N.W.A

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
N.W.A
Πληροφορίες ασχολίας
Περίοδος ακμής1986 - 1998
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςRock and Roll Hall of Fame (2016)[1]
Ιστότοπος
www.nwaworld.com
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Οι N.W.A. (συντομογραφία για Niggaz Wit Attitudes[2][3][6]) ήταν ένα αμερικανικό χιπ χοπ συγκρότημα από το Κόμπτον της Καλιφόρνια. Τα μέλη του ήταν από τους πρώτους και πιο σημαντικούς καλλιτέχνες που κατέστησαν δημοφιλές το υποείδος της γκάνγκστα ραπ μουσικής[7] και το γκρουπ θεωρείται ευρέως ως ένα από τα σπουδαιότερα και επιδραστικότερα στην ιστορία της χιπ χοπ μουσικής.[8] Το συγκρότημα ήταν ενεργό από το 1987 έως το 1991 και έγινε αντικείμενο αντιπαραθέσεων, εξαιτίας των ακραίων στίχων στα τραγουδιών τους, που θεωρήθηκε από πολλούς πως εκφράζουν μισογυνισμό και αντισημιτισμό και πως ηρωοποιούν τα ναρκωτικά και το έγκλημα.[9] Συνεπώς, το συγκρότημα αποκλείστηκε από πολλούς δημοφιλείς αμερικανικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς. Παρ΄ όλα αυτά, έχουν πουλήσει πάνω από 10 εκατομμύρια δίσκους μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αντλώντας από τις εμπειρίες τους με τον ρατσισμό και την υπερβολική αστυνόμευση, τα μέλη του γκρουπ δημιούργησαν εγγενώς πολιτική μουσική [10] και ήταν γνωστά για το βαθύ μίσος τους για το αστυνομικό σύστημα, γεγονός που είχε προκαλέσει πολλές αντιπαραθέσεις τα τελευταία χρόνια.

Το συγκρότημα σχηματίστηκε στις αρχές του 1987 και η αρχική του σύνθεση αποτελούταν από τους Arabian Prince, Dr. Dre, Eazy-E και Ice Cube, με τους DJ Yella και MC Ren να συμμετέχουν στο συγκρότημα, αργότερα, την ίδια χρονιά. Το 1987 κυκλοφόρησαν και το πρώτο τους άλμπουμ, με τίτλο N.W.A. and the Posse, που κατατάχθηκε στην 39η θέση της R&B/Hip-Hop κατηγορίας του περιοδικού Billboard. Το 1988 ο Arabian Prince αποχώρησε από το συγκρότημα, λίγο μετά την κυκλοφορία του ντεμπούτου στούντιο άλμπουμ τους, Straight Outta Compton, με τον Ice Cube να ακολουθεί το παράδειγμά του τον Δεκέμβριο του 1989. Αργότερα, την δεκαετία του '90, οι Eazy -E, Ice Cube, MC Ren και Dr. Dre ακολούθησαν σόλο καριέρα και αναδείχθηκαν πλατινένιοι καλλιτέχνες. Το ντεμπούτο άλμπουμ των N.W.A. σηματοδότησε την αρχή της νέας γκάνγκστα ραπ εποχής, καθώς τόσο οι μουσικές παραγωγές, όσο και τα κοινωνικά σχόλια στους στίχους θεωρήθηκαν επαναστατικά στο είδος αυτό. Το δεύτερο στούντιο άλμπουμ των N.W.A., με τίτλο Niggaz4Life, αποτελεί το πρώτο σκληροπυρινικό ραπ άλμπουμ που κατέκτησε τη νούμερο ένα θέση στα τσαρτς πωλήσεων του Billboard 200.[3]

Το περιοδικό Rolling Stone κατέταξε τους N.W.A. στο νούμερο 83 της λίστας με τους «100 μεγαλύτερους καλλιτέχνες όλων των εποχών».[11] Το 2016, ύστερα από τρεις υποψηφιότητες, το συγκρότημα εισήχθη στο Rock and Roll Hall of Fame.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το λογότυπο των N.W.A.

Ίδρυση και το "Panic Zone" (1987–88)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αφίσα για μία από τις πρώτες συναυλίες των N.W.A. σε παγοδρόμιο του Κόμπτον, 1988

Οι N.W.A. δημιουργήθηκαν στο Κόμπτον της Καλιφόρνια από τον Eazy-E, ο οποίος ίδρυσε την δισκογραφική εταιρεία Ruthless Records μαζί με τον μετέπειτα μάνατζερ των N.W.A., Τζέρι Χέλερ. Ο Eazy-E ζήτησε από τον μουσικό παραγωγό και έμπορο δίσκων Steve Yano να τον συστήσει στον Dr. Dre, που είχε ήδη ξεκινήσει να αποκτά φήμη στην χιπ χοπ σκηνή του Λος Άντζελες, ως Dj και μουσικός παραγωγός με τους World Class Wreckin' Cru. Παρόλο που ο Yano αρχικά απέρριψε τον Eazy-E, εντυπωσιάστηκε από την επιμονή του και κανόνισε μια συνάντηση με τον Dr. Dre.[12] Αρχικά, οι N.W.A. αποτελούταν από τους Eazy-E και Dr. Dre και αργότερα προστέθηκαν στο ρόστερ του γκρουπ ο μουσικός παραγωγός Arabian Prince, μαζί με τον συνάδελφό του Ice Cube σε ρόλο ράπερ, αφού έτσι είχε ξεκινήσει την καριέρα του στο γκρουπ C.I.A. (Cru In Action). [13] Αργότερα, ο Dr. Dre θα έφερνε στο συγκρότημα και τον DJ Yella, με τον οποίον συμμετείχαν μαζί στο παρελθόν ως Dj και μουσικοί παραγωγοί στους World Class Wreckin' Cru.[14]

