Το Πείραμα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το Πείραμα
ΣκηνοθεσίαΌλιβερ Χιρσμπίγκελ[1][2][3]
ΠαραγωγήMarc Conrad[4], Friedrich Wildfeuer[4] και Norbert Preuss[4]
ΣενάριοDonald Francis Bohlinger[4], Christoph Darnstädt[4] και Mario Giordano[4]
Βασισμένο σεΠείραμα φυλάκισης του Στάνφορντ
ΠρωταγωνιστέςΜόριτς Μπλάιμπτροϊ[1][5][6], Κρίστιαν Μπέρκελ[1][5][6], Oliver Stokowski[1][5][6], Wotan Wilke Möhring[6], Polat Dal[6], Danny Richter[6], Peter Fieseler[6], Justus von Dohnányi[6], Timo Dierkes[6], Antoine Monot Jr., Lars Gärtner[6], Markus Klauk[6], Ralph Püttmann[6], Edgar Selge[3][6], Andrea Sawatzki[6], Philipp Hochmair[6], Maren Eggert[6][4], André Jung[6], Uwe Rohde[6], Χάινερ Λάουτερμπαχ[6] και Φατίχ Ακίν[6]
ΜουσικήAlexander Bubenheim
ΦωτογραφίαΡάινερ Κλάουσμαν[4]
ΜοντάζHans Funck[4]
Εταιρεία παραγωγήςTyphoon Films[7], Fanes Film[7], Wild Bunch[7] και Seven Pictures[7]
Πρώτη προβολή7  Μαρτίου 2001[8] και 8  Μαρτίου 2001 (Γερμανία)[9]
Διάρκεια120 λεπτά
ΠροέλευσηΓερμανία[4]
ΓλώσσαΓερμανικά

Το Πείραμα (γερμανικά: Das Experiment) είναι γερμανική ταινία του 2001 σε σκηνοθεσία Όλιβερ Χίρσμπιγκελ. Βασίζεται στο μυθιστόρημα Black Box του Μάριο Τζορντάνο και διαπραγματεύεται ένα κοινωνικό πείραμα με τη μορφή προσομοίωσης μίας φυλακής.

Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πρώην δημοσιογράφος Τάρεκ Φαχντ, οδηγός ταξί πλέον στο επάγγελμα, διαβάζει σε μία εφημερίδα την αγγελία συμμετοχής, έναντι 4.000 γερμανικών μάρκων, σε ένα πείραμα διάρκειας δύο εβδομάδων. Πρόκειται για την προσομοίωση μιας φυλακής, όπου μία ομάδα επιστημόνων, με επικεφαλής τον καθηγητή Κλάους Τον και τη βοηθό του, Δρ. Γιούττα Γκριμ, θα παρατηρεί τη συμπεριφορά των συμμετεχόντων. Ο Τάρεκ αποφασίζει να συμμετάσχει και να καταγράψει, μέσω μίας κρυφής κάμερας εγκατεστημένης στα γυαλιά του, τα όσα διαδραματίζονται, με σκοπό να πουλήσει το ρεπορτάζ. Λίγο πριν το πείραμα, ο Τάρεκ γνωρίζει την Ντόρα, περνά τη νύχτα μαζί της και συνεχίζει να τη σκέφτεται έντονα, όπως φαίνεται στις αναδρομές.

