Jaguar XJ220
| Jaguar XJ220 | |
|---|---|
  | |
| Σύνοψη | |
| Κατασκευαστής |  Jaguar |
| Παραγωγή | Οκτώβριος 1991 — Απρίλιος 1994 282 αντίτυπα |
| Συναρμολόγηση | Bloxham, Όξφορντσαϊρ, Ηνωμένο Βασίλειο, σε κοινοπραξία της Jaguar με την TWR |
| Σχεδιαστής | Jim Randle και Keith Helfet (1988) |
| Αμάξωμα και σασί | |
| Κατηγορία | Σπορ υπεραυτοκίνητο (supercar) |
| Αμάξωμα | 2-πορτο, 2-θέσιο coupé |
| Διαμόρφωση | Κινητήρας στο κέντρο και πίσω από τα καθίσματα, πίσω κίνηση |
| Σχετική εξέλιξη | Jaguar XJ220-C (η αγωνιστική έκδοση) |
| Σύστημα κίνησης | |
| Κινητήρας | 3.5 λίτρα V6 βενζίνης, με δύο υπερτροφοδότες |
| Μετάδοση | 5-τάχυτο μηχανικό κιβώτιο |
| Χωρητικότητα καυσίμου | 120 λίτρα |
| Διαστάσεις | |
| Μεταξόνιο | 2.640 χιλιοστά |
| Μήκος | 4.930 χιλιοστά |
| Πλάτος | 2.020 χιλιοστά (2.220 χιλιοστά με τους καθρέφτες) |
| Ύψος | 1.150 χιλιοστά |
| Κενό Βάρος | 1.470 κιλά |
| Χρονολόγιο | |
| Προηγούμενο μοντέλο | Jaguar XJR-15 |
| Επόμενο μοντέλο | Jaguar C-X75 |
Η Jaguar XJ220 ήταν ένα 2-θέσιο σπορ υπεραυτοκίνητο (supercar) υψηλών επιδόσεων, που παρήχθη από τη βρετανική αυτοκινητοβιομηχανία Jaguar, από τον Οκτώβριο του 1991 έως τον Απρίλιο του 1994, σε συνεργασία με την αγωνιστική εταιρεία TWR / Tom Walkinshaw Racing,[1] αν και η πρώτη παράδοση έγινε μόλις τον Ιούνιο του 1992. Συνολικά κατασκευάστηκαν 282 αντίτυπα της Jaguar XJ220, από τα οποία τελικώς πωλήθηκαν τα 275.
Για ένα μικρό διάστημα, η XJ220 έφερε τον άτυπο τίτλο του ταχύτερου μοντέλου παραγωγής, καθώς η τελική της ταχύτητα μετρήθηκε επίσημα στα 349,4 km/h (217,1 mph). Η επίδοση αυτή ξεπεράστηκε από την McLaren F1, που κυκλοφόρησε το 1993 και τελικώς έφτασε επίσημα μέγιστη ταχύτητα 372 km/h (231 mph). Επίσης, η XJ220 διατήρησε το ρεκόρ του ταχύτερου αυτοκινήτου στην πίστα του Nurburgring από το 1992 έως το 2000, με χρόνο 7:46:36.
Εξέλιξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τον Ιούλιο του 1984, η Jaguar ανέκτησε την ανεξαρτησία της, στα πλαίσια του τότε κυβερνητικού προγράμματος μαζικών ιδιωτικοποιήσεων των βρετανικών δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών από την Μάργκαρετ Θάτσερ, με σκοπό τη δραστική περικοπή των δημοσίων δαπανών της χώρας. Έχοντας μόλις βγει από την κυβερνητική διοίκηση και επιτήρηση, η Jaguar άρχισε σύντομα να εξετάζει και το ενδεχόμενο της δημιουργίας ενός μοντέλου που θα ανήκε στην κατηγορία που είναι γνωστή ως σπορ υπεραυτοκίνητα (supercars), προκειμένου να ανυψώσει το πρεστίζ της στο επίπεδο των κορυφαίων αυτοκινητοβιομηχανιών παγκοσμίως.