To 1987 κυκλοφόρησε από την Ruthless Records, σε συνεργασία με τη Macola Records, το σινγκλ "Panic Zone,", το οποίο αργότερα συμπεριλήφθηκε στο συλλογικό άλμπουμ N.W.A. and the Posse. Κατά την δημιουργία του συγκεκριμένου άλμπουμ, οι N.W.A. βρισκόντουσαν ακόμη σε πρώιμο στάδιο και γι' αυτό τους πιστώνονται μόνο τρία από τα έντεκα κομμάτια του άλμπουμ· τα "Panic Zone", "8-Ball" και "Dopeman", που σηματοδότησαν την πρώτη συνεργασία των Arabian Prince, DJ Yella, Dr. Dre, και Ice Cube. Ο Μεξικανός ράπερ Krazy-Dee συνέγραψε το "Panic Zone", που αρχικά έφερε τον τίτλο "Hispanic Zone", ωστόσο, μετονομάστηκε, ύστερα από τη συμβουλή του Dr. Dre, που θεωρούσε ότι η λέξη "ισπανόφωνος" θα αποτελούσε εμπόδιο στις πωλήσεις.[15] Στο άλμπουμ συμπεριλήφθηκε, επίσης, το σόλο κομμάτι του Eazy-E "Boyz-n-the-Hood".[16]

Straight Outta Compton, Eazy-Duz-It (1988–89)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι N.W.A. έπαιξαν μαζί στην περιοδεία των Public Enemy του 1988 "Bring the Noise".

Οι N.W.A. κυκλοφόρησαν το ντεμπούτο στούντιο άλμπουμ τους, Straight Outta Compton, το 1988. Στα διάσημα τρία εναρκτήρια κομμάτια του άλμπουμ, το συγκρότημα εξέφραζε τον αυξανόμενο θυμό της αστικής νεολαίας. Το εναρκτήριο τραγούδι "Straight Outta Compton" κατέστησε το συγκρότημα γνωστό στο ευρύ κοινό, το "Fuck tha Police" αποτελούσε μία διαμαρτυρία για την αστυνομική βιαιότητα και το φυλετικό διαχωρισμό και το "Gangsta Gangsta" περιέγραφε την κοσμοθεωρία της νεολαίας της πόλης. Αργότερα, το συγκρότημα θεωρήθηκε πρωτοπόρο στο αναπτυσσόμενο υποείδος της γκάνγκστα ραπ, ωστόσο τα μέλη των N.W.A. χαρακτήρισαν τη μουσική τους ως "ριάλιτι ραπ" (reality rap).[17] Είκοσι επτά χρόνια αργότερα, το μέλος των N.W.A. και συμπαραγωγός της βιογραφικής ταινίας για το συγκρότημα, Straight Outta Compton, Ice Cube, σχολίασε πως "μιλούσαμε για αυτό που πραγματικά οδήγησε σε αυτό το μουσικό στυλ που καταλήξαμε να κάνουμε, το οποίο τώρα ονομάζεται σκληρό γκάνγκστερ ραπ".[18]

Ο Dr. Dre και ο DJ Yella, ως HighPowered Productions, συνέθεσαν τους ρυθμούς για κάθε κομμάτι, με τον Dre να κάνει περιστασιακές εμφανίσεις και ως ράπερ. Οι The D.O.C., Ice Cube και MC Ren έγραψαν τους περισσότερους στίχους του συγκροτήματος, συμπεριλαμβανομένου του "Fuck tha Police", του πιο περιβόητου, ίσως, τραγουδιού τους, που τους έφερε σε σύγκρουση με διάφορες υπηρεσίες επιβολής του νόμου. Ύστερα από πιέσεις της χριστιανικής οργάνωσης Focus on the Family,[19] ο τότε βοηθός διευθυντή του FBI, Milt Ahlerich, έστειλε μια επιστολή στη Ruthless Records και την εταιρεία διανομής της, Priority Records, συμβουλεύοντας τους ράπερ ότι «η υπεράσπιση της βίας και της επίθεσης είναι λάθος και εμείς, στην κοινότητα επιβολής του νόμου, ήμαστε αντίθετοι σε τέτοιες ενέργειες». Η συγκεκριμένη επιστολή εκτίθεται στο Rock and Roll Hall of Fame στο Κλίβελαντ του Οχάιο.[20] [21] Η αστυνομία αρνήθηκε την παροχή ασφάλειας για τις συναυλίες του γκρουπ, βλάπτοντας, έτσι, τα σχέδιά τους για περιοδείες. Παρ 'όλα αυτά, η επιστολή του FBI χρησίμευσε μόνο για να προσελκύσει περισσότερη δημοσιότητα στο συγκρότημα. Το Straight Outta Compton ήταν, επίσης, ένα από τα πρώτα άλμπουμ όπου τοποθετήθηκε η προειδοποιητική ετικέτα Parental Advisory, που τότε βρισκόταν ακόμα στα αρχικά της στάδια, αναφέροντας μόνο "ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Μέτρια επίπτωση άσεμνης γλώσσας ή/και θεματολογίας". Ωστόσο, η ταμπού φύση της μουσικής των N.W.A. αποτέλεσε τον σημαντικότερο παράγοντα της μαζικής τους αποδοχής. Οι αναφορές στο συγκρότημα από τα μέσα ενημέρωσης αντιστάθμισαν την απουσία των κομματιών τους από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς και, τελικά, το άλμπουμ του έγινε διπλά πλατινένιο. [22]

Ένα μήνα μετά την κυκλοφορία του Straight Outta Compton, ο Eazy-E κυκλοφόρησε το σόλο ντεμπούτο του, με τίτλο Eazy-Duz-It. Στο συγκεκριμένο άλμπουμ κυριαρχούσε ο Eazy-E (ο MC Ren ήταν ο μόνος γκεστ ράπερ), ωστόσο πρόκειται για μια ομαδική δουλειά. Την μουσική ανέλαβαν οι Dr. Dre και DJ Yella. Οι στίχοι γράφτηκαν σε μεγάλο βαθμό από τον MC Ren, με συνεισφορές από τους Ice Cube και The D.O.C.. Το άλμπουμ αποτέλεσε μία ακόμη διπλή πλατινένια επιτυχία για τη Ruthless Records [23] (εκτός από το γυνεαικέιο συγκρότημα J.J. Fad το 1988 και την τραγουδίστρια Michel'le το 1989).

