Ήλιο. Η ενέργεια αποθηκεύεται σε μπαταρίες ιόντων λιθίου.[13]
  • Προώθηση: Μονοπροωθητικό σύστημα υδραζίνης (1100 kgr) που αναπτύχθηκε για τον Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) και αργότερα προσαρμόσθηκε για τις αποστολές Juno και MAVEN.[26]
  • Η Κάψουλα Επιστροφής Δείγματος (SRC) θα εισέλθει στη γήινη ατμόσφαιρα για προσγείωση υποβοηθούμενη με αλεξίπτωτο. Η κάψουλα με το δείγμα θα μεταφερθεί σε εξειδικευμένο εργαστήριο για μελέτη, όπως έγινε και με το δείγμα της αποστολής Stardust.
Απεικόνιση του επιπέδου οργάνων του OSIRIS-REx

Εκτός από τον τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό, το σκάφος θα μεταφέρει ένα σετ οργάνων που θα απεικονίσουν και θα μελετήσουν τον αστεροειδή σε πολλά μήκη κύματος[27], πέρα από τη συλλογή και μεταφορά του δείγματος. Η Πλανητική Εταιρεία coordinated a campaign to invite interested persons to have their names or artwork on the mission's spirit of exploration saved on a microchip to be carried in the spacecraft.[28][29]

Το σετ καμερών του OSIRIS-REx (OSIRIS-REx Camera Suite, OCAMS) αποτελείται από τις PolyCam, MapCam και SamCam.[30] Θα παράσχουν λεπτομερή απεικόνιση όλου του αστεροειδή, αναγνώριση και χαρακτηρισμό της τοποθεσίας λήψεως του δείγματος, και θα καταγράψουν τη λήψη του δείγματος.[31]

  • Η PolyCam είναι ένα τηλεσκόπιο με διάμετρο 20,3 εκατοστών και θα αρχίσει να αποκτά εικόνες του Μπεννού αρκετά πριν την άφιξη, ώστε να βοηθήσει την ασφαλή εγγύτατη προσέγγιση.
  • Η MapCam θα αναζητήσει τυχόν δορυφόρους και λοφία από εξερχόμενα αέρια. Θα χαρτογραφήσει τον αστεροειδή σε 4 διαφορετικά φίλτρα, θα βοηθήσει στην κατάρτιση ενός μοντέλου του σχήματός του και θα εξασφαλίσει την απεικόνιση του σημείου δειγματοληψίας σε υψηλή ανάλυση.
  • Η SamCam θα καταγράψει τη λήψη (ή τις λήψεις) δειγμάτων σε συνεχές κλιπ.

Ο Υψομετρητής Λέιζερ του OSIRIS-REx (OSIRIS-REx Laser Altimeter, OLA) είναι ένα όργανο σαρώσεως και LIDAR για την απόκτηση τοπογραφικών δεδομενων με υψηλή ανάλυση καθ' όλη τη διάρκεια της αποστολής.[32] Οι πληροφορίες του OLA θα βοηθήσουν στη σύνταξη γενικών τοπογραφικών χαρτών του Μπενού, χαρτών των υποψήφιων τοποθεσιών δειγματοληψίας, και θα υποστηρίξουν την πλοήγηση και τις βαρυτομετρικές αναλύσεις.

Ο OLA διαθέτει έναν μόνο δέκτη και δύο συμπληρωματικούς εκπομπούς λέιζερ, που ενισχύουν την ανάλυση των δεδομένων: ο εκπομπός υψηλής ενέργειας χρησιμοποιείται για μέτρηση αποστάσεων και χαρτογράφηση από το 1 ως τα 7,5 χλμ., ενώ ο χαμηλής ενέργειας για μέτρηση και χαρτογράφηση από τα 500 μ. μέχρι το 1 χλμ. Οι παλμοί λέιζερ κατευθύνονται κατά την επιστροφή τους στο σκάφος σε ένα κινούμενο κάτοπτρο σαρώσεως, που συντονίζεται με το οπτικό πεδίο του τηλεσκοπίου-δέκτη, περιορίζοντας την επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας υποβάθρου.

