Χαϊντάρ Μιρζά Σαφαβί
| Χαϊντάρ Μιρζά Σαφαβί | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1554[1] Ιράν |
| Θάνατος | 1576[2] Καζβίν |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Οικογένεια | |
| Γονείς | Ταχμάσπ Α΄ της Περσίας |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Χαϊντάρ Μιρζά Σαφαβί (περσικά: حیدر میرزا صفوی) ήταν πρίγκιπας στο Ιράν των Σαφαβιδών, που αυτοανακηρύχτηκε βασιλιάς (σάχης) τού Ιράν στις 15 Μαΐου 1576, την επόμενη ημέρα μετά το τέλος τού πατέρα του Ταχμάσπ Α΄. Ωστόσο, την ίδια ημέρα σκοτώθηκε από τις φυλές των Κιζιλμπάς, που ευνόησαν τον αδελφό του Iσμαήλ Μιρζά Σαφαβί ως διάδοχο τού πατέρα τους. Η μητέρα του ήταν η Σουλτανζαντέχ Χανούμ, μία Γεωργιανή κυρία. [3]
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γεννήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 1554 από τον Tαχμάσπ Α΄ και τη Σουλτανζαντέχ Χανούμ, μία Γεωργιανή κυρία. [3] Η μητέρα του ήταν αδελφή των Γεωργιανών προσήλυτων Aμάν Μπεγκ (ένας ευγενής με επιρροή) και τού Αλί Χαν Μπεγκ. [4]
Στις 18 Οκτωβρίου 1574 ο Ταχμάσπ Α΄ αρρώστησε και κατά τη διάρκεια της ασθένειάς του, αν και κόντεψε να πεθάνει δύο φορές, ακόμη δεν είχε διαλέξει διάδοχο. Έτσι, οι κύριοι αρχηγοί των Κιζιλμπάς οργάνωσαν μία συνάντηση, για να συζητήσουν ποιος θα έπρεπε να είναι ο διάδοχος. Η φυλή Ουσταλτζού και η φυλή Σαϋχαβάντ (η οποία ήταν συγγενής με την οικογένεια των Σαφαβιδών) ευνόησε τον Χαϊντάρ Μιρζά. Τον στήριξαν και οι Γεωργιανοί, αφού η μητέρα του ήταν Γεωργιανή.
Οι Ρουμλού, Aφσάρ και η φυλή Κατζάρ ευνόησαν τον Iσμαήλ Μιρζά Σαφαβί, ο οποίος φυλακίστηκε στο Κάστρο Καχκαχέχ. Η κόρη τού Ταχμάσπ, Παρί Χαν Χανούμ, ευνόησε επίσης τον Iσμαήλ Μιρζά. [5] Ενώ ο Tαχμάσπ ήταν ακόμα άρρωστος, εκείνοι που υποστήριζαν τον Hαϋντάρ Μιρζά, έστειλαν μήνυμα στον καστελάνο τού Κάστρου Καχκαντέχ, ονόματι Χαλιφά Ανσάρ Καραντγκλού. Του ζήτησαν να σκοτώσει τον Ισμαήλ Μιρζά. Ωστόσο, η Παρί Χαν Χανούμ κατάφερε να το μάθει και είπε στον Tαχμάσπ για τη δολοπλοκία. Ο Ταχμάσπ, ο οποίος είχε ακόμη κάποια συναισθήματα για τον Ισμαήλ Μιρζά λόγω τού θάρρους, που είχε στις μάχες με την Οθωμανική αυτοκρατορία, έστειλε μία ομάδα σωματοφυλάκων Αφσάρ στο Κάστρο Καχκαχέχ, για να τον προστατεύσουν. [5] Δύο μήνες αργότερα, ο Tαχμάσπ ανάρρωσε από την απειλητική για τη ζωή ασθένεια, που είχε. Δύο χρόνια αργότερα, στις 14 Μαΐου 1576, απεβίωσε στο Καζβίν. Ο Χαϊντάρ Μιρζά ήταν ο μόνος γιος, που ήταν μαζί του όταν απεβίωσε, και έτσι την επόμενη ημέρα, αναγγέλθηκε ως νέος βασιλιάς. Κανονικά, μερικές φυλές Κιζιλμπάς φρουρούσαν το βασιλικό παλάτι και εναλλάσσονταν με άλλες - δυστυχώς για τον Χαϊντάρ Μιρζά, εκείνη την ημέρα όλοι οι φρουροί Κιζιλμπάς ήταν είτε από τις φυλές Ρουμλού, Aφσάρ, Κατζάρ, Μπαγιάτ ή Ντορσάκ, που ήταν όλες πιστές υποστηρίκτριες τού Ισμαήλ Μιρζά. [5]