Το 1989 έγινε η επανέκδοση των άλμπουμ N.W.A. and the Posse και Straight Outta Compton σε CD και ο The D.O.C. κυκλοφόρησε το άλμπουμ του No One Can Can It Better · ήταν, ουσιαστικά, μια συνεργασία με τον Dr. Dre, απαλλαγμένη από "γκάνσγκστα ραπ" περιεχόμενο, που περιείχε ακυκλοφόρητα κομμάτια από τις ηχογραφήσεις του N.W.A and the Posse, όπως το "The Grand Finalé" και πρόκειται για ένα ακόμη νούμερο ένα άλμπουμ από την Ruthless Records.

100 Miles And Runnin ' και Niggaz4Life (1989–91)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Δεκέμβριο του 1989 ο Ice Cube αποχώρησε από το συγκρότημα, εξαιτίας διαφωνιών για τα δικαιώματα,[3] καθώς έχοντας γράψει ο ίδιος σχεδόν τους μισούς στίχους στο Straight Outta Compton, θεώρησε πως δεν εισέπραττε δίκαιο μερίδιο από τα κέρδη.[24] Η αγωγή που άσκησε ο Ice Cube εναντίον του μάνατζερ της μπάντας, Τζέρι Χέλερ, διευθετήθηκε εξωδικαστικά.[25] Στη συνέχεια, το 1990, κυκλοφόρησε το σόλο ντεμπούτο του, το AmeriKKKa's Most Wanted, αποφεύγοντας να αναφέρθεί στους πρώην συνεργάτες του. Ωστόσο, το κομμάτι των N.W.A. από το EP 100 Miles And Runnin' του 1990, περιλάμβανε μια προσβολή (diss) κατά του Ice Cube: "We started with five, but yo / One couldn't take it—So now it's four / Cuz the fifth couldn't make it.". Επίσης, στο βίντεο κλιπ του τραγουδιού απεικονίζονται τα υπόλοιπα μέλη των N.W.A. μαζί σε μια φυλακή, την ώρα που απελευθερώνεται κάποιος που μοιάζει στον Ice Cube.

Επίσης, το συγκεκριμένο EP (το οποίο συμπεριλήφθηκε και στο άλμπουμ Efil4zaggin) περιέχει το τραγούδι "Real Niggaz", με ευθείς προσβολές προς τον Ice Cube, όπου τα υπόλοιπα μέλη τον κατηγορούν για δειλία και αμφισβητούν την αυθεντικότητα, τη διάρκεια και την πρωτοτυπία του: "How the fuck you think a rapper lasts / With your ass sayin' shit that was said in the past / Yo, be original, your shit is sloppy / Get off the dick, you motherfuckin' carbon-copy", and "We started out with too much cargo / So I'm glad we got rid of Benedict Arnold, yo.".

Το δεύτερο ολοκληρωμένο άλμπουμ των N.W.A., το Efil4zaggin ("Niggaz4Life" γραμμένο ανάποδα), κυκλοφόρησε το 1991 και αποκατέστησε το συγκρότημα ύστερα από τη συνεχιζόμενη σόλο επιτυχία του Ice Cube. Το άλμπουμ θεωρείται από πολλούς ως η καλύτερη μουσική παραγωγή του Dr. Dre και προανήγγειλε την αρχή της εποχής του G-Funk (gangsta funk). Έδειχνε, επίσης, μια ξεκάθαρη εχθρότητα προς το πρώην μέλος των N.W.A., καθώς σε πολλά από τα τραγούδια εμπεριέχουν υποτιμητικές αναφορές στον Ice Cube. Το ενδιάμεσο σύντομο κομμάτι "A Message to B.A." επαναλαμβάνει την αρχή του τραγουδιού "Turn Off the Radio" από το AmeriKKKa's Most Wanted του Ice Cube, στον οποίο οι N.W.A. απευθύνονται, αρχικά, με το όνομα Benedict Arnold (από τον διαβόητο προδότη της Αμερικανικής Επανάστασης). Στην συνέχεια, ωστόσο, κατονομάζεται ευθέως με έναν χείμαρρο προσβολών τόσο από το ίδιο το συγκρότημα, όσο και από τους θαυμαστές τους: «When we see yo' ass, we gon' cut yo' hair off and fuck you with a broomstick", όπως ράπαρε ο MC Ren στο "A Message to B.A".[26]

Τελικά, η κόντρα των N.W.A. με τον Ice Cube κλιμακώθηκε, τόσο στην δισκογραφία, όσο και στην πραγματική ζωή. Στο AmeriKKKa's Most Wanted ο Ice Cube είχε αποφύγει τις άμεσες επιθέσεις στους N.W.A., ωστόσο στο Death Certificate, τη δεύτερη ολοκληρωμένη κυκλοφορία του, ανταπέδωσε. Διασκεύασε και χλεύασε το "A Message to B.A." και στη συνέχεια ξεκίνησε μια κανονική κόντρα με το περιβόητο τραγούδι «No Vaseline». Σε μια σειρά από στίχους του, ο Ice Cube επιτέθηκε λεκτικά στο γκρουπ: "You lookin' like straight bozos / I saw it comin' that's why I went solo / Kept on stompin' / When y'all Muthafuckas moved Straight outta Compton / You got jealous when I got my own company / But I'm a man, and ain't nobody humpin' me.».[26]