Ο OLA χρηματοδοτήθηκε από τον Καναδικό Οργανισμό Διαστήματος (CSA) και κατασκευάσθηκε στο Brampton του Οντάριο.[33] Παραδόθηκε για ενσωμάτωση στο σκάφος στις 17 Νοεμβρίου 2015.[34][35]

Το Φασματόμετρο Ορατού και Υπέρυθρου του OSIRIS-REx (OSIRIS-REx Visible and IR Spectrometer, OVIRS) είναι ένα φασματόμετρο που μετρά το φως ανά μήκος κύματος με σκοπό τη σύνταξη φασματικών χαρτών ορυκτών και οργανικών ενώσεων, καθώς και εντοπισμένες φασματικές πληροφορίες για υποψήφιες περιοχές δειγματοληψίας.[36] Προορίζεται να αποκτήσει δεδομένα για φασματικούς χάρτες όλου του αστεροειδή με ανάλυση 20 μέτρων και για φάσματα της περιοχής δειγματοληψίας με ανάλυση 8 εκατοστών μέχρι 2 μέτρων. Αυτά τα δεδομένα θα χρησιμοποιηθούν μαζί με τα φάσματα του OTES για την επιλογή του σημείου της δειγματοληψίας. Οι φασματικές περιοχές και αναλύσεις είναι επαρκείς για τη σύνταξη επιφανειακών ορυκτολογικών και χημικών χαρτών, που θα δείχνουν την κατανομή ανθρακικών, πυριτικών και θειικών ορυκτών, οξειδίων, απορροφημένου νερού και πολλών οργανικών ενώσεων.

Το Φασματόμετρο Θερμικής Εκπομπής του OSIRIS-REx (OSIRIS-REx Thermal Emission Spectrometer, OTES) θα βοηθήσει στη σύνταξη φασματικών χαρτών των ορυκτών και της θερμικής εκπομπής του αστεροειδή, καθώς και στην πληροφόρηση για υποψήφιες τοποθεσίες δειγματοληψίας, συλλέγοντας δεδομένα στο θερμικό υπέρυθρο, σε μήκη κύματος 4 ως 50 µm.[37] Τα μήκη αυτά, σε συνδυασμό με την κατάλληλη φασματική διακριτική ικανότητα και τις ραδιομετρικές επιδόσεις, είναι επαρκή για να διακρίνουν και να ταυτοποιήσουν τα χαρακτηριστικά του δονητικού φάσματος απορροφήσεως των ορυκτών και οξειδίων. Το OTES θα μετρήσει επίσης την ολική θερμική εκπομπή ακτινοβολίας από τον Μπεννού.

Το Απεικονιστικό Φασματόμετρο Ρηγόλιθου Ακτίνων Χ (Regolith X-ray Imaging Spectrometer, REXIS) έχει ως στόχο να δημιουργήσει έναν φασματοσκοπικό χάρτη του Μπεννού στις ακτίνες X.[38] Το REXIS αναπτύχθηκε συνεργατικά από 4 ομάδες στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης (MIT) και στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, με την έρευνά του να μπορεί να απασχολήσει περισσότερους από 100 φοιτητές. Το REXIS βασίζεται σε δοκιμασμένες διατάξεις από παλαιότερες αποστολές, ελαχιστοποιώντας έτσι τον τεχνικό κίνδυνο αστοχίας και το κόστος.

Το REXIS είναι ουσιαστικά μία κάμερα μαλακών ακτίνων X (ενέργειας 0,3 ως 7,5 keV) που θα απεικονίσει την εκπομπή φασματικών γραμμών φθορισμού ακτίνων X, που επάγεται από την αλληλεπίδραση ηλιακών ακτίνων Χ και του ηλιακού ανέμου με τον ρηγόλιθο του Μπεννού. Οι εικόνες του θα έχουν διακριτική ικανότητα 21 λεπτών της μοίρας (4,3 m σε απόσταση 700 m). Η φασματική περιοχή θα καλυφθεί από 5 ευρείες «μπάντες» και 11 στενές (φασματικών γραμμών). Κάθε ακτίνα Χ θα καταγράφεται ξεχωριστά, με μια σημείωση χρόνου ανά διαστήματα 24 δευτερολέπτων προκειμένου να ληφθεί υπόψη η περιστροφή του αστεροειδούς. Οι εικόνες, παραγόμενες ταυτόχρονα στις 16 μπάντες, σε ανάλυση 64Χ64 εικονοστοιχείων θα ανασυντεθούν στη Γη στο τέλος της αποστολής. Το φάσμα επιλέχθηκε έτσι ώστε να περιλαμβάνει τις σημαντικές φασματικές γραμμές Κ του οξυγόνου (0,5 keV) και Kß του σιδήρου (7 keV). Κατά την τροχιακή φάση 5B που θα διαρκέσει 21 ημέρες με το σκάφος 700 μέτρα πάνω από την επιφάνεια του Μπενού αναμένονται τουλάχιστον 133 φωτόνια Χ ανά εικονοστοιχείο και μπάντα κάτω από τα 2 keV. Αυτά θα αρκούν για τον προσδιορισμό σημαντικών ορίων στις αφθονίες των χημικών στοιχείων σε κλίμακες μέχρι 10 μέτρα.