Κατά σύμπτωση, μέσα στο 1987 ξεκίνησε ένα ενδοεταιρικό πρότζεκτ για ένα πιθανό μελλοντικό αγωνιστικό όχημα της Jaguar, αν και δεν είχε τότε επίσημη εταιρική υποστήριξη από τα ανώτατα στελέχη, και εξελίχθηκε από μία 12-μελή ομάδα εθελοντών σχεδιαστών και μηχανικών, υπό την ηγεσία του Μάικ Μόρετον (Mike Moreton) και με χαμηλό κόστος. Τελικώς ολοκληρώθηκε στις 18 Οκτωβρίου 1988, ώρα 03:00 τα ξημερώματα, και το σχετικό αντίτυπο εστάλη στο Διεθνές Σαλόνι Αυτοκινήτου του Μπέρμιγχαμ στις 06:00 το πρωί και αποκαλύφθηκε στο Διεθνές Σαλόνι στις 11:00 το πρωί. Το μοντέλο ονομάστηκε Jaguar XJ220, ως αναφορά στον στόχο για την τελική του ταχύτητα σε μίλια την ώρα, που είχε θέσει τότε η ομάδα, στα 220 μίλια την ώρα, δηλαδή 354 χιλιόμετρα την ώρα. Έφερε έναν κινητήρα V12 της Jaguar, βενζίνης, κυβισμού 6.2 λίτρων / 6.222 cm³ και τοποθέτησης στο κέντρο του αμαξώματος και πίσω από τα 2 καθίσματα, καθώς και 4-κίνηση, ενώ οι διαστάσεις του μοντέλου ήταν : μεταξόνιο 2.845 χιλιοστά, συνολικό μήκος 5.140 χιλιοστά, πλάτος 2.000 χιλιοστά και βάρος 1.560 κιλά.
Αρχικά, η XJ220 δεν προοριζόταν για αυτοκίνητο παραγωγής, αλλά μετά την άκρως θετική υποδοχή του κοινού και το ενδιαφέρον που έδειξαν τότε αρκετοί επώνυμοι για μελλοντική αγορά, ακολούθησε μια σχετική μελέτη οικονομικής βιωσιμότητας από ομάδες της TWR και της Jaguar. Το καλοκαίρι του 1989, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η παραγωγή της θα ήταν βιώσιμη οικονομικά, όπως επίσης και ότι θα μπορούσε να παραχθεί τεχνικά, πλην όμως με κάποιες σημαντικές αλλαγές στο μηχανικό υπόβαθρο. Ο βασικός στόχος του πρότζεκτ που ξεκίνησε τότε, από μικτές ομάδες της Jaguar και της αγωνιστικής εταιρείας TWR / Tom Walkinshaw Racing (Τομ Γουόκινσο Ρέισινγκ), που δημιούργησαν τότε μια σχετική κοινοπραξία για τον σκοπό αυτό, ήταν η δημιουργία του ταχύτερου αυτοκινήτου παραγωγής παγκοσμίως. Κατά την έναρξη του σχετικής εξέλιξης, οι τότε κάτοχοι του ρεκόρ ήταν η Ferrari F40 του 1987, με τελική ταχύτητα 324 km/h, και η Porsche 959 του 1986, με τελική ταχύτητα 317 km/h, και μάλιστα οι μικτές ομάδες εξέλιξης της XJ220 μελέτησαν τότε κυρίως αυτά τα δύο μοντέλα, προκειμένου να καταλήξουν στο καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για την τελική XJ220 παραγωγής.
.jpg)
Στις 20 Δεκεμβρίου 1989, η Jaguar ανακοίνωσε επίσημα ότι θα κατασκεύαζε 220 έως 350 αντίτυπα πολιτικής έκδοσης, αναλόγως με τη ζήτηση, και ότι οι πρώτες παραδόσεις θα άρχιζαν στα μέσα του 1992, ενώ την 1η Ιανουαρίου 1990 όρισε την εργοστασιακή της τιμή στις 290.000 στερλίνες (με την προκαταβολή στις £ 50.000) χωρίς τον φόρο προστιθέμενης αξίας και το κόστος μεταφοράς.