Επίσης, απάντησε μεμονωμένα στα ραπ των MC Ren, Dr. Dre και Eazy-E από το "100 Miles and Runnin'", με του στίχους "Ξεκίνησα με πάρα πολύ φορτίο / Έριξα τέσσερεις niggaz και τώρα φτιάχνω όλη τη ζύμη", χρησιμοποιώντας ομοφοβικές μεταφορές για να περιγράψει την άνιση επιχειρηματική τους σχέση με τον Τζέρι Χέλερ, ο οποίος έγινε στόχος σκληρών προσβολών: "Ξεφορτώσου αυτόν τον διάβολο πολύ απλά / Βάλε μια σφαίρα στον κρόταφο του / Γιατί δεν μπορείς να είσαι "Niggaz 4 Life" πλήρωμα / Με έναν λευκό Εβραίο που σου λέει τι να κάνεις». Το τραγούδι προκάλεσε αντιδράσεις για τον αντισημιτισμό του (οι κατηγορίες αυτές κατά του Ice Cube ξεκίνησαν κατά τη διάρκεια της ένταξής του στο Έθνος του Ισλάμ ), σχετικά με την αναφορά στη θρησκεία του Χέλερ.[26] Το κομμάτι παραλείφθηκε από την κυκλοφορία του άλμπουμ στο Ηνωμένο Βασίλειο, ωστόσο αργότερα, ύστερα από πιέσεις συμπεριλήφθηκε μια λογοκριμένη έκδοση του τραγουδιού. Τον Σεπτέμβριο του 1990, τα μέλη του χιπ χοπ συγκροτήματος Above the Law συγκρούστηκαν με τον Ice Cube και το γκρουπ του, Da Lench Mob, κατά τη διάρκεια του ετήσιου συνεδρίου New Music Seminar, αναγκάζοντάς τους να εγκαταλείψουν τον χώρο της εκδήλωσης, το Marriott Marquis στην Πλατεία Τάιμς.[27] Στις 27 Ιανουαρίου 1991, ο Dr. Dre επιτέθηκε στην Ντι Μπαρνς, τότε παρουσιάστρια της χιπ χοπ εκπομπής Pump It Up, μετά το ρεπορτάζ της [28] για την κόντρα των N.W.A. με τον Ice Cube. Σύμφωνα με τον ρεπόρτερ του Rolling Stone, Άλαν Λάιτ, ο οποίος παραπέμπει στο άρθρο του την ανακοίνωση της Μπαρνς: [29]

Την σήκωσε και "άρχισε να χτυπά το πρόσωπό και τη δεξιά πλευρά του σώματός της, επανειλημμένα, σε έναν τοίχο κοντά στη σκάλα", καθώς ο σωματοφύλακάς του συγκρατούσε το πλήθος. Ο Dre προσπάθησε να την πετάξει από τις σκάλες και εφόσον απέτυχε, άρχισε να την κλωτσάει στα πλευρά και στα χέρια. Αυτή ξέφυγε και έτρεξε στις γυναικείες τουαλέτες. Ο Dre την ακολούθησε και "την άρπαξε από πίσω, από τα μαλλιά και συνέχισε να τη γρονθοκοπά στο πίσω μέρος του κεφαλιού".

— Light, Alan. "Beating Up the Charts". Rolling Stone, 8 Αυγούστου, 1991, σ. 66.

Σε απάντηση του, ο Dr. Dre, σχολίασε: «Οι άνθρωποι μιλάνε για όλα αυτά τα σκατά, αλλά ξέρεις, αν κάποιος με γαμήσει, θα τον γαμήσω. Μόλις το έκανα, ξέρεις. Δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα τώρα μιλώντας για αυτό. Εξάλλου, δεν έγινε κάτι σπουδαίο — απλώς την πέταξα από μια πόρτα».[30]

Το τέλος των NWA (1991–95)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Eazy-E (φωτογραφία το 1993) τσακώθηκε με τα υπόλοιπα πρώην μέλη του συγκροτήματος μέχρι και το θάνατό του το 1995.

Το Niggaz4Life, που κυκλοφόρησε το 1991 θα ήταν το τελευταίο άλμπουμ του γκρουπ. Μετά τον Dr. Dre, ο The D.O.C και η Michel'le έφυγαν από τη Ruthless Records για να ενταχθούν στην Death Row Records με ισχυρισμούς ότι ο Eazy-E τους εξανάγκασε να αποποιηθούν τα συμβόλαιά τους (διατηρώντας, ωστόσο, ένα μέρος των δικαιωμάτων δημοσίευσης) και ακολούθησε μία σκληρή διαμάχη μεταξύ τους.[3] Ο Dr. Dre ξεκίνησε την κόντρα το 1992, με την πρώτη κυκλοφορία της Death Row Records, το "Fuck Wit Dre Day (And Everybody's Celebratin')", ενώ στο βίντεο κλιπ του τραγουδιού εμφανίζεται ένας χαρακτήρας με το όνομα "Sleazy-E" να προσπαθεί απεγνωσμένα να βρει χρήματα. Οι προσβολές συνεχίστηκαν στο άλμπουμ του The Chronic με το τραγούδι "Bitches Ain't Shit".

Ο Eazy-E απάντησε το 1993 με το EP It's On (Dr. Dre) 187um Kill και συγκεκριμένα στα κομμάτια "Real Muthaphuckkin G's " και "It's On". Ο Eazy-E κατηγόρησε τον Dr. Dre ότι είναι ομοφυλόφιλος, αποκαλώντας τον "she hang" και επικρίνοντας τη νέα εικόνα του Dre, αποκαλώντας τον ίδιο και τον Snoop Dogg "γκάνγκστερ του στούντιο". Στο βίντεο κλιπ για το "Real Muthaphuckkin G's" εμφανίζεται, επίσης, μια φωτογραφία του Dre να φοράει μακιγιάζ και μια φόρμα με παγιέτες, που χρονολογείται από τις ημέρες των World Class Wreckin' Cru, όταν το συγκεκριμένο στυλ αποτελούσε μόδα για τους καλλιτέχνες της electro hop στην Δυτική Ακτή, πριν από τη διάδοση της γκάνστα ραπ από τους N.W.A.. Ο Eazy-E συνέχισε να προσβάλει τον Dr. Dre και την Death Row Records στα περισσότερα τραγούδια του μέχρι τον θάνατό του από AIDS, στις 26 Μαρτίου του 1995.