Το σύστημα συλλογής και μεταφοράς δειγμάτων, που αποκαλείται Μηχανισμός Συλλογής Δείγματος «Άγγιξε και Φύγε» (Touch-And-Go Sample Acquisition Mechanism, TAGSAM), αποτελείται από μία κεφαλή δειγματολήπτη και έναν ρομποτικό βραχίονα 3,35 μέτρων με μία άρθρωση.[39] Μία πηγή αζώτου θα φυσήξει το αέριο μέχρι και τρεις φορές (σε τρεις διαφορετικές απόπειρες συλλογής) για τη συλλογή μιας ελάχιστης ολικής ποσότητας δείγματος 60 γραμμαρίων. Οι παλέτες επαφής θα συλλέξουν επίσης μικρούς κόκκους υλικού.

Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει την αργή προσέγγιση του εδάφους, με ταχύτητα 20 εκατοστών το δευτερόλεπτο[40] και με ακρίβεια επιλογής τοποθεσίας 25 μέτρων, τη λήψη του δείγματος σε λιγότερο από 5 δευτερόλεπτα και την επαλήθευση της συλλογής του υλικού μέσω της μεταβολής της αδράνειας του σκάφους. Η κεφαλή του δειγματολήπτη θα αποθηκευθεί στην Κάψουλα Επιστροφής Δείγματος (SRC) και θα μεταφερθεί στη Γη.