Στο πείραμα, οι 20 συμμετέχοντες χωρίζονται τυχαία σε 8 δεσμοφύλακες και 12 κρατούμενους και παρακολουθούνται 24 ώρες το 24ωρο από την ομάδα επιστημόνων. Οι κρατούμενοι, το όνομα των οποίων αντικαταστάθηκε από έναν διψήφιο αριθμό, διαμένουν μόνιμα εντός των κελιών τους, αποχωρίζονται τα ρούχα και τα προσωπικά τους αντικείμενα και προμηθεύονται από μία άσπρη ρόμπα ως μοναδικό τους ένδυμα. Αντίθετα, οι δεσμοφύλακες επιστρέφουν κάθε βράδυ σπίτι τους και εξοπλίζονται με στολές, χειροπέδες και γκλομπ. Απαγορεύεται ωστόσο, διά ροπάλου, η χρήση βίας. Οι δεσμοφύλακες, έχοντας το δικαίωμα να θεσπίσουν τους κανονισμούς, υιοθετούν αυθαίρετους κανόνες, όπως την υποχρέωση να τελειώνουν πλήρως τα γεύματά τους οι κρατούμενοι. Ο Τάρεκ (κρατούμενος Νο.77) αρνείται εξαρχής να αναγνωρίσει την ανωτερότητα των φρουρών και προβαίνει συχνά σε πράξεις ανυπακοής, ώστε να προκαλέσει τους δεσμοφύλακες. Οι συμμετέχοντες επιδέχονται ψυχολογικές αλλαγές και η κατάσταση επιδεινώνεται μέσα σε λίγες μόνο μέρες. Τα όρια ξεπερνιούνται, όταν οι δεσμοφύλακες απαγάγουν τον Τάρεκ από το κελί του αργά το βράδυ, τον διατάζουν να γδυθεί εντελώς, να ξυρίσει το κεφάλι του και να ουρήσει πάνω του.

Οι δεσμοφύλακες συνειδητοποιούν τη δύναμη της εξουσίας τους και χρησιμοποιούν τον φόβο των κρατουμένων ως μέσο επιβολής. Και από τις δύο πλευρές, ένα άτομο αποκτά ηγετικό ρόλο· από την πλευρά των κρατουμένων, αυτός είναι ο Τάρεκ και από την πλευρά των δεσμοφυλάκων, ο Μπέρους, ο οποίος διακηρύσσει πως: «Η ταπείνωση είναι ο μόνος τρόπος που μπορούμε να λύσουμε τα προβλήματα ανυποταξίας». Οι δεσμοφύλακες σταδιακά χρησιμοποιούν όλο και περισσότερη βία κατά των κρατουμένων. Η Δρ. Γκριμ ανησυχεί για την κατάσταση και προτείνει να δοθεί ένα τέλος, αλλά ο καθηγητής Τον αρνείται να σταματήσει το πείραμα έως ότου η βία φτάσει στο μέγιστο.

Εν τω μεταξύ, η Ντόρα επιστρέφει στο διαμέρισμα του Τάρεκ, ανακαλύπτει το συμβόλαιο συμμετοχής του στο πείραμα και αποφασίζει να τον εκπλήξει πηγαίνοντας στις εγκαταστάσεις την ημέρα επίσκεψης. Εκεί του ζητάει να αποχωρίσει από το πείραμα, ώστε να φύγουν μαζί για τον Καναδά. Ο Τάρεκ παρακαλεί τον φιλικό δεσμοφύλακα Μπος να της μεταφέρει κρυφά ένα μήνυμα. Ωστόσο, ο Μπέρους αναχαιτίζει τον Μπος και του απαγορεύει να συναντήσει τη Ντόρα, διαβεβαιώνοντάς την ο ίδιος πως ο Τάρεκ δεν διατρέχει κανέναν κίνδυνο.

Η βία κλιμακώνεται με αποτέλεσμα οι κρατούμενοι να κακοποιούνται συστηματικά και η αυτοεκτίμησή τους να μειώνεται δραστικά. Το μεγαλύτερο μέρος της βίας στρέφεται εναντίον του Τάρεκ, τον οποίον κλείνουν σε απομόνωση μέσα σε ένα «μαύρο κουτί» που μοιάζει με χρηματοκιβώτιο. Ο συγκάτοικός του, Σούτε (Κρατούμενος, Νο. 82), διαμαρτυρόμενος γι' αυτό, ξυλοκοπείται άγρια, δένεται, φιμώνεται με κολλητική ταινία και αναγκάζεται να καθίσει σε μια καρέκλα. Αργότερα πεθαίνει από ασφυξία επειδή η ματωμένη μύτη του στέγνωσε ενώ ήταν φιμωμένος.

