Το παιδί (μυθιστόρημα)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το παιδί
Εξώφυλλο έκδοσης του 1987
ΣυγγραφέαςΖυλ Βαλές
ΤίτλοςL'Enfant
ΓλώσσαΓαλλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης5  Αυγούστου 1878
Πολιτιστικό κίνημαΡεαλισμός
ΘέμαΠαιδική ηλικία
Τιμωρητικός ξυλοδαρμός
γαλλικό εκπαιδευτικό σύστημα
κλασικισμός
κοινωνική κινητικότητα
φτώχεια
παιδική κακοποίηση
ΣειράJules Vallès
ΧαρακτήρεςJacques Vingtras
ΤόποςΛε Πουί-αν-Βελαί
Σαιντ-Ετιέν
Νάντη
Παρίσι

Το παιδί (γαλλικός τίτλος: L'Enfant) είναι μυθιστόρημα του Ζυλ Βαλές, που δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά σε συνέχειες σε εφημερίδα το 1878 και εκδόθηκε σε βιβλίο το 1879.

Είναι το πρώτο μέρος μιας τριλογίας για τη ζωή του Ζαν Βανγκτράς, alter ego του Ζυλ Βαλές, θα ακολουθήσουν δύο ακόμη μυθιστορήματα: Ο πτυχιούχος (1881) που δημοσιεύθηκε αρχικά με τον τίτλο Αναμνήσεις ενός επαναστατημένου και Ο εξεγερμένος (1886).[1]

Το μυθιστόρημα είναι αυτοβιογραφικό αν και ορισμένα σημεία τροποποιήθηκαν σε σύγκριση με τη ζωή του συγγραφέα. [2]

Είναι ρεαλιστικό μυθιστόρημα, που απεικονίζει μια εικόνα της επαρχιακής ζωής στη Γαλλία τον 19ο αιώνα. Η περιγραφή της οδυνηρής παιδικής του ηλικίας, της καταπίεσης που υπέστη από την οικογένεια του και οι προβληματισμοί που διατύπωσε ο Βαλές στην ωριμότητά του χρησίμευσαν αργότερα στη δημιουργία των πρώτων επιτροπών για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων του παιδιού.[3]

Δημοσίευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ζυλ Βαλές έγραψε το μυθιστόρημα κατά τη διάρκεια της εξορίας του στο Λονδίνο, καθώς είχε καταδικαστεί ερήμην σε θάνατο το 1872 για τη συμμετοχή του στην Παρισινή Κομμούνα. Ο φίλος του Εκτόρ Μαλό διαπραγματεύτηκε τη δημοσίευση του μυθιστορήματος σε συνέχειες στην καθημερινή εφημερίδα Le Siècle από τις 28 Ιουνίου έως τις 5 Αυγούστου 1878 με ψευδώνυμο, όμως ο ακραίος ρεαλισμός του σε συνδυασμό με τη διαβρωτική ειρωνεία του οδήγησαν σε αρνητική αντίδραση του κοινού και διακοπή του έργου. Το μυθιστόρημα εκδόθηκε σε βιβλίο το 1879, πάλι με ψευδώνυμο. Το 1881, η δεύτερη έκδοση δημοσιεύθηκε με το όνομα του συγγραφέα, ο Βαλές επέστρεψε στο Παρίσι μετά την αμνηστία του 1880.[2]

Υπόθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μυθιστόρημα αποτελείται από 25 μικρά κεφάλαια. Ο Ζακ Βανγκτράς, αφηγητής και alter ego του Ζυλ Βαλές, είναι 5 ετών όταν ξεκινά το μυθιστόρημα. Γεννήθηκε το 1832 στη μικρή πόλη Λε Πουί-αν-Βελαί στην περιοχή Ωβέρνη-Ρον-Αλπ σε μια οικογένεια όπου ο πατέρας ήταν επιστάτης σχολείου και η μητέρα μια αμόρφωτη χωρική. Έζησε φτωχικά και στερημένα παιδικά χρόνια αλλά το χειρότερο ήταν η συμπεριφορά των γονιών του που τον σημάδεψε: τον κακομεταχειρίζονταν, τον χτυπούσαν καθημερινά, με το πρόσχημα ότι τα παιδιά δεν πρέπει να κακομαθαίνουν. Αναπολεί ευχάριστα τους φίλους του στη γειτονιά αλλά μετά από ένα περιστατικό μητέρα του του απαγόρευσε να τους ξαναδεί. Στη συνέχεια, ο Ζακ υπέφερε και από τις κοροϊδίες και την εχθρότητα των συμμαθητών του. Τις ώρες της μοναξιάς και της απελπισίας του κατέφυγε στο διάβασμα όπου ανακάλυψε έναν κόσμο μαγικό και συναρπαστικό: παθιάστηκε με τα εξερευνητικά ταξίδια του Τζέιμς Κουκ, τους Μύθους του Λα Φονταίν και κυρίως τον Ροβινσώνα Κρούσο, έφτασε ακόμη να ταυτίζεται στα όνειρά του με τον χαρακτήρα που έζησε μια ζωή χωρίς δεσμούς ή οικογένεια. Ο πατέρας του μετά από εξετάσεις έγινε καθηγητής, διορίστηκε αρχικά στο Σαιντ-Ετιέν και στη συνέχεια στη Νάντη, ο Ζαν ακολουθούσε τις μετακομίσεις της οικογένειας. Ωστόσο, οι πιο όμορφες αναμνήσεις του είναι οι διακοπές του σε ένα κοντινό χωριό όπου γεύτηκε τις απολαύσεις της αγροτικής ζωής. Η μητέρα του συνεχίζει να τον κακομεταχειρίζεται εμποδίζοντας συστηματικά τη θέλησή του, ακόμη και στις γαστρονομικές του προτιμήσεις ή το ντύσιμό του για το οποίο αισθάνεται μεγάλη ντροπή.[4]

