Χρήστης:Sera1993/πρόχειρο

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης - Από μια άλλη οπτική

Βανδαλισμοί στα σχολεία και Φονξιοναλιστική προσέγγιση

Το πρόβλημα των βανδαλισμών στα σχολεία οφείλεται, ξεκάθαρα, κατά τον φονξιοναλιστή, στην αποτυχία της διαδικασίας κοινωνικοποίησης των ατόμων, δηλαδή της συμμόρφωσης τους σε αξίες και πεποιθήσεις που είναι γενικές και συλλογικές. Κατά την κοινωνικοποίηση η ηθική της κοινωνίας θα έπρεπε να γίνει μέρος της προσωπικότητας του ατόμου. Αν το άτομο αντιδρά και δημιουργεί προβλήματα στην κοινωνία αυτό συμβαίνει γιατί δεν έχει διδαχθεί την αυτοπειθαρχία, τις αξίες της κοινωνίας, την ηθική και τους κανόνες που την διέπουν. Δεν έχει περάσει με επιτυχία, δηλαδή, τη διαδικασία της κοινωνικοποίησης. Πρωταρχικό ρόλο στη διαδικασία αυτή έχει ο θεσμός της εκπαίδευσης. Το σχολείο πρέπει να λειτουργεί με βάση τις κοινωνικές νόρμες, δηλαδή τα πρότυπα της αποδεκτής συμπεριφοράς. Παραβατικές συμπεριφορές βγάζουν στην επιφάνεια προβλήματα στο σύστημα της εκπαίδευσης. Τα άτομα ήδη από πολύ νεαρή ηλικία θα πρέπει να εκπαιδεύονται να γνωρίζουν τι είναι αναμενόμενο να πράξουν σε κάθε περίπτωση, ώστε να συμμορφώνονται με τις κοινωνικές νόρμες και θεσμούς.

Όπως αναφέρει και ο Parsons στο δοκίμιό του «The School Class as a Social System», (σχετική αναφορά στο βιβλίο «Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης» των David Blackledge και Barry Hunt, σελ. 98), η εκπαίδευση βοηθά στην εξουδετέρωση της «έντασης», που προκαλείται, νομιμοποιώντας τις ανισότητες. Σύμφωνα με τη φονξιοναλιστική προσέγγιση οι νέες μορφές ανισότητας, που δημιουργούνται και οι οποίες θα δημιουργούσαν διχασμό και κοινωνική σύγκρουση, κοινωνικοποιούνται και νομιμοποιούνται μέσα από το εκπαιδευτικό σύστημα. Με τον τρόπο αυτό οι ανισότητες, τόσο στο εισόδημα, όσο και στην κοινωνική θέση γίνονται αποδεκτές ήδη από τις μικρές ηλικίες. Αποτυχία της εκπαίδευσης να διδάξει στη νέα γενιά τις πιο πάνω αρχές δημιουργεί φαινόμενα όπως οι βανδαλισμοί στα σχολεία. Ήδη από τις μικρές ηλικίες πρέπει να δίνεται έμφαση στη διαδικασία της κοινωνικοποίησης, ώστε μεγαλώνοντας το άτομο να έχει ήδη εμπεδώσει την κυρίαρχη κουλτούρα. Πριν προλάβει, δηλαδή, το άτομο να αναπτύξει κριτική σκέψη, να έχει ήδη ενσωματωθεί στους θεσμούς και στις κοινωνικές νόρμες. Να έχει ήδη αποδεχτεί ότι οι ανισότητες είναι «δίκαιες» και ότι οι νέοι θα πρέπει να αντιληφθούν ότι δεν έχουν όλοι τις ίδιες ευκαιρίες και ότι μόνο η ταύτιση με το σύστημα επιβραβεύεται.

Βανδαλισμοί στα σχολεία και Μαρξιστική προσέγγιση                                      

Ως απόρροια της κοινωνικής και οικονομικής ανισότητας του καπιταλιστικού συστήματος οι νέοι επαναστατούν, γιατί θέλουν ίσες ευκαιρίες. Οι παραβατικές συμπεριφορές των νέων είναι η αντίδραση του προλεταριάτου στην καταπίεση που δέχεται από την αστική τάξη, αλλά και την κυβέρνηση. Η καπιταλιστική οικονομία είναι η ρίζα του προβλήματος. Το φαινόμενο του βανδαλισμού απορρέει από την οικονομία του καπιταλισμού, η οποία δημιουργεί κοινωνικά προβλήματα. Οι ανισότητες που δημιούργησε το καπιταλιστικό σύστημα είναι ανισότητες με βάση το ποιοι κατέχουν τα μέσα παραγωγής για την επιβίωση και ποιοι όχι. Από τη μια έχουμε αυτούς που ελέγχουν τα μέσα παραγωγής και εκμεταλλεύονται τη μισθωτή εργασία και από την άλλη την εργατική τάξη/προλεταριάτο, οι οποίοι είναι οι σύγχρονοι μισθωτοί εργάτες, που δεν κατέχουν τα μέσα παραγωγής, και πουλούν το καθημερινό τους έργο για να επιβιώσουν. Η σύγκρουση των οικονομικών δυνάμεων (στις παραγωγικές δυνάμεις και παραγωγικές σχέσεις) προκαλεί ταξικές συγκρούσεις. Όλες οι άλλες συγκρούσεις στην κοινωνία πηγάζουν από αυτή τη βασική σύγκρουση στη σφαίρα της οικονομίας. Τα σχολεία, ως εκφραστές του καπιταλιστικού οικονομικού συστήματος, εξυπηρετούν τα συμφέροντα της κυρίαρχης τάξης. Η κυρίαρχη τάξη θέλει να βεβαιωθεί ότι θα συνεχιστεί η κυριαρχία της και αυτό το πετυχαίνει με το να πείσει όλα τα μέλη της κοινωνίας ότι ο καπιταλισμός είναι το σωστό σύστημα. Η εκπαίδευση κοινωνικοποιεί τα παιδιά, σε πολύ νεαρή ηλικία, στο να δεχτούν την υπάρχουσα πραγματικότητα, δηλαδή, την πραγματικότητα μιας κοινωνίας ανισοτήτων. Με αυτό τον τρόπο η κυρίαρχη τάξη νομιμοποιεί και αναπαράγει την κυριαρχία της. Οι νέοι μεγαλώνοντας και αποκτώντας κριτική σκέψη αντιδρούν στην κοινωνία των ανισοτήτων συχνά με βίαιο τρόπο, όπως τα περιστατικά βανδαλισμών στα σχολεία.

Ο καπιταλισμός μετατρέπει το ανθρώπινο έργο και την ανθρώπινη δημιουργικότητα σε ένα «πράγμα» με ανταλλάξιμη αξία. Αυτό φέρνει αλλοτρίωση στην κοινωνία και αλλοτρίωση του ανθρώπου. Η αλλοτρίωση δημιουργεί συγκρούσεις και παραβατικές συμπεριφορές. Αναπόφευκτα το προλεταριάτο θα συνεχίζει να αντιδρά στην καταπίεση του αστού, αλλά και της κυβέρνησης.