Το διπλό βιβλίο
 Το εξώφυλλο της πρώτης έκδοσης (1976). | |
| Συγγραφέας | Δημήτρης Χατζής |
|---|---|
| Τίτλος | Το διπλό βιβλίο |
| Γλώσσα | νέα ελληνική γλώσσα |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 1976 |
| Μορφή | Μυθιστόρημα |
| δεδομένα () | |
Το διπλό βιβλίο είναι μυθιστόρημα του Δημήτρη Χατζή, που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1976.
Θεωρείται ως ένα από τα κορυφαία δείγματα της ελληνικής μεταπολεμικής πεζογραφίας. Υποτίθεται ότι περιγράφει τη μοναχική και σκληρή ζωή ενός έλληνα στη μετεμφυλιακή Ελλάδα και κατόπιν στη Γερμανία. Όμως κατά τον συγγραφέα, το βιβλίο αποτελεί «μια έκφραση ελληνικής αγωνίας μπροστά στον σημερινό κόσμο»[1].
Δομή και πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το διπλό βιβλίο χωρίζεται σε εννέα κεφάλαια:
- Αουτέλ - Άουτο Ελέκτρικα
- Το ξυλάδικο του Βόλου
- Ο Κάσπαρ Χάουζερ στην έρημη χώρα
- Ρέκβιεμ για ένα μικρό ράφτη
- Από το φίφτυ-φίφτυ στον έρωτα
- Η τελευταία αρκούδα της Πίνδου
- Τα γουδοχέρια
- Η Αναστασία των Μολάων
- Επίλογος στο πρώτο βιβλίο. Μικρός πρόλογος για το δεύτερο
Όλα αυτά τα κεφάλαια, εκτός του τελευταίου, έχουν αυτοτελή δομή και μπορούν να διαβαστούν σαν πλήρη διηγήματα.
Αφηγητής στο μυθιστόρημα είναι ο Κώστας, ένας έλληνας μετανάστης στη «Στουτγκάρδη» της Γερμανίας την εποχή της ελληνικής Χούντας. Ο Κώστας απευθύνεται στο β΄ πρόσωπο σε έναν άγνωστο συγγραφέα, που ακολουθεί τον Κώστα αναζητώντας τη «ρωμέικη ρίζα» του[2].
Η αφήγηση περιλαμβάνει τη μοναχική πορεία του Κώστα στη Γερμανία, τις αναμνήσεις του από τη μετακατοχική Ελλάδα, τη στερημένη ζωή του αριστερού πατέρα του, τις πίκρες της αδελφής του και την απογοήτευση ενός παλιννοστούντα φίλου του σε μια Ελλάδα που τρεκλίζει από πολιτικές τρικυμίες και κοινωνικές αλλαγές.
Το βιβλίο τελειώνει με τις λίγες σημειώσεις που άφησε πίσω του ο άφαντος πλέον συγγραφέας. Για τις σημειώσεις αυτές, ο αφηγητής Κώστας παρατηρεί: «Είναι κείνα που 'γραψε στο ξεχωριστό του σημείωμα. Για μένα. Γι' αυτούς τους άλλους που λέει. Για την ελπίδα. Κι ας είναι και λίγο για την Ελλάδα — γιατί να μην είναι;»[3]
Κυκλοφορία και υποδοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Χατζής συνέλαβε την ιδέα για το συγκεκριμένο μυθιστόρημα την εποχή που ζούσε στη Βουδαπέστη, πριν ακόμα επιστρέψει στην Ελλάδα. Ορισμένα αποσπάσματα δημοσιεύθηκαν στον αθηναϊκό Τύπο το 1975, και το βιβλίο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά τον Σεπτέμβριο του 1976 από τις εκδόσεις Εξάντας. Έναν χρόνο μετά, ξανακυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κείμενα στην οριστική του μορφή. Αμέσως μετά την πρώτη του κυκλοφορία, το βιβλίο έγινε δεκτό με πολύ ευνοϊκά σχόλια και γνώρισε σημαντική εμπορική επιτυχία.[εκκρεμεί παραπομπή]
Σύμφωνα με την Τριάντου[4], πρόκειται για ένα βιβλίο «σταθμό» το οποίο «κάτω από την απλοϊκή επιφάνεια» κρύβει «μια σύνθετη πολυπλοκότητα γεμάτη συμβολισμούς και αλληγορίες». Στο σημείωμα της τελευταίας του έκδοσης, αναφέρεται επίσης ότι Το διπλό βιβλίο είναι βιβλίο «της μοναξιάς» και «της ελπίδας», που μιλάει για τη «συνάντηση» του παλιού κόσμου με τον καινούργιο[5]. Δεν έλειψαν ωστόσο και ορισμένες επικρίσεις για δομικές αδυναμίες (μικρή έκταση, ελλειματικός λόγος, κ.λπ.)[6], για τη γλώσσα και το θέμα του έργου[7][8].
Το διπλό βιβλίο έχει μεταφραστεί στα Ολλανδικά (1979), στα Ρουμανικά (1982), στα Γερμανικά (1983 & 1985) και στα Ιταλικά (2010) και στα Καταλανικά (2021). Το 2012 μεταφέρθηκε στο θέατρο στην Αθήνα, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Ξανθόπουλου[9].
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Χατζής, Δημήτρης (Ιούλ.-Αύγ. 1981). «Εξομολόγηση». Η λέξη (6): 424-425. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2022-11-20. https://web.archive.org/web/20221120030921/http://www.ekebi.gr/magazines/ShowImage.asp?file=30437&code=1758. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2022.
- ↑ Χατζής, Δημήτρης (1999). Το διπλό βιβλίο. Αθήνα: Το Ροδακιό. σελ. 54.
- ↑ Χατζής, Δημήτρης (1999). Το διπλό βιβλίο. Αθήνα: Το Ροδακιό. σελ. 192.
- ↑ Τριάντου, Ιφιγένεια (1997). Η αφηγηματική τεχνική στην πεζογραφία του Δημήτρη Χατζή (διδακτορική διατριβή). Ιωάννινα: Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
- ↑ Χατζής, Δημήτρης (1999). Το διπλό βιβλίο. Αθήνα: Το Ροδακιό. σελ. 196.
- ↑ Σαχίνης, Απόστολος (15 Μαρτίου 1978). «Τετράδια κριτικής. 21 Νοεμβρίου 1976: Δημήτρη Χατζή, "Το διπλό βιβλίο", 1976, σ. 163». Νέα Εστία 23 (1217): 372-374. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2022-11-20. https://web.archive.org/web/20221120030953/http://www.ekebi.gr/magazines/ShowImage.asp?file=128292&code=5508. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2022.
- ↑ Κοροβέσης, Περικλής (Μάρτιος 1978). «Το τέλος της μικρής μας λογοτεχνίας;». Το δέντρο (1): 26-31. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2022-11-20. https://web.archive.org/web/20221120030922/http://www.ekebi.gr/magazines/ShowImage.asp?file=40502&code=4808. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2022.
- ↑ Layoun, Mary N. (1990). Travels of a Genre: The Modern Novel and Ideology. Princeton, NJ, USA 1990: Princeton University Press. σελίδες 148-176.
- ↑ Ανώνυμος (14 Απριλίου 2012). «Ένας "άνθρωπος χωρίς πατρίδα" αναζητεί το Ρωμαίικο». Το Βήμα (Αθήνα). https://www.tovima.gr/2012/04/14/culture/enas-anthrwpos-xwris-patrida-anazitei-to-rwmaiiko/. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2022.