Όταν ο Χαϊντάρ Μιρζά έμαθε για την επικίνδυνη θέση που βρισκόταν, πήρε την ΠΑρί Χαν Χανούμ (η οποία βρισκόταν επίσης στο παλάτι) «στην κράτηση ως προληπτικό μέτρο» (Parsadust). [5] Η Παρί Χαν Χανούμ τότε «έπεσε στα πόδια τού αδελφού της, παρουσία της μητέρας τού Χαϊντάρ Μιρζά» και προσπάθησε να τον παροτρύνει να την αφήσει να φύγει από το παλάτι, δηλώνοντας ότι ήταν η πρώτη, που αναγνώρισε την κυριαρχία του κάνοντας μία προσκύνηση σε αυτόν: ορκίστηκε ότι θα επιχειρούσε να πείσει τους υποστηρικτές τού Ισμαήλ Μιρζά να αλλάξουν γνώμη, μεταξύ των οποίων ο αμφιθαλής αδελφός της Σουλεϊμάν Μιρζά και ο Κιρκάσιος θείος της Σαμκάλ Σουλτάν. Ο Χαϊντάρ Μιρζά αποδέχτηκε το αίτημά της και της έδωσε την άδεια να φύγει από το παλάτι. Ωστόσο, αφού έφυγε από το παλάτι, αθέτησε τον όρκο της και έδωσε στον Σαμκάλ τα κλειδιά της πύλης τού παλατιού. [5]
Όταν οι υποστηρικτές τού Χαϊντάρ Μιρζά έμαθαν για την απειλή που βρισκόταν ο βασιλιάς τους, έσπευσαν στη βασιλική του κατοικία για να τον σώσουν. Ωστόσο, οι φρουροί τού παλατιού, που αντιπαθούσαν τον Χαϊντάρ Μιρζά (αν και είχε προσπαθήσει να τους κερδίσει στο πλευρό του, δίνοντας αρκετές υποσχέσεις) έκλεισαν τις εισόδους τού παλατιού. [5] Την ίδια στιγμή οι υποστηρικτές τού Ισμαήλ Μιρζά, μπήκαν στο παλάτι και πήγαν στο εσωτερικό του. Ωστόσο, οι υποστηρικτές τού Χαϊντάρ Μιρζά κατάφεραν σύντομα να διαπεράσουν την πύλη, αλλά δεν έφτασαν εκεί έγκαιρα: οι υποστηρικτές τού Ισμαήλ Μιρζά βρήκαν τον Χαϋντάρ Μιρζά, ντυμένο σαν γυναίκα στο βασιλικό χαρέμι. Αμέσως συνελήφθη και αποκεφαλίστηκε. [6] Στη συνέχεια, το ματωμένο κεφάλι του ρίχτηκε στους υποστηρικτές τού Χαϊντάρ Μιρζά, οι οποίοι σταμάτησαν την αντίστασή τους, κάτι που σήμαινε ότι ο Ισμαήλ Μιρζά μπορούσε να ανέβει με ασφάλεια στον θρόνο. [5]
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Maeda, Hirotake (2021). «Against all odds: the Safavids and the Georgians». Στο: Matthee, Rudi. The Safavid World. Routledge. ISBN 978-1138944060.
- Matthee, Rudi (2011). Persia in Crisis: Safavid Decline and the Fall of Isfahan. I.B.Tauris. σελίδες 1–371. ISBN 978-0857731814.
- Babaie, Sussan (2004). Slaves of the Shah: New Elites of Safavid Iran. I.B.Tauris. σελίδες 1–218. ISBN 9781860647215.
- Newman, Andrew J. (2008). Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire. I.B.Tauris. σελίδες 1–281. ISBN 9780857716613.
- Savory, Roger (2007). Iran under the Safavids. Cambridge University Press. σελίδες 1–288. ISBN 978-0521042512.
- Roemer, H.R. (1986). «The Safavid period». The Cambridge History of Iran, Volume 5: The Timurid and Safavid periods. Cambridge: Cambridge University Press. σελίδες 189–351. ISBN 9780521200943.
- Parsadust, Manuchehr (2009). «PARIḴĀN ḴĀNOM». Encyclopaedia Iranica. http://www.iranicaonline.org/articles/parikan-kanom-1548-1578.
- Nashat, Guity· Beck, Lois (2003). Women in Iran from the Rise of Islam to 1800. University of Illinois Press. σελίδες 1–253. ISBN 978-0-252-07121-8.
- Daryaee, Touraj (2012). The Oxford Handbook of Iranian History. Oxford University Press. σελίδες 1–432. ISBN 978-0199875757. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2015.
- Blow, David (2009). Shah Abbas: The Ruthless King Who became an Iranian Legend. London, UK: I. B. Tauris & Co. Ltd. ISBN 978-1-84511-989-8. LCCN 2009464064.
- Mitchell, Colin P. (2009). The Practice of Politics in Safavid Iran: Power, Religion and Rhetoric. I.B.Tauris. σελίδες 1–304. ISBN 978-0857715883.