Ο Μπος ξυλοκοπείται από τους άλλους φρουρούς για την «προδοσία» του και τίθεται σε περιορισμό. Ο Λαρς, μέλος της ομάδας του Τον, παρατηρεί τα όσα συμβαίνουν και προσπαθεί μάταια να επικοινωνήσει με τον καθηγητή, ο οποίος λείπει σε ένα συνέδριο. Ο Μπέρους πείθει τους δεσμοφύλακες ότι ο θάνατος του Σούτε, δεν είναι παρά ένα τεστ των επιστημόνων, προκειμένου να δουν πως θα διαχειριστούν μια δύσκολη κατάσταση. Γνωρίζοντας για την απουσία του Δρ. Τον, οι δεσμοφύλακες αποφασίζουν να αναλάβουν τον έλεγχο της εγκατάστασης και αιχμαλωτίζουν τον Λαρς, την Δρ. Γκριμ και τους άλλους επιστήμονες και ξεκινούν την εφαρμογή και σε αυτούς των βάναυσων, απολυταρχικών, σαδιστικών παιχνιδιών.

Η Ντόρα επιστρέφει στις εγκαταστάσεις ώστε να μιλήσει στον Τάρεκ, ωστόσο παρασύρεται και φυλακίζεται σε ένα δωμάτιο από τον Μπέρους. Ο δεσμοφύλακας Έκερτ προσπαθεί να βιάσει την Δρ. Γκριμ, που είναι δεμένη με χειροπέδες και φιμωμένη. Τον σταματά ο Τάρεκ, ο οποίος δραπέτευσε από την απομόνωση χρησιμοποιώντας ένα κατσαβίδι που βρήκε μέσα στο «μαύρο κουτί». Απελευθερώνει τους κρατούμενους, που καταφέρνουν να δραπετεύσουν γκρεμίζοντας την επένδυση του τοίχου με το κατσαβίδι.

Ο Στάινχοφ (Κρατούμενος Νο.38) και ο Τάρεκ, δεν ακολουθούν τους υπόλοιπους κρατούμενους και μένουν πίσω για να εμποδίσουν τον Μπέρους να τους κυνηγήσει. Εν τω μεταξύ, καθηγητής Τον, έχοντας ακούσει το απελπισμένο μήνυμα του Λαρς, καταφθάνει στις εγκαταστάσεις και ζητά εξηγήσεις από τον Έκερτ. Αυτός τραυματίζει τον καθηγητή, πυροβολώντας τον κατά λάθος με ένα αεροβόλο όπλο. Καθώς διαφεύγουν οι κρατούμενοι δέχονται ενέδρα από τους δεσμοφύλακες και παγιδεύονται. Ο Μπος, που δεν μπορούσε να συμβαδίσει με τους υπόλοιπους δεσμοφύλακες, χάνει τα λογικά του και σκοτώνει τον Έκερτ, χρησιμοποιώντας έναν πυροσβεστήρα. Η Ντόρα δραπετεύει, κλέβει το αεροβόλο όπλο του Έκερτ και τραυματίζει έναν από τους δεσμοφύλακες, που μάχεται, μαζί με τον Μπέρους, τον Τάρεκ και τον Στάινχοφ. Ο Στάινχοφ παραλίγο να σκότωνε τον Μπέρους, που είχε ήδη αναχαιτιστεί από τον Τάρεκ, ωστόσο ο τελευταίος τον μεταπείθει.

Η ταινία τελειώνει προβάλλοντας ένα έκτακτο δελτίο ειδήσεων, όπου επιβεβαιώνονται οι δύο θάνατοι (Σούτε και Έκερτ) και οι τρεις σοβαροί τραυματισμοί (Θον, Μπέρους και Μπος). Ο Μπέρους και ο καθηγητής Τον συνελήφθησαν και επρόκειτο να βρεθούν αντιμέτωποι με τη δικαιοσύνη. Στην τελευταία σκηνή, η Ντόρα και ο Τάρεκ κάθονται μαζί ευτυχισμένοι στην παραλία.

Διανομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Μόριτς Μπλάιμπτροϊ ως Τάρεκ Φαχντ - Κρατούμενος Νο. 77
  • Γιούστους φον Ντονάνι ως Μπέρους - Δεσμοφύλακας
  • Κρίστιαν Μπέρκελ ως Στάινχοφ - Κρατούμενος Νο. 38
  • Όλιβερ Στοκόφσκι ως Σούτε - Κρατούμενος Νο. 82
  • Αντρέα Ζαβάτσκι ως Δρ. Γιούττα Γκριμ - Επιστήμονας
  • Βόταν Βίλκε Μόρινγκ ως Τζο - Κρατούμενος No. 69
  • Στέφαν Σας ως Κρατούμενος Νο. 53
  • Πολάτ Νταλ ως Κρατούμενος Νο. 40
  • Ντάνι Ρίχτερ ως Κρατούμενος Νο. 21
  • Ραλφ Μόλερ ως Κρατούμενος Νο. 18
  • Μάρκους Ρούντολφ ως Κρατούμενος Νο. 74
  • Πέτερ Φίζελερ ως Κρατούμενος Νο. 11
  • Τόρστεν Ντερς ως Κρατούμενος Νο. 86
  • Σβεν Γκρέφερ ως Κρατούμενος Νο. 94
  • Νίκι Φον Τέμπελχοφ ως Καμπς - Δεσμοφύλακας
  • Τίμο Ντίρκες ως Έκερτ - Δεσμοφύλακας
  • Αντουάν Μονό Τζούνιορ ως Μπος - Δεσμοφύλακας
  • Λαρς Γκέρτνερ ως Ρένζελ - Δεσμοφύλακας
  • Γιάσεκ Κλιμοντκο ως Γκλάζερ - Δεσμοφύλακας
  • Μάρκους Κλάουκ ως Στοκ - Δεσμοφύλακας
  • Ραλφ Πιούτμαν ως Αμάντι - Δεσμοφύλακας
  • Έντγκαρ Σέλγκε ως καθηγητής Δρ. Κλάους Τον - Επιστήμονας / Επικεφαλής του πειράματος
  • Φίλιπ Χοχμάιρ ως Λαρς - Επιστήμονας
  • Κλάους Σπίνλερ ως Βοηθός
  • Τρίσταν Βόστρι ως Βοηθός
  • Μάρεν Έγκερτ ως Ντόρα
  • Αντρέ Γιουνγκ ως Ζίγκλερ
  • Ούβε Ροντ ως Χανς
  • Χάινερ Λάουτερμπαχ ως Ντένις
  • Φατίχ Ακίν ως οδηγός ταξί
  • Κριστιάνε Γκέρμποτ ως παρουσιάστρια ειδήσεων

Παραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ταινία βασίζεται στο μυθιστόρημα Black Box του Μάριο Τζορντάνο.[10] Τόσο η ταινία, όσο και το μυθιστόρημα, εμπνεύστηκαν από το παρεμφερές πείραμα φυλάκισης του Πανεπιστημίου Στάνφορντ στις ΗΠΑ, που πραγματοποιήθηκε από την ερευνητική ομάδα του καθηγητή Φίλιπ Ζιμπάρντο το 1971.[11] Στην πρώτη εκδοχή της ταινίας, που κυκλοφόρησε στην Ευρώπη, αναγραφόταν, στην αρχή, πως βασίζεται σε γεγονότα που συνέβησαν στο εν λόγω πείραμα. Ο καθηγητής Ζιμπάρντο, επικεφαλής του εν λόγω πειράματος, άσκησε κριτική στην ταινία, καθώς, παρά το γεγονός πως οι δεσμοφύλακες κατά τη διάρκεια του αληθινού πειράματος επέδειξαν σαδιστικές τάσεις και βίαιες συμπεριφορές, κάποιες από τις οποίες συμπεριλαμβάνονται και στις πρώτες σκηνές της ταινίας, η επιστημονική ομάδα ακύρωσε το πείραμα την έκτη μόλις ημέρα, ώστε να αποφευχθούν τα χειρότερα. Σύμφωνα με τον ίδιο, η ταινία, θολώνοντας τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και επιστημονικής φαντασίας, δύναται να δυσφημίσει η σημασία του πειράματος και της έρευνας για την επιστήμη της ψυχολογίας. Ύστερα από μεσολάβηση του νομικού τμήματος του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ, η δήλωση αφαιρέθηκε από τους τίτλους της ταινίας.[12]