Όλα αυτά, ωστόσο, έως τις πρώτες παραδόσεις του μοντέλου το 1992 είχαν αυξηθεί κατακόρυφα, με αποτέλεσμα την σημαντική άνοδο της τελικής εμπορικής τιμής και αρκετές ακυρώσεις συμβολαίων από κάποιους πελάτες, οι οποίοι δεν μπόρεσαν τελικώς, εν μέρει και λόγω της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης στο πρώτο μισό της δεκαετίας του 1990, να καταβάλλουν το πλήρες χρηματικό ποσό για την αγορά της.
Μηχανικές αλλαγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
.jpg)
Ένα δεύτερο σοβαρό ζήτημα σχετικά με την τελική XJ220, που τότε ξεσήκωσε επίσης μεγάλες διαμαρτυρίες και ενίοτε ακυρώσεις συμβολαίων από όσους είχαν ενδιαφερθεί το 1988 να την αποκτήσουν και είχαν μπει στη λίστα αναμονής, ή ακόμα και μηνύσεις προς την εταιρεία, ήταν ότι οι μηχανικές προδιαγραφές της είχαν αλλάξει ριζικά και το μοντέλο που είχε αρχικά παρουσιαστεί και παραγγελθεί ήταν μηχανικά διαφορετικό από αυτό που κατέληξε στα χέρια των πελατών. Αυτό συνέβη διότι στα μέσα του 1989, όταν και ελήφθη η οριστική απόφαση να περάσει στην παραγωγή και ξεκίνησε η εξέλιξή του, ο ατμοσφαιρικός βενζινοκινητήρας V12 των 6.2 λίτρων / 6.222 cm³ που οραματίζονταν στην Jaguar, αντικαταστάθηκε από έναν βενζινοκινητήρα bi-turbo V6 με κυβισμό 3.5 λίτρα / 3.498 cm³ (επίσης στο κέντρο του αμαξώματος). Επίσης, είχε χάσει την 4-κίνηση του αρχικού μοντέλου και ήταν πισωκίνητο, ενώ και το μήκος του είχε εμφανώς μειωθεί από τα 5.140 χιλιοστά στα 4.930 χιλιοστά και το βάρος του είχε επίσης μειωθεί σημαντικά, αλλά το τελικό μοντέλο κατά τα άλλα διατήρησε τη βασική σχεδίαση. Μία ακόμα σημαντική διαφορά, ήταν ότι στο μοντέλο παραγωγής είχε αφαιρεθεί το Σύστημα Αντιμπλοκαρίσματος Τροχών (ABS) που έφερε το πρωτότυπο του 1988, μια απόφαση που ελήφθη από την εταιρεία κατά τη διάρκεια της εξέλιξης λόγω μαζικών πιέσεων από αρκετούς υποψήφιους αγοραστές που ήταν οδηγοί αγώνων ή γενικότερα οπαδοί της λεγόμενης «ανόθευτης οδήγησης».[2] Από την άλλη όμως, η ανυπαρξία συστήματος ABS απαιτεί μεγάλη εμπειρία από τον οδηγό σε καταστάσεις δύσκολου φρεναρίσματος και μάλιστα στις μετέπειτα δοκιμές που έγιναν στο μοντέλο παραγωγής πυροδότησε αρκετά αρνητικά σχόλια από τον Τύπο αυτοκινήτου.