Ακόμη και ο μακροχρόνιος φίλος του Eazy-E, MC Ren, εξέφρασε το 1994 την αντιπάθειά του για τον Eazy-E, αποκαλώντας τον "μεγάλο κεφάλι" και "wannabe μέγα-αστέρι", δηλώντας, μάλιστα, ότι οι N.W.A. θα έπρεπε να επανενωθούν χωρίς τον Eazy-E.[31] Ο MC Ren ανέφερε, αργότερα, πως η μόνη σχέση που είχε με τον Eazy-E ήταν μέσω της Ruthless Records, όπου κυκλοφόρησε αρκετά πετυχημένα άλμπουμ, συμπεριλαμβανομένων των Kizz My Black Azz και Shock of the Hour . Οι Eazy-E και MC Ren θα μετριάσουν την κόντρα τους λίγο πριν από το θάνατο του Eazy-E, με το ντουέτο τους "Tha Muthaphukkin' Real" το 1995, ύστερα από δύο χρόνια που δεν μιλούσαν μεταξύ τους. Τελικά, η έχθρα σταμάτησε και μεταξύ των υπόλοιπων πρώην μελών του συγκροτήματος. Ο Dr. Dre, ο MC Ren και ο Ice Cube θα εξέφραζαν αργότερα τα επανεκτιμημένα συναισθήματά τους για τον παλιό τους φίλο στα τραγούδια "Ruthless for Life" (1998), "What's the Difference" (1999), "Chin Check" (1999), "Hello" (2000), "Growin' Up" (2006), και στο βίντεο κλιπ του τραγουδιού "I Need a Doctor" (2011).

Επανενώσεις (1995–σήμερα)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έχοντας αποχωρήσει και οι δύο με κακούς σχέσεις από την Ruthless Records, οι εντάσεις μεταξύ του Ice Cube και του Dr. Dre, τελικά, εκτονώθηκαν από μόνες τους. Στη συνέχεια, το 1993, ο Ice Cube έκανε μια σύντομη εμφάνιση στo βίντεο κλιπ του Dr. Dre για το τραγούδι "Let Me Ride" και το 1994 οι δύο τους ηχογράφησαν το τραγούδι "Natural Born Killaz" για το soundtrack της μικρού μήκους ταινίας του Snoop Dogg, Murder Was the Case. Ο Ice Cube εμφανίστηκε, επίσης, στο άλμπουμ του MC Ren, Ruthless for Life, και συγκεκριμένα στο κομμάτι "Comin' After You ". Το 1999 ο MC Ren εμφανίστηκε στο άλμπουμ του Dr. Dre, με τίτλο 2001, και, την ίδια χρονιά, τα τρία εναπομείναντα μέλη των N.W.A. επανενώθηκαν για το τραγούδι "Chin Check" του soundtrack της ταινίας Next Friday, όπου πρωταγωνιστεί ο Ice Cube, καθώς επίσης και το 2000 για το τραγούδι "Hello", που συμπεριλήφθηκε στο άλμπουμ του Ice Cube War & Peace Vol. 2 (The Peace Disc).

Ωστόσο, μετά τον θάνατο του Tupac Shakur το 1996, η γκάνγκστα ραπ και η μουσική σκηνή της Δυτικής Ακτής είχαν απομακρυνθεί από τα φώτα της δημοσιότητας και μόνο μετά την επιτυχημένη υποστήριξη του Dr. Dre στον Eminem και του επακόλουθου άλμπουμ επιστροφής του Dre, 2001, το είδος και οι καλλιτέχνες του θα επανέλθουν στο προσκήνιο της Αμερικανικής χιπ χοπ σκηνής. Κατά τη διάρκεια της Up In Smoke Tour, μίας μεγάλης περιοδείας που πραγματοποιήθηκε το 2000, επανενώθηκαν οι N.W.A και αρκετά από τα σχήματα της Death Row Records. Όσο βρισκόντουσαν στον δρόμο, οι Dre, Ice Cube, MC Ren, εμφανίστηκαν ως καλεσμένοι ράπερ του Snoop Dogg [32][33], ενώ ταυτόχρονα ο Eminem άρχισε να ηχογραφεί σε ένα κινητό στούντιο. Επίσης, κατά τη διάρκεια της περιοδείας σχεδιάστηκε η ηχογράφηση ενός άλμπουμ, που θα σηματοδοτούσε την επιστροφή των N.W.A., με τίτλο Not These Niggaz Again, [34] στο οποίο θα συμμετείχε και ο DJ Yella, παρά την απουσία του από την περιοδεία.

Ωστόσο, εξαιτίας των πολυάσχολων και αντικρουόμενων προγραμμάτων των ράπερ, καθώς της δυσκολίας συντονισμού των τριών διαφορετικών δισκογραφικών τους (Priority, No Limit και Interscope), για την απόκτηση των δικαιωμάτων του ονόματος των N.W.A. και της έγκρισης για την απόκτηση των αποκλειστικών δικαιωμάτων, το άλμπουμ δεν υλοποιήθηκε ποτέ.[35] Από τις ηχογραφήσεις για το συγκεκριμένο άλμπουμ κυκλοφόρησαν μόνο δύο κομμάτια· τα προαναφερθέντα "Chin Check" (με τον Snoop Dogg ως μέλος των N.W.A.) .) από το soundtrack της ταινίας Next Friday του 2000 και το "Hello" από το άλμπουμ του Ice Cube, το 2000, War & Peace Vol. 2 (The Peace Disc). Και τα δύο αυτά τραγούδια συμπεριλαμβάνονται, επίσης, στην επανέκδοση των Greatest Hits των N.W.A. Τα μέλη του συγκροτήματος επανενώθηκαν, επίσης, και σε άλλα κομμάτια, όπως το "Set It Off" από το Tha Last Meal (2000) του Snoop Dogg, όπου συμμετείχαν οι MC Ren και Ice Cube, και το "The Shit" του The D.O.C., από το άλμπουμ Deuce (2003), με τη συμμετοχή των MC Ren, Ice Cube, Snoop Dogg και Six-Two. Ο Dr. Dre και ο DJ Yella ήταν παρόντες στο στούντιο για το τελευταίο τραγούδι του άλμπουμ.

