Μετάβαση στο περιεχόμενο

Megachile

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια


Megachile
Ενήλικη Megachile lagopoda.
Ενήλικη Megachile lagopoda.
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα
(Animalia)

Συνομοταξία: Αρθρόποδα
(Arthropoda)

Ομοταξία: Έντομα
(Insecta)

Τάξη: Υμενόπτερα
(Hymenoptera)

Υπογένος

Megachile

Το γένος Megachile είναι μια κοσμοπολίτικη ομάδα μοναχικών μελισσών, που συνήθως ονομάζονται μέλισσες φυλλοκόπτριες (Αγγλικά: leafcutter bees ή leafcutting bees). Ενώ άλλα γένη εντός της οικογένειας Megachilidae, μπορεί να μασούν τα φύλλα ή τα πέταλα σε θραύσματα, για να χτίσουν τις φωλιές τους, ορισμένα είδη εντός των Megachile, κόβουν νοικοκυρεμένα κομμάτια φύλλων ή πετάλων, εξ ου και η κοινή τους ονομασία. Αυτό είναι ένα από τα μεγαλύτερα γένη των μελισσών, με σχεδόν 1500 είδη[1][2] σε πάνω από 50 υπογένη.

Η Βόρεια Αμερική έχει πολλά ιθαγενή είδη Megachile. Η εισαγόμενη φυλλοκόπτρια μέλισσα αλφάλφα (Megachile rotundata),[Σημ. 1] διαχειρίζεται για την επικονίαση των καλλιεργειών.

H ετυμολογία του γένους Megachile, μεταφράζεται προχείρως από το αρχαίο ελληνικό (μέγας (μεγάλος) + χείλος)· τα "μεγάλα χείλη" τους και οι ισχυροί σιαγόνες είναι κατάλληλοι για τη συλλογή των υλικών κατασκευής της φωλιάς.

Πλαγία όψη δείγματος της μέλισσας Megachile montenegrensi. Πολλές από τις Megachile είναι λάτρεις των μπιζελιών και αυτή δεν αποτελεί εξαίρεση. Ένα μέλος του υπογένους Chalicodoma, νήσος Λέσβος.
Θηλυκή μέλισσα Megachile (Chalicodoma) montenegrensis Dours 1873, σε αναζήτηση τροφής επάνω σε άνθος Malva sylvestris, Ισραήλ.

Μερικές φορές, οι φωλιές κατασκευάζονται μέσα σε κούφια κλαδιά ή άλλες παρομοίως στενεμένες φυσικές κοιλότητες, αλλά συχνά βρίσκονται σε λαγούμια εντός του εδάφους. Οι φωλιές συνήθως αποτελούνται από μονές επιμήκεις στήλες κυψελών, οι οποίες κυψέλες, κατασκευάζονται διαδοχικά από το βαθύτερο τμήμα της σήραγγας προς τα έξω. Το θηλυκό τοποθετεί ένα ωάριο σε κάθε κελί μαζί με τροφή, γενικά γύρη, μερικές φορές αναμεμειγμένη με νέκταρ. Κατασκευάζει ένα καπάκι και απομονώνει τους τοίχους του κελιού. Η προνύμφη εκκολάπτεται από το αυγό και καταναλώνει την τροφή. Αφού μαδήσει μερικές φορές, γνέθει ένα κουκούλι και μεταμορφώνεται σε νύμφη (pupates), συχνά μετά από αρκετούς μήνες λήθαργου ως χρυσαλλίδα (prepupa). Εμφανίζεται από τη φωλιά ως ενήλικας. Τα αρσενικά, τα οποία συνήθως είναι μικρότερα και εμφανίζονται πριν από τα θηλυκά, πεθαίνουν λίγο μετά το ζευγάρωμα, αλλά τα θηλυκά επιβιώνουν για άλλες λίγες εβδομάδες, κατά τη διάρκεια των οποίων χτίζουν νέες φωλιές. Πολυάριθμες οικογένειες σφηκών και μελισσών παρασιτοποιούν τις φωλιές των Megachile, συμπεριλαμβανομένων των Gasteruptiidae, Leucospidae, Sapygidae και διαφόρων κλεπτοπαρασιτικών μεγαχειλιδίων (megachilids), όπως το στενά συγγενές γένος Coelioxys. Τα Megachile rotundata και Megachile campanulae, είναι από τα πρώτα έντομα που τεκμηριώνονται στην επιστημονική βιβλιογραφία, για τη χρήση συνθετικών υλικών στη δημιουργία φωλιών.[3]

Πολλά είδη Megachile χρησιμοποιούν κομμένα φύλλα, για να ευθυγραμμίσουν τα κελιά των φωλιών τους. Θεωρείται ότι οι δίσκοι των φύλλων, βοηθούν στην αποφυγή της αποξήρανσης, των προμηθειών τροφής της προνύμφης.[1] Διάφορα είδη στο γένος, ειδικά εκείνα του υπογένους Chalicodoma και των συναφών ομάδων, δεν χρησιμοποιούν κομμένα φύλλα για να ευθυγραμμίσουν τα κελιά, αλλά αντ' αυτού, χρησιμοποιούν αρκετά ξηρή φυτική ρητίνη, την οποία μεταφέρουν στις γνάθες τους. Το υπογένος Chalicodoma περιλαμβάνει τη Megachile pluto, τη μεγαλύτερη μέλισσα στον κόσμο, καθώς και μια από τις μεγαλύτερες megachilids στις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Megachile sculpturalis, το Ασιατικό είδος που εισήχθη πρόσφατα.