Τα γυρίσματα της ταινίας διήρκησαν πέντε εβδομάδες και στην πλειοψηφία τους πραγματοποιήθηκαν εντός ενός εργοστασίου καλωδίων στην Κολωνία. Σύμφωνα με τον σκηνοθέτη, 'Ολιβερ Χιρσμπίγκελ, το αξιοπερίεργο είναι πως κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, οι ηθοποιοί άρχισαν να δένονται μεταξύ τους, ανάλογα με τους ρόλους που ενσάρκωναν στην ταινία. Δημιουργήθηκαν έτσι και στην πραγματική ζωή δύο ομάδες ανθρώπων, που όσο πιο έντονες γινόντουσαν οι σκηνές, τόσο περισσότερο απέφευγαν η μία την άλλη, ενώ ο ίδιος ένιωθε να ταυτίζεται με τον ρόλο των επιστημών του πειράματος, παρατηρώντας και καθοδηγώντας τους ηθοποιούς.[13]

Κυκλοφορία και υποδοχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πρεμιέρα της ταινίας πραγματοποιήθηκε στις 7 Μαρτίου 2001 στο Βερολίνο και κυκλοφόρησε μαζικά στις γερμανικές κινηματογραφικές αίθουσες την επόμενη ημέρα. Συνολικά, έκοψε σχεδόν 1.6 εκατομμύρια εισιτήρια στην Γερμανία, κατατάσσοντάς την στην 29η θέση του Box Office της χώρας.[14] Ωστόσο, απέσπασε συνολικά 15 βραβεία από γερμανικούς και διεθνής φορείς ή φεστιβάλ. Ενδεικτικά, ο 'Ολιβερ Χιρσμπίγκελ βραβεύτηκε με το Βραβείο Καλύτερης Σκηνοθεσίας του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Μόντρεαλ, το Βραβείο Κοινού των Διεθνώνς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Μπέργκεν και της Κωνσταντινούπολης, το Βραβείο Καλύτερης Γερμανικής Ταινίας των Γερμανικών Κινηματογραφικών Βραβείων κ.α. Ο Μόριτς Μπλάιμπτρόι απέσπασε, μεταξύ άλλων, το Βραβείο Καλύτερου Ηθοποιού του Διεθνούς Φεστιβάλ του Σιάτλ και το Βραβείο Καλύτερου Α' Ανδρικού Ρόλου των Γερμανικών Κινηματογραφικών Βραβείων, όπου και ο Γιούστους φον Ντονάνι απέσπασε το Βραβείο Β' Ανδρικού Ρόλου.[15]

Κριτική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο κριτικός Ρότζερ Ίμπερτ δήλωσε εντυπωσιασμένος από την αποτελεσματικότητα της ταινίας, παρόλο που θεωρούσε την έκβασή της προκαθορισμένη.[10] Σύμφωνα με την Karen Durbin των New York Times, η ταινία μπορεί να θεωρηθεί ως μια αλληγορία για την άνοδο αυταρχικών καθεστώτων, όπως αυτό του Τρίτου Ράιχ.[11]