Εκτός από το άλμπουμ Greatest Hits που κυκλοφόρησε, αρχικά, από την Priority το 1996, η Capitol και η Ruthless Records κυκλοφόρησαν από κοινού το The N.W.A. Legacy, Vol. 1: 1988–1998 το 1999, μια συλλογή που περιείχε κυρίως τραγούδια άλλων ραπερ καλλιτεχνών και μόνο τρία των N.W.A., αλλά και διάφορα σόλο κομμάτια από τα πέντε μέλη του γκρουπ. Τρία χρόνια αργότερα, λόγω της επιτυχίας του άλμπουμ, κυκλοφόρησε και ο δεύτερος τόμο, με τίτλο The N.W.A. Legacy, Vol. 2, που μιμούταν τη μορφή του προηγούμενου άλμπουμ, περιέχοντας, δηλαδή, μόνο τρία γνήσια κομμάτια των N.W.A. και πολλές σόλο ηχογραφήσεις από τα μέλη του συγκροτήματος. Το 2007 κυκλοφόρησε ένα νέο άλμπουμ/ DVD με τις μεγαλύτερες επιτυχίες του συγκροτήματος, με τίτλο The Best of N.W.A: The Strength of Street Knowledge.

Το 2014 ο Ice Cube εμφανίστηκε στο remix του MC Ren για το κομμάτι "Rebel Music". Αυτή ήταν η πρώτη φορά που το δίδυμο συνεργάστηκε μετά την επανένωση των N.W.A. το 2000.[36]

Στις 27 Ιουνίου 2015 ο MC Ren και ο DJ Yella συμμετείχαν μαζί με τον Ice Cube στο σόου BET Experience στο Staples Center στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνια. Πρόκειται για την πρώτη επανένωση του γκρουπ επί σκηνής (δίχως τον Dr. Dre) μετά από 15 χρόνια. Ύστερα από ένα διάλειμμα 27 ετών, το γκρουπ επανενώθηκε, με τα επιζώντα μέλη Ice Cube, MC Ren, Dr. Dre και DJ Yella, να εμφανίζονται στη σκηνή το δεύτερου Σαββατοκύριακο του Φεστιβάλ Μουσικής και Τεχνών Coachella Valley, τον Απρίλιο του 2016, λίγες μέρες μετά την εισαγωγή του γκρουπ στο Rock N' Roll Hall of Fame.[37][38]

Μέλη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιογραφική ταινία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2012 οι εκπρόσωποι της εταιρείας παραγωγής κινηματογραφικών ταινιών New Line Cinema ανακοίνωσαν στο "Hollywood Insider Blog" του Entertainment Weekly ότι η ιστορία των N.W.A. επρόκειτο να γίνει ταινία μεγάλου μήκους για κυκλοφορία στους κινηματογράφους. Ωστόσο, η παραωγή της ταινίας καθυστέρησε για κάποια στιγμή το 2014. Την ερεύνα και τη συγγραφή του σεναρίου ανέλαβαν ο σκηνοθέτης Σ. Λι Σάβιτζ και ο βετεράνος του ραδιοφώνου Άλαν Γουένκους, ο οποίος συνεργάστηκε στενά με τη χήρα του Eazy-E, Τομίκα Γουντς-Ράιτ.[39] Οι Ice Cube και Dr. Dre συνεργάστηκαν ως παραγωγοί της ταινίας. Τον Σεπτέμβριο του 2011 επιλέχθηκε για σκηνοθέτης της ταινίας ο Τζον Σίνγκλετον, [40] ο οποίος είχε συνεργαστεί στο παρελθόν με τον Ice Cube ως ηθοποιό, στην υποψήφια για Όσκαρ ταινία του, Boyz n the Hood, καθώς και στην ταινία του Higher Learning.[41]

Τα κάστινγκ για την ταινία ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 2010. Υπήρχαν φήμες ότι ο Lil Eazy-E επρόκειτο να υποδυθεί τον αείμνηστο πατέρα του, Eazy-E και πως ο γιος του Ice Cube και ράπερ, Ο'Σι Τζάκσον τζ., θα έπαιζε, επίσης, τον πατέρα του. Ο Ice Cube δήλωσε για την ταινία: «Μπαίνουμε όσο πιο βαθιά γίνεται, νομίζω πιο βαθιά από οποιοδήποτε άλλο άρθρο ή ντοκιμαντέρ για το συγκρότημα» και πως: «Αυτές είναι οι προσωπικές συζητήσεις που βοήθησαν να σφυρηλατηθούν οι N.W.A. [...] είναι ενδιαφέρον για όποιον αγαπά εκείνη την εποχή, καθώς δεν ξέρω καμία άλλη ταινία όπου αναμειγνύεται το γκάνσγκστα ραπ, το FBI, τις ταραχές του Λος Άντζελες, τον HIV και τις γαμημένες διαμάχες του ένας με τον άλλο. Αυτή η ταινία έχει τα πάντα, από τον (τότε αρχηγό της αστυνομίας) Ντάριλ Γκέιτς και τον πολιορκητικό κριό...».[41]

Τελικά, τον Αύγουστο του 2012, επιλέχθηκε ο Γκάρι Γκρέι ως σκηνοθέτης αντί του Σίνγκλετον. [42] Η ταινία ονομάστηκε Straight Outta Compton από την Universal Pictures, που προσέλαβε τον Τζόναθαν Χέρμαν, [43] τον Δεκέμβριο του 2013, συγγράψει ένα νέο σενάριο και τον Γουίλ Πάκερ ως εκτελεστικό παραγωγό.[44][45] Στις 21 Φεβρουαρίου 2014, ο σκηνοθέτης Γκάρι Γκρέι σημοσιοποίησε μια ανοιχτή πρόσκληση κάστινγκ για την ταινία στις 9 Μαρτίου 2014, μέσω του λογαριασμού του στο Twitter. Πραγματοποιήθηκαν, επίσης, παρόμοια κάστινγκ στην Ατλάντα και το Σικάγο.[46][47] Ο ράπερ YG πέρασε από οντισιόν για τον ρόλο του MC Ren στην ταινία. Τα γυρίσματα ήταν προγραμματισμένα να ξεκινήσουν τον Απρίλιο του 2014, αλλά αναβλήθηκαν εξαιτίας καθυστερήσεων στο κάστινγκ. [48] [49] [50]

