Χάλκινο έλασμα από επένδυση (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, αρ. 6444)

χάλκινο έλασμα
χάλκινο έλασμα
	έκτυπες παραστάσεις σε χαλκό
Ονομασία	χάλκινο έλασμα
Έτος δημιουργίας	τέλη 7ου αι. π.Χ.
Είδος	ανατολίζον έργο
Διαστάσεις	86 x 25 - 35 εκ.
Μουσείο	Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
Αριθμός καταλόγου	6444
	δεδομένα

Το Έκθεμα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου με αριθμό 6444 είναι χάλκινο έλασμα με έκτυπες παραστάσεις. Αποτελούσε ίσως την επένδυση κάποιου αντικειμένου. Πιθανώς να επένδυε μεγάλο ξύλινο τρίποδα στον ναό του Δία στην Ολυμπία. Χωρίζεται από επάνω προς τα κάτω σε τέσσερεις θεματικές ενότητες, οι οποίες παρουσιάζουν πουλιά, Γρύπες, τον Ηρακλή που κυνηγάει κένταυρο και πτερωτή θεά πότνια Θηρών.

Ιστορία του ευρήματος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βρέθηκε στις ανασκαφές στην Αρχαία Ολυμπία στις 12 Νοεμβρίου 1877, 18 μέτρα δυτικά-βορειοδυτικά της νότιας γωνίας του ναού του Διός.

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το έλασμα ήταν πιθανώς προσαρμοσμένο μέσα σε ξύλινο πλαίσιο που ήταν κινητό, ίσως τροχήλατο. Από το γεωμετρικό σχήμα συμπεραίνουμε ότι διακοσμούσε κάποια εγκυθήκη, δηλαδή βάση, ίσως θυμιατηρίου, στην οποία ήταν τοποθετημένη μια λεκάνη ή κάποιο άλλο σκεύος για ιερή τελετουργική χρήση. Η διακόσμηση του ελάσματος είναι έκτυπη και εν συνεχεία σφυρηλατημένη. Χωρίζεται σε τέσσερεις ζωφόρους.

Αετοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι τρεις αετοί συμβολίζουν το ιερό σύμβολο του Δία, στον οποίο ήταν αφιερωμένο το αντικείμενο που ήταν διακοσμημένο με το έλασμα.

Γρύπες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δύο ανατολίζοντες Γρύπες στέκουν συμμετρικά αντικριστά.

Κυνήγι κενταύρου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το τμήμα αυτό εικονίζει τον Ηρακλή γονατιστό ή μάλλον τρέχοντας προς τα δεξιά να στοχεύει με το βέλος του έναν Κένταυρο που έχει τρέψει σε φυγή προς τα δεξιά. Ο Κένταυρος στρέφει το κεφάλι του προς αριστερά και τείνει το δεξί χέρι προς τον Ηρακλή εκλιπαρώντας τον. Ο Ηρακλής φοράει κοντό χιτώνα που είναι διακοσμημένος με στιγμορόδακες. Φέρει φαρέτρα με βέλη και θήκη με σπαθί στην πλάτη. Τα λουριά είναι περασμένα χιαστί μπροστά στο στήθος. Ο δισώματος Κένταυρος έχει ολόκληρο ανθρώπινο σώμα και μισό αλογίσιο κορμί. Δύο βέλη τον έχουν τρυπήσει και το αίμα τρέχει από το σώμα του. Μια χονδρή βελανιδιά συμβολίζει τη φύση της Φολόης, όπου διαδραματίζεται η μυθική σκηνή. Η σκηνή αυτή ομοιάζει με την περιγραφή της λάρνακας του Κύψελου που μας δίνει ο Παυσανίας.

Πότνια θηρών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μεγαλύτερο από τα τμήματα του ελάσματος εικονίζει τη θεά Άρτεμη με τέσσερεις μεγάλες φτερούγες, δύο προς τα επάνω και δύο προς τα κάτω. Η θεά εικονίζεται σε εμπρόσθια όψη με το κεφάλι και τα πόδια στραμμένα προς αριστερά. Στα χέρια κρατάει θηρία σηκώνοντάς τα στον αέρα ως δείγμα της υπεροχής της. Στο δεξί κρατάει ένα λιοντάρι από το πόδι, όπως επίσης και στο αριστερό. Φοράει μακρύ χιτώνα ιωνικού ρυθμού με κοντά μανίκια και δεμένο με ζώνη στη μέση.