Remake[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2010 κυκλοφόρησε το αμερικανικό remake της ταινίας, με τίτλο The Experiment, σε σκηνοθεσία Πόλ Σούρινγκ και πρωταγωνιστές τους Έιντριεν Μπρόντι, Φόρεστ Γουίτακερ, Μάγκι Γκρέις και Καμ Γκίγκαντετ.[16] Τα γυρίσματα ξεκίνησαν στην Αϊόβα τον Ιούλιο του 2009.[17] Κατά τη διάρκεια ακόμη των γυρισμάτων, η εταιρεία Sony Pictures Worldwide Acquisitions Group απέκτησε τα δικαιώματα διανομής της ταινίας στη Βόρεια Αμερική,[18][19] αποφασίζοντας την απευθείας κυκλοφορία της σε βίντεο στις 21 Σεπτεμβρίου 2010, μέσω της εταιρείας Stage 6 Films.[20]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 stopklatka.pl/film/eksperyment-2001-1. Ανακτήθηκε στις 11  Ιουλίου 2016.
  2. www.imdb.com/title/tt0250258/. Ανακτήθηκε στις 11  Ιουλίου 2016.
  3. 3,0 3,1 www.virtual-history.com/movie/film/215/das-experiment. Ανακτήθηκε στις 11  Ιουλίου 2016.
  4. 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 europeanfilmawards.eu/en_EN/film/the-experiment.5040. Ανακτήθηκε στις 5  Νοεμβρίου 2020.
  5. 5,0 5,1 5,2 www.metacritic.com/movie/the-experiment. Ανακτήθηκε στις 11  Ιουλίου 2016.
  6. 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 6,15 6,16 6,17 6,18 6,19 www.imdb.com/title/tt0250258/fullcredits. Ανακτήθηκε στις 11  Ιουλίου 2016.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 www.europeanfilmacademy.org/2001.99.0.html. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2019.
  8. Freebase Data Dumps. Google.
  9. www.kinokalender.com/film1936_das-experiment.html. Ανακτήθηκε στις 9  Φεβρουαρίου 2018.
  10. 10,0 10,1 Ebert, Roger (25 Οκτωβρίου 2002). «Das Experiment movie review & film summary (2002)». RogerEbert.com (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2022. 
  11. 11,0 11,1 Durbin, Karen (15 September 2002). «Film; An Experiment Goes Very Awry» (στα αγγλικά). The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 January 2018. https://web.archive.org/web/20180129162235/http://www.nytimes.com/2002/09/15/arts/film-an-experiment-goes-very-awry.html. Ανακτήθηκε στις 29 December 2022. 
  12. www.apa.org https://www.apa.org/monitor/mar02/filmcritic.html. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2023.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  13. Hart, Hugh (18 Σεπτεμβρίου 2002). «'Das Experiment' Comes With Its Own Set of Trials». Los Angeles Times (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2023. 
  14. «Die erfolgreichsten Filme in Deutschland 2001». www.insidekino.com. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2023. 
  15. The Experiment (2001) - Awards - IMDb, https://www.imdb.com/title/tt0250258/awards/, ανακτήθηκε στις 2023-06-09 
  16. AFM: First Still from The Experiment Remake
  17. Ahmad, Sophia (2 July 2009). «Elijah Wood no longer involved with 'The Experiment,' Robin Williams a possible no-go for 'Blackbeard,' 'War Monkeys' to film Iowa». Des Moines Register. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 July 2012. https://archive.today/20120707021829/http://blogs.desmoinesregister.com/dmr/index.php/2009/07/02/elijah-wood-no-longer-involved-with-the-experiment-robin-williams-possible-no-go-blackbeard-adrien-brody-forest-whitaker-war-monkeys-to-film-in-iowa/. 
  18. «Sony tries "Experiment" with prison thriller - International Business Times». Ibtimes.com. 5 Αυγούστου 2009. 
  19. «MPAA ratings: January 27, 2010». The Hollywood Reporter. 13 October 2010. https://www.hollywoodreporter.com/hr/content_display/news/e3i679ae933772b875568e509db377dcf08. 
  20. «EXCLUSIVE: The Experiment Happens on DVD and Blu-ray 21 September». MovieWeb.com. 9 Ιουλίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2023. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]