Στις 18 Ιουνίου 2014, η Universal ανακοίνωσε επίσημα ότι η βιογραφική ταινία για τους N.W.A., Straight Outta Compton, θα κυκλοφορήσει στις 14 Αυγούστου του 2015. Επιβεβαιώθηκε, επίσης, πως ο γιος του Ice Cube, Ο'Σι Τζάκσον τζ., θα ενσαρκώσει στην ταινία τη νεότερη εκδοχή του πατέρα του, μαζί με τους Τζέισον Μίτσελ και Κόρεϊ Χόκινς, που θα υποδυθούν τους Eazy-E και Dr. Dre, αντίστοιχα. Το καστ για τους N.W.A. ολοκληρώθηκε με τον Άλντις Χοτζ στο ρόλο του MC Ren και τον Νιλ Μπράουν Τζούνιορ να υποδύεται τον DJ Yella.[51][52] Στις αρχές Ιουλίου του 2014, οι σκηνοθέτες του κάστινγκ απηύθυναν μια πρόσκληση κάστινγκ για έξτρα vintage αυτοκίνητα στην περιοχή του Λος Άντζελες για τις σκηνές στην ταινία. Τελικά, τα γυρίσματα της ταινίας ξεκίνησαν τον Αύγουστο του 2014 και η ταινία κυκλοφόρησε, όπως είχε ανακοινωθεί, έναν χρόνο αργότερα, στις 14 Αυγούστου του 2015. Η ταινία έλαβε θετικές κριτικές και απέσπασε πάνω από 200 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως.[53]

Κληρονομιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γκράφιτι "Fuck the Police" στο Κάιρο, 2011.

Αν και το συγκρότημα διαλύθηκε το 1991, παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα και πιο σημαντικά χιπ χοπ γκρουπ, αφήνοντας μια διαρκή κληρονομιά σε αυτό μουσικό είδος χιπ χοπ τις επόμενες δεκαετίες. Η επιρροή του, από τη χρήση funky ρυθμών με μπάσο μέχρι και τους υπερβολικούς στίχους ήταν εμφανής καθ' όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 και μέχρι σήμερα ακόμη, και συχνά πιστώνεται στο συγκρότημα ότι γεφύρωσε τις λευκές και μαύρες αμερικανικές μουσικές γραμμές, με την απήχησή του στους λευκούς Αμερικανούς στα τέλη της δεκαετίας του 1980.[54]

Στο σινγκλ του Dr. Dre, το 1999, "Forgot About Dre ", ο Eminem αποτίνει φόρο τιμής στο συγκρότημα, ραπάροντας: "Λοιπόν τι λες σε κάποιον που μισείς / Ή όποιος προσπαθεί να φέρει προβλήματα στο δρόμο σου; / Θέλετε να επιλύσετε τα πράγματα με πιο αιματηρό τρόπο; / Απλά μελετήστε μια κασέτα των N.W.A.», αναφερόμενος, πιθανώς, στην αρνητική υποδοχή των τραγουδιών των N.W.A. από τους δημοφιλείς ραδιοφωνικούς σταθμούς της εποχής, που θεωρούσαν τα τραγούδια τους βίαια.[55]

Μια σκηνή στο βίντεο κλιπ για το σιγνκλ του 2005, "Hate It or Love It" του The Game με τον 50 Cent, δείχνει τους Τέκουαν Ρίτσμοντ και Ζάκαρι Αϊζάια Γουίλιαμς (που απεικονίζoυν μια νεαρή εκδοχή των Game και 50 Cent, αντίστοιχα) να βάφουν με σπρέι σε έναν τοίχο «N.W.A.», με αποτέλεσμα τη σύλληψή τους από δύο αστυνομικούς. Ο The Game έχει, επίσης, ένα τατουάζ με το όνομα των "N.W.A." στη δεξιά πλευρά του στήθους του.[56]

Δισκογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γκράφιτι του λογότυπου N.W.A.

Στούντιο άλμπουμ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Straight Outta Compton (1988)
  • Niggaz4Life (1991)

Εκτεταμένα έργα (EP)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • 100 Miles and Runnin' (1990)

Συλλογικά άλμπουμ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • N.W.A. and the Posse (1987)
  • Greatest Hits (1996)
  • Straight Outta Compton: NWA 10th Anniversary Tribute (1998)
  • The N.W.A. Legacy, Vol. 1: 1988–1998 (1999)
  • The N.W.A. Legacy, Vol. 2 (2002)
  • The Best of NWA: The Strength of Street Knowledge (2006)
  • Family Tree (2008)

Περιοδεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. nwa.
  2. Potter, Russell (1995). Spectacular Vernaculars: Hip-Hop and the Politics of Postmodernism. New York City: State University of New York Press. σελ. 50. ISBN 0-7914-2626-2. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Erlewine, Stephen Thomas. «N.W.A. Biography». allmusic. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2007. 
  4. Hochman, Steve (29 Ιουνίου 1989). «N.W.A. Cops an Attitude». Rolling Stone (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2020. 
  5. «N.W.A. | Encyclopedia.com». www.encyclopedia.com. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2020. 
  6. Sometimes also given as Niggers With Attitude.[4][5]
  7. Campbell, Michael (2013). Popular music in America: The beat goes on (4η έκδοση έκδοση). Schirmer. Cengage Learning. σελ. 327. ISBN 978-0-840-02976-8. 
  8. White, Miles (2011). From Jim Crow to Jay-Z: Race, Rap and the Performance of Masculinity. Urbana, IL: University of Illinois Press. σελίδες 64; 74. ISBN 978-0-252-03662-0. 
  9. «NWA Biography». www.nwaworld.com. NWA World. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2014. ... a self-consciously violent and dangerous lyrical stance ... ridiculously violent and misogynist lyrics. 
  10. "Straight Outta Compton and the Social Burdens of Hip-Hop".
  11. "100 Greatest Artists of All Time", Rolling Stone.
  12. «Parental Advisory: Explicit Lyrics». Los Angeles Times. 14 Απριλίου 2002. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2015. 
  13. «The Posse Project». Phoenix New Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2011. 
  14. «DJ Yella interview». AftermathMusic.com. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2011. 
  15. Cizmar, Martin (22 Μαρτίου 2010). «Krazy D: What Happened After N.W.A. and the Posse?». Phoenix New Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2012. 
  16. Henderson, Alex.
  17. Duff, S.L. N.W.A. YA BOY Biography.
  18. Grow, Kory (15 Απριλίου 2015). «Ice Cube On N.W.A's 'Reality Rap' And 'Straight Outta Compton' Movie». Rolling Stone. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2016. 
  19. Nuzum, Eric (2001). Parental Advisory: Music Censorship in America. New York City: HarperCollins. σελ. 111. ISBN 0-688-16772-1. 
  20. Boucher, Geoff (August 16, 2008). «Rapper Ice Cube talks about the 20th anniversary of N.W.A's Straight Outta Compton». Los Angeles Times. http://www.latimes.com/entertainment/news/la-et-compton16-2008aug16,0,4400312.story. Ανακτήθηκε στις August 24, 2008. 
  21. staff, Village Voice (20 Αυγούστου 2015). «When Christian America and the Cops Went Insane Over N.W.A, Rap, and Metal». The Village Voice. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2023. 
  22. Huey, Steve. «Straight Outta Compton > Overview». AllMusic. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2007. 
  23. Nadia Vega (17 Μαΐου 2015). «Biography #5 | Amazing Pictures and Wallpapers | World Amazing Pictures and HD Wallpapers». Easye.info. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2015. 
  24. Leigh, Danny.
  25. Ice Cube: Attitude, Joel McIver, p.70, Foruli Classics, 2012
  26. 26,0 26,1 26,2 Nuzum, p. 113.
  27. Blackwell, Mark.
  28. Rose, Tricia (1994). Black Noise: Rap Music and Black Culture in Contemporary America. Middletown, Connecticut: Wesleyan University Press. σελ. 179. ISBN 0-8195-6275-0. 
  29. Light, Alan (8 Αυγούστου 1991). «N.W.A.: Beating Up the Charts». Rolling Stone (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2023. 
  30. Light, Alan.
  31. O'Connor, Christopher.
  32. Ives, Brian (17 Νοεμβρίου 1999). «Dr. Dre Talks N.W.A. Reunion; Track Surfacing On "Next Friday"». MTV News. Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2021. 
  33. Hoglund, Andy (6 Ιανουαρίου 2016). «A Brief History of N.W.A. Collaborations Post-N.W.A.». Vice. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2020. 
  34. O'Connor, Christopher.
  35. Moss, Corey.
  36. Tardio, Andres.
  37. «N.W.A. Reunites at Coachella with Ice Cube, Dr. Dre, DJ Yella, MC Ren «». Radio.com. 24 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 2016. 
  38. «Dr. Dre joins Ice Cube for Coachella's second weekend». LA Times. April 24, 2016. http://www.latimes.com/entertainment/la-et-ms-coachella-2016-l-dr-dre-joins-ice-cube-at-coachellas-second-weeke-1461473732-htmlstory.html. Ανακτήθηκε στις September 4, 2016. 
  39. Ramos, Mike 'Compton' writer is straight outta Seattle Seattle Times.
  40. Green, Emily (21 Σεπτεμβρίου 2011). «John Singleton & Ice Cube Plan N.W.A. Biopic "Straight Outta Compton"». Guest of a Guest. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2012. 
  41. 41,0 41,1 Meara, Paul.
  42. Homie, Big.
  43. «Jonathan Herman». IMDb.com. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2014. 
  44. N.W.A. Biopic 'Straight Outta Compton' Brings On Writer.
  45. N.W.A Casting Call: Who Should Play Ice Cube, Dr. Dre In 'Straight Outta Compton'?
  46. N.W.A Straight Outta Compton Acting Auditions for Lead Roles – Project Casting Αρχειοθετήθηκε 2014-11-04 στο Wayback Machine..
  47. 'N.W.A.' biopic to hold casting call in Chicago - Chicago Tribune.
  48. Ice Cube: NWA biopic set for shooting in April Αρχειοθετήθηκε 2017-07-02 στο Wayback Machine..
  49. «Straight Outta Casting Hell: A Refresher Course on the Possibly Reignited N.W.A Feud «». Grantland.com. 10 Ιανουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2015. 
  50. «Ice Cube Reveals Why He Wouldn't Cast Lil Eazy-E For N.W.A. Flick | For The Best In Hip-Hop News». SOHH.com. 30 Ιουλίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2015. 
  51. «NWA Biopic 'Straight Outta Compton' Finds Its MC Ren and DJ Yella». Movieweb.com. 29 Ιουλίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2015. 
  52. Perlman, Jake (29 Ιουλίου 2014). «Casting Net: N.W.A biopic 'Straight Outta Compton' completes casting». Entertainment Weekly. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2020. 
  53. «NWA Biopic "Straight Outta Compton" Casting Call for Cars in Los Angeles». Projectcasting.com. 8 Ιουλίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2015. 
  54. White, Miles (2011).
  55. «Dr. Dre – Forgot About Dre Lyrics». Rap Genius. Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2012. 
  56. «Hip-Hop Smackdown: It's All a Game». Playahata.com. Ανακτήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2012. 
  57. DeVito, Lee. «The real story behind N.W.A.'s 'Straight Outta Compton' Detroit riot». Detroit Metro Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-10-27. https://web.archive.org/web/20211027094847/https://www.metrotimes.com/city-slang/archives/2015/08/17/the-real-story-behind-nwas-straight-outta-compton-detroit-riot. Ανακτήθηκε στις June 25, 2021. 
  58. «Power 97». Power97.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2021. 
  59. Bells, Rock The. «Hip-Hop Label 101: Priority Records». Rock The Bells. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2021.