Μερικά είδη Megachile δεν έχουν λοβό (arolia) μεταξύ των δαγκάνων τους, έτσι δεν μπορούν να σκαρφαλώσουν λείους τοίχους ή υάλινες επιφάνειες.[4]

Είδη στην Κένυα, Ουγκάντα και Τανζανία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
H μέλισσα του γένους Megachile στην Ανατολική Αφρική.

Στην Κένυα, Ουγκάντα και Τανζανία, περιγράφονται περισσότερα από 100 είδη Megachile (Eardley και Urban 2010).[2] Απαιτούνται διεξοδικές έρευνες από αντιπροσωπευτικά οικοσυστήματα, για να διαπιστωθεί τι έχει η Ανατολική Αφρική, όσον αφορά την ποικιλία των ειδών Megachile.[2]

Στην Ανατολική Αφρική, οι μέλισσες Megachile, δεν είναι γνωστές στους ντόπιους (συμπεριλαμβανομένων των αγροτών).[2] Αυτά τα έντομα συνήθως δεν αναγνωρίζονται ως μέλισσες από τους ντόπιους της Ανατολικής Αφρικής, όπου η ονομασία μέλισσα, γενικά θεωρείται ότι εφαρμόζεται μόνο στις μέλισσες που παράγουν μέλι.[2] Πολλές μέλισσες Megachile, έχουν μια γκριζωπή εμφάνιση λόγω της παρουσίας χλωμών τριχών πάνω σε μια μαύρη επιδερμίδα.[2] Απαλές ζώνες τριχών στη γαστέρα είναι συνηθισμένες.[2] Στην Ανατολική Αφρική, οι μέλισσες Megachile ποικίλουν σε μήκος, από 9 έως 22 mm.[2]

Οι μέλισσες Megachile, μπορούν να βρεθούν σε διάφορα ενδιαιτήματα (χρήσεις γης) στην Ανατολική Αφρική, όπως βοσκοτόπια, φυσικά δάση, ελώδεις εκτάσεις, προστατευόμενες περιοχές, γεωργικές εκτάσεις, δασικές εκτάσεις, παραποτάμιες ακτές και σε παράκτιες περιοχές.[2]

Οι μέλισσες Megachile που εμφανίζονται στην Ανατολική Αφρική, επισκέπτονται διάφορα είδη άγριων φυτών (δέντρα, θάμνους, βότανα, ζιζάνια, αναρριχητικά φυτά, χόρτα) σε διαφορετικούς οικότοπους, ειδικά φυτά, με μικρά πρασινωπά έως λευκά άνθη.[2] Ορισμένα φυτά που επισκέπτονται, παρέχουν υλικά μόνο για τις κτιριακές κατασκευές, στις φωλιές της φυλλοκόπτριας μέλισσας.[2]

Πιθανές αιτίες της σύγχυσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ορισμένα είδη εντόμων, όπως άλλες μέλισσες, σκαθάρια και μύγες, μπορούν να θεωρηθούν λανθασμένα ως μέλισσες Megachile. Πολλοί άνθρωποι μπερδεύουν τις μέλισσες Megachile με τις μέλισσες που κάνουν μέλι.[2] Ωστόσο, μπορούν εύκολα να διακριθούν, παρατηρώντας τη συμπεριφορά τους.[2] Οι μέλισσες Megachile, δεν ζουν σε αποικίες, όπως κάνουν οι μέλισσες, μεταφέρουν τη γύρη κάτω από την γαστήρα και τεμαχίζουν φύλλα, για να σχηματίσουν τις φωλιές τους.[2]

Τα γένη των μελισσών Ceratina (μέλισσες μικρών ξυλουργών), Xylocopa (μέλισσες ξυλουργών) και Halictus (μέλισσες ιδρώτα), μπορούν επίσης να θεωρηθούν λανθασμένα ως μέλισσες Megachile, αλλά, διαφέρουν επειδή μεταφέρουν τη γύρη, σε τριχωτές βούρτσες στα πίσω πόδια τους.[2] Οι μύγες μπορούν να ξεχωρίσουν από τις μέλισσες Megachile, καθώς έχουν μόνο δύο φτερά, ενώ οι μέλισσες έχουν τέσσερα φτερά.[2] Ορισμένα σκαθάρια μπορεί επίσης να συγχέονται με τις μέλισσες Megachile.[2] Τα σκαθάρια έχουν σκληρυμένα εμπρόσθια φτερά (elytra) ενώ οι μέλισσες έχουν τέσσερα μεμβρανώδη φτερά.[2]

