Τρίγλια

Τρίγλια
	Τρίγλια 40°23′34″N 28°47′46″E
Χώρα	Τουρκία
Διοικητική υπαγωγή	Μουδανιά
Τηλ. κωδ.	0224
Ζώνη ώρας	UTC+03:00 (επίσημη ώρα); Ώρα στην Τουρκία
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα (π • σ • ε )

Η Τρίγλια (γράφεται και Τρίγλεια) (σήμερα τουρκικά Tirilye, Zeytinbağı) είναι κωμόπολη της Προύσας, στον ιστορικό χώρο της Βιθυνίας, με 2.500 κατοίκους σήμερα. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές ως προς την προέλευση της λέξη Τρίγλια: κατά μία εκδοχή παράγεται είτε από την λέξη "τριγλί" που σημαίνει μπαρμπούνι είτε από το όνομα της Μονής Τριγλείας η οποίας βρίσκονταν στην θέση του οικισμού ο οποίος εξελίχθηκε γύρω της.

Κατά την αρχαιότητα στην περιοχή βρίσκονταν η ελληνική πόλη Βρύλλειον η οποία αναφέρεται από τον Εκαταίο τον Μιλήσιο. Ορισμένοι θεωρούν ότι η Μονή Τριγλείας ιδρύθηκε στη θέση του Βρυλλείου από παραφθορά του οποίου πήρε το όνομα της, αν και άλλοι ιστορικοί θεωρούν ότι το Βρύλλειον εξελίχθηκε στα Μουδανιά τα οποία βρίσκονται 12 χιλιόμετρα ανατολικά της. Αναφέρεται ως οικισμός από τον Καντακουζηνό κατά τον 14ο αιώνα. Πρόκειται για οικισμό, στον οποίο κατοικούσε για αιώνες συμπαγής ελληνόφωνος και χριστιανικός πληθυσμός, μέχρι την ανταλλαγή πληθυσμών του 1922. Πέραν της μόνης Τριγλείας ο οικισμός περιείχε και άλλες εκκλησίες αλλά και μονές, μεταξύ των οποίων και μονή Βαθέος Ρύακος. Οι μονές της Τριγλείας όπως και του Ολύμπου της Βιθυνίας γενικότερα έπαιξαν σημαντικό ρόλο κατά την Εικονομαχία προσφέροντας βάση και καταφύγιο σε εικονολάτρες μοναχούς. Την υποστήριξη της στους εικονολάτρες είχε ως αποτελεσμα να παράγει πολλούς μάρτυρες (τουλάχιστον 59). Δύο ηγούμενουι μονών της Τριγλίας είναι μεταξύ των πρώτων δέκα υπογραφόντων της Ζ Οικουμενικής συνόδου. Είναι η πατρίδα τουλάχιστον 4 επισκόπων, διασημότερος των οποίων ο μετέπειτα Μητροπολίτης Σμύρνης και ιεροεθνομάρτυρας Χρυσόστομος. Η Τρίγλια και οι Κυδωνίες/Αϊβαλί ήταν οι μόνες σημαντικού μεγέθους πόλεις στην Ελληνική Δίοικηση Σμύρνης με σχεδόν αμιγώς Ελληνικό πληθυσμό.

Σήμερα ο οικισμός έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός και δεν επιτρέπεται η αλλοίωση του αρχιτεκτονικού χαρακτήρα των κτηρίων. Ενδιαφέρουσα για τον επισκέπτη είναι μια βόλτα στα σοκάκια της ή επίσκεψη στα ερείπια βυζαντινών εκκλησιών και άλλων κτηρίων. Σημαντικό μνημείο είναι ο ναός των Αγίων Θεοδώρων, σήμερα Φατίχ Τζαμίκαθώς και ο ναός της Παντοβασίλισσας, η πάλαι ποτέ Μονή Τριγλείας.