Παρόλα αυτά, συνεχίζει τις σπουδές του ικανοποιητικά, αλλά τα ελληνικά και τα λατινικά του φαίνονται αδιάφορα, προτιμάει τα μαθηματικά. Ανακαλύπτει την πλήξη της εφηβείας και τις τιμωρίες στο σχολείο. Όσο μεγαλώνει το αγόρι, τόσο περισσότερο η βία και η βαρβαρότητα κλιμακώνονται. Πλέον έχει μόνο μια επιθυμία, να φύγει από το σπίτι και να εγκαταλείψει τις σπουδές του.[5]

Ο Ζακ αντιλαμβάνεται την εγκληματική συμπεριφορά των ενηλίκων όταν η Λουιζέτ, η 10χρονη κόρη ενός φίλου της οικογένειας πεθαίνει, θύμα της βαναυσότητας του πατέρα της, και καταλαμβάνεται από ένα αίσθημα εξέγερσης.

Ξαφνικά, μια τραγωδία χτυπά την οικογένεια. Μαθαίνουμε ότι ο πατέρας, πρότυπο δασκάλου και οικογενειάρχη, έχει εξωσυζυγική σχέση. Η γυναίκα του, σκληρή και αυστηρή, τον ώθησε να αναζητήσει αλλού τρυφερότητα και κατανόηση. Ο Ζακ δεν διστάζει σιωπηλά να στηρίξει τον πατέρα του.[6]

Στην εφηβεία του, δημιουργεί μια σχέση με μια νεαρή παντρεμένη γυναίκα. Σε ένα ξενοδοχείο όμως ο Ζακ αναγνωρίζεται και το σκάνδαλο που ακολουθεί ωθεί τους γονείς του να τον στείλουν να συνεχίσει τις σπουδές του στο Παρίσι. Η συναναστροφή του με εργάτες και δημοσιογράφους διαμορφώνουν την προσωπικότητά του και τις πολιτικές του ιδέες. Όμως κατ' εντολή του πατέρα του επιστρέφει στη Νάντη για να προετοιμαστεί για τις εξετάσεις του (μπακαλωρεά) αλλά αποτυγχάνει και ανακοινώνει ότι επιθυμεί να επιστρέψει στο Παρίσι και να γίνει εργάτης. Έξαλλος, ο πατέρας του απειλεί να φυλακίσει τον γιο του χωρίς δίκη, όπως θα μπορούσε τότε ένας πατέρας σύμφωνα με τους γαλλικούς νόμους. Πατέρας και γιος αρνούνται ο ένας τον άλλον.[7]

Ο Ζακ, γύρω στα 17, σκεφτόταν την αυτοκτονία. Μια μέρα ένας άντρας πρόσβαλε τον πατέρα του και ο Ζακ τον προκάλεσε σε μονομαχία, στην οποία τραυματίστηκε. Ο πατέρας του τον περίθαλψε, τότε αντιλήφθηκε την αγάπη του γι' αυτόν παρά τις αντίθετες απόψεις τους, και του επέτρεψε να φύγει. Έτσι, πέτυχε επιτέλους τον στόχο του να επιστρέψει στο Παρίσι. [8]

Αφιέρωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σ' αυτό το κείμενο, ο Ζυλ Βαλές αφηγείται την ιστορία της ζωής του, παρόλο που δεν χρησιμοποιεί το όνομά του. Αφηγείται επίσης την ιστορία των παιδιών που έζησαν την ίδια ζωή και κάνει την εξής αφιέρωση: «Σε όλους εκείνους που πέθαιναν από πλήξη στο γυμνάσιο ή που τους έκαναν να κλαίνε στην οικογένεια, που στην παιδική τους ηλικία τυραννήθηκαν από τους δασκάλους τους ή ξυλοκοπήθηκαν από τους γονείς τους, αφιερώνω αυτό το βιβλίο.»[9]

Μετάφραση στα ελληνικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Το παιδί, μετάφραση: Γιούλη Αναστοπούλου, εκδόσεις Αποσπερίτης, 1961

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]