Liebster Gott, wenn werd ich sterben?, BWV 8

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η εκκλησία του Αγ. Θωμά στην Λειψία πριν την αναπαλαίωσή της (γκραβούρα του 1880)

Η καντάτα Liebster Gott, wenn werd ich sterben? (Αγαπημένε μου Θεέ, πότε θα πεθάνω;), με αριθμό BWV 8, είναι το όγδοο σε αρίθμηση έργο του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, σύμφωνα με τον συγκεκριμένο κατάλογο τον οποίο εισήγαγε ο Γερμανός μουσικολόγος Βόλφγκανγκ Σμίντερ (Wolfgang Schmieder, 1901 – 1990) και χρησιμοποιείται ευρύτατα σήμερα. Το έργο ανήκει στις εκκλησιαστικές καντάτες του μεγάλου κάντορα και, συγκεκριμένα, στις κοράλ καντάτες του δεύτερου κύκλου καντατών του. Παρουσιάστηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 1724 στην Λειψία, κατά την 16η Κυριακή μετά την γιορτή του Αγίου Πνεύματος (Dominica 16 Post Trinitatis).

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μπαχ έγραψε την καντάτα Liebster Gott, wenn werd ich sterben? το 1724, κατά το δεύτερο έτος παραμονής του στη Λειψία, και ανήκει στις καντάτες τού περίφημου δεύτερου ετήσιου κύκλου καντατών. Τα προβλεπόμενα αναγνώσματα για την συγκεκριμένη ημέρα παρουσίασής της (24 Σεπτεμβρίου 1724) ήταν από την Επιστολή προς Εφεσίους (Προς Εφεσίους 3: 13-21) [1] και από το Ευαγγέλιο του Λουκά, (Η ανάσταση του υιού της χήρας στο Ναΐν (Κατά Λουκάν 7: 11-17).[2]

Μια εναλλακτική εκδοχή της καντάτας σε Ρε Μείζονα σώζεται, επίσης, που πιστεύεται ότι συνετέθη μεταξύ 1746 και 1747, με αρκετές, μικρές αλλαγές στην οργανοθεσία.

Κείμενο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο ύμνος, πάνω στον οποίο βασίζεται η κοράλ καντάτα, ανήκει στον Γερμανό καθηγητή και κληρικό Κάσπαρ Νόιμαν (Caspar Neumann, 1648-1715) και είναι μια προσευχή προς τον Θεό που σχετίζεται με τον θάνατο. Γράφηκε γύρω στα 1690 και, πάντως, πριν το 1695.[3] Το κείμενο, ωστόσο, ανήκει σε μεταγενέστερο άγνωστο ποιητή, ο οποίος διατήρησε -όπως και σε άλλες κοράλ καντάτες του δεύτερου κύκλου καντατών του Μπαχ-, την πρώτη και την τελευταία στροφές του ύμνου αμετάβλητες, αλλά παρέφρασε τα θέματα των εσωτερικών στροφών με σειρές από εναλλασσόμενα ρετσιτατίβα και άριες.[4]

Οργανοθεσία και δομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η καντάτα είναι γραμμένη στην Μι Μείζονα και έχει 6 μέρη. Ο Μπαχ την συνέθεσε για τέσσερις σολίστες φωνής (S, A, T, Β), τετράφωνη χορωδία και μπαρόκ ενόργανο σύνολο από φλάουτο traverso, κόρνο, δύο όμποε d’ amore, δύο βιολιά, βιόλα και μπάσο κοντίνουο. Στην εισαγωγή, το κόρνο παίζει colla parte στην χορωδία των σοπράνο, ενώ στο κοράλ του φινάλε τα όργανα παίζουν colla parte στις 3 υψηλότερες φωνές των χορωδών (S, A, T).[4]

Μέρος Τίτλος Κείμενο Φόρμα Σολίστ Οργανοθεσία Τονικότητα Μέτρο
1 Liebster Gott, wenn werd ich sterben? Κάσπαρ Νόιμαν Χορωδιακή/Κοράλ φαντασία SATB (χορωδία) 1 Φλάουτο traverso, 1 κόρνο colla parte στην S, 2 Όμποε d’ amore, Βιολί σόλο, 2 Βιολιά, 1 Βιόλα Μι Μείζων 12/8
2 Was willst du dich, mein Geist, entsetzen Ανώνυμος Άρια Τ 1 Όμποε d’ amore Ντο# Ελάσσων 3/4
3 Zwar fühlt mein schwaches Herz Ανώνυμος Ρετσιτατίβο Α 2 Βιολιά, 1 Βιόλα Μι Μείζων 4/4
4 Doch weichet, ihr tollen, vergeblichen Sorgen! Ανώνυμος Άρια Β 1 Φλάουτο traverso, 2 Βιολιά, 1 Βιόλα Λα Μείζων 12/8
5 Behalte nur, o Welt, das Meine! Ανώνυμος Ρετσιτατίβο S Φα# Ελάσσων / Σολ# Ελάσσων 4/4
6 Herrscher über Tod und Leben Κάσπαρ Νόιμαν Κοράλ SATB (χορωδία) 1 Κόρνο, 1 Φλάουτο traverso, 1ο Όμποε d’ amore και 1ο Βιολί (colla parte στην S), 2ο Όμποε d’ amore και 2ο Βιολί (colla parte στην Α), 1 Βιόλα (colla parte στον Τ) Μι Μείζων 4/4

(S: Σοπράνο, A: Άλτο, T: Τενόρος, B: Μπάσος)

  • Η τονικότητα στα ρετσιτατίβα αναφέρεται μόνον για τα πρώτα μέτρα, ενώ μπορεί να αλλάζει δραματικά στην τελική πτώση
  • Το μπάσο κοντίνουο δεν αναφέρεται ξεχωριστά διότι παίζει σε όλα τα μέρη

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Dürr, Alfred (2006). ‘’The Cantatas of J. S. Bach: With Their Librettos in German-English Parallel Text. Translated byRichard D. P. Jones’’. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-929776-4
  • Wolff, Christoph (2002). Johann Sebastian Bach: The Learned Musician. Oxford University Press. ISBN 978-0-393-32256-9.