Στην περιοχή της Ανατολικής Αφρικής, οι μέλισσες Megachile και άλλα είδη μελισσών, απειλούνται από παράγοντες όπως την υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων, τη γεωργική εντατικοποίηση (π.χ. αντικατάσταση των θαμνωδών φραχτών με περιφράξεις από συρματόπλεγμα και την αυξημένη χρήση των ζιζανιοκτόνων, μπορούν να επηρεάσουν τον αριθμό των άγριων λουλουδιών), την κατάχρηση των εντομοκτόνων και τη συλλογή της ξηράς ξυλείας.[2] Οι πληθυσμοί των μελισσών Megachile στην Ανατολική Αφρική, είναι πιθανό να επηρεαστούν από παράσιτα και ασθένειες, αλλά δεν υπάρχουν πληροφορίες για το θέμα αυτό.[2] Οι πρακτικές καλλιέργειας που συνεπάγονται με τη συχνή εκσκαφή των εδαφών, είναι πιθανό να απειλούν τους πληθυσμούς αυτών των μελισσών, καθώς συχνά φωλιάζουν σε υπόγεια λαγούμια.[2] Η έλλειψη γνώσης σχετικά με αυτές τις μέλισσες και η οικονομική τους σημασία από τους ανθρώπους (de facto θεματοφύλακες της φύσης) είναι σημαντική καθώς οι πρακτικές διατήρησης και διαχείρισης που εφαρμόζονται σε επίπεδο γεωργικών εκμεταλλεύσεων, θα εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την αξία που τους αποδίδουν οι άνθρωποι.[2]

Το γένος Megachile περιέχει 50 υπογένη, με σχεδόν 1500 αναγνωρισμένα είδη.[1]

Αξιοσημείωτα υπογένη:

  • Callomegachile
  • Chalicodoma
  • Chelostomoides

Αξιοσημείωτα είδη:

  • Megachile albisecta (Klug, 1817)
  • Megachile campanulae, μέλισσα ρητίνης άνθους καμπάνας
  • Megachile fidelis, μέλισσα πιστή φυλλοκόπτρια
  • Western leafcutting bee (Megachile perihirta), μέλισσα δυτική φυλλοκόπτρια
  • Megachile pluto, η μεγαλύτερη μέλισσα στον κόσμο
  • Megachile rotundata, μέλισσα φυλλοκόπτρια αλφάλφα (είδος φασολιού)[Σημ. 2]
  • Megachile rubi
  • Megachile sculpturalis, γιγαντιαία μέλισσα ρητίνης
  • Megachile texana, μέλισσα φυλλοκόπτρια του Τέξας
  1. Το φυτό alfalfa (/ælˈfælfə/), το οποίο ονομάζεται lucerne και επίσης Medicago sativa, στην διωνυμική ονοματολογία, είναι ένα πολυετές ανθοφόρο φυτό στην οικογένεια των Κυαμοειδών (Fabaceae). Σε πολλές χώρες του κόσμου, καλλιεργείται ως σημαντική καλλιέργεια ζωοτροφής.
  2. βλ. την παραπάνω Σημ., σχετική με το φυτό alfalfa.
  3. Οι λακκούβες La Brea Tar Pits, είναι μια ομάδα από λακκούβες πίσσας, οι οποίες βρίσκονται εκεί όπου το πάρκο Hancock δημιουργήθηκε γύρω τους, στο αστικό Λος Άντζελες. Η φυσική άσφαλτος (που στα ισπανικά ονομάζεται brea) αναδύεται ρέουσα, από το έδαφος σε αυτήν την περιοχή για δεκάδες χιλιάδες χρόνια. Η πίσσα συχνά καλύπτεται με σκόνη, φύλλα ή νερό. Για πολλούς αιώνες, η πίσσα συντηρούσε τα οστά των παγιδευμένων ζώων.
Παραπομπές σημειώσεων


  1. 1,0 1,1 1,2 Wedmann, Sonja; Wappler, Torsten; Engel, Michael S. (2009). «Direct and indirect fossil records of megachilid bees from the Paleogene of Central Europe (Hymenoptera: Megachilidae)». Naturwissenschaften 96 (6): 703–712. doi:10.1007/s00114-009-0525-x. PMID 19296064. 
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 2,19 2,20 2,21 Théodore Munyuli· Muo Kasina· Juma Lossini· John Mauremootoo· Connal Eardley (επιμ.). «Megachile bees, Species in the Genus». BioNET-EAFRINET. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2019. 
  3. MacIvor, J Scott; Moore, Andrew E. (2013-12-31). «Bees collect polyurethane and polyethylene plastics as novel nest materials.». Ecosphere 4 (12): art155. doi:10.1890/ES13-00308.1. 
  4. Michener, Charles Duncan (2000). The Bees of the World. Baltimore: JHU Press. σελ. 556. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]