  1. Brown, Dwayne· Neal-Jones, Nancy (31 Μαρτίου 2015). «RELEASE 15-056 - NASA's OSIRIS-REx Mission Passes Critical Milestone». NASA. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2015. 
  2. 2,0 2,1 2,2 «OSIRIS-REx factsheet» (PDF). 
  3. «OSIRIS-REx Mission Selected for Concept Development». Goddard Space Flight Center. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουνίου 2012. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2016. 
  4. «NASA Aims to Grab Asteroid Dust in 2020». Science Magazine. 2011-05-26. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-10-08. https://web.archive.org/web/20121008190752/http://news.sciencemag.org/scienceinsider/2011/05/nasa-aims-to-grab-asteroid-dust.html?ref=hp. Ανακτήθηκε στις 2016-09-15. 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Kramer, Herbert J. «OSIRIS-REx». Earth Observation Portal Directory. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2015. 
  6. «NASA's Newly Arrived OSIRIS-REx Spacecraft Already Discovers Water on Asteroid - NASA» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2024. 
  7. «NASA Successfully Launch OSIRIS-REx Asteroid Mission». borntoengineer.com. 9 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2016. 
  8. «UA gets $1.2M to aid in asteroid mission». Tucson Citizen. 2011-05-26. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-10-11. https://web.archive.org/web/20141011131345/http://tucsoncitizen.com/morgue/2006/10/31/31046-ua-gets-1-2m-to-aid-in-asteroid-mission/. Ανακτήθηκε στις 2016-09-15. 
  9. Next Stop, Bennu! NASA Launches Bold Asteroid-Sampling Mission. Mike Wall, Space.com. 8 Σεπτεμβρίου 2016.
  10. Wolchover, Natalie (27 Μαΐου 2011). «NASAcronyms: How OSIRIS-REx Got Its Name». LiveScience. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2015. 
  11. Moskowitz, Clara (30 Μαΐου 2011). «The OSIRIS REX: NASA Chooses Threatening Asteroid for New Mission». Space.com. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2015. 
  12. Atlas V begins OSIRIS-REx;s round trip to the asteroid Bennu. 8 Σεπτεμβρίου 2016. William Graham.
  13. 13,0 13,1 13,2 «Osiris Rex press kit» (PDF). NASA.gov. NASA. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 9 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2016. 
  14. 14,0 14,1 OSIRIS REx, The Mission.
  15. 15,0 15,1 Wall, Mike. «'Exactly Perfect'! NASA Hails Asteroid Sample-Return Mission's Launch». Space.com. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2016. 
  16. Lauretta, Dante. «How Do We know When We Have Collected a Sample of Bennu?». Life on the Asteroid Frontier. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2016. 
  17. «NASA's First Asteroid Sample Has Landed, Now Secure in Clean Room - NASA» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2024. 
  18. 18,0 18,1 «NASA Finds Likely Cause of OSIRIS-REx Parachute Deployment Sequence – OSIRIS-REx Mission». blogs.nasa.gov (στα Αγγλικά). 5 Δεκεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2024. 
  19. «NASA Announces OSIRIS-REx Bulk Sample Mass – OSIRIS-REx Mission». blogs.nasa.gov (στα Αγγλικά). 15 Φεβρουαρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2024. 
  20. published, Sharmila Kuthunur (13 Δεκεμβρίου 2023). «'What is that material?': Potentially hazardous asteroid Bennu stumps scientists with its odd makeup». livescience.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2024. 
  21. OSIRIS-Rex Infosheet Αρχειοθετήθηκε 2012-04-17 στο Wayback Machine. (PDF)
  22. «Physical properties of OSIRIS-REx target asteroid (101955) 1999 RQ36. Derived from Herschel, VLT/ VISIR, and Spitzer observations». Δεκέμβριος 2012. 
  23. «Earth Impact Risk Summary for 101955 Bennu». Near Earth Object Program. NASA's JPL. 5 Αυγούστου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιανουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2013. 
  24. «OSIRIS-REx Spacecraft Departs for New Mission – OSIRIS-REx Mission». blogs.nasa.gov (στα Αγγλικά). 24 Σεπτεμβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2024. 
  25. «NASA gives green light for OSIRIS-REx spacecraft to visit another asteroid | University of Arizona News». news.arizona.edu. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2024. 
  26. «Integration of the OSIRIS-REx Main Propellant Tank». dslauretta. 16 Δεκεμβρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2015. 
  27. «Instruments - OSIRIS-REx Mission». Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2016. 
  28. «NASA Invites Public to Send Artwork to an Asteroid». NASA. 19 Φεβρουαρίου 2016. http://www.asteroidmission.org/?latest-news=nasa-invites-public-send-artwork-asteroid. Ανακτήθηκε στις 2016-04-01. 
  29. «OSIRIS-REx». Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2016. 
  30. «The Instruments of OSIRIS-REx». Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2014. 
  31. «OCAMS – The Eyes of OSIRIS-REx». 11 Ιανουαρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιανουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2016. 
  32. «Home - OSIRIS-REx Mission». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2016. 
  33. «OLA, Canada's Contribution to OSIRIS-REx». Canadian Space Agency (CSA). 4 Μαρτίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-10-19. https://web.archive.org/web/20141019093440/http://www.asc-csa.gc.ca/eng/satellites/osiris-rex/ola.asp. Ανακτήθηκε στις 2014-10-15. 
  34. Canada Contributes to NASA’s OSIRIS-REx Mission. NASA News. 17 Ιουλίου 2014.
  35. Canada to Invest in Space Exploration with New Laser. "Kelowna Now". 17 Νοεμβρίου 2015.
  36. «Home - OSIRIS-REx Mission». Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2016. 
  37. «Home - OSIRIS-REx Mission». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2016. 
  38. «Home - OSIRIS-REx Mission». Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2016. 
  39. «Home - OSIRIS-REx Mission». Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2016. 
  40. «How To Get To Bennu and Back». 27 Νοεμβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2016. 
  41. Brown, Dwayne· Neal-Jones, Nancy (15 Ιανουαρίου 2014). «NASA RELEASE 14-017 - NASA Invites Public to Send Names on an Asteroid Mission and Beyond». NASA. Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2014. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
CC-BY-SA
Μετάφραση
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα OSIRIS-REx της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).