.jpg)
Ακόμα και έτσι πάντως, ο τελικός κινητήρας, που έφερε την επίσημη ονομασία Jaguar / TWR JV6, απέδιδε 550 άλογα και 644 N·m, καθιστώντας την XJ220 το ταχύτερο αυτοκίνητο παραγωγής την τότε εποχή. Μολονότι ο αρχικός στόχος των 220 mph, δηλαδή 354 km/h, δεν κατέστη δυνατός, ωστόσο προσεγγίστηκε εντελώς οριακά, καθώς η τελική της ταχύτητα μετρήθηκε επίσημα στα 349,4 km/h, δηλαδή 217,1 mph, σε σχετική δοκιμή στις 21 Ιουνίου 1992, από τον Martin Brundle στην πίστα Nardo Circuit.[3] Ιδιαίτερα αρνητικά σχόλια, όμως, εισέπραξε για την τεράστια καθυστέρηση ανταπόκρισης στις χαμηλές στροφές του κινητήρα (η γνωστή ως φαινόμενο turbo-lag). Σημαντικά θετικό, ωστόσο, ήταν το γεγονός ότι η αισθητική του αυτοκινήτου είχε παραμένει σχεδόν αμετάβλητη, με εξαίρεση κάποιες λεπτομέρειες που διαμορφώθηκαν μετά από σχετικές δοκιμές σε αεροδυναμική σήραγγα, επιτυγχάνοντας τελικώς αεροδυναμικό συντελεστή Cd στην XJ220 παραγωγής στο 0,36. Ένα ξεχωριστό και χρήσιμο χαρακτηριστικό της XJ220 ήταν ότι στα μπροστινά αναδιπλούμενα φώτα της, αντί να ανοίγουν προς τα πάνω, καταστρέφοντας έτσι την αεροδυναμική και δημιουργώντας κίνδυνο σοβαρότερου τραυματισμού στους πεζούς σε τυχόν πρόσκρουση, έπεφτε ολόκληρο το εξωτερικό τους κάλυμμα προς τα κάτω και μέσα στο αμάξωμα, αποκαλύπτοντας τους εσωτερικούς προβολείς (όπως φαίνεται στη διπλανή φωτογραφία). Τα πίσω φώτα του μοντέλου είχαν ληφθεί αυτούσια από το Rover 200, αν και στην XJ220 τα μισοκάλυπταν οι μαύρες πλαστικές λωρίδες που διέτρεχαν όλο το πίσω μέρος. Παρομοίως, οι εξωτερικοί αεροδυναμικοί καθρέφτες της XJ220 είχαν ληφθεί αυτούσιοι από το Citroën CX Σειράς 2 (παραγωγής 1985 - 1989).
.jpg)
Ειδικότερα για την κατάργηση της 4-κίνησης και την επιλογή της πίσω κίνησης, είχαν αναφερθεί τότε από την Jaguar σαφείς λόγοι : θεωρήθηκε ότι η πίσω κίνηση θα ήταν επαρκής για τις περισσότερες καταστάσεις στην οδήγηση και ότι η σύνθετη δομή της τετρακίνησης θα δυσκόλευε τεχνικά της εξέλιξη του μοντέλου και ίσως να ήταν προβληματική για τους ιδιοκτήτες. Αντιθέτως, ο λόγος για την αλλαγή του κινητήρα δεν έγινε ποτέ σαφής από τα στελέχη της εταιρείας. Η θεωρία που κυκλοφόρησε τότε και παραμένει η γνωστότερη στον Τύπο και στο κοινό, ήταν ότι επελέγη ο bi-turbo V6 επειδή ο ατμοσφαιρικός V12 δεν θα κατάφερνε να εκπληρώσει τις προδιαγραφές εκπομπών καυσαερίων Euro 1 που είχαν μόλις θεσμοθετηθεί και τελικώς έγιναν υποχρεωτικές για όλα τα καινούρια μοντέλα στην Ευρώπη από τον Ιούλιο του 1992. Ωστόσο, το 2010 εμφανίστηκε και μια εντελώς διαφορετική εκδοχή, από τον Μάικ Μόρετον, που ήταν ο επικεφαλής του πρότζεκτ εξέλιξης της XJ220, στο βιβλίο του «Jaguar XJ220: The Inside Story» («Jaguar XJ220: Η Εσωτερική Ιστορία»). Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι η Jaguar αναγκάστηκε, για λόγους μείωσης του βάρους του αυτοκινήτου, να επιλέξει την τοποθέτηση ενός V6 κινητήρα, όπως επίσης και να μειώσει το μήκος της XJ220, μετά από συνάντηση με τους μηχανικούς της Bridgestone, που εξήγησαν ότι δεν υπήρχε τότε, με την τεχνολογία του 1989, ελαστικό που θα μπορούσε να αντέξει ένα τόσο βαρύ αυτοκίνητο σε ταχύτητες της τάξης των 350 km/h. Λόγω του τεράστιου βάρους των κινητήρων V12, η τοποθέτηση ενός V6 είχε ως αποτέλεσμα την σημαντική μείωση του βάρους του αυτοκινήτου, σε συνδυασμό και με την εξαιρετικά μεγάλη μείωση του κυβισμού από 6.2 σε 3.5 λίτρα, που εξοικονόμησε χώρο στο κέντρο του σασί, επιτρέποντας μείωση του μεταξονίου και του συνολικού μήκους της XJ220 και συνεπώς περαιτέρω μείωση του βάρους της.[4]
Τον Σεπτέμβριο του 2016, η Bridgestone ανακοίνωσε ότι αναπτύσσει νέα ελαστικά για την XJ220, καθώς η αρχική διάσταση ελαστικών δεν ήταν πλέον διαθέσιμη.[5]
Παραγωγή και πωλήσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
_interior.jpg)
Η επίσημη παρουσίαση της Jaguar XJ220 έλαβε χώρα στο Σαλόνι Αυτοκινήτου του Τόκιο τον Οκτώβριο του 1991 και η παραγωγή της ξεκίνησε μέσα στον ίδιο μήνα, αν και η πρώτη παράδοση του μοντέλου έγινε τον Ιούνιο του 1992. Ο μέσος ρυθμός παραγωγής αρχικά ήταν 1 αυτοκίνητο την ημέρα, πλην όμως σύντομα επιβραδύνθηκε δραματικά και μέσα στο 1993 περιορίστηκε σε εξαιρετικά χαμηλά νούμερα. Συνολικά παρήχθησαν 282 αντίτυπα της Jaguar XJ220, από τα οποία πωλήθηκαν τα 275, και η παραγωγή της έληξε σχετικά σύντομα, τον Απρίλιο του 1994, λόγω μέτριας ζήτησης, για τους λόγους που αναφέρθηκαν. Είναι χαρακτηριστικό ότι παρά τον ελάχιστο ρυθμό παραγωγής δεν είχαν πωληθεί όλες οι XJ220 μέχρι τη λήξη της παραγωγής και μάλιστα αρκετά αριστεροτίμονα αντίτυπα συνέχισαν να διατίθενται στις αντιπροσωπείες της Jaguar ως καινούρια ακόμα και έως το 1997, ενώ το τελευταίο αντίτυπο, επίσης αριστεροτίμονο, πωλήθηκε τον Δεκέμβριο του 1997.
Από την άλλη, το συνολικό πρότζεκτ απέβη, έστω και οριακά, κερδοφόρο για την Jaguar, ενώ και η συνολική παραγωγή των 282 αντιτύπων δεν ήταν κατώτερη των αρχικών πιθανών προσδοκιών της εταιρείας, καθώς είχε εξ αρχής δηλώσει ότι θα κατασκεύαζε 220 έως 350 αντίτυπα πολιτικής έκδοσης, αναλόγως με τη ζήτηση. Κατά συνέπεια, μπορεί να θεωρηθεί ότι η XJ220 εκπλήρωσε τους βασικούς στόχους της φίρμας, ειδικά αν συνυπολογιστεί η παγκόσμια οικονομική ύφεση στο πρώτο μισό της δεκαετίας του 1990, που έπληξε τότε γενικότερα τη ζήτηση για τα σπορ υπεραυτοκίνητα, κάποια από τα οποία σημείωσαν πολύ πιο καταστροφική εμπορική πορεία από την XJ220. Ένα εντυπωσιακό παράδειγμα ήταν η Bugatti EB110 (που μάλιστα ήταν η προηγούμενη κάτοχος του άτυπου τίτλου του ταχύτερου μοντέλου παραγωγής, πριν την XJ220), η οποία κατασκευάστηκε από το 1991 έως το 1995 και σε μόλις 126 αντίτυπα πολιτικής έκδοσης, έναντι 300 όπως ήταν το αρχικό σχέδιο.
Η Jaguar XJ220 στις ΗΠΑ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
.jpg)
.jpg)
|
.jpg)
| |
Αριστεροτίμονη Jaguar XJ220 του 1994 στον Καναδά.
| ||
Ειδικότερα στις Ηνωμένες Πολιτείες, η XJ220 δεν πωλήθηκε ποτέ επίσημα ως καινούρια από την ίδια την Jaguar, καθώς δεν πληρούσε όλες τις απαιτούμενες προδιαγραφές της χώρας αυτής για να πάρει έγκριση κυκλοφορίας. Ωστόσο, τον Αύγουστο του 1999 ψηφίστηκε ένας νόμος που επιτρέπει την ελεύθερη εισαγωγή των αυτοκινήτων που θεωρούνται ως μεγάλης ιστορικής ή / και τεχνολογικής αξίας που δεν είχαν αρχικά εισαχθεί στις ΗΠΑ επίσημα, αφού λάβουν πρώτα τη σχετική επίσημη έγκριση ότι ανήκουν σε τέτοια κατηγορία. Μεταξύ των μοντέλων που έλαβαν αυτή την έγκριση, ήταν και η Jaguar XJ220, με αποτέλεσμα να αρχίσουν να εισάγονται κάποιες XJ220 στη χώρα στα μετέπειτα χρόνια.
Σήμερα η κυβέρνηση των ΗΠΑ επιτρέπει την ελεύθερη εισαγωγή όλων των μοντέλων μετά τη συμπλήρωση ηλικίας 25 ετών, άρα οι XJ220 μπορούν να εισαχθούν ελεύθερα, χωρίς να είναι απαραίτητο πλέον ούτε καν να γίνει χρήση της ειδικής έγκρισης που μόλις προαναφέρθηκε. Το αντίστοιχο όριο που έχει θεσπίσει ο Καναδάς είναι τα 15 μόλις έτη.
Τεχνικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Jaguar | XJ220 |
|---|---|
| Κινητήρας | 3.5 λίτρα V6 βενζίνης, με δύο υπερτροφοδότες |
| Κυβισμός | 3.498 cm³ |
| Ισχύς | 404 kW (549 PS) στις 7.000 rpm |
| Ροπή | 644 N·m στις 4.500 rpm |
| Μέγιστη ταχύτητα |
349,4 km/h (217,1 mph) |
| Επιτάχυνση 0–100 km/h |
3,7 sec |
| Κατανάλωση | 18,3 λίτρα στα 100 km |
| Βάρος | 1.470 κιλά |
| Ελαστικά | Μπροστά: 255/55 ZR17 Πίσω: 345/35 ZR18 |
Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Mike Moreton «Jaguar XJ220: The Inside Story» (2010), p. 42.
- ↑ Mike Moreton «Jaguar XJ220: The Inside Story» (2010), p. 47.
- ↑ Matthews, Peter (1994). The Guinness Book of World Records (40 ed.). London: Guinness World Records. p. 118. ISBN 978-0851125121.
- ↑ Mike Moreton «Jaguar XJ220: The Inside Story» (2010), p. 38.
- ↑ «Bridgestone developing new tyres for Jaguar XJ220». 2016-09-08. Ανακτήθηκε στις 2016-09-12.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Heilig, John; Adler, Dennis; Leffingwell, Randy (2004). Sports Car Icons: Jaguar, Ferrari and Porsche. Motor International. ISBN 978-0-7603-1777-8.
- Holloway, Hilton; Buckley, Martin (2003). 20th Century Car Design. Carlton Books. ISBN 978-1-84222-835-7.
- Martin, Keith (2004). Keith Martin on Collecting Ferrari. Motorbooks International. ISBN 978-0-7603-1971-0.
- Moreton, Mike (2010). Jaguar XJ220 – The Inside Story. Veloce Publishing. ISBN 978-1-84584-250-5.
- Robson, Graham (2006). A to Z British cars 1945–1980. Herridge. ISBN 978-0-9541-0639-3.
- Halwart Schrader: Typenkompass Jaguar - Personenwagen seit 1931. Motorbuch-Verlag, Stuttgart 2001, ISBN 3-613-02106-4.
- Heiner Stertkamp: Jaguar - Die komplette Chronik von 1922 bis heute. Heel-Verlag 2006, ISBN 3-89880-337-6.
